امام صادق (ع) در روایتی فرموده‌اند: وقتی امام سجاد (ع) را همراه با اهل بیت رسول خدا (ص) نزد یزید آوردند، آن‌ها را در خرابه‌ای که دیوار‌های آن سست بود و در کنار قصر او قرار داشت، مستقر کردند.

به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، وقتی آفتاب در روز عاشورای سال ۶۱ هجری در سرزمین کربلا غروب کرد، زمانی بود که زمین بار غم شهادت حضرت سیدالشهدا علیه السلام را بر دوش داشت. از همان زمان، اسارت خانواده امام حسین علیه السلام و همراهان ایشان در کربلا آغاز شد.

عمر بن سعد کاروانی را به تعداد مشهور ۸۴ نفر از اسیران کربلا به سمت کوفه روانه کرد که در رأس آن‌ها امام سجاد علیه السلام و حضرت زینب سلام‌الله علی‌ها حضور داشتند. این کاروان روز دوازدهم محرم به کوفه رسید. اسیران بعد از یک هفته اقامت در کوفه، به دستور ابن زیاد به سمت شام حرکت داده شدند تا به کاخ یزید بروند.

اسارت اهل بیت امام حسین علیه السلام یکی از جان‌سوزترین رویداد‌ها در کل تاریخ محسوب می‌شود؛ رویدادی که داغ آن بر پیشانی تاریخ باقی مانده و هنوز بعد از چهارده قرن قلب مردم مؤمن و آزاده را به درد می‌آورد.

خبرگزاری تسنیم در گفت‌وگویی که با حجت‌الاسلام مهدی آقایی، پژوهشگر و کارشناس دینی، انجام داده به بررسی ماجرای اسارت خانواده و یاران حضرت سیدالشهدا علیه السلام پرداخته است.

مسیر اسیران کربلا

آیا در تاریخ مسیری که اسیران کربلا طی کرده‌اند، مشخص است؟

طبق منابع تاریخی و کتاب‌هایی که به ماجرای مقتل حضرت سیدالشهدا علیه السلام و اسارت خانواده و اهل بیت آن حضرت پرداخته‌اند، اسیران کربلا در روز ۱۱ محرم یعنی یک روز بعد از عاشورا از کربلا حرکت کرده و در روز ۱۲ محرم وارد کوفه شده‌اند.

یعنی شهری که مردمش ابتدا امام حسین علیه السلام را با درخواست بسیار زیاد دعوت کردند و بعد به روی آن حضرت شمشیر کشیدند و ناجوانمردانه به شهادت رساندند، در روز ۱۲ محرم شاهد ورود اسیران کربلا بودند.

همین کاروان اسیران را عبیدالله بن زیاد ملعون حدود هفت روز در کوفه مستقر کرد و در روز ۱۹ به سوی شام و کاخ یزید ملعون حرکت داد. آن بزرگان در روز اول ماه صفر وارد شهر شام شدند. یعنی شهری که نام آن را سال‌ها بعد در حضور امام سجاد علیه السلام می‌آوردند، آن حضرت آن اندازه خاطرات بد از آن داشتند که چندین بار می‌فرمودند: «الشام الشام».

تعداد اسیران لشکر امام حسین علیه السلام در روز عاشورا

آیا تعداد دقیق اسیران کربلا هم مشخص است؟

در این باره مطالب زیادی عنوان شده است و در بعضی منابع با هم اختلاف‌نظر دارند. این تعداد از حدود ۸۰ نفر تا حدود ۱۰۰ نفر عنوان شده‌اند. اما بیشترین نقل به تعداد ۸۲ یا ۸۴ اشاره دارد.

اسکان در شام

یکی از سؤالاتی که درباره اسیران کربلا مطرح می‌شود، مربوط به محل اسکان آن‌ها در شام است. در بعضی از مقاتل می‌خوانیم که اهل بیت امام حسین علیه السلام و سایر اسیران کربلا را در شام، در محل خرابه‌ای ساکن کردند که صدای آن‌ها به کاخ‌نشینان یزید می‌رسید.

