رضا یگانه شکیب عضو هیئت علمی کالج سانتا مونیکا در کالیفرنیا و کارشناس مسائل عربی و بین الملل در گفت‌وگو با خبرنگار سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره اولویت سیاست خارجی در دولت آینده ایران، گفت: فارغ از اینکه چه دولتی سر کار بیاید، شرایط فعلی جهان و تغییر تحولاتی که بویژه در دوران پسا کرونا در الگو‌های تولید، مصرف و سرمایه گذاری جهانی اتفاق افتاده و عرصه رقابت قدرت‌های نوین جهان که با پیر شدن و ضعف استعمار نوین شکل گرفته مختصات خاصی را برای قرار گرفتن جمهوری اسلامی ایران در این معادله بر اساس منافع ملی تعریف می‌کند.

توجه ویژه به همسایگان از اولویت‌های دولت آینده

وی افزود: قطعا یکی از اولویت‌های سیاست خارجی نگاهی باتوازن نسبت به شمال و جنوب است. در دوره پسا جانی شدن که هم اکنون ما در آن به سر می‌بریم مرز‌های ژئوپولتیک و اقتصادی شمال و جنوب دوره جهانی شدن رو به جابجایی سریع بوده و خیلی از کشور‌های جنوب، اکنون در شمال نوین هستند. در شمال قدیم کشور‌های ثروتمند نوعا اروپای غربی و آمریکای شمالی بودند که صاحب کالا‌ها و خدماتی بودند که در کشور‌های جنوب با دستمزد و هزینه تولید پائین ساخته و این کالا‌ها و خدمات در همه جا بویژه در شمال استفاده می‌شد، اما اکنون خیلی از این کشور‌های جنوب خود به شمال تبدیل شده‌اند و شمال نوین را شکل داده‌اند که توجه خاص دستگاه سیاست خارجی را می‌طلبد، در دوره «پسا جانی» شدن که هم اکنون ما در آن به سر می بریم.

 یگانه شکیب ادامه داد: در دنیای نوین ۲۰۲۱ پیمان‌های تجاری دو جانبه و چند جانبه مانند «اوراسیا»، «بریکس» و «آسه آن»، که بر محور تبادلات آزاد کالا، خدمات، با ارز‌های محلی و یا رمز ارز‌هاست و سازنده شکل نوین جهان خواهد بود که در دوران کنونی پسا کرونا بر محور تبادلات دیجیتالی استوار است. نکته ظریف در این روابط توجه به تولید داخل و ارتقاء آن برای رقابت پذیری است، همچنین اهرم‌های فشار ژئوپولتیک یعنی هماهنگی دیپلماسی با میدان در این عرصه که دستگاه دیپلماسی بدون این پشتوانه‌ها اقدام به روابط و بستن پیمانی نکند.

عضو هیئت علمی کالج سانتا مونیکا در کالیفرنیا تصریح کرد: نکته آخر در این مقوله توجه ویژه به همسایگان است. در عین حال که روابط با همسایگان بدلیل نزدیکی، مرز مشترک، راحتی نقل و انتقال کالا و خدمت، باید خوب باشد حضور میدانی نیز لازم است تا مرز‌ها را امن نگاه دارد. شناخت درست از اوضاع سیاسی آن‌ها یعنی رصد و ارتباط با گروه‌های سیاسی و احزاب گوناگون نیز موجب داشتن امتیاز و اهرم قدرت در تعاملات سیاسی و اقتصادی است؛ همچنین اگر همسایه‌ای با دول متخاصم رابطه دارد باید به او فهماند که اگر این رابطه به ضرر ایران باشد و علیه او، همسایه باید بهایی بپردازد و دچار دردسر می‌شود.

غرب؛ امامزاده‌ای که نه تنها شفا نمی‌دهد، کور هم می‌کند

وی درباره تصمیمات دولت آینده برای بهتر شدن اوضاع کشور گفت: برای بهتر شدن اوضاع گام اول و آخر نگاه به درون باید باشد. غرب امامزاده‌ای است که نه تنها شفا نمی‌دهد، کور هم می‌کند. نگاه به داخل ظرفیت‌ها، به نیروی متخصص جوان، چه تحصیلکرده و چه با مهارت کاری، می‌تواند منبع اصلی حرکت رو به جلو باشد. کشوری در غرب آسیا نیست که چنین تعداد زیاد نیروی کار متخصص داشته باشد.

یگانه شکیب ادامه داد: نکته دیگر تولید داخل است. در دنیای کنونی همانقدر یا حتی بیشتر از آنچه تولید کالا مهم است، تولید و صادرات خدمات هم مهم است. در اینجا باید توجه کرد که تولید برای خودکفایی یعنی مصرف داخلی مهم است، اما چیزی از اهمیت توجه به صادرات نمی‌کاهد.

عضو هیئت علمی کالج سانتا مونیکا در کالیفرنیا اظهار کرد:  کشور‌های گوناگون در حال حاضر در حال بستن پیمان‌های تجاری دو و چند جانبه هستند که بدون تعرفه و دلار با هم معامله کنند که با پیوستن بیش از پیش کشور‌های متعدد به پروژه عظیم کمربند و راه در سراسر جهان این تبادلات سرعت بالاتری هم بخود می‌گیرد. اگر کشوری در این میان نتواند کیفیت و قیمت کالا‌های خود را رقابتی کند به بازاری برای کالا‌ها و خدمات دیگر کشور‌های عضو پیمان تبدیل می‌شود.

