اسکات بنت، افسر سابق عملیات روانی سیا و تحلیلگر آمریکایی در گفتگویی اختصاصی با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان موقعیت درگیری‌ها میان روسیه و اوکراین، تلاش فنلاند و سوئد برای پیوستن به ناتو و نقش ترکیه در این موضوع را تشریح کرد.

ترکیه برای منافع خود تا کجا با عضویت فنلاند و سوئد در ناتو مخالفت خواهد کرد؟

 پاسخ: نقش ترکیه در موضوع پیوستن دو کشور فنلاند و سوئد به ناتو یک نقش مهم و پیچیده است. از طرفی کشور‌های غربی به دلیل درگیری‌های موجود بین اوکراین و روسیه دچار تنش شده‌اند و به دنبال راه حلی برای به سامان رساندن اوضاع خود هستند. از طرف دیگر هم ناتو در این اوضاع به دنبال تقویت موضع نظامی و گسترش نفوذ نظامی خود است و خوب ترکیه هم بخشی از ناتوست. ولی من حس می‌کنم ترکیه با رهبری اردوغان در حال حاضر به دنبال نفع بردن از لحاظ سیاسی و اقتصادی تا حد ممکن از اوضاع فعلی است. برای همین است که از فرصت استفاده کرده و با عضویت‌های جدید در ناتو مخالفت می‌کند تا از این طریق بتواند برای خودش امتیاز‌هایی را بگیرد. برای همین شاید بتوان گفت که وضعیت فعلی بسیار به نفع اردوغان است تا از رقبایش در ناتو امتیاز بگیرد و به دنبال منفعت‌های سیاسی و اقتصادی در این میان باشد؛ و خوب می‌دانید شرطی هم که در میان قرار داده این است که این دو کشور یعنی فنلاند و سوئد باید دست از حمایت و تجهیز کردن گروه‌های تروریستی بردارند تا ترکیه هم با پیوستن آن‌ها به ناتو موافقت کند.

من معتقدم ترکیه در حال حاضر در حال منفعت‌جویی از رقیبان خود در ناتوست تا از این طریق اردوغان بتواند در اوضاع فعلی در میان احزاب سیاسی داخلی امتیاز‌هایی کسب کند و به محبوبیت بیشتری برسد. به نظر می‌رسد حتی اردوغان به دنبال بسط حکومت خود از لحاظ ژئوپلیتیکی هم هست که نمونه‌های این اقدام را می‌توان در گسترش حملاتش به سوریه و عراق و حتی جا‌های دیگر دید.

با توجه به اینکه فنلاند و سوئد رسما درخواست خود برای پیوستن به ناتو را اعلام کرده اند چقدر احتمال می‌دهید با عضویت این دو کشور موافقت شود؟

پاسخ: فنلاند و سوئد از حمایت‌های داخلی از سوی مردم خودشان برای پیوستن به ناتو برخوردار نیستند و مردم این دو کشور مخالف پیوستن آن‌ها به ناتو هستند. برای اینکه این دو کشور در حال حاضر در وضعیت بی طرفی کامل در درگیری‌های بین روسیه و اوکراین قرار داشتند، ولی با پیوستن به ناتو این وضعیت بی طرفی آن‌ها قطعاً از بین خواهد رفت و حالت دفاعی نسبت به روسیه پیدا می‌کنند و این ممکن است تنش‌ها در منطقه با روسیه را افزایش دهد.

بسیاری معتقدند که پیوستن سوئد و فنلاند به ناتو می‌تواند توطئه‌ای از پیش طراحی شده برای تشدید تنش‌های موجود در منطقه باشد. چرا که آمریکا و انگلیس به ویژه به دنبال طولانی کردن جنگ روسیه علیه اوکراین هستند. برای همین من حس می‌کنم اقدامات اخیر اردوغان در اوضاع فعلی منطقه و موضوع پیوستن این دو کشور به ناتو بیشتر سر و صدا و بازی نمایشی است تا یک اقدام جدی و در خود توجه.