یزید بعد از اینکه اسیران کربلا را به سمت شام هدایت کرد، دستور داد که آن بزرگان را مدتی در خرابه‌ای که در شام وجود داشته، متوقف کنند. آن طور که شیخ مفید این موضوع را عنوان کرده است، یزید دستور داد که اسیران عاشورا در خانه‌ای جداگانه منتقل کرده و نگه دارند و امام زین‌العابدین علیه السلام هم در بین همین اسرا باشند.

به همین علت مکانی که به کاخ یزید چسبیده بود و درست در کنار کاخ او قرار داشت را خالی کرده و اسیران کربلا را چند روز در همان محل به اسارت گرفته بودند.

از این مطلب مشخص می‌شود که محل اسکان و توقف اسیران کربلا مکانی بوده که در کنار قصر یزید قرار داشت. اما خصوصیات این محل را شیخ مفید عنوان نکرده است.

امام جعفر صادق علیه السلام در روایتی عنوان فرموده‌اند که: وقتی امام زین‌العابدین علیه السلام را همراه با اهل بیت رسول خدا صلی‌الله علیه و آله نزد یزید آوردند، آن‌ها را در خرابه‌ای که دیوار‌های آن سست بود، قرار دادند. یکی از اسیران گفت: ما را در این خرابه قرار داده‌اند تا دیوار‌های آن بر سر ما خراب شود.

همان موقع یکی از نگهبان‌های یزید ملعون سخن او را شنید و گفت: این‌ها را ببین که ترس دارند مبادا دیوار‌ها بر سر آن‌ها خراب شود، در حالی که این بهتر است از آنکه فردا از این محل آن‌ها را بیرون آورده و یکی یکی گردن آن‌ها را بزنند! امام سجاد علیه السلام فرمودند: به اذن خداوند متعال هیچ کدام از این دو اتفاق نمی‌افتد، و همین طور هم شد.

در عین حال در منابع دیگری هم اشاره مستقیم به خرابه بودن آن نشده، اما عنوان شده که دیوار‌های آن محل که اسیران کربلا را ساکن کردند به اندازه‌ای سست بود که نزدیک بود پایین بریزد.

خرابه‌ای در شام

درست است که امروزه این روند رایج نیست که ما در کنار خانه‌های آباد و قصرها، کوخ‌ها و خرابه‌ها را ببینیم، اما آن زمان این تصویر بسیار دیده می‌شد که قصر پادشاهان درست در کنار خرابه‌ها قرار داشت. حتی آن زمان‌ها رسم بوده که خانه مردمی که در کنار قصر پادشاهان قرار داشت را به مرور خراب می‌کردند و زمین آن را به کاخ متصل می‌کردند و به این صورت، کاخ‌ها و قصر‌ها را وسعت می‌دادند.

بر این اساس این امکان وجود دارد که خرابه‌ای که اسیران کربلا را در شام در آنجا اسکان دادند، یکی از همین خانه‌ها بوده باشد یا محلی بوده که کالا‌ها و اجناس را در آن نگهداری می‌کردند.

این احتمال هم وجود دارد که آن محل درست در کنار قصر یزید ملعون نبوده، بلکه از آن فاصله داشته. اما به علت سکوتی که آن دوران به دلیل نبود کارخانه‌ها و وسایل نقلیه در محیط‌ها وجود داشته، صدای اسیران کربلا به راحتی به داخل کاخ یزید هم می‌رسید.

انتقال سر مقدس شهدای کربلا

آیا سر‌های مبارک شهدای کربلا در تمام طول مسیر همراه کاروان اسرا منتقل می‌شد؟

سر‌های مقدس شهدای کربلا به همراه سر مقدس حضرت سیدالشهدا علیه السلام از کربلا به کوفه برای عبیدالله بن یزید برده شد و از آنجا به شام نزد یزید ملعون انتقال داده شد. در کتاب‌های تاریخی به صراحت اسمی از شهدا برده نشده، ولی به عنوان مثال در تاریخ طبری نوشته شده که عمر بن سعد به لشکر خودش دستور داد که سر‌های یاران امام حسین علیه السلام را جدا کنند و آن موقع تعداد آن‌ها ۷۲ سر بود. اما در اینجا اسمی از شهدا برده نشده است.

