خانم کریم‌زاده رئیس اداره میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی تفرش در جلسه تعیین تکلیف نهایی و بررسی مشکلات و مسائل دستکند زیرزمینی تفرش، مطالبی به شرح زیر بیان کرد.

در این جلسه واگذاری این دستکند تاریخی به شهرداری به عنوان بخش خصوصی و بهره بردار به صورت قانونی انجام و مصوب شد.

پرونده، تصاویر، پلان، نقشه، عکس، نقشه‌برداری محوطه، سه‌بعدی شهر زیرزمینی تفرش تکمیل و برای ثبت ملی به وزارتخانه ارسال شده است.

ارزش و ویژگی خاص این مجموعه بکر و دست نخورده بودن آن است که با توجه به عظمت و معماری خاص آن قابلیت معرفی برای ثبت جهانی‌شدن را نیز دارد که پیگیری‌های آن در دستور کار است.

در محوطه باستانی ترخوران تاکنون دو مرحله کاوش و باستان‌شناسی انجام شده و از فروردین سال جاری برای بازدید عموم بازگشایی شد.

محوطه باستانی زیرزمینی در زیر بافت امروزی شهر تفرش با بیش از ۱۰۰ هکتار وسعت یکی از وسیع‌ترین محوطه‌های زیرزمینی در ایران محسوب می‌شود که به استناد به داده‌های باستان‌شناسی در دوره سلجوقی ساخته شده و تا دوره صفوی مورد استفاده قرار گرفته است.

مجموعه دستکند زیرزمینی ترخوران تفرش در سال ۹۶ کشف و در همان زمان برنامه پاک‌سازی و شناسایی آن انجام شد؛ معماری این مجموعه عظیم تنها بخشی کوچکی از این شهر زیرزمینی بوده که بسیار عظیم است.