آقای مرتضی فیروز آبادی معاون اشتغال و خودکفایی کمیته امداد با حضور در میز اقتصادی امروز شانزدهم اسفند به بررسی و تحلیل راهکاری های رفع فقر مطلق پرداخت. 

فقر اساسا به چه موضوعاتی مربوط می‌شود؟

فیروزآبادی: فقر یک مسئله بسیار پیچیده‌ای است. از یک طرف به مسائل اقتصادی و از طرفی دیگر  به حوادثی که در زندگی افراد اتفاق می‌اُفتد مربوط می‌شود. فضای قانون اساسی این است که افراد مولد و تولید کننده  باشند و نظام شرایط را برای آن‌ها فراهم کند.

افراد بیکار دهک اول بیش تر از سایر دهک هاست

برخی‌ها بر این باورند که با حل شدن موضوع تورم می‌توان از فقرا حمایت کرد، آیا این سیاست درستی است؟
فیروزآبادی: سیاست‌های اقتصادی جای خود دارند؛ اما لازم است رسیدگی‌ها به افراد ناتوان به صورت مداوم باشد. تقریبا از سال ۹۶ یک سِیر صعودی در زمینه فقر داشتیم که متاثر از سیاست اقتصادی است.

الان در جایگاه مطلوبی برای مقابله با فقر قرار نداریم. در دهک اول تعداد افراد بیکار به ازای هر خانواده از همه دهک‌های دیگر بیشتر است یعنی بار تکلف در این طبقه بیشتر است و فرصت‌های شغلی به دهک‌های بالاتر تعلق می‌گیرد. یک بخشی جمعیت غیر فعال داریم که دنبال کار نیستند و یا افرادی را داریم که یا مهارت ندارند و یا مهارت‌های کمی دارند.

سه سال زمان حمایت برای توانمندسازی افراد فقیر 

برخی‌ها این عقیده را دارند که چه کار کنند و چه کار نکنند همان میزان دریافتی را از کمیته خواهند داشت، به همین دلیل دیگر سراغ کسب درآمد نمی‌روند، چه راهکاری در این زمینه دارید؟
فیروزآبادی: افرادی که به سمت کار آمده اند تا ۳ سال از آن‌ها حمایت خواهد شد و اسم آن‌ها از لیست حذف نخواهد شد. الان فشار روی کسانی است که به سمت کار نمی‌آیند. به این دسته از افراد هم ۳ تا ۵ سال فرصت داده می‌شود تا به فرآیند توانمندسازی ورود پیدا کنند در غیر این صورت مستمری آن‌ها قطع خواهد شد.

با توجه به آمار‌ها در ۳ دهک اول جامعه چند درصد قابلیت توانمند شدن دارند و چند درصد اعلام آمادگی کردند؟
فیروزآبادی: الان ۶۰۰ تا ۷۰۰ هزار نفر وارد فرآیند توانمندسازی شده اند و آمادگی ورود به فضای کار را دارند. اگر می‌خواهیم زنجیره فقر قطع شود باید توجه ویژه‌ای به فرزندان، دانش آموزان و دانشجویان داشته باشیم تا در فضای فقر قرار نگیرند که جنس حمایت‌ها در این زمینه از نوع آموزش مهارت است. براساس قانون کمیته متعهد بود تا ۳۰۰ هزار فرصت شغلی ایجاد کند که این تعهد عملیاتی شد.

آیا روش‌های کمتیه امداد و وزارت کار و رفاه اجتماعی همپوشانی با یک دیگر دارند؟

فیروزآبادی: وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی یک دستگاه سیاست گذار و بستر ساز است و کمیته امداد نقش حمایتی دارد. اهداف دستگاه‌ها و مدل فعالیت آن‌ها با یکدیگر متفاوت است. تا سال آینده تمام اطلاعات مربوط در این زمینه در یک سامانه واحد ثبت خواهند شد.

