به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از اراک، دشت پهناور و تاریخی فراهان، از جمله دشت‌های مهم فلات مرکزی ایران است که با توجه به محوطه‌های باستانی آن و همجواری با منطقه زاگرس،اهمیت بسیار زیادی در مطالعات باستان‌شناختی فلات مرکزی و ارتباطات آن با مناطق زاگرس دارد.

آتشکده فردقان مهم‌ترین و مرتفع‌ترین آتشکده دوران ساسانی از جمله آثار کهن مردم ایران زمین است که با کشف آن و آغاز کاوش در این منطقه بخشی از این آتشکده در روستای فردقان  شهر خنجین از توابع شهرستان فراهان استان مرکزی سر از خاک بیرون آورد.

 روستای کوچک فردقان (فردجان)   در شمال غربی فراهان قرار دارد و آتشکده فردقان بر روی تپه‌ای مجاور این روستا دیده می‌شود که  تمام آتشکده و بخشی از دیوار‌های قلعه خراب شده است.

کریمی سرپرست تیم کاوش آتشکده فردقان فراهان در گفت و گو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از اراک، با اشاره به آغاز فصل جدیدی از کاوش آتشکده فردقان فراهان از نیمه شهریورماه ۱۳۹۹، گفت: در روستای تاریخی فردقان شهرستان فراهان قلعه تاریخی وجود دارد که در مرکز ثقل این قلعه آتشکده فردقان واقع شده است.

کریمی مصالح اصلی دیوار‌های بنا را سنگ و مصالح اصلی ستون‌ها را آجر دانست و افزود: در فصول قبلی کاوش حدود اربعه بنا پیدا شد، پلان به دست آمد و در این فصل، عمده تمرکز کاوش در ضلع جنوب بود که علاوه بر ستون یافت شده در فصل قبل کاوش، ستون ضلع جنوب‌غربی بنا نیز به دست آمد و پلان بنا تکمیل‌تر شده است.

او تصریح کرد: با توجه به این‌که بنا در معابر عبوری و زیر منازل مسکونی واقع شده است، برای فصول بعدی کاوش موضوع آزادسازی بنا لازم است و در یک فصل کاوش می‌توان کل معماری بنا را از زیر خاک بیرون آورد، البته تاکنون نیمه جنوبی بنا کامل کاوش شده و دو ستون از چهار ستون پدیدار شده است و دو ستون دیگر نیز در نیمه شمالی بنا و زیر منازل مسکونی قرار دارد.

بیشتر بخوانید:

• فراهان دیار مفاخر، گردشگران نوروزی را فرا می خواند

• کاوش‌ها درشهر باستانی ذلف آباد امسال هم ادامه خواهد داشت /مرمت بخش‌های کاوش شده در حال اجرا

• شناسایی شواهدی از دوره سلجوقیان در کاوش‌های باستانی ترخوران تفرش / استان مرکزی یکی از قطب‌های معماری دست کند ایران

آتشکده فردقان چهارطاقی به شکل مربع و به اضلاع ۱۷ متر است و بنای آن ۴ ستون چهار وجهی دارد که بر روی آن گنبدی افراشته شده و در ضلع شمالی دارای ورودی از مرکز است و علاوه بر آن در ضلع جنوبی بنا نیز سه درگاه ورودی قرار گرفته است.

در وسط قلعه، تعدادی پی‌های سنگی به قطر پنج متر وجود دارد که می‌تواند بازمانده تالار‌های متعدد و آتشگاه و نیایشگاه باشد.

پایه‌های پی‌ سنگی آن بر ستون‌هایی قرار گرفته و در پای یکی از این ستون‌ها سردابی به چشم می‌خورد که بر اساس بعضی روایات محل زندان بوعلی‌سینا بوده است.

در ضلع شمالی قلعه،در زیر زمینی که در حال حاضر آغل گوسفندان و انبار علوفه است، تعداد چهار ستون به قطر حدود دو و نیم متر از آجر و ساروج دیده می‌شود. ستون‌ها تقریباً در کنار هم قرار دارند و حدود سه متر از آن‌ها نمایان و قسمت بیشتر آن‌ها داخل زمین و زیر آوار خاک می‌باشد.

مرزبان سرپرست اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مرکزی  هم در گفت و گو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از اراک، گفت:  این آتشکده حدود ۲ هزار سال قدمت دارد و در دل قلعه‌ای قرار دارد که بعد‌ها بر روی آن ساخته شده است.

مرزبان افزود: بنای اصلی یک مربع به ضلع ۱۷ متر است که در اضلاع شرقی و غربی دارای یک درگاه ۱.۸۰ و ۲.۲۰ متری و در ضلع جنوبی سه درگاه ۹۰ سانتیمتری، ۱.۸۰ متری و ۱.۴۰ متری وجود دارد و یک ستون ۴ ترک تاکنون از ضلع جنوب شرقی بنای اصلی به دست آمده است.

بر اساس کاوش‌ها و تحقیقات، محوطه تاریخی آتشکده فردقان با مطالعه آثار تاریخی که براساس شواهد تاریخی، تخریب شده اند می‌توان از اطلاعات مربوط به آن‌ها در پژوهش‌های بررسی الگو‌های استقراری منطقه در ادوار مختلف و همچنین آسیب‌شناسی و بررسی روند و عوامل تخریب آثار این دشت استفاده کرد.

 کریمی سرپرست تیم کاوش آتشکده فردقان فراهان بیان کرد: این آتشکده یک بنای چهارطاقی است و با توجه به مطالعات میدانی و تطبیقی انجام شده مشخص شد که این آتشکده در واقع همان آتشکده‌ای است که در تاریخ قم از آن یاد شده است.

او اضافه کرد: در این متون به فردقان و آتشکده واقع در آن، تصرف و تخریب آن از سوی حاکم قم در سال ۲۸۸ هجری، انتقال درب مطلای آتشکده به کعبه در زمان حجاج بن یوسف، شکست علاءالدوله کاکویه از مسعود بن محمود بن سبکتکین و پناه گرفتن او در قلعه فردقان و نیز زندانی شدن بوعلی سینا در قلعه مذکور اشاره شده است.

آتشکده فردقان در سال ۱۳۸۷ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است و از نمونه‌های خاص آتشکده‌های به جا مانده در ایران در دوران پیش از اسلام محسوب می‌شود.

 روستای فردقان در کنار داشتن طبیعتی بکر و کوچه پس کوچه‌های تاریخی با این اثر مهم باستانی در صورت توجه مسئولین می‌تواند یکی از مقاصد گردشگران ایرانی و خارجی باشد.

انتهای پیام / ج