شیخ مفید هم این طور نوشته که عمر بن سعد در همان روز عاشورا سر مقدس امام حسین علیه السلام را همراه با خولی بن یزید اصبحی و حمید بن مسلم ازدی به سمت عبیدالله بن زیاد در کوفه فرستاد و دستور داد که سر‌های مقدس بقیه شهدا را جدا کنند. در آنجا ۷۲ سر بود که همه آن‌ها را همراه شمر بن ذی‌الجوشن و قیس بن اشعث و عمر بن حجاج به سمت کوفه فرستاد.

این تعداد را سید بن طاووس ۷۸ سر عنوان کرده که قبیله‌های حاضر در کربلا به عنوان تقرب به درباره ابن زیاد و یزید ملعون، در بین خودشان تقسیم کردند.

وقتی سر مقدس امام حسین علیه السلام آیه کهف و رقیم را تلاوت فرمود

اینکه گفته شده سر مبارک امام حسین علیه السلام بر روی نیزه آیه قرآن کریم را تلاوت کردند، آیا مشخص است که چه آیه‌ای را تلاوت فرمودند؟

این اتفاق در کوفه افتاده است. درواقع یک روز پس از اینکه اسیران کربلا به کوفه برده شدند، عبیدالله بن زیاد دستور داد تا سر مقدس امام حسین علیه السلام را در کوچه‌های کوفه و در بین مردم قبیله‌های مختلف بچرخانند. زید بن ارقم این طور تعریف کرده که آن روز من در بین غرفه نشسته بودم و سر امام حسین علیه السلام را که بر بالای نیزه قرار داشت از نزدیک خانه من عبور دادند.

وقتی که سر مبارک آن حضرت به من نزدیک شد، شنیدم که این آیه مبارکه از سوره کهف را تلاوت می‌فرمودند که: «أَمْ حَسِبْتَ أَنَّ أَصْحابَ الْکَهْفِ وَ الرَّقِیمِ کانُوا مِنْ آیاتِنا عَجَباً»

بدن‌های شهدای کربلا چه زمانی دفن شد؟

وقتی لشکر عمر بن سعد همراه سر‌های مقدس شهدا و اسیران کربلا از کربلا رفتند، گروهی از قبیله بنی اسد که در منطقه غاضریه در نزدیکی کربلا ساکن بودند، به کربلا رفتند. آن‌ها بدن مبارک امام حسین علیه السلام و سایر شهدای کربلا را دفن کردند.

بازگشت به کربلا

چه زمانی اسیران بعد از واقعه جان‌سوز عاشورا به کربلا برگشتند؟

در کتاب‌هایی که نوشته شده اسیران واقعه عاشورا بعد از رفتن به کوفه و شام، به کربلا برگشتند در مورد تاریخ و زمان برگشت آن بزرگان اختلاف‌نظر‌هایی دارند. بعضی نویسندگان و محققان با توجه به طول مسافت و زمان رفتن اسیران به کوفه و شام و توقف آن‌ها در شام، اربعین همان سال را بعید می‌دانند. اما گروه دیگری این موضوع را با توجه به دلایلی ممکن دانسته‌اند.

