همه ما، بعضی‌های‌مان کمتر و بعضی بیشتر، سرکی در تاریخ کشیده‌ایم به امید آن‌که از لای کلمات گردگرفته بفهمیم چه کسی بوده‌ایم، از خوب و بد روزگار چه بر ما گذشته، چه کسی هستیم و جهان پیش‌رو در چرخش مکررش، چه چیزی از خوب و بد برای‌مان رو خواهد کرد. تاریخ، سال‌های پشت‌سر را کوچک و خلاصه می‌کند تا در دل کتاب‌ها و حوصله ما بگنجد؛ در این چلاندن و فشردن، زندگی کشدار و بی‌حادثه روزمره از دایره روایت بیرون می‌ماند.

آن چه به نسل‌های بعدی منتقل می‌شود، سیر حوادث تأثیرگذار است و آدم‌ها، آدم‌های معمولی بی‌سلاح و مقام و پول و قدرت، فراموش می‌شوند؛ با همه قصه‌ها و درد‌ها و رنج‌ها و خوشی‌های‌شان. در پرونده امروز نگاهی می‌اندازیم به زیست روزمره آدم‌های معمولی مثل خودمان که بین سال‌های دهه ۳۰ تا اواخر دهه ۵۰ زندگی می‌کرده‌اند. این بازخوانی مصور تاریخی، نه ادعای جامعیت دارد و نه درمقابل اسناد و آثار معتبر قد علم می‌کند. صرفا قرار است تصویر‌هایی از گذشته را پیش چشم‌تان بیاورد، بدون آن‌که در برداشت مخیل‌تان دخالتی بکند. هر عکس، با توضیح یک‌خطی کوتاهی همراه می‌شود و راه برای خاطره‌بازی و خیال‌پردازی شما باز است. همه عکس‌های حاضر از دریچه دوربین خارجی‌ها، مستشرقان، گردشگران و عکاسان، ثبت شده‌اند.

در بازار

مرد فروشنده در بازار تهران، عکس در اواخر دهه ۳۰ گرفته شده‌است.
عکس از: Inge Morath

یک تجربه ماندگار

در بازار اصفهان، پسربچه‌ای با ژستی جدی مقابل دوربین عکاسی نشسته‌است؛ حول‌وحوش سال ۱۳۵۰.
عکس از: James P.Blair

آبگوشت دوستانه

چند مرد جوان در فضای آزاد، آبگوشت می‌خورند، تهران، اواخر دهه ۳۰.
عکس از: Mario De Biasi

عکاس‌باشی در گذر

عکاسی در میدان شاه اصفهان در انتظار مشتری است. زمان ثبت عکس، سال ۱۳۳۴ است.
عکس از: Inge Morath

آب‌فروشی در خیابان

سقا‌ها گاهی در خیابان آب می‌فروختند و گاهی با قهوه‌خانه‌ها، شربت و بستنی‌ساز‌ها یا نانوا‌ها قرارداد داشتند. عکس مربوط به سال ۱۲۷۸ شمسی است.
عکس از: Antoin Sevruguin

سلمانی زیر آسمان

مرد آرایشگر در اواخر دهه ۳۰ در آبادان مشغول اصلاح صورت مشتری است.
عکس از: Charles Schroeder

قالی‌شویی در طبیعت

مردم قالی‌های‌شان را بعد از شستن در «چشمه‌علی»، پهن کرده‌اند تا خشک شوند. این عکس در شهر ری، اواخر دهه ۳۰ شمسی گرفته شده است.
عکس از: William S Boom

درویش و کودکان

در صحن حرم شاه عبدالعظیم، درویشی توجه کودکان را به خودش جلب کرده‌است؛ ری، ۱۳۵۸.
عکس از: Casey Hugelfink

بازار روزِ دیروز

نمایی از بازار روز در بندرعباس که سال ۱۳۵۰ ثبت شده‌است.
عکس از: Thomas J. Abercrombie

قلب شهر

بازار بزرگ تهران که غیر از محل خریدوفروش در زندگی اجتماعی مردم هم نقش مهمی داشت،
سال ۱۳۵۴.
عکس از: Janine Wiedel

در راه مدرسه

یک گروه دختر دبستانی در اواخر دهه ۵۰ مقابل دوربین ایستاده‌اند.
عکس از: Randy Goodman

بستنی‌فروش دوره‌گرد

بچه‌ها در تهرانِ دوره قاجار از یک فروشنده دوره‌گرد بستنی می‌خرند.
عکس از: Antoin Sevruguin

شیر آب عمومی در محل

زنان درحال برداشتن آب شیرین از شیر آب عمومی، عکس در آبادان سال ۱۳۳۶ ثبت شده است.
عکس از: Charles Schroeder

منبع: خراسان