به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از شهرکرد، فضای سیاسی کشور با نزدیک شدن به انتخابات ریاست جمهوری سیزدهم، هر روز بیش از گذشته درگیر مباحث انتخاباتی می‌شود و گروه‌ها و جریان‌های سیاسی سعی می‌کنند افکار عمومی را در مورد نامزد مطلوب خود مجاب کنند.

در جامعه‌ی مردم سالار دینی، انسان مختار و در انتخاب روش زندگی آزاد است و سرنوشت او طبیعتاً باید به دست خودش تعیین گردد.

با توجه به اینکه همه‌ی انسان‌ها باید بتوانند در امور مملکت خود که به سرنوشت آن‌ها مربوط است دخالت داشته باشند و چون ممکن نیست که همه‌ی مردم مستقیماً در امور دخالت نمایند، تشکیل حکومت برای زندگی اجتماعی ضرورت پیدا می‌کند.

بیشتر بخوانید

• اخلاق؛ برگ برنده انتخاب اصلح

انسان با توجه به اختیاری که خداوند متعال به او عنایت کرده است می‌تواند سرنوشت فردی و اجتماعی خود را انتخاب کند و یا با نوع انتخاب خود سرنوشت خود را تغییر دهد.

«ان الله لا یغیر ما بقوم حتی یغیروا ما بانفسهم»؛ به درستی که خداوند حال قومی را تغییر نمی‌دهد تا اینکه آن‌ها خود حالشان را دگرگون سازند؛ بنابراین انسان‌ها می‌توانند با توجه به عملکرد مثبت یا منفی خود سعادت یا شقاوت را در زندگی برای خود رقم زده و از آن بهره برده و یا در آن گرفتار آیند.

با توجه به این مطالب گزینش اصلح می‌تواند به عنوان یک مصداق بارز و عینی تعیین کننده سرنوشت انسان به دست خودش باشد.

در این بین «انتخاب آگاهانه و اصلح‌گزینی» در کنار سه اصل حضور مردمی و برگزاری سالم، شفاف، قانونی، به موقع و باشکوه انتخابات، مشارکت حداکثری و رعایت اخلاق انتخاباتی، راهبرد‌های چهارگانه نظام در هر انتخاباتی و ازجمله انتخابات پیش‌رواست.

اصل حضور مردمی و مشارکت حداکثری را می‌توان از ویژگی‌های لازم و انتخاب اصلح را دلیل کافی برای یک انتخابات شکوهمند دانست؛ یعنی مردمی که به شکل حداکثری در انتخابات شرکت می‌کنند با انتخاب اصلح، این فعل سیاسی، اجتماعی و عبادی خود را تمام و کمال انجام خواهند داد.

بنابراین انتخاب اصلح را می‌توان عصاره انتخابات در کشور دانست؛ زیرا  تنها با انتخاب اصلح است که مردم و نظام می‌توانند از ثمره انتخابات، برای حل و رفع چالش‌ها و مشکلات موجود و گشودن افق‌ها و عرصه‌های درخشان‌تر بهره‌مند شوند.

رهبر معظم انقلاب در این‌باره می‌فرمایند: «در جمهوری اسلامی، انتخاب، انتخاب اصلح است؛ نه رقابت انتخاباتی. مردم باید با چشم باز و با بصیرت وارد شوند و آدم‌هایی را که اطمینان پیدا می‌کنند، انتخاب کنند.»

نهاد شورای نگهبان قانون اساسی صلاحیت داوطلبان، را بررسی کرده و غالباً افرادی که از فیلتر نظارتی این شورا عبور می‌کنند، از حداقل اهلیت و شایستگی برای تصدی‌گری مشاغل و مناصب انتخابی برخوردارند عقلانیت و تدبیر سیاسی ایجاب می‌کند از میان گزینه‌های موجود، بهترین و اصلح‌ترین را انتخاب کنیم.