منبع: تسنیم

انتهای پیام/

اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.
نظرات کاربران
انتشار یافته: ۲۹
در انتظار بررسی: ۰
United States of America
ناشناس
۰۵:۵۸ ۲۸ مرداد ۱۴۰۲
السلام علیک یا ابا عبدالله یاسیدالشهدا ! لعنت خدا بر جاهلیت بشر از ازل تا به ابد !
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۲۳:۲۲ ۱۰ خرداد ۱۴۰۲
سلام مابه ناله سکینه ات
Iran (Islamic Republic of)
مریدی
۱۱:۵۹ ۲۲ شهريور ۱۴۰۰
اسلام علیک یااب عبدالاه ولعنت بریزید ویزدیان ونادانان ان زمان وهزارلعنت برنادانان این زمان ویزیدیان این زمان
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۱:۴۷ ۲۲ شهريور ۱۴۰۰
جانم حسین
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۲۳:۴۲ ۲۱ شهريور ۱۴۰۰
السلام علیک یا اباعبدالله الحسین علیه السلام
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۲۳:۲۵ ۲۱ شهريور ۱۴۰۰
الله اکبر
Iran (Islamic Republic of)
مریم
۲۲:۳۷ ۲۱ شهريور ۱۴۰۰
السلام علیک یا ابا عبدالله السلام علی الاروح التی حلت به فنائک
خدا لعنت کند عمرابن سعد وشمر وحرمله ‌وال ابی سفیان وال زیاد وال مروان وابن مرجانه واکبادابن لعین ابن لعین از اولین تا اخرین تا دنیا وقیامت باقیه در عذاب علیم خداوند گرفتار باشن امین
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۰:۴۹ ۲۲ شهريور ۱۴۰۰
مثل اینکه تو معجزه را باور نداری
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۲۲:۲۶ ۲۱ شهريور ۱۴۰۰
میشود پاسخ دهید اگر سر امام حسین از عروق و اعصاب و بدن جدا شده بوده پس هنگام قرآن خواندن توسط سر بریده ایشان بر سر نیزه، چگونه عضلات حنجره حرکت می کرده و کدام هوا از میان حنجره عبور و تولید صوت می کرده است؟؟(چون ریه که در بدن ایشان از سر جدا شده بوده و در نتیجه هوای بازدمی برای تولید صوت وجود نداشته است)؟!
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۰۸:۴۹ ۲۲ شهريور ۱۴۰۰
یکی دیگر از معجزات خدا افرینش شماس عزیزم
Iran (Islamic Republic of)
لبیک یا حسین
۱۰:۲۳ ۲۲ شهريور ۱۴۰۰
یا حسین شهید دست ما رو بگیر
Iran (Islamic Republic of)
سید محمدجواد سیدالنگی
۱۰:۴۸ ۲۲ شهريور ۱۴۰۰
آقا امام حسین(ع)نیازی به حنجره و هوا و ریه و صوت و...نداشتن.ایشان اصلا به چیز های دنیوی احتیاجی نداشتن.
البته ایشان که سر مبارکشون روی نیزه بود قرآن خواندن فقط اصحاب خود ایشان و اسرا شنیدن و بقیه نشنیدن چون چون همچین چیزی قدرت الهی میخواد.آقا امام حسین(ع)با قدرت معنوی بلندی که داشتن قرآن خواندن و کار خیلی عجیب تری هم که ما فکرش رو نمیکنیم رو میتونن انجام بدن.
السلام علیک یا اباعبدالله الحسین(ع)
Iran (Islamic Republic of)
صادق صداقت
۱۰:۵۱ ۲۲ شهريور ۱۴۰۰
برادر گرامی با قدرت معجزه به اذن خدا هر کاری شدنی است
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۲۰:۵۴ ۲۲ شهريور ۱۴۰۰
اگر چنین چیزهایی با معجزه امکان پذیر است پس چرا لشکر یزید را با معجزه نابود نکردند؟! چرا مثلا" زمین یزیدیان را در خود فرو نبرد؟!
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۲۱:۰۲ ۲۲ شهريور ۱۴۰۰
