به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان از شهرکرد، همه چیز آماده و مهیا برای برگزاری جشن عروسی باشکوهی است، زنان بزرگ فامیل بر روی آتش در حال پخت غذا هستند و مرد‌ها هم چادر‌ها را برپا می‌کنند.

طبیعت نه با چراغ‌های رنگی بلکه با شیردنگ تزئین شده است و اسبی که قرار است عروس را به خانه بخت ببرد هم با همان شیردنگ‌ها آرایش شده و به درخت گردو بسته شده است.

کم کم جشن شروع می‌شود و فامیل دور هم جمع می‌شوند، صدای ساز بلند می‌شود و رقص بختیاری هم آغاز می‌شود، عروس و داماد هم گوشه‌ای نشسته و شادی اقوامشان را می‌بینند.

بیشتر بخوانید

• تیراندازی در عروسی ۱۰ نفر را زخمی کرد
• مرگ بر اثر بازی با اسلحه شکاری
• مرگ دختر ۱۵ ساله با اسلحه شکاری

مراسم کم کم رو به پایان است، عروس با پدر و مادر و خواهر و برادرانش خداحافظی می‌کند و داماد دست او را می‌گیرد تا به خانه بخت ببرد.

رسم بختیاری هاست که هنگام عروسی و عروس بران با تفنگ‌های خود تیر شلیک کنند، پدر عروس هم به نشانه خوشحالی تفنگ در دست می‌گیرد و تیر شلیک می‌کند، تیر‌ها یکی پس از دیگری از لوله تفنگ به آسمان می‌روند.

به ناگاه لوله تفنگ به شیردنگ‌ها گیر می‌کند و گلوله‌ای به سینه داماد برخورد می‌کند و صدای شیون بلند می‌شود، متاسفانه داماد فوت می‌کند و  عروس نگون بخت هم در سوگ همسرش می‌نشیند.

رسم تیراندازی هوایی در مراسم‌ شادی و عزا قصه تازه‌ای نیست، سالیان سال است که این رسم نسل به نسل تداوم داشته و به جوانان امروز رسیده است.

رسمی که هر سال در کوهرنگ جان می‌گیرد و یا اینکه باعث قطع عضو می‌شود و موضوعی که چندی پیش تکرار مکررات شد و پسری را در این شهرستان مجروح و راهی بیمارستان می‌کند.

تیراندازی در مجالس عروسی و عزاداری رسم رایجی شده است که بیشتر در بین عشایر به چشم می‌آید.این رسم غلط که همواره خطراتی به همراه داشته و باعث خسارت، درگیری، کدورت و خون بها می‌شود.

تیراندازی در مراسم عروسی با توجه به اتفاقات تلخی که در سالیان اخیر رخ داده است نه تنها از یک رسم و حتی سرگرمی فاصله گرفته بلکه امنیت روانی مردم را هم هدف گرفته است.

رسم و سنتی که در سال‌های اخیر در نقاط مختلف جغرافیایی سرزمین‌های بختیاری به یک معضل تبدیل شده است.

این پدیده نامبارک که موجب افتخار عده‌ای است نه تنها یک ارزش به حساب نمی‌آید بلکه با تبعات همیشگی خود یک ضد ارزش است و یک نمایش نامناسب از مردمی ارائه می‌کند که همواره به صفا و سادگی شهره بوده اند.

برای تیراندازی در مراسم عزا و عروسی باید فرهنگ سازی شود

حسن غیبی یکی از افرادی است که خواهر و خواهرزاده اش را با اجرای همین رسم غلط از دست داده است.

او در گفتگو با ما گفت: در گذشته استفاده از اسلحه در مراسم‌های عزا و عروسی به گونه‌ای دیگر بود بزرگان فامیل تفنگ را به اسبی آویزان می‌کردند به گونه‌ای که سر تفنگ رو به زمین بود، اما اکنون استفاده از آن به گونه‌ای دیگر شده است.

غیبی افزود: همچنین در قدیم رسم بوده که در مراسم عروسی از تفنگ برای سرگرم کردن بزرگان ایل استفاده می‌شد به گونه‌ای که جسمی را در فاصله ۱۰۰ تا ۲۰۰ متری قرار می‌دادند و با تفنگ به آن شلیک می‌کردند، اما اکنون کاربرد استفاده از آن به کلی تغییر کرده است.

غیبی اضافه کرد: اسلحه در بین جوامع بختیاری اگر به عنوان وسیله شکار است باید برای شکار استفاده شود و یا اگر برای عشایر وسیله‌ای برای حفاظت است باید در همان حیطه از آن استفاده شود نه اینکه در مراسم عزا و عروسی تبدیل به یک غول برای شرکت کنندگان شود.

او ادامه داد: در دین ما به صله رحم تاکید فراوان شده است، اما برخی افراد به خاطر استفاده از سلاح در مراسم عزا و عروسی شرکت نمی‌کند در مراسم عزا و عروسی هیچگونه امنیتی وجود ندارد و مردم اکثراً با اسلحه وارد مراسم می‌شوند.

