اگر سری به تپه ماهور‌های شهرستان بویراحمد در استان کهگیلویه و بویراحمد بزنید، شاید دیدن گیاهی بلند قامت و سبزرنگ که تار و پود زمین را شکافته و سر از دل زمین بیرون آورده است، نظر هر بیننده و جستجوگری را جلب کند.
این گیاه که ارتفاعش به ۲ متر می‌رسد ظاهری چتر مانند با گل‌های زرد و ساقه‌ای گوشتی دارد و وقتی در فصل تابستان تیغ بر تنه اش بزنید، شیره‌ای بدبو و تلخ که، چون خون در رگ هایش جاریست، بیرون می‌ریزد که همان آنغوزه است.
آنغوزه وقتی خود را به هوا می‌سپارد، به تدریج غلیظ و سفت می‌شود که همچون طلای سفید چشم نوازی می‌کند، البته به حدی دل نازک است که اگر آفتاب بر تنش بتابد، رنجور شده و خراب می‌شود.
البته این پایان ماجرا نیست و در واقع آغازی برای درآمدزایی اهالی ساکن در روستا‌های کهگیلویه و بویراحمد است.
بذر رایگان آنغوزه، هدیه‌ای به کشاورزان بویراحمدی
مدیرکل منابع طبیعی کهگیلویه و بویراحمد می‌گوید: بذر آنغوزه به صورت رایگان در اختیار کشاورزان و بهره برداران در مناطق مستعد کشت این گیاه قرار می‌گیرد.
سعید جاویدبخت زمان کشت این گیاه علفی را فصل زمستان عنوان کرد و گفت: برداشت آن از اوایل تابستان آغاز می‌شود و تا اوایل مهر ماه ادامه دارد.
این محصول ناشناخته بدبو، ولی ارزشمند، قابلیت صادرات و درآمدزایی دارد که مجوز آن از سوی اداره کل منابع طبیعی استان صادر می‌شود.
کاربرد آنغوزه در صنعت داروسازی
او با بیان اینکه از هر بوته آنغوزه حدود ۷۰۰ گرم شیرابه تولید می‌شود، می گوید: از این شیرابه در نقاط مختلف جهان بیش از ۵۰۰ نوع فرآورده دارویی به دست می‌آید که در صنایع داروسازی کاربرد‌های زیادی دارد.
به گفته جاویدبخت، در هر هکتار زیر کشت آنغوزه، ۱۲۰ کیلوگرم شیرابه این طلای سفید تولید و سود‌های میلیونی در جیب بهره برداران سرازیر می‌شود.
کشور‌های آسیایی، هندوستان و امارات متحده عربی خریداران آنغوزه تلخ مزه و بدبو هستند.
جلوگیری از فرسایش خاک در مقابل نزولات آسمانی و تامین علوفه برای دام‌های موجود در استان کهگیلویه و بویراحمد از دیگر فواید کاشت آنغوزه به شمار می‌روند.
کشت آنغوزه پس از بارش اولین باران پاییزی
کارشناس گیاهان دارویی گفت: آنغوزه قابلیت رشد در ارتفاع هزار متری از سطح دریا از جمله؛ اطراف روستای دژسلیمان گچساران دارد و در حال حاضر هر کیلوگرم شیره آن به قیمت یک میلیون تومان به فروش می‌رسد.
کشت به روش کپه‌ای این گیاه پس از بارش اولین باران در فصل پاییز انجام می‌شود و از هر هکتار براساس تراکم بوته ۵۰ تا ۸۰ کیلوگرم قابل برداشت است.
خام فروشی آنغوزه به سایر کشور‌ها
میری نژاد نبود صنایع تبدیلی در کهگیلویه و بویراحمد و کشور را دلیل خام فروشی آنغوزه عنوان کرد و گفت: کشور‌های هندوستان، امارات متحده عربی، چین و ... خریدار این محصول ارزشمند هستند.
او می‌گوید: این طلای سبز با شیره سفید در کشور ما به صورت سنتی مورد مصرف قرار می‌گیرد.
کشت و تولید حدود ۲۰۰ کیلوگرم آنغوزه علاوه بر ارزآوری و درآمدزایی، سبب اشتغال مستقیم و روزانه ۱۰۰ تن شده است.
به گفته میری نژاد، مراتع تنگ سرخ، سرداب، گرگو، گنجگان، کاکان، مارگون، دمه سادات امامزاده علی چرام، زیلایی و... محل رویش و تولید آنغوزه است.
گفته می‌شود در ۲۰ سال اخیر، سالانه بطور میانگین ۷.۵ تن محصول به ویژه در مراتع تنگ سرخ تولید و برداشت می‌شود.
