سند نظام جامع مشاوره و راهنمایی، یک تحول بنیادی اساسی و راهبردی در امور مشاوره و راهنمایی در مدارس کشور ایجاد خواهد کرد. به عبارتی علاوه بر مشاوران متخصص مدرسه و مراکز مشاوره و خدمات روان شناختی، معلمان و کارکنان مدرسه نیز به عنوان عاملان و کنشگران عمومی، جریان راهنمایی و مشاوره باید در انجام فرآیند‌هایی از جمله آموزش مهارت‌های زندگی، توانمندسازی روانی – اجتماعی، شناسایی استعدادها، توانایی‌ها و مشکلات ایفای نقش کنند.

به عبارتی دیگر خدمات راهنمایی و مشاوره‌ای در ابعاد راهنمایی تحصیلی، تربیتی و کشف استعداد‌های دانش آموزان، تقویت بنیه علمی و ارتقاء سطح تحصیلی آنان، همچنین کسب مهارت‌های زندگی، پیشگیری و مراقبت از آسیب‌های اجتماعی با هدف تربیت سرمایه‌های انسانی دانش بنیان، متدین، اخلاق محور و کارآفرین ارائه خواهد شد.

رویکرد جاری در سند نظام جامع مشاوره و راهنمایی تاکید بر استقرار عملیاتی و کاربردی فرآیند راهنمایی و مشاوره از دوره پیش دبستانی تا پایان تحصیلات متوسطه است.

اهداف سند نظام جامع راهنمایی و مشاوره وزارت آموزش و پرورش عبارتند از:

-ایجاد ساز و کار‌های لازم برای یکپارچه سازی و انسجام بخشی به تشکیلات مرتبط با امور راهنمایی و مشاوره

-سیاست گذاری و برنامه ریزی به منظور حفظ و ارتقای سلامت دانش آموزان و ارائه خدمات مشاوره‌ای و حتی مددجویی در حوزه مدارس استثنایی

-ارائه خدمات جامع و تخصصی در مراکز مشاوره و خدمات روانشناختی در تمامی شهرستان‌ها و مناطق آموزش و پرورش کشور با تشکیلات منظم و دارای هیئت علمی و بودجه سالانه

-استفاده از ظرفیت معلمان، مربیان و کارکنان مدرسه به عنوان کنشگران عمومی جریان راهنمایی و مشاوره

مسعود شکوهی، مدیر کل امور تربیتی و مشاوره وزارت آموزش و پرورش گفت: در خصوص ضرورت تصویب سند نظام جامع راهنمایی و مشاوره باید گفت، با وجود گذشت ۵۰ سال از عمر راهنمایی و مشاوره در آموزش و پرورش، هیچ گونه سند جامعی تدوین نشده است. بنابراین با توجه به ضرورت پیاده سازی سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، توسعه علمی و همه جانبه و انسجام بخشی به خدمات راهنمایی و مشاوره در همه دوره‌های تحصیلی، با الهام از مبانی و منویات سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، سند نظام جامع راهنمایی و مشاوره آموزش و پرورش تدوین شده است. از لحاظ کمی، نیز تمام سطوح دوره‌های آموزشی از پیش دبستانی تا متوسطه را شامل می‌شود.

کارکنان و اولیای دانش‌آموزان هم در این نظام تحت پوشش بوده و برای ورود دانش آموزان به دوره ابتدایی، شرکت در دوره‌های شایستگی ویژه برای والدین، الزامی است.

به گفته شکوهی، شاخص تخصیص مشاور به مراکز مشاوره از ۳۵۰ نفر به ۲۰۰ نفر کاهش یافته است تا مدارس بیشتری تحت پوشش خدمات تخصصی قرار گیرند. به ازای هر ۱۲ دانش آموز در مدارس، یک ساعت فعالیت مشاوره‌ای تخصیص داده می‌شود.

او گفت: بر اساس سند نظام جامع راهنمایی و مشاوره، هر مشاوری به عنوان مدیر تخصصی این خدمات، آگاهی و اشراف کاملی بر این حوزه دارد؛ اما یقینـاً مدیریت بهینه بر اجرای این خدمات، بایدبا بهره گیر‌ی از مشارکت و کنشگری تمام ظرفیت‌های انسانی درون و بیرون مدرسه انجام شود. پس در این سند از نگاه حداقلی به معلمان، مربیان و کارکنان مدرسه به نگاه حداکثری و سیستمی در ارائه خدمات راهنمایی و مشاوره‌ای پرداخته خواهد شد و مشاور می‌تواند از ظرفیت بی بدیل این گروه به عنوان کنشگران عمومی بهره ببرد.

به گفته وی در سند نظام جامع راهنمایی و مشاوره، این بستر مهیا است تا مشاوران بتوانند از طریق اطلاعات جامع و تحلیل حاصل از نتایج آزمون‌ها و داده‌های تحصیلی و آمایش سرزمینی با کمک معلمان نسبت به طراحی مسیر تحصیلی - شغلی دانش آموزان اقدام کنند. برای تمامی دانش آموزان یک پرونده ویژه مشاوره‌ای زیر نظر مشاور مدرسه تشکیل می شود تا مسیر زندگی دانش آموزان از ابتدا تا انتها پیگیری شود.

اقدام اساسی دیگری که در این سند پیش بینی شده، این است که مراکز مشاوره و خدمات روان شناختی در مرکز استان و تمامی شهرستان‌ها و مناطق کشور با ساختار جدید، راه اندازی و به صورت یک کلینیک درمانی، خدمات راهنمایی، مشاوره و روان درمانی را ارائه خواهند کرد.

تعداد ۹۶ نفر عضو هیئت علمی در این مراکز به کار گرفته خواهند شد تا سطح کیفی و تخصصی این مراکز نیز به حداکثر ارتقا یابد.

پیش بینی بستر‌های لازم توسعه و تقویت تیم‌های مداخله فوریت‌های روانی - اجتماعی برای مداخلات روانی به‌موقع و موثر در فوریت‌های روانی - اجتماعی، رفتار‌های پرخطر (خودکشی، فقر، بی‌سرپناهی، تجاوز اخلاقی، جنسی، فرار و بدسرپرستی) از نقاط قوت سند است.

بر اساس این نظام نامه، برگزاری مستمر و منظم دوره‌های آموزشی دانش افزایی برای مشاوران در طول هر سال تحصیلی، با هدف ارتقای سطح تخصصی و عملکردی آنان و نیز برگزاری دوره‌های توانمندسازی و راهنمایی و مشاوره متنوع ویژه اولیاء و کارکنان و معلمان مدرسه در سطح وسیع و فراگیر پیش بینی شده است.