وی افزود: نکته مهم دیگر بهبود و بازنگری قوانین حمایت از سرمایه گذاری است بویژه سرمایه گذاری خارجی. قانون تشویق و حمایت از سرمایه گذاری خارجی مصوب هیأت وزیران در جلسه مورخ ۲۴ شهریور سال ۸۱ گام خوبی بود، ولی اصلا جوابگوی واقعیت‌های دنیای جدید نیست. مخصوصا این‌قانون در جهت حفاظت از سود جمع شده و منافع حاصل از سرمایه گذاری نقض‌های زیادی دارد که در این مقال نمی‌گنجد.

یگانه شکیب اضافه کرد: نکته مهم دیگر استفاده از ظرفیت بالای فضای مجازی در آموزش، کسب و کار‌های جدید است. کشور‌های پیشتازی بخصوص چین که چند صد قدم از اروپا و آمریکای شمالی هم جلوتر است در این حوضه می‌توانند همکاری مثبتی داشته باشند، البته این مهم توجه به زیرساخت‌های ارتباطی همراه را می‌طلبد که هم فن آوری بالای شبکه ارتباطات و هم ارتقاع دستگاه‌های ارتباط سیار را می‌طلبد.

عضو هیئت علمی کالج سانتا مونیکا در کالیفرنیا تصریح کرد: نمی‌توان بدون استاندارد سازی اینگونه که الان صورت می‌گیرد به واردات دستگاه‌های ارتباط سیار بویژه تلفن‌های همراه پرداخت. استاندارد سازی گام نخست است که در پی آن واردات، خدمات پس از فروش، انتقال تکنولوژی، و نهایتا تولید داخل را بصورت اصولی و پایدار بدنبال خود خواهد داشت.

روابط با آمریکای لاتین باید به موازات روابط با غرب و غول‌های آسیا و جهان یعنی چین و هند باشد

 کارشناس مسائل عربی و بین الملل درباره اینکه با چه کشور‌هایی باید روابط را توسعه دهیم تا بازتاب بهتری بگیریم، ادامه داد:  نگاه به چهار گوشه جهان، در عین حال نگاه به ظرفیت‌های داخلی یعنی ارتباط دیپلماتیک با پشتوانه میدان راه گشای ورود به دنیای جدید پساکرونای ۲۰۲۱ است. دولت آینده جمهوری اسلامی در این دنیا قرار است مدیریت کشور را عهده دار باشد که عصری نوین است و ان شاءالله که متوجه این تغییرات بوده و بتوانند حرکتی چند جانبه در عرصه نوین جهانی داشته باشند.

وی افزود: روابط با آفریقا و آمریکای لاتین باید به موازات روابط با اروپا و آمریکا و غول‌های آسیا و جهان یعنی چین و هند باشد. ظرفیت‌های عظیمی که برای صادرات کالا و خدمات و واردات آن با این دو ناحیه کمتر توجه شده وجود دارد بسیار بیشتر از  آن چیزی است که ما به آن تا بحال واقف بوده‌ایم.

یگانه شکیب ادامه داد: اکنون آفریقا عرصه رقابت چین و آمریکا است که اروپاییان که بصورت سنتی قدرت برتر سیاسی و اقتصادی در این باره بوده‌اند، سعی کرده‌اند با مهارتی خاص از قرار گرفتن بین اروپا و آمریکا بپرهیزند. آمریکای لاتین هم چنین است، چراکه با حضور آهسته چین بسیاری از آن‌ها که در زمان جنگ سرد حیات خلوت آمریکا بوده‌اند ممکن است از نظر سیاسی متشنج شوند، بنابراین باید متوجه این واقعیت باشیم که کسی برای ایران در آمریکای لاتین و آفریقا فرش قرمز پهن نمی‌کند، بلکه خودمان باید راه خود را باز کنیم.

دولت آینده سکان کشور را در جهانی نو بدست خواهد گرفت

عضو هیئت علمی کالج سانتا مونیکا در کالیفرنیا خاطر نشان کرد: حمایت دولتی و دیپلماتیک از صادر کنندگان بخش خصوصی و حمایت نظامی در دریا‌ها نیز باید همراه میدانی صادرات و تجارت باشد تا کسی جرات نکند دست از پا خطا کرده و با بدگویی به بهانه‌های گوناگون دست به توقیف یا جریمه محموله‌های ما را بزند. نمونه آن جبران محبت انگلیسی‌ها توسزگط ایران بود که پس از توقیف نفتکش ایران در جبل الطارق، نفتکش شان در آب‌های سرزمینی ما توقیف شد یا کره جنوبی که با توقیف نفکشش مجبور به آزاد کردن بخشی از دارایی‌های ما شد. یعنی آمادگی دولت آینده برای پیشبرد منافع ملی با پشتوانه به قابلیت‌های میدانی و دیپلماتیک مبتنی بر توانایی‌های داخلی که صد درصد حضور ایران در کشور‌های محور مقاومت جزء اساسی آن بوده باید بعنوان بخشی از بودجه دفاعی کشور همیشه مد نظر قرار گیرد.

یگانه شکیب اضافه کرد: دولت آینده باید این واقعیت را بپذیرد که سکان کشور را در جهانی نو و با گام دومی نو و در دهه‌ای کاملا جدید در تاریخ انقلاب اسلامی ایران بدست خواهد گرفت که موفقیت این دولت بسته به اشراف آن به موارد فوق خواهد بود ان شاءالله.

انتهای پیام/