چالش مدیریت پسماند درد کهنه‌ای بر هیبت پرشکوه گیلان است که با هجوم گردشگران زجرش بر جان مردم این استان هر بار بیشتر مستولی می‌شود و حالا به نظر می‌رسد شهر‌ها و روستا‌های گیلان به مدیریت پسماند محلی روی آورده و دیگر نمی‌توانند منتظر پروژه‌های بزرگ بمانند.

چرا که این انتظار در چندین سال اخیر فقط بحران‌های زیست محیطی این مناطق را تشدید کرده است در حالی که پیمانکاران پروژه‌هایی همچون زباله سوز سراوان همواره با جود هزینه‌های چندصد میلیاردی، به جای کار جهادی تکیه بر گلایه از کمبود اعتبار زدند.

روزانه حدود ۵۸ هزار تن زباله در کشور تولید می‌شود که در این میان سهم استان‌های گردشگرپذیر مانند گیلان، مازندران و گلستان بسیار نگران کننده است؛ در این ۳ استان در حالت عادی روزانه حدود ۶ هزار تُن پسماند تولید می‌شود که این رقم در ایام نوروز گاه تا ۳ برابر افزایش می‌یابد.

این موضوع فاجعه‌ای برای محیط زیست شمال کشور است، زیرا شیرابه‌های این حجم زباله، جنگل و طبیعت آن منطقه را نابود می‌کند و در نهایت با ورود به محصولات کشاورزی، زندگی و سلامت مردم را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

نصب زباله سوز مقیاس کوچک در روستای سالکده کیاشهر

چندی پیش بخشدار بندر کیاشهر از نصب نخستین دستگاه زباله سوز مقیاس کوچک در روستای سالکده این بخش از شهرستان آستانه اشرفیه واقع در شرق گیلان خبر داد.

خبری که نشان می‌داد که حتی مناطق با مقیاس کوچک با دلسرد شدن از زباله سوز‌های بزرگ همچون پروژه زباله سوز سراوان، خود برای مشکلشان آستین بالا زدند.

به گفته رحیم رضوانی توچائی، این دستگاه زباله سوز توسط خیران منطقه خریداری و نصب شده است.

او اجرای طرح تفکیک زباله از مبدأ در روستا‌های منطقه را مهم دانست و گفت: در حال حاضر اجرای این طرح با هدف کاهش تولید زباله و ساماندهی پسماند‌های روستایی در ۱۴ روستای این بخش با انجام فعالیت‌های آموزشی و عقد قرارداد با مشاوران در حال انجام است.

بخشدار کیاشهر می گوید: اجرای این طرح به تمامی دهیاران مناطق روستایی منطقه ابلاغ شده است و در ۱۴ روستای این بخش نیز مقدمات اجرای آن فراهم شده است.

به گفته آقای رضوانی، به طور متوسط در هر هفته حدود ۵ تن زباله در روستا‌های این بخش تولید می‌شود.

زباله‌سوز‌های کوچک مقیاس راه حلی تازه برای چالش پسماند گیلان

سرپرست اداره کل حفاظت محیط زیست گیلان می گوید زباله سوز‌های کوچک راه حلی برای التیامی اندک بر زخم کهنه معضل زباله در استان استت و زباله سوز‌های کوچک مثلا ۲۰ تنی اگر بتواند استاندارد‌های لازم محیط زیست را بگیرد می‌تواند درکنار سایر برنامه‌های مدیریت پسماند از جمله تفکیک از مبدأ حداکثری از جمله راه حل‌ها باشد.

به گفته رضا زمانی، مدیریت فاضلاب یکی دیگر از چالش‌های زیست محیطی گیلان است به طوری که ۸۲ درصد کل فاضلاب‌های خانگی شهری و روستایی استان یا وارد رودخانه می‌شود یا مزارع و وارد سفره زندگی مردم می‌شود.

او با گلایه از مدیریت پیشین شهری به خصوص در مرکز استان گفت: رشت در سال ۷۸ برای کنترل ورود فاضلاب‌های این کلان شهر به تالاب انزلی، از بین ۶۴ شهر ایران یکی از کاندید‌های دریافت اعتبارات بانک جهانی برای احداث سیستم تصفیه خانه مناسب شد؛ الان می‌گویند با پول دریافت شده این پروژه تنها ۳۰ درصد فاضلاب مدیریت شده است.

سرپرست اداره کل حفاظت محیط زیست گیلان همچنین گفت: برای مدیریت پسماند نیز احداث نیروگاه زباله سوز ۶۰۰ تنی پیش بینی شده بود که در حال حاضر دارای پیشرفت فیزیکی ۱۳ درصدی است.

رنگ باختن حنای زباله سوز سراوان رشت

مشکلات زباله در چند دهه اخیر و حساسیت محیط زیستی گیلان باعث شد که این استان به پروژه‌های بزرگی همچون زباله سوز روی بیاورد تا هم انباشته‌های قبلی زباله را هضم و هم برای آینده چاره‌ای داشته باشد.

ساخت نیروگاه زباله سوز همواره به عنوان یکی از مهم‌ترین راه حل‌های بلندمدت مدیریت زباله در دنیا شناخته می‌شود که علاوه بر حل مشکل زباله می‌تواند به عنوان منبعی برای ایجاد ارزش افزوده از پسماند باشد.

نیروگاه ۶۰۰ تنی زباله سوز رشت که قرارداد احداث آن در سال ۱۳۹۲ توسط شهرداری رشت منعقد شد تاکنون کمتر از ۲۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد و این در حالی است که در این نیروگاه، قابلیت تولید ۳۸ هزار مگاوات برق در سال نیز پیش بینی شده بود.

کل اعتبار پیش بینی شده برای احداث این نیروگاه، حدود ۴۰ میلیون دلار بود که شهرداری رشت ابتدا باید ۲۵ درصد پیش پرداخت برای خرید تجهیزات تزریق می‌کرد که تاکنون ۱۸.۵ درصد آن تزریق شده است.

پیشتر در مرداد ماه سال ۱۴۰۰ مدیرعامل شرکت کود آلی گیلان اعلام کرده بود؛ این پروژه در ۲ بخش ساختمان‌ها و تجهیزات در حال احداث و ساخت است که در بخش ساختمان‌ها حدود ۱۳ درصد پیشرفت فیزیکی دارد و برای تکمیل این بخش، ۳۰۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز است.

به گفته سعید بشری، در بخش تجهیزات که به طور عمده این تجهیزات از کشور چین وارد می‌شود، ۱۳ درصد پیشرفت فیزیکی دارد که این بخش نیز برای اینکه به اتمام و به بهره برداری برسد نیازمند اعتباری بالغ بر ۲۰ میلیون دلار است.

او پیش بینی کرد: با توجه به روندی که شاهدیم و همچنین اگر اعتبارات این طرح به موقع تأمین شود، اواخر سال آینده شاهد راه اندازی اولیه نیروگاه ۶۰۰ تنی زباله سوز رشت خواهیم بود که در این بخش، زباله‌ها تفکیک و زباله‌های آلی به کود تولید می‌شوند.

حال آنکه با وجود گذشت نخستین ماه از سال جدید همچنان خبری از افتتاح حداقل یک فاز از پروژه زباله سوز سراوان نیست و می‌توان پیش بینی کرد که حداقل تا ماه‌های آینده نیز خبری نباشد.

شاید همین مسئله باعث شده باشد تا مدیریت‌های محلی پسماند در گیلان با روی برگردان از زباله سوز سراوان خود به فکر چاره باشند و نمود آن نیز زباله سوز کوچک مقیاس بندر کیاشهر است.

منبع: ایرنا