قدرت خدارو اگه باورداشته باشیدیعنی کسی که دریای خروشان روبرای حضرت موسی بازمیکندکه قوم موسی ع ازاین مسیرعبورکنندپس همان قدرت راداردکه بدون اینکه بدن مبارک امام حسین برسرمبارک ایشان وصل باشدقرآن تلاوت کندمامعجزات خداوندمتعال راکم میشماریم...
Iran (Islamic Republic of)
نوکر اباعبدالله
۲۲:۵۶ ۲۲ شهريور ۱۴۰۰
یک کم معلومات دینی ات رو ببر بالا همیشه تحقیق کن نشین که برات بگن صحیح بخاری رو بخون خوب البته تحریف نشده اش رو ببین خودتون چی میگید تو کتابهاتون در مورد امام حسین خب عزیزم
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۴:۱۴ ۲۳ شهريور ۱۴۰۰
در مورد دوست عزیزی که گفته بود چرا یزید و لشکرش در زمین فرو نرقت .این برای اتمام حجت و برای آنزمان و آیندگان است .وگرنه گروهی از اجنه برای کمک آمده بودند ولی امام حسین علیه السلام قبول نفر مودند
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۲۲:۱۶ ۲۱ شهريور ۱۴۰۰
منظورشان از این آیه چه بود؟
Iran (Islamic Republic of)
حسین
۲۲:۰۱ ۲۱ شهريور ۱۴۰۰
السلام علیک یا حضزت زینب سلام الله علیه
السلام علیک یا حضزت رقیه سلام الله علیه
Iran (Islamic Republic of)
سید
۲۰:۵۸ ۲۱ شهريور ۱۴۰۰
قربونت اقا
Iran (Islamic Republic of)
حسین
۱۹:۰۹ ۲۱ شهريور ۱۴۰۰
اَلسَّلامُ عَلَيْكُمْ يا اَهْلَ بَيْتِ النُّبُوَّةِ، وَمَوْضِعَ الرِّسالَةِ، وَمُخْتَلَفَ الْمَلائِكَةِ
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۸:۳۲ ۲۱ شهريور ۱۴۰۰
السلام علیکم یا اهل البیت النبوه
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۷:۳۶ ۲۱ شهريور ۱۴۰۰
۱۵۰۰ سال پیش چطور جز جز تاریخ به یاد مانده ولی طرز نماز خواندن و وضوع پیغمبر که عملی و به رویت همه بود بیاد نمانده و مسئله اختلاف تاریخی جامعه مسلمانان است
Iran (Islamic Republic of)
قاسمی
۰۱:۳۱ ۲۲ شهريور ۱۴۰۰
نماز مسلمانان که اکثرا شبیه به هم هست فقط دست باز و بسته اختلاف دارن اینم برمیگرده به روایات که اختلاف هست.
ولی وضو تو قرآن سوره مائده اومده و فقهای شیعه و سنی بین کلمات الی و ارجلکم و کعبین باهم اختلاف نظر دارن تو تفسیرش.
ولی نوشتن تاریخ و جنگ و... تو تاریخ هم نوشته میشده. حتی توی کتاب تاریخ خارجی ها مثل تاریخ انگلوساکسون و... میتونید بخونید
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۲۳:۱۶ ۲۲ شهريور ۱۴۰۰
برای پی بردن به علت ها باید با مطالعه ی کتابهایی که در این زمینه نوشته شده مراجعه کرد تا به کشف حقیقت رسید نه اینکه آن را تکذیب کرد. همانطور که با مطالعه آثار به جا مانده از دوران های مختلف زندگی انسانها به کشف حقایقی در مورد آن دوران پی می بریم. در این مورد هم کتابهای تاریخ اسلام همه چیز را تبیین کرده است.
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۷:۳۱ ۲۱ شهريور ۱۴۰۰
سلام ارباب جان السلا م علیک یا اباعبدالله
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۷:۱۶ ۲۱ شهريور ۱۴۰۰
هزاران لعنت بر یزید و شمر و یزیدیان چقدر پست و حقیر بودن که با اهل بیت پیامبر چنین رفتاری کردن
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۷:۰۷ ۲۱ شهريور ۱۴۰۰
لعنت بر تمامی ظالمین
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۷:۰۵ ۲۱ شهريور ۱۴۰۰
اسلام علیک یا ابا عبدالله