معیار کلى «صلاحیت و شایستگى»

براى گزینش، یک معیار اساسى و کلى وجود دارد که از آن با عنوان «شایستگى» یا «صلاحیت» یاد مى ‏شود و همه معیارهاى جزئى از آن منشعب می گردد. از آنجا که صلاحیت و شایستگى ابعاد مختلف دارد، معیارهاى منشعب شده از آن نیز قابلیت تقسیم به دسته ‏هاى متمایز را دارد. در اینجا به یک نوع دسته‏ بندى اشاره مى ‏شود:

_ صلاحیت از نظر ابعاد علمى، فنى و تجربى؛

هر مقام باید به کسى واگذار گردد که از دانش، مهارت، تخصص و تجربه بیشتر در آن زمینه بهره‏ مند باشد و به عبارت دیگر، در ابعاد یاد شده «توانمند» باشد.

_ صلاحیت از نظر ابعاد ارزشى، اعتقادى و اخلاقى؛

برحسب نظام ارزشى حاکم، احراز هر مقام، شرایط اعتقادى، اخلاقى و ارزشى خاصى را براى شاغل آن الزام مى‏ کند.                                   
 روشن است که شرط تحقق صلاحیت به مفهوم جامع و کامل آن، وجود هر دو دسته ابعاد یاد شده مى‏باشد نه صرفا یک دسته از آنها.

علت اساسى سوء استفاده از تعبیر «انتخاب اصلح» نیز از یک سو، خلط این دو دسته معیار و از سوى دیگر، بر هم زدن تعادل در لحاظ کردن هر دو دسته معیار و نادیده گرفتن یکى از آن دو به نفع دیگرى است.

انتخاب اصلح از دیدگاه امام علی (علیه السلام)

رئیس جهاد دانشگاهی فارس با بیان اینکه حکومت حضرت علی (ع) سه شاخصه مهم دین‌داری، عدالت و مردم‌داری داشت، گفت: تحقق عینی و عملی این شاخص‌ها در جامعه به وجود زمامداران و کارگزاران شایسته و صالح بستگی دارد.

او با تأکید بر اینکه سلامت جامعه در یک توازن و هماهنگی ارکان‌های مختلف تأمین خواهد شد، گفت: از آنجا که امام به عدالت اجتماعی در حکومت اهتمام جدی داشت یکی از راهکار‌های عملی تحقق آن را گزینش کارگزاران و مدیران شایسته در امور می‌دانستند.

بابایی ادامه داد: قبل از اعزام والیان به شهر‌ها درباره چگونگی رفتار و سلوک آن‌ها با مردم و مشی والی‌گری سفارشات لازم را به ایشان انجام می‌داد و در نامه‌هایی که به عاملان خود می‌نگاشت، آیین مدیریت اسلامی را به آن‌ها تبیین می‌کرد که در نمونه‌های مفصل این دستورالعمل در نامه ۵۳ نهج‌البلاغه معروف به نامه مالک‌اشتر آمده است که منشوری از شیوه حکومت‌داری امیرمؤمنان است و روح این فرمان بر اساس عدالت اسلامی قرار دارد.

بابایی گفت: شیوه حکومت‌داری حضرت علی (ع) به ما می‌آموزد امروز نیز در انتخاب پیش‌رو یک انتخاب اصلح و شایسته داشته باشیم و توجه به همین موارد می‌تواند به ما کمک کند که در انتخاب شایسته و اصلح شاخص‌های دینداری و عدالت را در نظر بگیریم تا آن اصلاحات لازم که مدنظر است به وجود آید و رضایت عمومی مردم، تأمین امنیت جامعه، رفع مشکلات اقتصادی اجتماعی و فرهنگی محقق شود.

شاخصه‌های انتخاب اصلح از نگاه نهج البلاغه چیست؟

حضرت علی علیه السلام در نامه‌ای به مالک اشتر، شاخصه‌های انتخاب اصلح را بیان کرده است.

نامه ۵۳ نهج البلاغه که نامه حضرت علی علیه السلام به مالک اشتر هنگام فرمانداری مصر است، حاوی نکاتی پیرامون انتخاب اصلح است که شاخصه‌های این انتخاب را در این مطلب تقدیم نگاه شما خواهیم کرد.

