محققانی که اثرات استرس بر تجمع پروتئین‌های سمی مغز مرتبط با زوال عقل را بررسی می‌کنند، یک مکانیسم شگفت آور کشف کرده اند.

یک پاسخ استرس سلولی خاص شامل پروتئین‌های شوک حرارتی برای معکوس کردن ساخت این پروتئین‌های سمی پیدا شده است و تحقیقات آینده به دنبال راهی برای تحریک درمانی این مکانیسم خواهد بود.

بسیاری از بیماری‌های تخریب‌کننده عصبی مانند آلزایمر و پارکینسون با تجمع پروتئین‌های خاصی در مغز مشخص می‌شوند. برای این که یک پروتئین به طور موثر در بدن انسان عمل کند، باید به شکل سه بعدی تا شود. هنگامی که پروتئین‌ها به اشتباه تا می‌شوند، معمولاً توسط مکانیسم‌های محافظتی خاصی در بدن از بین می‌روند.

با این حال، در بیماری‌های نورودژنراتیو، این مکانیسم‌های محافظتی به دلایلی مختل می‌شوند و این پروتئین‌های به اشتباه تا شده، شروع به تجمع در توده‌هایی در مغز می‌کنند. این تجمعات همان چیزی است که بسیاری از محققان گمان می‌کنند که علت تخریب عصبی مرتبط با زوال عقل است.

این تحقیق جدید با هدف بررسی اثرات استرس بر مکانیسم‌هایی که بر تاخوردگی پروتئین تاثیر می‌گذارد، انجام شد. تمرکز به ویژه بر ساختار غشای سلولی به نام شبکه آندوپلاسمی (ER) بود که مسئول سنتز و تا شدن حدود یک سوم پروتئین‌های بدن ما است.

فرضیه این بود، شاید پاسخ‌های استرس باعث افزایش تاخوردگی اشتباه پروتئین در ER شود؛ اما در یک یافته شگفت‌انگیز، محققان مشاهده کردند که دقیقاً برعکس این اتفاق افتاد - یک واکنش استرس خاص در واقع پروتئین‌های تاخورده اشتباه را آشکار کرد و تجمع‌های پروتئینی از قبل موجود را تخریب کرد.

ادوارد آوزوف، محققی از دانشگاه کمبریج که بر روی آن کار می‌کند، گفت: متوجه شدیم که فشار آوردن به سلول واقعاً توده‌ها را از بین می‌برد - نه با تخریب آن‌ها یا پاک کردن آن ها، بلکه با باز کردن دانه ها، به طور بالقوه به آن‌ها اجازه می‌دهد تا به درستی تا شوند.

محققان با بزرگنمایی آنچه در واقع در حال وقوع است، دریافتند که این معکوس شدن ناشی از استرس توسط یک مولکول خاص در دسته‌ای از پروتئین‌ها به نام پروتئین‌های شوک حرارتی (HSPs) هدایت می‌شود.

همان طور که از نام آن‌ها پیدا است، این پروتئین‌ها در کنار تولید زمانی که یک سلول در معرض استرس قرار می‌گیرد، در پاسخ به قرار گرفتن در معرض حرارت بیش از حد فعال می‌شوند. این یافته خاص، که یک HSP خاص ممکن است تا کردن نادرست پروتئین‌های مرتبط با زوال عقل را معکوس کند، به طور جالبی با برخی از مطالعات مشاهده‌ای اخیر مرتبط است که نشان می‌دهد مردانی که اغلب در سونا حمام می‌کنند ممکن است میزان کمتری از زوال عقل را تجربه کنند.

اوزوف خاطرنشان کرد: اخیراً مطالعاتی بر روی افرادی در کشور‌های اسکاندیناوی انجام شده است که به طور منظم از سونا استفاده می‌کنند و نشان می‌دهد که ممکن است در معرض خطر کمتری برای ابتلا به زوال عقل باشند. کمک به تصحیح پروتئین‌های درهم تنیده!

به گفته محققان قرار گرفتن بدن ما در معرض استرس‌های سیستمیک، از جمله گرما، می‌تواند بسیاری از اثرات مضر دیگر را ایجاد کند، اما احتمال زیادی بر حذف برخی بیماری‌ها مانند آلزایمر دارد.

نوید این کشف جدید در امکان یافتن راهی هدفمند برای فعال کردن این مسیر منحصر به فرد است و می‌تواند راهی جدید برای جلوگیری و معکوس کردن تخریب عصبی باشد که باعث برخی از از انواع زوال شناختی می‌شود.

اوزوف گفت: اگر بتوانیم راهی برای بیدار کردن این مکانیسم، بدون فشار آوردن به سلول‌ها پیدا کنیم - که می‌تواند بیشتر از این که مفید باشد باعث آسیب شود - ممکن است بتوانیم راهی برای درمان زوال عقل پیدا کنیم.

مطالعه جدید در مجله Nature Communications منتشر شده است.

منبع: سایت نیو اطلس منتشره از دانشگاه کمبریج