موانع توانمندکردن دهک‌های کم درآمد چیست؟
فیروزآبادی: برخی از موانع مانند شرایط فردی و خانواده‌ای غیر قابل حل و بعضی‌ها قابل حل هستند. یکی از مهمترین موانع در این زمینه موضوع ضمانت‌هایی است که بانک‌ها برای اعطای تسهیلات می‌خواهند که در برخی از موارد سختگیری میکنند.

در ادامه این گفت و گو آقای کریمی، سرپرست معاونت اشتغال و کارآفرینی وزارت کار و رفاه اجتماعی به سوالات زیر پاسخ داد:

سیاست گذاری شما در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی معطوف به دهک‌های اول و دوم است؟

کریمی: همپوشانی بین وزارت و نهاد‌های حمایتی وجود ندارد. ۸۹ کارگروه ملی در وزارتخانه تشکیل شده است که یکی از این کارگروه‌ها مربوط به اشتغال حمایت ملی است و نهاد‌های دیگر در این کارگروه عضو هستند، نائب رئیس آن یکی از مدیران کل وزارتخانه است و تصمیمات در آن کارگروه گرفته می‌شود.

به خاطر شرایط نوک پیکان سیاست گذاری روی دهک‌های اول و دوم است. ۱۲۰ منطقه مرزی داریم که ۲۷ درصد از فقرا در این مناطق قرار دارند. در چند ماه گذشته مصوبه هیئت وزیران را برای بسته اشتغال مرزنشینان دریافت کردیم و کارگروه‌های آن تشکیل شد.

یکی از اتفاقاتی که در کشور وجود دارد این است که دستگاه‌های مختلف سامانه‌های متعدد دارند، در وزات تعاون اگر بخواهیم نقش محوری را عمل کنیم باید به یک سامانه واحد دست پیدا کنیم. سامانه ناظر از سال ۱۴۰۱ به بعد محور نهاد‌های حاکمیتی قرار می‌گیرد.

آخرین وضعیت مجوز‌ها در زمینه مشاغل خانگی را اعلام کنید؟
کریمی: دستگاه‌ها حداکثر همکاری را برای اتصال به درگاه ملی مجوز داشتند و الان در آخرین مراحل آزمایش این سامانه قرارداریم. در دوهفته گذشته بیش از ۴۰ هزار مجوز صادر شده است که ۳۸ هزار آن ثبت محور و ۲ هزار مجوز تایید محور بودند. وزارت کار و رفاه اجتماعی هم تا امشب به این درگاه متصل خواهد شد.

در ادامه این گفت و گو آقای عنبرستانی، کارشناس امور بانکی به سوالات زیر پاسخ داد:

در زمینه اخذ ضامن‌های با تعداد بالا حق با کمیته امداد است یا بانک‌ها دارند کار درست را انجام می‌دهند؟

عنبرستانی: بانک‌ها برای اینکه اطمینان حاصل کنند که بازپرداختی‌ها صورت می‌گیرد مجبور با دریافت این ضامن‌ها هستند. یکی دیگر از مشکلات انحراف نقدینگی است و باید سازو کاری فراهم شود تا منحرف نشوند که در این زمینه نیاز به همکاری کمیته امداد داریم.

آیا کمیته امداد همکاری‌های لازم در این زمینه را دارد؟

فیروزآبادی: کمیته امداد در این زمینه توجیه‌های اقتصادی را انجام می‌دهد و یک نفر را با تمام مقدمات به بانک معرفی می‌کند. لازم به ذکر است که میزان معوقات بانک‌ها از کمیته زیر نیم درصد است یعنی افراد تحت پوشش بازپرداختی‌های خود را انجام می‌دهند.

بار‌ها اعلام شد که اگر یک صندوق حمایتی در کمیته ایجاد شود می‌توانیم  میزان ریسک بانک‌ها را کم کنیم. نظام بانکی باید ۱۰ هزار میلیارد تومان پرداخت می‌کرد که تا الان ۸ هزار میلیارد تومان پرداخت کرده است. ۲۸.۸ درصد افراد زیر خط فقر هستند.