با توجه به نزدیکی این دو کشور به مرزهای روسیه واکنش مسکو در هفته های آینده را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

پاسخ: برداشت من این است که بخش عمده‌ای از علت درخواست سوئد و فنلاند برای پیوستن به ناتو یک عملیات روانی است تا از طریق آن روسیه را برای وارد شدن به مرحله جدیدی از درگیری‌ها در اوکراین تحریک کنند. از آنجایی که روسیه پیشروی‌های خیلی خوبی در مناطق شرقی اوکراین داشته و تقریباً به اهدافی که از ابتدای شروع این درگیری‌ها بیان کرده بود یعنی تسلط به مناطق شرقی از جمله منطقه دونباس رسیده حالا به نظر می‌رسد که موضوع پیوستن فنلاند و سوئد به ناتو می‌تواند یک موضوع انحرافی برای به بیراهه کشیدن این جنگ و منحرف کردن اذهان عمومی از واقعیت جنگ و پیروزی‌های روسیه در منطقه باشد که از سوی غربی‌ها به ویژه آمریکا و انگلیس طراحی شده است. حالا در این اوضاع فنلاند و سوئد به دنبال جلب توجه سیاسی هستند و شاید بخواهند از این طریق به یک سری توافقنامه‌های خصوصی با روسیه برسند تا بتوانند مشکلات موجود در زمینه کمبود مواد غذایی و گاز مایع را حل و فصل کنند و از این طریق به نوعی از روسیه تضمین بگیرند که قیمت محصولاتی که از این کشور خریداری می‌کنند را مثلاً ارزان‌تر دریافت کنند و یا راه‌هایی برای تسهیل واردات مواد غذایی و سوخت از روسیه پیدا کنند.

آیا مخالفت های ترکیه با پیوستن فنلاند و سوئد به ناتو به نتیجه خواهد رسید؟

پاسخ: به نظر من مخالفت‌های ترکیه با پیوستن سوئد و فنلاند به ناتو خیلی بی معناست و شروطی که اردوغان برای این کشور‌ها وضع کرده که نباید به گروه‌های مخالف ترک اسلحه بدهند و آن‌ها را تجهیز کنند به نظرم این‌ها نمایشی بیش نیست چراکه بعد از مدتی به نظر می‌رسد سوئد و فنلاند از خواسته خود برای پیوستن به ناتو منصرف بشوند و از آن عقب نشینی کنند. چون تا همین امروز هم دیدیم که ناتو در موقعیتی نیست که بتواند در منطقه و در درگیری‌های موجود حرفی برای گفتن داشته باشد و الان ناتو فقط یک نمایشی از قدرت سیاسی اعضای آن است و این را اردوغان هم خیلی خوب می‌داند. برای همین است که من تاکید دارم که اردوغان با توجه به شرایط فعلی به دنبال گرفتن امتیاز از رقیبان خود است، چون خوب می‌داند که این حرکت و این خواسته یعنی پیوستن سوئد و فنلاند به ناتو عملاً نتیجه‌ای در برندارد.

تلاش‌های سوئد و فنلاند برای پیوستن به ناتو عملاً بی نتیجه است و برای همین است که من به شدت معتقدم در آینده‌ای نه چندان دور هم سوئد و هم فنلاند از خواسته خود برای پیوستن به ناتو عقب نشینی خواهند کرد و اردوغان هم عملاً به نیت‌های خودش دست نمی‌یابد و این احتمال وجود دارد که با عقب نشینی این دو کشور از پیوستن به ناتو باز هم اردوغان از موقعیت به نفع خودش استفاده کند و آن را به عنوان یک دستاور در عرصه سیاست خارجی کشورش معرفی کند تا بتواند در میان احزاب رقیب امتیاز‌هایی کسب کند.