روستای سهولان در شهر مهاباد شاید تا همین ۱۳ سال پیش جزو یکی از روستا‌های محروم استان آذربایجان غربی بود، اما امروز به برکت وجود یک غار نه تنها به مهمترین جاذبه گردشگری استان تبدیل شده بلکه در این روستا تقریبا یک نفر از هر خانواده در صنعت گردشگری فعال شده است.

در داخل این غار دریاچه‌ای نیز ایجاد شده است و برای رفاه حال بازدیدکنندگان قایق‌هایی در نظر گرفته شده است که افراد می‌توانند از طریق این قایق‌ها بخش‌های مختلف غار را ببینند.

سهولان، غاری سرد در دل مهاباد

این محل اولین بار توسط آقای ژاک دمرگان فرانسوی در سال ۱۸۹۰ میلادی مورد بازدید قرار گرفت. سپس در سال‌های جنگ جهانی دوم توسط یک هیئت انگلیسی مجددا مورد مطالعه قرار گرفت.

تا سال ۷۵ هجری شمسی تنها مستندات، اقوال شفاهی مردم منطقه و مکتوب کتاب جغرافیای غرب ایران نوشته آقای ژاک دمردگان بود، اما در این سال کمیته غار شناسی آذربایجان غربی رسما اقدام به شناسایی کامل آن کرد.

غار سهولان یکی از بهترین و بی نظیرترین غار‌های طبیعی ایران است که علاوه بر داشتن حوضچه‌های بزرگ آبی با مناظر فوق العاده دیدنی و دالان‌های مملو از آب داری یک مدخل با دالان‌های تنگ و باریک است که در طول ادوار مختلف مورد سکونت انسان‌های اولیه تا قرن اخیر بوده است.

به استناد لایه‌های سفالی به دست آمده که از محل دالان اصلی و آخرین بخش واقع در نزدیکی حوضچه اصلی دریاچه است نشان می‌دهد این غار در هزاره اول و دوم قبل از میلاد تا دوره پارتی سکونتگاه مردم بوده است.

غار سهولان مهاباد پس از ۲ سال وقفه بازگشایی شد

رئیس اداره حفاظت محیط زیست مهاباد گفت: غار تاریخی آبی سهولان مهاباد پس از ۲ سال وقفه به خاطر شیوع بیماری کرونا مجددا بازگشایی شده است.

فاروق سخنور گفت: همزمان با شیوع بیماری کرونا در منطقه و براساس مصوبات ستاد کرونای استان و شهرستان تاکنون مجموعه گردشگری اثر طبیعی - ملی غار سهولان تعطیل بوده است.

وی گفت: تعطیلی ۲ ساله بازدید از این غار و به تبع آن خاموشی نورافکن‌ها باعث شده است تا رشد جلبک‌ها به میزان زیاد متوقف شود و غار در این مدت استراحت خوبی کرده و به احیای خود بپردازد.

سخنور گفت: شیوع کرونا و قطع گردشگری در این غار تجربه بسیار خوبی بود که در آینده میزان بازدید‌ها از این غار مدیریت شده و از تجهیزات به روز در امر نورپردازی غار به ویژه استفاده از نورپردازی با سامانه سنسوری استفاده کرد.

رئیس اداره حفاظت محیط زیست مهاباد گفت: برنامه مدیریت غار‌ها در این اداره کل در دست تدوین بوده که در این زمینه با سازمان محیط زیست نیز نامه نگاری شده تا شرح خدماتی در این زمینه تهیه و در اختیار استان قرار داده شود تا با استفاده از این برنامه گردشگری در این مکان‌ها مدیریت و کمترین آسیب به آن وارد شود.

کرونا غار‌های کشور را احیا کرد

دبیر کارگروه غارشناسی کشور گفت: شیوع کرونا فرصت مناسبی برای احیای غار‌های کشور بود.

راشین گوهرشاهی گفت: شیوع ویروس کرونا در کشور و به تبع آن متوقف شدن فعالیت‌های گردشگری در حوزه غار‌ها فرصت بسیار مناسبی برای ترمیم آسیب‌های وارد شده به این عرصه‌های طبیعی و احیای آن‌ها بود.

وی گفت: ادامه روند بازسازی غارها، در صورت هجوم بی ضابطه گردشگران وجود ندارد و می‌بایست شروع فعالیت مجدد غار‌های گردشگر پذیر، بر پایه رعایت اصول زیست محیطی، ظرفیت برد و مطابق با شیوه نامه‌های حفاظت و بهره برداری از غار‌ها باشد.

گوهرشاهی گفت: غار‌ها همواره مفهوم نوستالژیکی را برای انسان تداعی کرده و از اولین نگاره‌های تاریخ بشر بر دیوار آن‌ها تا اولین خانه انسان، غار‌ها پیوندی ناگسستنی با زندگی انسان داشته‌اند.

بهترین و سالم‌ترین شیوه بهره‌وری از غار کبوتران چاهی و خفاش‌ها تنها ساکنان غار سهولان مهاباد رها، گردشگری مسئولانه یا بوم‌گردی است که برنامه ما توسعه هرچه بیشتر بوم‌گردی خواهد بود.

کبوتران چاهی و خفاش‌ها تنها ساکنان غار سهولان مهاباد

محمود پدرام در کتاب تمدن مهاباد آورده: سهولان به زبان کردی به معنی یخبندان است که این موضوع به خوبی سردسیری این منطقه را نشان می‌دهد.

