باشگاه خبرنگاران جوان بجنورد - روستای کوسه در مرکزیت دهستان جیرستان بخش سرحد و در شمال شیروان قرار دارد.
فاصله آن از شیروان ۵۸ کیلومتر است. منطقه ییلاقی گلیل در نزدیکی این روستا واقع شده.
کوسه روستایی کوچک در میان کوههای شمال خراسان شمالی و روستاهایی کرد (کرمانج) نشین شهرستان شیروان است.
سرمای کوسه نشات گرفته از ارتفاع ۲۱۰۰ متری آن از سطح دریا است؛ به نحوی که در چند سال اخیر کوسه جزو سردترین نقاط کشور بود.
آغاز سفر به کوسه
سفر به کوسه، سیبری خراسان شمالی آغازگر مسیری پر پیچ و خم و سراسر سپید است.
آفتاب طلوع نکرده سفر آغاز میشود. وارد جاده که میشوی سرمای سیبری خودنمایی میکند.
راه طولانی بود و مسیر پربرف بلد راه میخواست. سهم من و همکارنم از طلوع آفتاب روشنی روز بود و گرمایی به همراه نداشت.
دیدن مناظر برفی تیم را مشتاق برای رسیدن به مقصد می کرد. رسیدن به مقصد زمانبر بود و زمانهایی در نبرد ماشین و جاده برفی، برف پیروز میدان بود.
به کوسه که نزدیک می شویم هوا سردتر میشود و سیبری خراسان شمالی با قدرت هرچه بیشتر سرما را به رخ ما میکشد.
زندگی در کوسه خارج از تصورات ما بود، کوسه علیرغم سرمای بسیار زیاد مدیون اهالی خونگرم و مهربان این دیار است.
زندگی با تمام زیبایی در این منطقه در جریان است، مردان و زنان کوسه سرمای سیبری را با آغوش باز پذیرفته اند و آن را به گرمایی بی بدیل برای ادامه زندگی مبدل کرده اند.
آغاز زندگی با خنکای صبحگاهی
زندگی در روستای کوسه با صدای طبیعت و نسیم خنک صبحگاهی آغاز میشود.
از کوچه پس کوچههای روستا که می گذری مردان پارو به دست و زنان جارو به دست زندگی را آغاز کرده اند و برف سنگین نشسته بر پشت بام و حیاط را سبک میکنند.
اینجا چهارفصل هم زمستان است و دیدنیهای بسیاری دارد در میان این سرمای استخوان سوز اهالی مهربان کوسه شکرگزار زندگی ساده و بکر منطقه هستند.
زبان مردمان خونگرم کوسه ترکی و شغل اغلب مردم دامداری و کشاورزی است.
آقای روان فرج یکی از ساکنین روستای کوسه که پیش از این زندگی عشایری داشته و کوچرو بوده است می گوید:کوچروی ما از گلول به منطقه راز و جرگلان بوده و بالعکس، اما از زمانی که به دامداری ثابت روی آوردم در روستای کوسه ساکن شده ام.
او گفت:یکی از مشکلات اصلی دامداران کوسه، گرانی علوفه و رسیدگی اندک جهاد کشاورزی به وضعیت دامداران منطقه است.
به گفته یکی از اهالی کوسه اولین طرح هادی روستا در سال ۷۸ تهیه شده و در سال ۹۷ توسط بنیاد مسکن بازنگری شده است. تلاش داریم با پیگیریهای بنیاد مسکن این طرح در روستا اجرا شود.
شعبانی دهیار روستای کوسه گفت:شغل بیشتر مردم کوسه دامداری ،کشاورزی و باغداری است.
به گفته دهیار روستای کوسه مشکل عمده دامداران این روستا نبود علوفه و نهاده دامی است؛ با توجه به این شرایط اغلب دامداران تصمیم به فروش دام هایشان گرفته است.
او گفت: کشاورزی روستای کوسه هم در کشت گندم و جو خلاصه می شود و سیب بیشترین محصول باغی این منطقه است.
زیرساختهای اولیه امید مردمان کوسه نشین
به گفته اهالی روستا، وجود زیرساختهای اولیه زندگی را بسیار راحتتر کرده و از همه مهمتر وجود گاز در روستای کوسه، تابستان را برای اهالی به ارمغان آورده و اهالی خود را بی نیاز از دغدغههای شهری و زندگی ماشینی میدانند.
