یک گوینده در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان:
صداسازی مخاطبان رادیو را پس می‌زند
یک گوینده معتقد است که افرادی که صدای خوبی دارند، در دام صداسازی گیر می‌کنند. چون به صدا و لحنشان مسلط نیستند.
از آنجایی که گویندگی ویترین رادیوست، ورود به این حرفه مستلزم داشتن مهارت و سپری کردن دوره‌های آموزشی است. وقتی که فقط ابزار کار با این رسانه صداست، گویندگان رادیویی می‌کوشند که از همین ابزار به بهترین نحو برای تاثیرگذاری بر مخاطب استفاده کنند. به همین دلیل است که گفته می‌شود گویندگی در رادیو از گویندگی در تلویزیون سخت‌تر است.
حال وقتی عده‌ای پایشان را به این حرفه می‌گذارند و می‌خواهند همانند گویندگان رادیویی از ابزار صدایشان استفاده کنند، در دام صداسازی میفتند و با دادن فرم به صدایشان می‌کوشند که صدای بهتری داشته باشند. معمولاً هم در همان وهله اول گویندگان و مخاطبان رادیویی متوجه صداسازی‌ها می‌شوند؛ چراکه با فرمی خاص صحبت کردن صدا را تصنعی می‌کند. برای جزئیات بیشتر از معایب صداسازی با فریبا باقری، گوینده و مجری رادیو صبا به گفت‌وگو نشستیم.
صداسازی در گویندگی چه معایبی برای گوینده و مخاطبان رادیویی دارد؟
فریبا باقری: منظور ما از صداسازی قالب گرفتن صداست. یعنی در همه جا از یک قالب خاص برای بیان کلمات استفاده کنیم. این درحالی است که آن صدا صدای اصلی گوینده نیست. معمولاً افرادی که صدای خوبی دارند، بیشتر در دام صداسازی می‌افتند. اما افرادی که صدای معمولی دارند، با صداسازی نمی‌توانند خروجی فاحشی از صدا به دست بیاورند.
صداسازی در کدام بخش‌های رادیویی کاربرد دارد؟
صداسازی در خوانش تیزر، مناجات و شعر‌های احساسی کاربرد دارد. به عنوان مثال، گاهی از صدای سر استفاده می‌کنیم، گاهی از صدای سینه، گاهی از صدای حلق و ...، اما وقتی این فرم به صدا در همه جا استفاده شود، می‌بینیم که افراد به صدا و لحنشان مسلط نیستند و بیشتر وقت‌ها متوجه نیستند که صداسازی می‌کنند. و در پذیرش اینکه صداسازی می‌کنند مقاومت دارند.
مخاطب این صداسازی‌ها را پس نمی‌زند؟
چرا، هر چقدر در دنیای امروز با مردم عامیانه و صمیمی صحبت کرد، ارتباط بهتری صورت می‌گیرد. اولین چالش صداسازی تصنعی بودن آن است که همه متوجه آن می‌شوند. این افراد در تنفس به مشکل بر می‌خورند؛ چراکه مجبورند با فشار بیشتری صدا را در گلو نگه دارند، به همین در حین گویندگی مکث می‌کنند که نفس تازه کنند. این مکث‌ها هم درک مطلب مخاطب را با چالش رو‌به رو می‌کند چرا که مکث‌های بی دلیل می‌تواند معنای متن را تغییر دهد.
صداسازی با یک‌نواخت صحبت کردن گوینده ارتباط مستقیمی دارد؟
بله، گوینده لازم است در جا‌های مختلف و متناسب با محتوا از لحن‌های مختلف استفاده کند. صداسازی باعث می‌شود گوینده یک‌خطی صحبت کند. و اصطلاحا می‌گویند مونیتور صحبت کردن.
آیا دوره‌های آموزشی گویندگی افراد را به صداسازی تشویق می‌کند؟
بله، اساتید سبک آموزش کلاسیک افراد را به صداسازی تشویق می‌کنند. در یکی از کلاس‌های این اساتید گفته می‌شد «صداسازی مشکل ندارد، فقط در همه جا انجام بدهید که لو نرود».
چگونه افراد رنگ صدایشان را تشخیص دهند که در دام صداسازی نیفتند؟
یکی از کار‌هایی که پیشنهاد می‌کنیم این است که افراد در گام بالا صحبت کنند. این تمرین صدای واقعی افراد را نشان می‌دهد. همچنین، موقع صحبت با تلفن صدایشان را ضبط کنند، چراکه صحبت با آدم‌های صمیمی خود واقعی فرد را نشان می‌دهد. ویدئو گرفتن و رصد کردن خروجی صدا و تصویر هم می‌تواند تصنعی بودن صدا را نشان دهد.