مردم منطقه هم غار را کونه کوتر نام نهاده اند که از دو واژه (کونه) به معنی روزنه و (کوتر) به معنای کبوتر است. دلیل این نامگذاری وجود تعداد زیادی لانه کبوتر درون غار است.

این غار از روزگاران قدیم مورد استفاده مردم بوده و هر چهار فصل سال این منطقه شکوه و زیبایی خاص خود را دارد.

کاک حسن از کشور عراق آمده و به خبرنگار ما گفت: از سلیمانیه کردستان عراق برای بار دوم است به دیدن این غار آمدم. این غار واقعا زیبا است به همین خاطر این بار دوستانم رو هم باخودم آوردم.

چگونه به غار سهولان برویم؟

برای رفتن به غار سهولان بهتر است اول با تهیه بلیط هواپیما چارتر و یا معمولی به ارومیه سفر کنید و سپس با خودروی شخصی به مهاباد که رسیدید به سمت بوکان تغییر مسیر بدهید.

تپه‌ای به نام ماهور‌ها را پشت سر بگذارید، روستای عیسی کند را نیز رد کنید و تابلوی غار سهولان را برای دسترسی راحت‌تر دنبال کنید تا به غار برسید.

برای بازدید از غار سهولان و لذت بردن از زیبایی‌های وصف‌ناپذیر آن بهتر است فصل تابستان و یا بهار به این منطقه بروید تا سرمای هوا اذیت‌تان نکند.

غار سهولان علاوه بر بازدید کننده‌هایی که از نقاط مختلف کشور دارد سالانه میزبان گردشگران و مسافرانی از دیگر کشور‌های جهان است.

خانم گردشگری که از چین به این منطقه سفر کرده به خبرنگار ما می‌گوید: از چین آمدم و اولین سفرم به کشور ایران است. غار سهولان بهشت توریست‌ها است. واقعا جای قشنگی است.

وی گفت: به همه‌ چینی‌ها پیشنهاد می‌کنم برای یکبار هم که شده به اینجا بیان و از دیدن این جاذبه‌ها لذت ببرند.

غار سهولان یکی از جاذبه‌های گردشگری برای پذیرایی از مهمانان نوروزی

فصل بهار که می‌رسد غرب کشور مقصد اصلی گردشگران و ایران گردان است.

مهاباد شهری با بازار‌های پرونق، اجناسی با بهای کمتر از سایر نقاط و جاذبه‌های گردشکری فراوان نخستین جایی است که نظر هر مسافری را به خود جلب می‌کند.

رئیس اداره میراث فرهنگی مهاباد گفت: غار سهولان سالانه بیش از ۱۵۰ هزار نفر بازدید کننده دارد و بهترین شرایط رو به لحاظ زیر ساخت ها‌ی گردشگری، دسترسی به برق و آب دارد؛ و رودخانه و طبیعت سرسبز را در خودش جای داده است.

ناصر صدفی گفت: امسال هم تمام امکانات شهرستان برای پذیرایی از مهمانان و استقبال از آن‌ها آماده هستند.

کاک مهران یک از مسافرانی است که از شهر تبریز برای مسافرت به این منطقه سفر کرده و به خبرنگار ما گفت: با تعاریفی که از آب و هوا و جاذبه‌های مهاباد دیدیم و شنیدیم تصمیم گرفتیم به اتفاق خانواده به این شهر زیبا سفر کنیم.

وی گفت: غار سهولان از جاذبه‌های گردشگریست که واقعا زیباست و چشم هر بیننده‌ای را به خود جذب می‌کند. به اتفاق خانواده سوار قایق شده و داخل غار را از نزدیک مشاهده کردیم. راهنما همه مناظر سنگی، پدیه‌ها و نگاره‌های داخل غار را از جمله عروس دریایی، لاک پشت، دلفین، پای فیل سنگی و سر شیر و تاج خروس را به ما معرفی کرد و توضیح داد که هرکدام سنبل و نماد چیزی هستند.

مریم خانم و خانواده اش نیز از دیگر مسافرانی هستند که از تهران آمده اند و برای مسافرت غار سهولان را انتخاب کرده اند.

به خبرنگار ما می‌گوید: موقع وارد شدن به غار واقعا شوکه شدم هنگامی که از مسیر پله سنگی وارد غار شدیم چند لحظه مات و مبهوت به منظره‌ی جلوی چشمانمان خیره شدیم. مکان خیلی خوب و دلگیری است. افتخاری است برای کردستان که همچنین جا با صفایی دارد.

غار "سهولان" مهاباد و دومین غار آبی بزرگ در ایران که از مهم‌ترین و کم نظیرترین غار‌های طبیعی کشور و همچنین از شگفت انگیزترین جلوه‌های زیبای طبیعت به شمار می‌رود، می‌تواند مقصد بسیاری از گردشگران باشد.

این پدیده زیبا و نادر، در حدود ۴۳ کیلومتری شمال شرقی مهاباد در محور مهاباد- بوکان در نزدیکی روستای سهولان قرار دارد.

عمق آب داخل غار در برخی نقاط به ٣٢ متر می‌رسد و اختلاف دمای درون و بیرون غار بین ١٠ الی ۱۵ درجه است.

امکان قایقرانی در دریاچه غار می‌تواند شما را با حس اکتشاف‌هایی جدید روبه رو کند. زیرا سنگ‌های درون این غار هر کدام حکایت‌هایی در دل خود دارند.

بی‌شک دیدنی‌های نگین آذربایجان غربی هر طبیعت‌گردی را سر ذوق خواهد آورد.

گزارش از سپیده خشمن