بچهها غرق در شادی مشغول بازی در کوچههای پربرف، امید به زندگی را بیشتر میکنند.
اگرچه کوسه سیبری است و هوایش سرد سرد، اما خانهها به برکت وجود وسایل گرمایشی و خونگرمی مردمش گرم و سفره شان پربرکت است.
حاج علی آقا باغدار است؛ او شکرگزار این نعمت الهی در روستایشان است و وجود برف فراوان را مایه خیر و برکت و آبادانی منطقه میداند.
حاج علی می گوید: درست است که بارش برف بسیار خوش یمن است و کشاورزی را توسعه میدهد، اما تنها مشکلی که در حوزه کشاورزی وجود دارد نبود سردرختی و آن هم به جهت سرمای شدید منطقه است و کاری از دست کشاورز بر نمیآید.
تحصیلات نه چندان پررونق روستای کوسه
دهیار روستا گفت: کوسه ۵۰ دانش آموز مقطع ابتدایی و ۳۰ دانش آموز در مقطع متوسطه اول دارد.
او گفت:تعدادی از دانش آموزان که قصد ادامه تحصیل دارند به روستای لوجلی یا زیارت مهاجرت کنند و مابقی دانش آموزان نیز به ناچار ترک تحصیل می کنند.
مهر آغاز زمستان کوسه است
دهیار کوسه گفت:سرمای کوسه از اواخر تابستان و ابتدای پاییز آغاز می شود.
او می گوید:کوسه جزو سردترین مناطق کشور محسوب می شود و تعرفه مصرف گاز این منطقه باید کمتر محاسبه شود که این موضوع از ابتدای فصل زمستان یعنی دی ماه برای این منطقه درنظر گرفته شده؛ اما نکته قابل توجه اینکه زمستان کوسه از ابتدای پاییز آغاز می شود و مصرف گاز هم افزایش می یابد.
ذوالفقاری فرماندار شهرستان شیروان گفت: نقاط سردسیر با توجه به شاخص ها و استانداردهای معین از سوی دولت تعیین می شود؛ نوع اقلیم و شرایط آب و هوایی، سردسیری یا گرمسیری یک منطقه را مشخص می کند.
او گفت:روستای کوسه نیز در شاخص های کشور جزو نقاط سردسیر است اما به عنوان زیرمجموعه ای از اقلیم و آب و هوای کوهستانی و معتدل خراسان شمالی.
ذوالفقاری گفت:علیرغم اینکه روستای کوسه بیش از نیمی از سال برفی است و در اخبار هواشناسی کشور هم بارها سردترین نقطه کشور بوده است اما در شاخص های کشوری در اقلیمی کوهستانی و معتدل قرار گرفته؛ به همین جهت تعرفه گاز و کاهش آن هم با توجه با استاندارها و شاخص های ملی این منطقه تعریف شده است.
رد پای بحران کم آبی در سیبری خراسان شمالی
شعبانی گفت:بحران کم آبی به روستای کوسه هم رسیده و علیرغم بارش های مطلوب زمستان پارسال، اما سه ماه از سال ۱۴۰۰ را درگیر بحران کم آبی و قطعی آب آشامیدنی بودیم.
او گفت: امسال هم مردم کوسه چشم به آسمان دوخته اند و در انتظار بارش برف و بارن هستند اما باتوجه به کاهش بارندگی ها پیش بینی می شود در سال آینده نیز بحران کم آبی گریبان گیر مردم روستا خواهد شد.
شعبانی گفت:این موضوع هم یکی از عوامل عمده مهاجرت مردم از روستا است.
ذولفقاری فرماندار شیروان گفت:منبع تامین آب روستای کوسه و اطراف آن چشمه است؛امسال به دلیل تشدید خشکسالی و کاهش بارندگی با کاهش دبی چشمه ها و قنات ها مواجه شدیم؛ بر این اساس امسال در زمان پیک گرما مشکل کمبود آب نیز تشدید شد.
او گفت:خوشبختانه با عبور از روزهای گرم این مشکل مرتفع شد.
کوسه خراسان شمالی سردترین نقطه کشور
با اعلام هواشناسی کشور کوسه سال گذشته در چند شب متوالی رکوردار سرمای کشور شد و سرمای ۲۱ درجه زیر صفر را تجربه کرد.
کوسه از نعمت مرکز بهداشت و درمان وخانه بهداشت برخوردار است، پزشک و پرستار هم به صورت ۲۴ ساعته در حال ارائه خدمات به مردم روستا هستند.