۱- اعتنا به نظرات مردم

اهل مشورت بودن - داشتن روحیه انتقاد پذیری
«وَ لَا تَقُولَنَّ إِنِّی مُؤَمَّرٌ آمُرُ فَأُطَاعُ؛ و مگوی که مرا بر شما امیر ساخته‏ اند و باید فرمان من اطاعت شود»

۲- تخفیف به مردم گرفتار
توجه به اقشار ضعیف - در صدد کاهش گرفتاری‌های مردم.
«ثُمَّ اللهَ اللهَ فِی الطَّبَقَةِ السُّفْلَی... خدا را خدا را (در نظر داشته باش) درباره طبقه پایین اجتماع»

۳-کینه و دشمنی بین مردم راه نیندازد
خون و جان مردم برایش مهم باشد.
«أَطْلِقْ عَنِ النَّاسِ عُقْدَةَ کُلِّ حِقْد؛ گره هر کینه‌ای را در مردم بگشای»

۴- درستکار و بدکار را جزای مناسب دهد
«وَ لاَ یَکُونَنَّ الْمُحْسِنُ وَالْمُسِیءُ عِنْدَکَ بِمَنْزِلَة سَوَاء؛ هرگز نیکوکار و بدکار در نظرت یکسان نباشند»

۵- برخورد با مفاسد اقتصادی
«فَامْنَعْ مِنَ الاِحْتِکَارِ؛ پس، از احتکار کالا جلوگیری کن»

۶- نظارت دقیق بر اطرافیان
«فَاحْسِمْ مَادَّةَ أُولَئِکَ بِقَطْعِ أَسْبَابِ تِلْکَ الأحْوَالِ؛ ریشه ستمکاریشان را با بریدن اسباب آن بخشکان»

۷- سوء ظن به دشمن
«وَ اتَّهِمْ فِی ذلِکَ حُسْنَ الظَّنِّ؛ و به دشمن خوش بین مباش»

۸- توجه به تجار
تولید داخلی
«ثُمَّ اسْتَوْصِ بِالتُّجَّارِ وَ ذَوِی الصِّنَاعَاتِ؛ دیگر این که نیکی به بازرگانان و صنعتگران را بر خود بپذیر»

۹- توجه به معیشت نظامیان
اهل صلح بودن
«وَ یَسَعُ مَنْ وَرَاءَهُمْ مِنْ خُلُوفِ أَهْلِیهِمْ؛ به اندازه‌ای که خانواده هایشان در پشت جبهه، و خودشان در آسایش کامل باشند»

۱۰- در دسترس مردم بودن
پای حرف مردم نشستن - دیدار عمومی
«فَلاَ تُطَوِّلَنَّ احْتِجَابَکَ عَنْ رَعِیَّتِکَ؛ هیچ گاه خود را فراوان از مردم پنهان مدار»

۱۱- نظارت بر زیر دستان و شایسته سالاری
«ثُمَّ انْظُرْ فِی أُمُورِ عُمَّالِکَ فَاسْتَعْمِلْهُمُ اخْتِبَاراً؛ سپس در امور کارمندانت بیندیش، و پس از آزمایش به کارشان بگمار»

کارگزاران یک حکومت به دلیل شأن و نقش مهمی که در جامعه دارند، همواره زیر نظر مردم یک جامعه هستند؛ به طوری که هر گونه رفتار، گفتار و کردار آن‌ها در نحوه‌ی رفتارشان تأثیرات مثبت و منفی در پی خواهد داشت.

به عبارت دیگر کارگزاران حکومت به سبب قدرت و اختیاراتی که دارند، همیشه در معرض گرفتار شدن به آفت‌های قدرت و سوء استفاده از موقعیت خویش هستند و این امر نیز اثرات سوئی را در مردم یک جامعه ایجاد خواهد کرد.

از این رو لازم است کارگزاران حکومت اسلامی متخلّق به اخلاق اسلامی باشند و آیت ا... خامنه‌ای به عنوان رهبر فقیه و فرزانه‌ی انقلاب، همواره این حقیقت را مورد نظر داشته اند؛ به طوری که در هر سخنرانی با مسئولین و کارگزاران نظام، ایشان را از توصیه‌هایی اخلاقی بی بهره نساختند.

در مجموع، می‌توان گفت هدف از رعایت این بایسته‌ها و پرهیز‌های اخلاقی خدمت گزاری به مردم در جهت کسب رضایت الهی است؛ به طوری که کارگزاران همواره بایستی مردم را در محوریت امور قرار دهند.

این امر، دستاوردهایی، چون اعتماد مردم به مسئولین، مشارکت حداکثری مردم، عزت و سربلندی جامعه‌ی اسلامی را به دنبال خواهد داشت.

انتهای پیام/ش