یکی از مناطق مذهبی تاریخی گلستان مجموعه زیارتی خالد نبی (ع) در شهرستان کلاله است که در روز‌های انتهای تعطیلات رکورد ورود گردشگر را شکست.

زیارتگاه خالدنبی و قبرستان تاریخی، در فاصله ۶ کیلومتری روستای گچی سو در منطقه‌ای کوهستانی واقع شده و بر اساس شواهد سطحی باستان شناختی، این محوطه تاریخی مربوط به قرون اول و میانی دوره اسلامی است.

این مجموعه تاریخی آبان ۱۳۹۴ با عنوان «محوطه باستان شناختی خالد نبی» در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید.

وجود گورستان بزرگ با حدود ۶۰۰ سنگ قبر استوانه‌ای که ارتفاع بعضی از آن‌ها به بیش از دو متر می‌رسد و تپه ماهور‌های گوگجه داغ، این مجموعه تاریخی را به «سرزمین عجایب ایران» تبدیل کرده است.

بقعه خالد نبی، بقعه‌های عالم بابا و چوپان عطا، دره‌ای به نام پنج شیر، رشته تپه ماهور‌های خاکی که ارتفاع آن‌ها به مراتب کمتر از ارتفاع محل مرقد خالد نبی است، گورستان، سنگ مزار‌های ایستاده، مناظر باستانی و طبیعت بکر اطراف محوطه ۱۲ هکتاری خالد نبی، تنها بخشی از جاذبه‌های این مجموعه تاریخی است.

ترافیک سنگین در سرزمین عجایب ایران

در روز‌های پایانی تعطیلات نوروزی امسال با استقبال گردشگران، شاهد ترافیک سنگین در مسیر منتهی به خالدنبی بودیم به گونه‌ای که تا هشت الی ۱۰ کیلومتری آن مسیر بسته و ورود به خالدنبی هم سخت شده بود.

با آنکه دو سالی از شیوع کرونا می‌گذشت و طی این مدت متولیان می‌توانستند برنامه ریزی بهتری برای ساماندهی ترافیک منطقه و مجموعه گردشگری خالد نبی و قبرستان داشته باشند، اما شاهد این بودیم که بسیاری از مردم از وضعیت موجود ناراضی بوده و هرج و مرج و بی برنامگی در این منطقه هم به اوج خود رسیده بود.

به دلیل ویژگی‌های خاص جغرافیایی، تاریخی و مذهبی مدیریت منطقه گردشگری خالد نبی بر عهده هیئت امنا است.

در قسمت بقعه متبرکه خالد نبی (ع) متولی اوقاف بوده و در قسمت قبرستان تاریخی، میراث فرهنگی مسئولیت حفاظت را بر عهده دارد.

جاده دسترسی ناایمن، کمبود فضای پارکینگ و سیاست دوگانه و برخورد سلیقه‌ای برای ورود خودرو‌ها به پارکینگ بالا و بی توجهی به آثار برجای مانده در قبرستان از جمله مواردی است که در سایه توسعه بی ضابطه گردشگری این منطقه گم شده.

اما در بخش قبرستان هیچ مأموری برای حفاظت از آثار تاریخی وجود نداشت و گویی این میراث چند هزار ساله متولی ندارد و شاهد برخی اقدامات منجر به آسیب این میراث بودیم.

ورود ۱۴۷ هزار گردشگر به خالدنبی

رئیس اوقاف و امور خیریه شهرستان کلاله گفت: از ۲۸ اسفند ۱۴۰۰ تا ۱۴ فروردین امسال ۱۴۷ هزار زائر و گردشگر از مجموعه زیارتی خالدنبی بازدید کردند.

حسینعلی ساسانی می گوید: طی این مدت، ۵۰ هزار اسکان موقت و هزار اسکان ثابت داشتیم.

به گفته او در این فضا ۱۸ چشمه سرویس بهداشتی وجود دارد و سه قسمت برای پارکینگ، شامل پارکینگ ابتدای ورودی، ۲۰۰ متر بالاتر از ورودی و همچنین ۲۰۰ متر قبل از ورودی اصلی بقعه خالدنبی به ظرفیت ۶۰۰ دستگاه موتورسیکلت و هزار خودرو، در نظر گرفته شده.

او می گوید: به طور میانگین در روز‌های ابتدایی سال حدود پنج الی ۶ هزار گردشگر وارد منطقه شده و از هفتم فروردین با مساعد شدن شرایط آب و هوایی تعداد گردشگران به ۱۰ الی ۱۵ هزار نفر رسید و روز ۱۲ فروردین رکورد شکسته شد و شاهد حضور ۳۵ هزار گردشگر بودیم.

برای توسعه پارکینگ قول مساعد داده شده

ساسانی درباره محدودیت‌های جاده دسترسی مانند راه روستایی (گچی سوی بالا و پایین و آقچی بزرگ و کوچک) و جاده فاقد شانه خاکی، گفت: ترافیک در روز‌های آخر تعطیلات بسیار بالا بود.

به گفته او  توسعه پارکینگ به دلیل میراث فرهنگی بودن فضا ممکن نیست و فرماندار قول‌های مساعدی برای احداث پارکینگ با ظرفیت هزار خودرو در ابتدای ورودی داده که امیدواریم در سال بعد اجرا شود.

او می گوید: ۱۶ خادم در بقعه متبرکه حضور داشته و از نیرو‌های بسیج و خادمان افتخاری هم برای کنترل حجاب استفاده می‌کنیم.

سرپرست میراث فرهنگی گلستان حاضر به پاسخگویی نشد

برای اطلاع از وظایف میراث فرهنگی گلستان با سرپرست این اداره کل تماس گرفتیم که او حاضر به پاسخگویی نشد، اما رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کلاله در این باره گفت: مدیریت محوطه باستان شناختی خالد نبی به دلیل فضای زیارتگاهی و گردشگری به هیئت امنا واگذار شده.

محمدعلی سرگزی گفت: از ظرفیت موجود برای استقرار خودرو‌ها استفاده شده و هم اکنون هزار خودرو گنجایش دارد.

سرگزی می گوید: امسال ورود گردشگر به منطقه مخصوصاً در روز‌های پایانی عید بسیار بالا بود و از هشت الی ۱۰ کیلومتری مسیر، جاده بسته می‌شد.

او گفت: ورود خودرو‌ها به پارکینگ بالادست برای مدیریت ترافیک بود و مینی‌بوس گردشگران را به بالا برده و آنجا پیاده می‌شدند.

یگان حفاظت غایب بود

سرگزی گفت: طبق تفاهم نامه، حفاظت از قبرستان تاریخی به هیئت امنا واگذار شده که آن‌ها یک نیرو می‌گمارند که کافی نیست.

طبق گفته وی هیئت امنا متشکل از ۱۰ نفر بوده و از اعضای شورای روستا‌های اطراف تشکیل شده.

سرگزی می گوید: مقرر شده بود در این هیئت، نمایندگانی از میراث فرهنگی و بخشداری هم حضور داشته باشند که فعلاً اتفاق نیفتاده.

او گفت: همه ساله یگان حفاظت میراث در خالدنبی مستقر می‌شد که امسال کوتاهی کرده و حضور نداشتند.

به گفته او با توجه به اینکه تا اواخر اردیبهشت گردشگر وارد خالدنبی می‌شود به نیرو‌های یگان حفاظت میراث اعلام شده که تا آن زمان در آنجا مستقر شوند.

منبع: مهر