آذر پارسال دولت سیزدهم ویرایش اول «سند تحول دولت» را منتشر کرد که طی آن به بررسی وضعیت ارتباطات و فناوری اطلاعات و نقاط ضعف و قوت آن پرداخته است.

این سند که با تلاش نخبگان تنظیم شده، چهار چالش پیش روی حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات کشور را بررسی کرده و برای آن‌ها نیز راهکار ارائه کرده؛ طبق آنچه در سند تحول دولت نوشته شده، بخشی‌نگری و دستگاه‌محوری نهاد‌ها باعث ایجاد مشکل در توسعه دولت الکترونیک شده که البته این رویه باید با راهکار‌هایی که در سند آمده به توسعه یکپارچه دولت هوشمند تغییر کند.

متن ویرایش نخست «سند تحول دولت» 

به بیانی واضح‌تر درحال حاضر هر دستگاهی به روش خود دولت الکترونیک را با کمبود و کاستی‌ها و در حدی که توان دارد اعمال می‌کند که می‌بایست همه آن‌ها در یک سامانه تجمیع، بروز رسانی و تقویت شوند تا مفهوم دولت الکترونیک عملا در کشور اجرایی شود.

سامانه دولت الکترونیک قضایی، صداوسیما، ستاد (مناقصات)، سامانه دولت همراه و پنجره خدمات ملی هوشمند (دولت من)، تنها بخشی از این موازی کاری‌ها در اعمال عینی دولت الکترونیک هستند.

این تعدد سامانه‌ها علاوه بر عدم تمرکز در ادارات و نهاد‌های دولتی باعث سردرگمی مردم هم می‌شوند.

اما بخشی از راهکار‌های برطرف کردن این موازی کاری‌ها در بند ۴ تبصره ۷ بودجه امسال پیش‌بینی شده و طی آن وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات مکلف است مرحله اول «پنجره ملی خدمات هوشمند دولت» را تا پایان دی‌ سال ۱۴۰۱ راه‌اندازی کند.

وزارت ارتباطات مکلف شده «پنجره ملی خدمات هوشمند دولت» را تا پایان دی‌ سال ۱۴۰۱ راه‌اندازی کند

بر این اساس نهاد‌های عمومی مکلفند در تعامل با وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، پنجره واحد خدمات هوشمند خود را به «پنجره ملی خدمات هوشمند دولت» متصل نمایند؛ این امر باید به گونه‌ای باشد که  خدمات اختصاصی آن‌ها از طریق «پنجره ملی خدمات هوشمند دولت» قابل دسترسی باشد.

بر این اساس «پنجره ملی خدمات هوشمند دولت» یا همان سامانه «دولت من» پایگاهی برای دسترسی مردم به خدمات دستگاه‌های مختلف شد.

بیشتر بخوانید:

• دی ماه ۱۴۰۱؛ ضرب‌الاجل مجلس برای راه‌اندازی مرحله اول پنجره ملی خدمات هوشمند دولت
• ارائه خدمات مالیاتی از طریق پنجره واحد خدمات الکترونیک

این سامانه یکپارچه که همه دستگاه‌ها برای جلوگیری از موازی کاری باید به آن متصل شوند، خدماتی را در حوزه مسکن، احراز هویت یکپارچه،  آموزش و حوزه سلامت ارائه می‌کند که برخی از آن‌ها بدون نیاز به انجام احراز هویت نیز قابل دسترسی هستند.

به طور جزئی‌تر خدمات سامانه دولت من در امور عمومی (مشاهده آخرین دستمزد بیمه شدگان، مشاهده اعتبار دفترچه بیمه درمانی، رهگیری مرسوله پستی، استعلام مدارک قضایی و جستجوی دفاتر خدمات الکترونیک قضایی و تصدیق اصالت سند)، امور اقتصادی (ارائه امکانات مرتبط با اقتصاد مانند استعلام بدهی مالیاتی اشخاص حقیقی، مجوز مشاغل خانگی، گواهی نامه شغلی در خارج از کشور، استعلام سوابق شارژ کارت سوخت)، بهداشت، سلامت و درمان (استعلام وضعیت سلامت رانندگان و استعلام وضعیت کوید که مرتبط با سلامت و درمان)، تفریح، فرهنگ و مذهب (استعلام سند حج تمتع، سوابق ورزشی افراد و سند حج عمره از نمونه خدمات مرتبط با این موضوع می‌باشد که از طریق پنجره ملی خدمات دولت هوشمند)، حمایت اجتماعی (کمیسیون پزشکی بهزیستی و امکان مشاهده آخرین درخواست واریز مستمری) و آموزش (جهت استعلام مدارک دانشگاهی) تقسیم می‌شوند که همه مردم می‌توانند با توجه به نیاز خود، به هر کدام از این بخش‌ها مراجعه نمایند.