این روستا دارای یک دفتر ict شامل خدماتی از جمله مخابرات-پست و پست بانک میباشد که به هفده روستا خدمت رسانی می کند؛ همچنین یک دبستان ابتدایی نیز در حال احداث است.
منطقه ییلاقی گلیل در نزدیکی این روستا واقع شده که هرساله علاقمندان به طبیعت از اوایل اردیبهشت تا اواسط خرداد از طبیعت بکر منطقه بهرهمند هستند، منطقه گلیل بسیار خوش آب وهوا وسر سبز است همچنین زیستگاه امنی برای حیات وحش است.
مدیر امور منابع آب شیروان گفت: به دنبال کاهش دمای هوا در شبهای گذشته، دریاچه سد گلیل واقع در بخش سرحد این شهرستان به طور کامل یخ زد.
هواشناسی خراسان شمالی دمای هوا در برخی شبها حتی به ۱۲ درجه سانتیگراد زیرصفر هم رسیده است که روستای کوسه نزدیکترین منطقه به این دریاچه تاکنون سه شب سردترین نقطه کشور بوده است.
بیشتر بخوانید
اسحاق خسروپناه گفت: همه ساله پس از کاهش هوای سرد، بارش برف وبه دنبال آن یخبندان، دریاچه سد گلیل نیمه دوم آذر یخ میزند، اما امسال به دلیل افزایش دمای هوا این موضوع به تاخیر افتاد.
او گفت : وضعیت یخبندان این دریاچه تا اواسط فروردین سال بعد ادامه مییابد و با گرم شدن هوا به تدریج یخها ذوب میشود.
زمستان سال قبل ارتفاع برف در منطقه گلیل به بیش از ۶۰ سانتیمتر رسیده بود.
میانگین دمای هوا از ابتدای مهر امسال تا پایان آذر، ۹.۱، سال گذشته ۸.۲ و دوره آماری ۹.۴ بوده که در مقایسه با سال گذشته ۹ دهم درصد و دوره آماری بلند مدت ۳ دهم درجه سانتیگراد افزایش داشته است.
منطقه حفاظت شده گلیل دارای آب و هوایی کوهستانی، با شیبهای تند و درههای عمیق و صخرههای مرتفع است که بخش وسیعی از منطقه را جنگلهای ارس با زادآوری طبیعی مطلوب تشکیل میدهد که از شرق به غرب بر تراکم آنها افزوده میشود.
دمای هوا در منطقه گلیل و سرانی در زمستانها عمدتا پنج درجه سانتیگراد زیر صفر است که بعضا تا ۱۸ درجه سانتیگراد زیر صفر هم میرسد.
سخن آخر
سرزمین ما از فرهنگ ها، آداب و رسوم، جشنها و پیشینه تاریخی غنی و خاصی برخوردار است، این فرهنگها و آداب و سنن میتوانند جاذبههای خاص و قدرتمندی هم برای توسعه گردشگری داخلی و هم برای جذب گردشگران خارجی محسوب شوند.
جریان زندگی در روستاها و شهرهای کوچک همچنان به صورت سنتی و سابق خود ادامه دارد و بیشتر بومیان این مناطق آداب و رسوم نیاکان خود را حفظ کردهاند.
دستور پخت غذایهای سنتی، پوشاک و سبک زندگی مخصوص به آن منطقه است که مجموع این سنتها میتواند برای بسیاری از افراد که با روشهای زندگی گذشتگان فاصله زیادی گرفته باشند، جذاب باشد.
گردشگری روستایی به نوعی تجربه زندگی محلی است. روستای کوسه با توجه به شرایط آب و هوایی و برفی بودن همیشگی آن یکی از مناطق مستعد در حوزه گردشگری محسوب میشود.
این روستا در ۲۰ کیلومتری منطقه بکر گلیل قرار دارد و پتانسیل تبدیل شدن به منطقه جذاب برای برگزاری تور گردشگری روستایی را دارد.
حمایت مسئولین و فعالین حوزه گردشگری در جهت شناسایی و معرفی روستاهای هدف گردشگری از جمله کوسه علاوه بر توسعه روستایی و رونق اشتغال، پای گردشگران داخلی و خارجی را به استان باز خواهد کرد.
گزارش از اکرم دانش طلب
انتهای پیام/د