سوغاتی‌های سنندج که بیشتر شامل خوردنی‌های خوشمزه می‌شود زبانزد تمامی مردمی است که فقط برای یک بار آن را چشیده اند.

 این خوردنی‌ها که همانند قدمت شهرستان سنندج از دیرینگی زیادی برخوردار هستند طعم بی نظیری دارند و در کنار جاذبه‌های تماشایی استان کردستان، فرصت خوبی را به علاقه‌مندان داده است تا بتوانند از گشت و گذار در سنندج و خریدن انواع شیرینی بهره ببرند. سنندج علاوه بر خوردنی‌های خوش طعمی که دارد از صنایع دستی نیز برخوردار است که در زمره سوغاتی‌های این استان قرار گرفته است.

سوغات خوراکی سنندج بسیارند، اما برخی از آن‌ها نه تنها در میان گردشگران ایرانی شناخته شده‌اند بلکه به عنوان سوغات توسط گردشگران خارجی نیز خریداری می‌شوند. یکی از مهم‌ترین مزایای خوردنی‌های سنندج، ماندگاری بالا و استفاده از مواد اولیه طبیعی و ارگانیک است. 

 سقز، آدامس طبیعی

سقز شیره غلیظ درخت پسته وحشی است که در زبان محلی به آن "بنه" می‌گویند. این درخت‌ها اغلب در مناطق کوهستانی کردستان، کهکیلویه و بویراحمد، ایلام و کردستان وجود دارند و در فصل پاییز از شکاف ایجاد شده روی تنه درخت صمغی سبز رنگ، غلیظ و چسبناک خارج می‌شود. این شیره غلیظ پس از انجام فرآیند تصفیه به رنگ زرد روشن درآمده و ترکیبات غیرخوراکی و روغنی آن حذف می‌شود.

از جمله مهم‌ترین خواص این سوغات سنندج می‌توان به کمک به رفع بوی بد دهان، هضم بهتر غذا، مقوی معده، ملین و اشتهاآور اشاره کرد. جویدن سقز برای طحال و کبد بسیار مفید بوده و به عملکرد سریع‌تر و بهتر این اعضا کمک می‌کند.

شیرینی کنجدی
شیرنی کنجدی که اهالی کردستان به آن شیرینی کنجدی گزانگبین یا کنجدی گزو نیز می‌گویند، یکی از محبوب‌ترین سوغات سنندج است که از مواد اولیه طبیعی مانند کنجد و شهد انگبین تهیه می‌شود. 

کنجد نیز منبعی غنی از مواد معدنی مانند آهن، فسفر، کلسیم، منگنز، منیزیم، مس و پتاسیم است؛ بنابراین شیرینی کنجدی یکی از مقوی‌ترین انواع سوغات خوراکی کردستان خواهد بود.

کاک مخصوص

کاک نوعی شیرینی ساده، اما فوق‌العاده خوشمزه سنندج است که از لایه‌های بسیار نازک خمیر تهیه می‌شود. برای تهیه کاک مخصوص از مواد اولیه ساده‌ای، چون آرد گندم، پودر قند، تخم مرغ، روغن حیوانی یا روغن گیاهی، دارچین و پودر هل استفاده می‌شود. کاک یکی از انواع سوغات سنندج است که در عین سادگی مواد اولیه، بسیار لذیذ بوده و برای اعیاد و مراسم‌های مختلف استفاده می‌شود. 

نان برنجی از سوغات سنندج
نان برنجی از جمله سوغات سنندج است که محبوبیت خاصی بین تمامی ایرانیان و حتی گردشگران خارجی دارد. این شیرینی خوشمزه به دلیل استفاده از روغن کرمانشاهی، طعم و بویی بی‌نظیر دارد. پیشینه پخت نان برنجی در استان کرمانشاه به بیش از ۱۵۰ سال پیش بازمی‌گردد.

از جمله مواد اولیه مصرفی برای تهیه این سوغات کردستان می‌توان به آرد گندم، آرد برنج، پودر قند یا پودر شکر، گلاب، تخم مرغ، روغن جامد و روغن کرمانشاهی اشاره کرد.

بادام سوخته
بادام سوخته از جذاب‌ترین سوغات سنندج است که می‌توانید آن را در استان‌های دیگر نیز خریداری کنید. برای تهیه این شیرینی خوشمزه تنها از بادام و شکر استفاده می‌شود و بادام‌ها با روکشی از شکر کاراملایز شده پوشانده می‌شوند.

برخی از تولیدکنندگان محلی از عسل نیز در تهیه بادام سوخته استفاده می‌کنند که باعث ایجاد طعمی بی‌نظیر در کنار ترکیب خواص عالی بادام درختی و عسل می‌شود.

