عربستانی که سال‌ها نمی‌خواست قبول کند دیگر شیر بیشه نفت نیست، این بار پذیرفت همه زورش همانی است که در بازار نفت دیده می‌شود. تا همین چند سال پیش بود که سعودی‌ها از برنامه‌ریزی خود برای تولید ۱۵میلیون بشکه در روز می‌گفتند، اما حالا با ورود شرکت آرامکو به بورس، حقایقی که سال‌ها مخفی مانده‌بود، روشن شده است.‌
نمی‌توان از خاطر برد که تا چند سال پیش، مقامات آرامکو حتی در پاسخ به رسانه‌ها در مورد بحث ظرفیت تولید این کشور، غیرتی شده و از کوره درمی‌رفتند. سال ۲۰۰۸، زمانی که قیمت نفت به ۱۴۷دلار رسیده‌بود، جهان به دنبال راه‌حلی برای کاهش قیمت بود؛ جده میزبان ده‌ها وزیر انرژی بود که در همان جلسه، عربستان اعلام کرد دلیل افزایش بهای نفت، چیزی جز سفته‌بازی در بازار نیست.
در همان جلسه، علی النعیمی، وزیر نفت پیشین عربستان گفت این کشور در حال برنامه‌ریزی برای تولید ۱۲.۵میلیون بشکه در سال ۲۰۰۹ است که به زودی به رقم ۱۵میلیون بشکه می‌رسد. چند ماه پس از این وعده، وقتی خبرنگاران سراغ النعیمی رفتند، او گفت این اعداد فقط یک سناریوست و برنامه دقیقی برای آن طراحی نشده‌است. سردرگمی در مورد ظرفیت تولید عربستان همیشه از پاسخ به این سؤال شروع می‌شود. این برای افراد داخل آرامکو هم سردرگم‌کننده است، چه برسد به افراد خارج از آن.

سرمایه‌گذاری سنگین

آرامکو به عنوان شرکتی که دارای ۱۲میلیون بشکه ظرفیت روزانه تولید نفت است، نمی‌تواند به راحتی این رقم را لمس کند و حتی اگر به آن دست یابد، نمی‌تواند آن را حفظ کند؛ زیرا برای این کار، به سرمایه‌گذاری هنگفتی نیاز دارد. اصولا هر چه تولید یک شرکت نفتی از چاه‌هایش بیشتر شود، تولید روند نزولی به خود می‌گیرد؛ بنابراین شرکت‌های نفتی دائما به حفر چاه‌های جدید ادامه می‌دهند تا اولا نفت تولید شده را جایگزین کنند و ثانیا نرخ تولید را از میادین نفتی خود ثابت نگه دارند.
به همین دلیل است که سعودی‌ها از رقم ۱۰میلیونی خود به سمت ۱۲میلیون بشکه حرکت نمی‌کنند؛ زیرا تولید نفت، شبیه باز کردن شیرفلکه نیست و همین امروز، ریاض نیاز به سرمایه گذاری برای حفاری چاه‌های جدید و تعمیر آن‌ها دارد.

تولید بالقوه

روی کاغذ، عربستان با توجه به ذخایر نفتی و عدد ضریب بازیافت، می‌تواند روزانه ۱۵میلیون بشکه هم تولید کند، اما ظرفیت عملیاتی فعلی سعودی‌ها، نهایتا روی عدد ۱۱ میلیون بشکه می‌تواند ثابت بماند.
تولید روزانه آرامکو توسط عوامل بسیاری محدود شده‌است. اول آن‌که نمی‌تواند هر چه دوست دارد تولید کند. این کشور اهداف تولید خود را بر اساس توافقی که تحت اوپک و اوپک پلاس امضا کرده، به پیش می‌برد.
دوم، سیاست دولت، آرامکو را موظف می‌کند که ظرفیتی حدود یک میلیون بشکه در روز را به عنوان ظرفیت مازاد نگه دارد تا در بحران‌ها مورد استفاده قرار گیرد. این ظرفیت مازاد حائلی برای بازار جهانی نفت و پیشنهاد منحصربه‌فرد برای آرامکو و پادشاهی است؛ زیرا هیچ تولیدکننده دیگری در جهان وجود ندارد که این میزان ظرفیت نفت را در این حالت قراردهد. حفظ این ظرفیت مازاد برای عربستان هزینه سنگینی دارد، زیرا برای آماده نگه‌داشتن تاسیسات و چاه‌های نفتی، باید هزینه شود.

تصمیم با عربستان است!

تصمیم با دولت است. تعهدات بین‌المللی برای عربستان‌سعودی وجود دارد و از طرف دیگر، نیاز‌های مالی دولت عربستان هم باید پوشش داده شود. همچنین استراتژی نقد کردن منابع نفتی نیز موردعلاقه شاهزادگان است و دولت برای اطمینان از تبدیل ثروت نفت به درآمد نقدی، نمی‌خواهد از این استراتژی جدا شود.
عربستان نمی‌تواند تولید خود را در کوتاه مدت به ۱۳میلیون بشکه در روز برساند؛ البته که در میان مدت چنین امکانی وجود دارد؛ چرا که این کشور، بیش از ۱۰۰میدان نفتی کشف شده دارد که هنوز تولید از آن آغاز نشده‌است که در صورت توسعه، روزانه یک‌میلیون بشکه به ظرفیت تولیدی آن‌ها افزوده می‌شود. جهان همچنان می‌تواند انتظار داشته‌باشد که عربستان نفت بیشتری نسبت به امروز تولید کند. سوالی که باید به آن پاسخ دهد این است که آیا در آینده، سرمایه گذاران حاضر به سرمایه گذاری در صنعت نفت عربستان هستند یا خیر؟

منبع : جام جم