علاوه بر این در پنجره ملی خدمات هوشمند دولت، به شهروندانی که به خدمات سازمان‌هایی مثل تامین اجتماعی،  ثبت اسناد و املاک کشور، سازمان هواپیمایی کشوری و سازمان ملی استاندارد ایران نیاز دارند، خدمت ارائه می شود.

همه دستگاه‌ها برای جلوگیری از موازی کاری در دولت الکترونیک باید به «دولت من» متصل شوند

همه این امکانات ارائه شده در این سامانه به نشانی my.gov.ir و یا sso.my.gov.ir به صورت رایگان در اختیار مردم قرار گرفته و یکی از خدمات پر کاربرد آن، کارپوشه سامانه «پیام ایران» است که صندوقی برای دریافت پیام‌های مهم دولتی است.

سامانه پیام ایران از سال ۹۶ برای یکپارچه سازی پیام‌هایی که میان دستگاه‌های اجرایی و مردم مبادله می‌شود و با هدف صرفه جویی در هزینه دولت، پاسخگویی سریع به پیام‌های مردمی و از همه مهم‌تر جلوگیری از تخلفات در تبادل پیام شکل گرفته و در این سامانه همه اشخاص حقوقی و حقیقی می‌توانند به عنوان کاربر از خدمات بهره‌مند شوند.   

بیشتر بخوانید:

• سامانه پیام ایران، گامی مؤثر در تکمیل خدمات دولت الکترونیک

نکته مهم در رابطه با این سامانه این است که هیچ واسطه ای برای ارتباط نهادها و مردم وجود ندارد و استفاده از این سامانه در خارج از کشور نیز برای کاربران میسر است؛ با استفاده از سامانه پیام ایران روند اجرای امور اداری تسریع می گردد و همچنین مراجعه حضوری به نهاد ها و دستگاه های دولتی کاهش پیدا می کند.

همین هفته پیش بود که عیسی زارع‌پور  وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات وزارت ارتباطات با وجود اینکه وزارتخانه‌اش بر اساس قانون هنوز هشت ماه دیگر تا رونمایی از «پنجره ملی خدمات هوشمند دولت» فرصت دارد، اما با اعلام رونمایی از «پنجره ملی خدمات هوشمند دولت» با حضور تعدادی از دستگاه‌ها به صورت آزمایشی آن‌هم پس از ۲ دهه گفت: بر اساس قانون همه دستگاه‌ها مکلف شده‌اند تا شهریور امسال پنجره ارائه خدمات هوشمند خود را ارائه و  حداقل یک‌سوم از خدمات اختصاصی خود را با اولویت خدمات پرکاربرد از طریق این پنجره ارائه  کنند؛ در مرحله بعدی نیز وزارت ارتباطات باید دی ۱۴۰۱ «پنجره ملی خدمات هوشمند دولت» را راه‌اندازی کند.

پس از دو دهه همه دستگاه‌ها موظف شدند تا حداقل یک‌سوم از خدمات اختصاصی خود را در از طریق «دولت من» ارائه کنند

بر این اساس «پنجره ملی خدمات هوشمند دولت» از ۲۷ اردیبهشت به‌صورت آزمایشی راه‌اندازی شد تا هم‌اکنون ۱۰ دستگاه خدمات خود را با زیرمجموعه کردن سامانه‌های خود مثل «پنجره واحد مدیریت زمین»، «میز خدمات الکترونیکی»، «ایمیل ملی احراز هویت شده بومی» و «سامانه کارپوشه پیام ایران» در این سامانه در اختیار مردم قرار دهند.

با وجود اتصال سامانه‌های این ۱۰ دستگاه، فقط پنج درصد کار این طرح اجرایی شده است.

حالا این پنجره، اما پس از اجرای طرح اصلاح نظام اقتصادی و مردمی سازی و توزیع عادلانه یارانه‌ها در اقدام کاربردی دیگر به متقاضیان جدید یارانه اعم از جاماندگان این امکان را داد، طبق زمان بندی اعلام شده  تا دیروز برای ثبت نام اقدام کنند.

به گفته وزیر ارتباطات «به‌واسطه این پروژه، نام کاربری و پسوردهای متعدد در سامانه‌های مختلف به خاطره تبدیل می‌شوند» و با اجرایی شدن قانون یکپارچه سازی دولت هوشمند شاهد دسترسی ساده و سریع مردم به تمام خدمات الکترونیکی دستگاه های اجرایی به صورت متمرکز و با یکبار احراز هویت خواهیم بود.