غیبی گفت: در مناطق بختیاری در مراسم عزاداری در گذشته‌های دور تیراندازی را نوعی بی احترامی تلقی می‌کردند یعنی این که اگر کسی از دنیا می‌رفت و فردی در مراسم خاکسپاری او تیری را شلیک می‌کرد از او گلایه من می‌شدند، اما حالا کاملا این موضوع برعکس شده است.

او افزود: اکنون شاهد این موضوع هستیم که این آیین غلط به سمت قشر جوان ما سوق داده شده و اکثراً جوانان ما از تفنگ استفاده می‌کنند که اکثر آن‌ها هم آگاهی کامل استفاده از آن را ندارند.

غیبی اضافه کرد: یک بار برای همیشه باید این موضوع به صورت کلی حل و فصل شود مسئولین امر باید فرهنگ سازی کنند و با بزرگان به صحبت بنشیند که دیگر در مراسم عزا و عروسی از تفنگ استفاده نشود که دیگر شاهد وقوع حوادث ناگوار نباشیم.

او در پایان گفت: من هر گاه که اسم مراسم عزا و عروسی و تیراندازی را می‌شنوم به یاد خواهرم و فرزندش که بخاطر این آیین و رسم غلط از بین رفته اند می‌افتم و چقدر ناراحت کننده است برای تمامی خانواده‌هایی که عزیزان خود را به دلیل این رسم غلط از دست داده‌اند یا عضوی از آن‌ها برای همیشه از بین رفته است.

علت پافشاری بر روی اجرای رسوم غلط در مراسم عزا و عروسی چیست؟

صادق نظری روانشناس و عضو هیئت علمی دانشگاه گفت: موضوع و مسئله اصلی این رویداد چشم و هم چشمی است.

او افزود: اقوام و طوایف در مراسم‌های عروسی و عزا به جای اهمیت دادن به اصل موضوع اقدام به اجرای رسوم که برخی از آن‌ها غلط است می‌کنند.

نظری اضافه کرد: یکی از این رسم‌ها تیراندازی است که در اکثر مراسم‌ها منجر به فوت، زخمی شدن و یا نقص عضو می‌شود.

او ادامه داد: اگر ما شیعه و پیرو دین اسلام هستیم باید بدانیم که خداوند کریم در سوره مبارکه تکاثر می‌فرماید: مباهات کردن و افتخار کردن به کثرت اموال و نفرات، شما را به خودمشغول نموده، عمری را به این کار لغو گذراندید، که یک عده بگویند نفرات ما بیشتراست و عده دیگر بگویند ما بیشتریم و به این هم اکتفا نکردید تا آنکه به سر قبر مردگان خود رفته و عدد آن‌ها را هم شمارش کردید و آن‌ها را به عدد زنده هایتان افزودید و به آن‌ها مباهات نمودید.

آداب و رسوم غلط در برخی مجالس ترحیم‌ها عزاداری اصلاح شود

مسعود ملکی فرماندار شهرستان بروجن با تاکید بر حفظ آیین‌های درست و صحیح مجالس ترحیم گفت: آداب و رسوم غلط در برگزاری برخی مجالس ترحیم‎ها باید اصلاح و حذف شود.

او افزود: برای اصلاح و حذف آداب و رسوم غلط در برگزاری برخی مجالس ترحیم و عزاداری این شهرستان آسیب‌شناسی لازم صورت گیرد.

ملکی اضافه کرد: آگاهی دادن به مردم برای تسریع در روند این امر مهم و رفع کامل این آسیب اجتماعی ضرورت دارد.

او به برخی آداب و رسوم مجالس عزاداری شهرستان بروجن انتقاد و تصریح کرد: انجام برخی تشریفات و اقدامات غلط، خانواده عزادار را با هزینه‌های سنگین و دشواری‌های زیاد، رو به رو می‌کند.

ملکی گفت: البته تغییر نگرش‌ها و عادت‌ها در خصوص اصلاح و حذف آداب و رسوم غلط در برگزاری برخی مراسم عزاداری به یک‌باره امکان‌پذیر نخواهد بود.

سوگند طوایف لردگان برای ترک رسوم نامناسب

سال ۱۳۹۳ بود که بزرگان و ریش سفیدان طوایف دهستان ارمند در بخش مرکزی شهرستان لردگان برای ترک و ریشه کن کردن برخی آداب و رسوم نامناسب که باعث ایجاد مشکلاتی در جامعه می‌شود، هم قسم شدند.

این نشست در حسینیه ارمند علیا با حضور ۲۰۰ نفر از بزرگان وسران طوایف منطقه به ابتکار ناحیه مقاومت سپاه لردگان برگزار شد.