عسل طبیعی از سوغات سنندج
عسل طبیعی کردستان یکی از بهترین انواع سوغات سنندج است که در کوهپایه‌های این شهر زیبا تولید می‌شود. همان‌طور که می‌دانید کردستان جزو مناطق کوهستانی کشور است و در فصل بهار مملو از گل‌های وحشی و متنوعی خواهد بود که منبع تغذیه زنبور‌های عسل هستند. به دلیل این تنوع بالای گل‌های وحشی و همین‌طور خوراک کاملاً طبیعی زنبور‌های عسل این منطقه، عسل طبیعی کردستان به‌عنوان یکی از بهترین انواع عسل‌ها در ایران شناخته می‌شود.

صنایع دستی سنندج؛ سوغات زیبای شهر
صنایع دستی کردستان از جمله سوغات ماندگاری است که می‌توانید برای روح بخشیدن به گوشه‌ای از خانه آن را از محلی‌ها خریداری کنید. تنوع بالای صنایع دستی در این شهر کوهستانی باعث شده تا در زمان انتخاب اندکی وسوسه شوید که همه آن‌ها را خریداری کنید. 

نازک کاری از سوغات سنندج
هنر نازک کاری از آن جهت در استان کردستان قابل توجه است که این خطه سرسبز و کوهستانی پوشش جنگلی گسترده‌ای داشته و همین امر باعث شده تا چوبی که برای صنایع دستی سنندج استفاده می‌شود، بسیار متنوع باشد، چون تنوع بافت و رنگ عامل مهمی در شکل‌گیری یک اثر هنری زیبا است. قدمت نا‌زک‌کاری به ۱۸۰ سال پیش بازمی‌گردد و استاد بزرگ نعمت‌الله نعمتیان از پایه‌گذاران این هنر در استان کردستان بوده است.

پارچه بافی سنتی
پارچه بافی سنتی در کردستان قدمتی دیرینه دارد و تنوع پارچه‌هایی که بافته می‌شوند نیز مثال‌زدنی است. از نمونه پارچه‌های سنتی که به عنوان صنایع دستی کردستان شناخته می‌شوند می‌توان به موارد زیر اشار کرد.

جاجیم بافی: جاجیم بافی هنری است که تقریباً همه اهالی روستا‌های کردستان به آن مشغول هستند. جاجیم به عنوان اصلی‌ترین صنایع دستی سنندج در دو نوع کلی جاجیم راسته و جاجیم شقّه بافته می‌شود. تفاوت اصلی جاجیم راسته و شقّه در نقوش هندسی و بافت کار است. جاجیم‌های شقّه معمولاً نقش و نگار بیشتری دارند.

شال بافی: از هنر شال بافی بیشتر برای دوخت لباس‌های محلی مردانه (چوخورانِک)، کلاه، پابند، جوراب و دستکش استفاده می‌شود. پارچه‌های این صنایع دستی سنندج معمولاً به رنگ‌های طبیعی شامل خاکستری، مشکی، کرم روشن و تیره و قهوه‌ای بافته می‌شوند.

کلاش بافی
مردم محلی کردستان به گیوه بافی، کلاش بافی می‌گویند و قطعاً در مراسم‌های مختلف کرد‌ها دیده‌اید که مردان کرد، لباس‌های محلی با گیوه‌هایی سفید و زیبا می‌پوشند. این گیوه‌ها یا کلاش‌ها، پاپوش‌هایی با قدمتی هزارساله هستند که علاوه‌بر دوام بالا، بسیار سبک و راحت بوده و حتی کفی آن‌ها به گونه‌ای بافته می‌شود که به‌راحتی گودی کف پا را می‌پوشاند.

یکی از نکات جالب کلاش این است که لنگه چپ و راست ندارد، بنابراین کفش‌های شما هیچ‌وقت لنگه‌به‌لنگه نخواهد شد. کلاش در حال حاضر یکی از محبوب‌ترین سوغات یا صنایع دستی سنندج است.

گلیم و قالی بافی
گلیم و قالی از جمله مهم‌ترین صنایع دستی و سوغات کردستان است که این روز‌ها بیشتر توسط گردشگران به عنوان سوغات خریداری می‌شود. استفاده از مواد اولیه مرغوب مانند پشم و رنگ‌های طبیعی و ثابت، باعث شده تا این صنایع دستی محبوبیت چشم‌گیری در میان گردشگران داشته باشد. برای پود گلیم از نخ پشمی دولای تابیده و برای تار آن نیز از نخ پنبه‌ای استفاده می‌شود. نقوش معمولاً ذهنی هستند و رنگ‌های بکار رفته در گلیم و قالی نیز معمولاً شامل قرمز، صورتی، سبز، آبی، سرمه‌ای، عنابی، زرد، قهوه‌ای، زیتونی و سیاه است.