زمانی که «هاروارد کارتر» باستان‌شناس بریتانیایی مقبره فرعون «توت عنخ‌آمون» را در سال ۱۹۲۲ گشود، گفت «اشیاء فوق‌العاده‌ای» را دیده است. این مقبره با گنجینه‌های شگفت‌آوری پر شده بود که از جمله آن‌ها به نقاب مرگ «توت عنخ‌آمون»، یک تخت پادشاهی طلا و حتی صندل‌های طلا می‌توان اشاره کرد. اما آیا در دل تمام مقبره‌های سلطنتی مصر باستان چنین اشیاء حیرت‌انگیزی وجود دارد؟ پاسخ خیر است.

درحالی که هرم عظیم جیزه و سایر اهرام باستانی مصر به عنوان بنا‌های یادبود حیرت‌انگیزی شناخته می‌شوند، اما اشیاء تدفینی که در آن‌ها وجود دارد در مقایسه با اشیائی که در مقبره فرعون‌های بعدی همچون «توت عنخ‌آمون» دفن شد، ساده‌تر محسوب می‌شود.

به گفته «ولفرام گراجتسکی» که یک مصرشناس است، اهرام از دوره فرعون «جوزر» (دوران حکومت از ۲۶۳۰ پیش از میلاد تا ۲۶۱۱ پیش از میلاد) تا «اهمسه یکم» (دوران حکومت از ۱۵۵۰ پیش از میلاد تا ۱۵۲۵ پیش از میلاد) به عنوان مقبره فرعون‌های مصر مورد استفاده قرار می‌گرفتند. اغلب این اهرام قرن‌ها پیش غارت شدند، اما تعداد کمی از مقبره‌های سلطنتی تا حدی دست‌نخورده باقی ماندند و شواهدی از گنجینه‌های آن‌ها باقی ماند.

برای مثال، شاهزاده «نفروپتاح» (که حوالی ۱۸۰۰ پیش از میلاد زندگی می‌کرد) در هرمی واقع در «هواره» منطقه‌ای در ۱۰۰ کیلومتری جنوب قاهره دفن شده است. دالانی که این شاهزاده در آن دفن شده است در سال ۱۹۵۶ مورد بررسی قرار گرفت و درنتیجه آن آثار سفالین، مجموعه‌ای از تابوت‌ها، تعدادی زیورآلات شخصی طلاکاری‌شده و چند نشان سلطنتی که هویت او را برای «ازیریس» ایزد جهان زیرین مشخص می‌کرد، کشف شد.

فرعون «هور» (که در حوالی ۱۷۵۰ پیش از میلاد زندگی می‌کرد) به همراه اشیاء مشابهی دفن شد با این تفاوت که او در هرم دفن نشده است. جسد «هور» را در پارچه پیچیدند، اعضای داخلی بدنش را در ظروف مخصوص قرار دادند و صورتش را با نقاب مومیایی پوشاندند.

بر اساس مقاله‌ای از «گراجتسکی» که در سال ۲۰۰۸ منتشر شد، مقبره «حتپ‌حرس» مادر «خوفو» (فرعونی که هرم عظیم را ساخت) کمی مجلل‌تر است. این مقبره که در «جیزه» ساخته شده است یک تخت خواب و دو صندلی را که با طلا تزئین شده‌اند به همراه چند ظرف سفالین و ابزار‌های کوچک مسی شامل می‌شود.

به گفته «رگ کلارک» که یک مصرشناس است، بخش زیرین هرم ناتمام پادشاه «سخم‌خت» درحالی که هدف سرقت قرار نگرفته بود در سقاره کشف شد. تابوت‌دان این پادشاه خالی بود، اما باستان‌شناسان توانستند ۲۱ دستبند طلا، یک عصای سلطنتی طلا و چندین جواهر دیگر کشف کنند. با این که تمامی این موارد، اشیاء تدفینی ارزشمندی محسوب می‌شوند، اما با گنجینه مقبره «توت عنخ آمون» قابل مقایسه نیستند.

تصویری از مقبره «توت عنخ آمون» در «دره پادشاهان»

آثار تاریخی که در این مقبره‌های سلطنتی کشف شده است نشان می‌دهد، فرعون‌هایی که در اهرام دفن شده‌اند در مقایسه با «توت عنخ‌آمون» با اشیاء معمولی‌تری دفن شده‌اند. بر خلاف نخستین فرعون‌های مصر، مقبره «توت عنخ آمون» در «دره پادشاهان» در اقصر امروزی واقع شده است. از این دره به مدت بیش از ۵۰۰ سال به عنوان مکانی برای دفن افراد سطلنتی «پادشاهی نوین» استفاده شده است.

«گراجتسکی» در یکی از مقالات خود نوشته است: «این به آن معنا نیست که «خوفو» ثروت کمتری نسبت به «توت عنخ آمون» داشته است چراکه هرم او خلاف این موضوع را ثابت می‌کند. او فقط طبق رسوم زمانی که در آن زندگی می‌کرد دفن شده است.»‌

گنجینه‌های بزرگ در هیچ یک از هرم‌های مصری کشف نشده است.

«هانس مونک» که یک محقق در حوزه اشیاء تدفینی مصر باستان است معتقد است، در هیچ یک از هرم‌ها گنجینه بزرگ مشابه مقبره «توت عنخ‌آمون» وجود ندارد. در دوران «پادشاهی نوین»، یعنی زمانی که ساخت هرم متوقف شد، تعداد اشیاء تدفینی مجلل برای افراد سلطنتی و غیرسلطنتی افزایش یافت.

در طول «پادشاهی نوین»، مردم اگر این توانایی را داشتند، سعی می‌کردند تعداد زیادی از اشیاء تزئین‌شده را در داخل مقبره‌ها بگذارند. به گفته «مونک»، قرار دادن چنین حجم زیادی از وسیله در مقبره‌ها رسمی بود که در دوران «پادشاهی نوین» به راه افتاد و هدف دقیق آن‌ها از انجام این کار مشخص نیست.

البته با این؛ که اشیاء تدفینی داخل مقبره‌های هرم‌ها در مقایسه با اشیاء مقبره‌های جدیدتر مصر باستان کمتر بود، اما بر روی دیوار‌های برخی از این هرم‌ها حکاکی‌های هیروگلیفی طولانی وجود دارد که کارشناسان آن‌ها را «نوشته‌های هرم» می‌نامند.

این نوشته‌ها به فردی که جانش را از دست داده است کمک می‌کنند به یک «اخ» یعنی روحی که در دنیای پس از مرگ وجود دارد، تبدیل شود. هدف از این نوشته‌ها، متصل شدن «کا» و «با» بخش‌هایی از روح انسان بود که مصریان معتقد بودند هنگام مرگ از یکدیگر جدا می‌شوند.

منبع: ایسنا