در میان جوامع ایلی بزرگان و ریش سفیدان طوایف نقش مهمی در رفع مشکلات اجتماعی دارند و در میان این جوامع بعضا عرف رایج از قوانین قدرت اجرایی بیشتری دارد که همین موضوع باعث شده تا بزرگان و سران طوایف نقش موثری در حل معضلات و اختلافات داشته باشند.

به همین منظور بزرگان و ریش سفیدان دهستان ارمند شهرستان لردگان برای ریشه کن کردن برخی آداب و رسوم نامناسب رایج پیشقدم شده اند تا با استفاده از نقش کاریزماتیک خود در میان طوایف این گونه رسوم را از میان بردارند.

رسومی مانند تیراندازی در آیین‌های شادی و عزا که بعضا باعث مرگ برخی افراد شده، برگزاری آیین‌های پرهزینه و طولانی برای سوگواری که باعث تحمیل هزینه سنگین به خانواده‌ها می‌شود و بروز درگیری‌های طایفه‌ای و طولانی شدن اینگونه منازعات به دلیل مشارکت همه اعضای طوایف درگیر از معضلات جوامع ایلی است که سران طوایف برای ترک اینگونه رسوم هم قسم شده اند.

سران و ریش سفیدان دهستان ارمند شهرستان لردگان توماری در خصوص حذف برخی رسوم نامناسب که بعضا در این دهستان انجام می‌شود، را امضا و کسانی را که این رسوم غلط را تداوم دهند، نفرین کردند.

براساس این تومار استفاده از سلاح و مهمات و سوء استعمال موادمخدر و دخانی توسط برخی افراد کم توجه در مجالس شادی، عروسی و عزا ممنوع شده است.

همچنین بر اساس مفاد این تومار راه اندازی کاروان‌های طولانی در عروسی و تشیع جنازه که باعث بروز مشکلاتی در تردد در منطقه می‌شود ممنوع شده است.

هستی دختری ۱۱ ساله که قربانی رسم غلط تیراندازی شد

هستی دختر بچه‌ای ۱۱ ساله، فرزند خانواده اسدی در شهرستان فارسان است که در اثر رسم غلط و نکوهیده تیراندازی در مراسم عزاداری یکی از بستگان و اصابت گلوله، جان خود را از دست می‌دهد.

محمود اسدی پدر هستی گفت: من به همراه همسرم و دخترم هستی در مراسم عزاداری پسرعموی پدرم شرکت کردیم در این مراسم بعضی‌ها مدام تیراندازی می‌کردند.

او افزود: مداح چندین بار تذکر داد و از تیرانداز‌ها خواست که اقدام به تیراندازی نکنند.

مادر هستی هم گفت: هستی دست مرا محکم گرفته بود و مدام به من میچسبید و می‌گفت که از صدای تیر به شدت می‌ترسد.

او افزود: وقتی من حال هستی را دیدم به او گفتم که به زودی از میان جمعیت از این مکان خارج خواهیم شد چند قدمی که جلو رفتیم ناگهان هستی بر زمین افتاد ابتدا فکر کردم که پایش پیچ خورده، اما هستی من مورد اصابت گلوله قرار گرفته بود.

مادر هستی اضافه کرد: در آن لحظه تمام دنیا در مقابل چشمانم سیاه شد و بدن دختر نازنینم غرق خون شده بود.

پدر هستی ادامه داد: من هستی را که از دست دادم با خودم عهد بستم که تمام تلاشم را برای از بین بردن این رسم غلط بکنم.

مؤسسه جهان بنیان هستی

مؤسسه جهان بنیان هستی، مؤسسه‌ای است که در آن با انجام اقدامات فرهنگی بی شمار در جهت براندازی رسم و رسوم غلط در مراسم عزا و عروسی که مهم‌ترین آن‌ها تیراندازی است تلاش می‌شود.

در این مؤسسه اقدامات فرهنگی با استقبال خوب مردم به ویژه کودکان و نوجوانان همراه است و وقتی متوجه می‌شوند که هستی ۱۱ ساله چگونه جان خود را از دست داده است هم پیمان می‌شوند که دیگر رسوم غلط را در مراسم‌های خود اجرا نکنند.

مادر هستی می‌گوید: تا کنون میثاق نامه‌های زیادی در بین فامیل و اقوام در خصوص ترک رسوم غلط نوشته و امضا شده است که این میثاق نامه‌ها تسکین دهنده قلب در کشیده ماست.

نقش رسانه‌ها و چهره‌های صاحب نفوذ در طوایف مختلف یک نقش مهم و تاثیر گذار در آگاهی بخشی در این موضوع بوده که در صورت تحقق از بسیاری حوادث ناخواسته و تلخ پیشگیری می‌کند.

به این امید که این گزارش با تاثیر بر جوانان و مردم، این فرهنگ کمی رنگ ببازد که خدایی نکرده دیگر اتفاقی تلخ غمگینمان نکند.

گزارش از افسانه احمدی فارسانی

انتهای پیام/ف