قیمت کاغذ در سال‌های اخیر با نوسانات زیادی روبه رو بوده است. به دنبال آن  با کاهش عناوین و شمارگان کتاب مواجه شدیم. در مقاطعی دولت کاغذ در اختیار ناشران قرار می‌داد. الان حدود دو سال است که ناشران در این زمینه با مشکل مواجه اند و باید کاغذ‌های مورد نیازشان را برای انتشار کتاب از بازار آزاد کاغذ تهیه کنند. جایی که کاغذ با قیمت‌های بالا در اختیار ناشران قرار می‌گیرد. مطابق آنچه مرکز اطلاعات کاغذ ایران منتشر کرده، قیمت کاغذ تحریر به بندی یک میلیون و ۱۴۰ هزار تومان رسیده است.

مدیرمسئول انتشارات سفیراردهال گفت: متاسفانه با بندی یک میلیون و ۱۴۰ هزار تومان نمی‌توان کتاب جدیدی منتشر کرد.  از عید با تغییراتی که در بازار نشر به وجود آمد، از جمله افزایش قیمت کاغذ گلاسه به بندی ۴۵ تا ۵۰ هزار تومان و سربه فلک کشیدن قیمت کاغذ در کنار افزایش۳۰۰ هزینه های لیتوگرافان و صحافان باعث شد انتشار کتاب سخت تر از گذشته شود.

بنا به گفته حسین عابدینی اقزایش  ۵۷ درصدی دستمزد کارگر، بهانه اتحادیه‌های صحافان و لیتوگرافان برای افزایش قیمت خدماتشان  است؛  خدمات تکمیلی چاپ تا حدی بالا رفته است که کسی برای انتشار کتاب هایش مراجعه نمی‌کند. چراغ سبز اتحادیه‌ها برای افزایش قیمت خدمات چاپ کتاب باعث شد این مشکل به وجود بیاید. اتحادیه ها به جای اینکه هوای بازار را داشته باشند تنها به فکر کارکنان خودشان بودند.

وی می‌گوید: استدلال اتحادیه‌های صحافان و لیتوگرافان این است ناشری که می‌تواند یک میلیون و دویست هزار تومان برای تهیه کاغذ بپردازد می‌تواند بهای خدمات انتشار کتاب را هم پرداخت کند. قیمت کاغذ را برای کار انجام نشده افزایش دادند،  درصورتی که بهای مواد مورد نیازشان افزایش یافته بود، می‌توانستیم این افزایش قیمت را منطقی بدانیم.

درحالی قیمت کاغذ در بازار افزایش یافت که با نوسان قیمت دلار روبه رو نبودند و در این مدت کاغذی به کشور وارد نشده بود. در این شرایط باید از بندی هفتصد و بیست هزار تومان در پیش از سال به یک میلیون و ۱۴۰ هزار تومان برسد. این تغییر باعث سردرگمی ناشر می‌شود. زمانی که قیمت کاغذ ارزان بود کسی کتاب نمی‌خرید در شرایط کنونی کسی کتاب منتشر شده با بندی یک میلیون و ۱۴۰ هزار تومان را تهیه نمی‌کند.

مدیر مسئول انتشارات سفیراردهال هم در این باره گفت: در مجموعه چاپ دیجیتال هم کسی کتاب جدیدی برای انتشار نیاورده است. آن هم در زمانی که قیمت کاغذ تحریر و گلاسه افزایش یافته است  بازار نشر به شدت بهم ریخته است. قیمت‌ها غیر عاقلانه تغییرمی کند و ثباتی در این بازار وجود ندارد. فردا قیمت کاغذ به یک میلیون و پنجاه هزار تومان می‌رسد.

ناشران در شرایط جدید با تعدیل نیرو مواجه شدند و عده‌ای از بازار نشر سوء استفاده کردند و بدون نظر کارشناسی قیمت‌های خدمات چاپ را افزایش دادند. قیمت جلد محکم کتاب سال گذشته سه بار افزایش یافت. الان قیمت تمام شده آن به ۷۵ هزار تومان می‌رسد درصورتی که پیش از آن ۶۰ هزار تومان بود. از این رو قیمت کتاب ۲۰۰ صفحه‌ای به ۱۳۰ تا ۱۴۰ هزار تومان می‌رسد.

در ادامه مدیرمسئول انتشارات تجلی مهر با اشاره به افزایش قیمت چاپ کتاب گفت: در دوره‌های گذشته هربار نسبت به بهبود اوضاع نشر ابراز امیدواری می‌کردیم در عمل شرایط دیگری حاصل می‌شد. متاسفانه شاهد بودیم قیمت کاغذ به صورت لجام گسیخته‌ای سیر صعودی داشت. به ویژه در سال‌های اخیر قیمت کاغذ غیر واقعی شده این مسئله بیانگر این است که نفع خودشان را در درجه نخست مدنظر قرار می‌دهد.

بنا به گفته کامران شرفشاهی به نظر می‌رسد قیمت کنونی کاغذ قیمت نهایی آن نخواهد بود و باز هم با افزایش قیمت روبه رو هستیم. بسیاری از ناشران دست از کار کشیدند. با کاهش تعداد کتاب‌ها و عناوین آن روبه رو هستیم. از سوی دیگر بسیاری از ناشران از جرگه نشر خارج شدند، چون نه تنها این کار هزینه هایشان را مانند گذشته تامین نمی‌کند بلکه سرمایه گذاری شان زیان ده شده است. برای همین کتاب‌های بسیاری از ناشران روی دستشان می‌ماند و در انبارهایشان خاک می‌خورد.

قیمت پشت جلد کتاب بیشتر از قدرت خرید مردم است برخی از ناشران برای اینکه متضرر نشوند کتاب‌ها را در شمارگان پایین منتشر می‌کنند. تنها درصورت دریافت سفارش برای چاپ کتاب اقدام می‌کنند. در نتیجه چاپ دیجیتال کتاب بیشتر از چاپ افست آن رواج دارد، از سوی دیگر باوجود اینکه کاغذ کالایی استراتژیک است و شعار می‌دهند باید از فرهنگ حمایت کرد، اما در عمل شاهد ایجاد فاصله میان مردم و کتاب هستیم. انگیزه انتشار کتاب میان ناشران، پدید آورندگان و مخاطبان آن پایین آمده است. کسی به فکر پشتیبانی از فرهنگ نیست. شعار‌ها و وعده‌هایی در زمینه فرهنگ می‌شنویم که دیگر گوش آزار شده است و برای پدید آورند، ناشر و مخاطب حرکت آفرین نیست.