روزنامه الکترونیکی رای الیوم در یادداشتی به قلم عبدالباری عطوان، سردبیر روزنامه، به ارزیابی اظهارنظر اخیر نخست وزیر اردن درباره ایران پرداخت و گشایش سیاسی این کشور عربی در قبال جمهوری اسلامی را به طور کامل به سود امان دانست.
عطوان با مطرح کردن پرسش هایی درباره اینکه آیا اظهار نظر گرم این مقام اردنی برای گشوده شدن صفحه جدیدی از روابط با ایران جدی است یا آنکه باید آن را موضع گیری سیاسی گذرا خواند؟ اردن که به خاطر کشورهای شورای همکاری خلیج (فارس) روابطش را با ایران متشنج کرد از این تنش چه فایدهای برده است؟ چرا اظهار نظر غافلگیر کننده نخست وزیر اردن تنها چند روز قبل از سفر جو بایدن رئیس جمهور آمریکا به عربستان بیان شده است؟
رای الیوم نوشت: اظهار نظر بشرالخصاونه نخست وزیر اردن در گفتگو با شبکه تلویزیونی بی بی سی عربی به دلیل نرمش در گفتار کاملا قابل توجه بوده است، او گفت، ایران تهدیدی برای امنیت ملی اردن نیست و امان این کشور را منبع تهدید نمیداند و تمایل ما این است که با جمهوری اسلامی ایران روابطی درست داشته باشیم.
در طول سالهای اخیر این اولین باری است که سخن یک مقام عالیرتبه اردنی، آن هم در سطح نخست وزیر، درباره ایران به دور از لحنی خصمانه باشد، به ویژه اینکه این اظهارات در آستانه برگزاری کنفرانسی در جده به ریاست جو بایدن رئیس جمهور آمریکا بیان شود که بر اساس آنچه که روزنامههای غربی نوشته اند هدف از برگزاری آن تشکیل ائتلاف خاورمیانه یا ناتوی عربی برای آنچه مقابله با ایران ادعا می شود، است، ائتلافی که رژیم صهیونیستی هم یکی از اعضای آن خواهد بود.
بیشتر بخوانید:
نخستوزیر اردن: آماده روابط سالم با ایران هستیم
عطوان نوشت: کسانی که با مزاج سیاسی اردن آشنا باشند، میدانند اظهار نظر مثبت و غافلگیر کننده مقامات این کشور درباره ایران، آن هم در این شرایط زمانی، نمیتواند اتفاقی یا ناشی از لغزش زبان باشد بلکه این سخن نتیجه تصمیم گیری سیاسی در بالاترین سطوح کشور است.
اگر اندکی و شاید چند هفته به عقب برگردیم لحن و ادبیات اردن در برابر ایران را لحنی خصمانه میبینیم، زیرا چندین مقام این کشور گروههای اتهاماتی را علیه ایران به واسطه حضور در سوریه مطرح کرده بودند. ایران خطری برای امنیت ملی اردن نبوده و نیست و این به دلیل جایگاهی است که خاندان هاشمی اردن به دلیل احترامشان به اهل بیت، نزد حکومت و مردم ایران دارند. اردن و ایران اختلاف مستقیم ندارند بلکه این اختلاف ناشی از همراهی شدید اردن با برخی از کشورهای شورای همکاری است.
حال همراهی اردن با این کشورها میتواند در چارچوب تعارفات سیاسی یا تن دادن به فشار آمریکا یا به امید دستیابی به کمکهای مالی با هدف کاهش مشکلات اقتصادی شدید کشور یا تمامی این عوامل باشد، اما متاسفانه تمام تلاشهای اردن در سالهای اخیر از جمله تنش در روابط با ایران چیزی جز محاصره مالی این کشور از سوی بسیاری از کشورهای عربی حوزه خلیج (فارس) و بی توجهی این کشورها به توافقات و تعهدات گذشته از جمله کمک سالانه یک میلیارد دلاری به اردن، به دنبال نداشته است.
دولت اردن به دیدار دو هفته قبل محمد بن سلمان ولیعهد و در واقع حاکم کنونی عربستان به امان دل بسته بود تا شاید کمکهایی به کشور را شاهد باشد یا آنکه عربستان در طرحهای بزرگ اردن سرمایه گذاری کند، اما این دیدار تنها برای چند ساعت انجام شد و برخلاف استقبال باشکوه شاه اردن از میهمان، نتیجه سفر در سطح توقعات امان نبود.
در هر حال گشایش سیاسی این کشور در روابط با ایران اگر در حد گفتار نباشد و به مرحله عمل برسد میتواند از نظر امنیتی و اقتصادی به سود اردن تلقی شود، زیرا ایران در صدر محور قدرتمند مقاومت در منطقه قرار دارد که این محور با شعبههای مختلفش، از توانمندی مستقل تجهیز خود به تسلیحات بسیار پیشرفته نظامی بهرهمند است تا جایی که امروز ایران به روسیه پهپاد و موشکهای نقطه زن ارسال میکند ضمن اینکه تهران هم از این نوع گشایش سیاسی استقبال میکند و پیامهای مثبت خویش را هم ارسال کرده است اگر چه پاسخ اردن محافظه کارانه بود. وقتی عربستان از حجاج ایرانی استقبال و برای آنان فرش قرمز پهن میکند چرا اردن نتواند چنین کند و بارگاه بزرگان شیعه در جنوب این کشور از جمله ضریح جعفر طیار را که، چون بارگاه حضرت زینب در دمشق میتواند میعادگاهی برای صدها هزار ایرانی باشد، به روی ایرانیان نگشاید؟ این کار بر اساس برآوردهای نیمه رسمی، بیش از یک میلیارد دلار در سال برای اردن در آمد خواهد داشت.
اظهارات گرم و دوستانه بشر الخصاونه درباره ایران انتظار می رود مقدمهای برای گشایش صفحهای جدید در روابط با ایران باشد، زیرا این نتیجه به سود اردن خواهد بود، چون ایرانی که ابرقدرت منطقه است از اردنی که غرق در انواع بحران هاست سودی نخواهد برد.