گسترش اینترنت و استفاده از فناوری‌های نوین، وقوع جرایم الکترونیکی و امکان دسترسی افراد به حریم خصوصی دیگران را دوچندان کرده است. جنایت قابل مشاهده است، اما جنایتکار پشت دیوار دستگاه‌های الکترونیکی پنهان شده و گمان می‌کند این دیوار از او محافظت کرده یا هویت او را پنهان می‌کند.

گزارش‌های مربوط به جرایم سایبری حاکی از افزایش چشمگیر این موارد در جهان است. روزانه بیش از ۱.۵ میلیون نفر در معرض این جرایم قرار می‌گیرند. برای مثال، میزان این جرایم در آمریکا ۲۳ درصد از کل جرایم رخ داده در این کشور است. در کشوری مانند اردن، ۴۳۰۳ جرایم سایبری در سه سال گذشته گزارش شده است. در امارات متحده عربی، این تعداد از ۲۸۷ جنایت در سال ۲۰۰۸ به ۷۷۲ مورد در سال ۲۰۱۲ رسید و تنها در دبی، درصد جرایم سایبری مربوط به باج‌گیری جنسی بین سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۴، ۲۵ درصد افزایش یافت.

در حالی که کشور‌ها آماری از خسارات اقتصادی ناشی از جرایم سایبری که از طریق سرقت حساب‌های بانکی یا هک کردن وب‌سایت‌های رسمی اتفاق می‌افتد را منتشر نمی‌کنند، این خسارت‌ها در سطح جهانی سالانه ۴۰۰ میلیارد دلار تخمین زده می‌شود.

بسیاری از جرایم اینترنتی هنوز ناشناخته مانده و آمار دقیقی در دسترس نیست. دلیل اصلی این امر ممکن است عدم مراجعه قربانیان به مقامات رسمی باشد.

جرایم اجتماعی-سایبری

جرایم سایبری با ماهیت اجتماعی که توسط کارشناسان امنیت الکترونیک و متخصصان حقوقی یا روانشناسی و اجتماعی اعلام می‌شود، حکایت از آن دارد که این جرایم حول محور افترا، ایجاد حساب‌های کاربری جعلی در شبکه‌های اجتماعی، استفاده از تصاویر افراد و جعل عنوان می‌چرخد. حساب‌های کاربری با نام یا تصاویر افراد دیگر ایجاد می‌شوند و پیام‌های توهین‌آمیز یا غیراخلاقی به نام شخص برای دیگران ارسال می‌شود که هدف از اینکار مخدوش کردن و آسیب رساندن به شهرت افراد است. بیشتر جرایم اجتماعی در بستر اینترنت مربوط به انتقام، حسادت و نزاع‌های اجتماعی نامناسبی است که به شیوه‌ای نامناسب انجام می‌شود.

پروفسور مشهور جامعه شناسی پل تیلور و دیگر اساتید روانشناسی انگیزه مجرمان سایبری را کنجکاوی شدید، انتقام جویی و خلاء عاطفی توصیف می‌کنند. در کتاب روانشناسی جرایم سایبری آمده که این افراد از اختلال وسواس فکری-اجباری رنج می‌برند و نمی‌توانند تمایل خود را برای تعقیب و آسیب رساندن به دیگران کنترل کنند.

مجرمان سایبری از اختلال شخصیت خودشیفته و عزت نفس پایین رنج می‌برند و توانایی مقابله با مشکلات و مدیریت مناسب روابط را ندارند. این افراد در ایجاد روابط سالم شکست می‌خورند، اختلال شخصیت خودشیفته توانایی آن‌ها را در درک پیامد‌های اعمالشان کاهش می‌دهد و بدون توجه به عواقب آن اعمال، اقداماتی را انجام می‌دهند.

علاوه بر این، استفاده از ابزار‌های الکترونیکی برای آسیب رساندن به دیگران و تحت تعقیب قرار دادن آنها، پنهان شدن در پشت هویت جعلی، باعث می‌شود که مجرمان احساس قدرت و کنترل بیشتری داشته باشند.

مطالعات نشان می‌دهد که مجرمان سایبری افرادی هستند که اضطراب غیرقابل کنترل دارند که منجر به استفاده بی رویه از وسایل الکترونیکی به شیوه‌ای نسنجیده می‌شود. کارشناسان معتقدند که وسایل الکترونیکی در انتشار رسوایی‌ها یا بدنام کردن دیگران موثر هستند. آنها می‌گویند مجرمان بیشتر از دیگران مستعد افسردگی هستند.

در بسیاری از نمونه‌ها، عاملان جنایات سایبری تصور نمی‌کردند که قربانیان آن‌ها به دلیل ایجاد حساب جعلی در فیسبوک یا توئیتر به مراجع قضایی بروند و بتوانند از هویت افرادی که این مطالب را منتشر کرده‌اند، اطلاع پیدا کنند. علاوه بر این مجرمان سایبری معتقدند که دسترسی به آن‌ها یا هویت واقعی آن‌ها توسط دیگران دشوار است.

تا پیش از مراجعه قربانیان به مراجع قضایی، مجرمان انجام خرابکاری‌های اینترنتی را جرم نمی‌دانستند، اما پس از ورود نیرو‌های امنیتی به منازل یا محل کارشان و توقیف وسایل الکترونیکی و تلفن متوجه شدند که پلیس در جریان این اقدامات قرار دارد.