به گزارش خبرنگار صنعت،تجارت و کشاورزی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، نظام توزیع کالا و خدمات به عنوان مجموعه فرآیندهاى موجود بین تولید تا مصرف در نظر گرفته می‌شود که از یک طرف کالا‌ها و خدمات را در اختیار مصرف کنندگان قرار داده و از طرف دیگر اطلاعات و نقدینگی را به بخش‌های تولیدی ارائه می‌دهد؛ بنابراین، شامل فرآیندهاى نگهداری کالا، حمل و نقل، بنکداری، پخش، عمده‌فروشى و خرده فروشى و مدیریت آن هاست.

این موضوع به قدری اهمیت دارد که در اکثر کشورها، گسترش استفاده از ابزار و روش‌های نوین در این فرآیند‌ها و همچنین رعایت استاندارد‌های مرتبط با حقوق مصرف کنندگان، به عنوان شاخص‌های توسعه و پیشرفت در نظر گرفته می‌شود؛ زیرا، رشد و توسعه بخش‌های تولیدی در یک اقتصاد پویا، مستلزم وجود نظام توزیع کارآمد است.

اگر این نظام به میزان کافی شفاف باشد، می‌تواند اطلاعات بازار را به صورت واقعی در اختیار تولیدکننده قرار دهد و نتیجه، سبب سرمایه گذاری و توسعه فعالیت‌های اقتصادی شود و طرف دیگر، مصرف کنندگان نیز قیمت واقعی کالا و خدمات را پرداخت می‌کنند و دست دلالان و واسطه‌گران تا حد زیادی از بازار کوتاه خواهد شد.

ناکارآمدی نظام توزیع اقلام اساسی مورد نیاز مردم در دولت های یازدهم و دوازدهم به ویژه در سال گذشته، به تبعیت از آن افزایش سرسام آور قیمت این اقلام و تشکیل صف های طویل برای دریافت مرغ، گوشت، روغن یا حتی سیلندر گاز مایع، سبب شده تا این روزها نامزدهای ریاست جمهوری دوره سیزدهم، وعده هایی از این جنس برای مردم داشته باشند.

دسته بندی سه گانه مردم برای دریافت کالاهای سیزده گانه

سعید جلیلی یکی از این نامزدهاست که از طرحی با عنوان «‏سبد مطلوب غذایی پیشنهادی ۱۳ قلم کالا و تقسیم بندی مردم به ۳ دسته بر اساس آن» رونمایی کرده است.

او گفته: «طبق اصول قانون اساسی تأمین سلامت و بهداشت مردم وظیفه دولت است. اگر در تأمین سبد غذایی خانوار خللی ایجاد شود آثار آن را در سلامت مردم در آینده شاهد خواهیم بود.

دولت در زمینه سلامت غذایی شهروندان مسئول است؛ لذا در این خصوص طرحی را آماده کرده و با شروع دولت آن را پیاده خواهیم کرد.

‏اگرچه هدف بلندمدت این است که تمام خانوار‌ها به سطح درآمدی برسند که نیاز‌های خود را تأمین کنند، ولی تا زمان تحقق این هدف، باید خانواده ایرانی از حق تامین کامل سبد غذایی خود برخوردار باشند.

‏در سبد مطلوب غذایی پیشنهادی سیزده قلم کالا جهت تامین حدود دو هزار و  ۵۰۰کیلو کالری انرژی در روز تعریف شده که از جمله آن‌ها نان، برنج، گوشت سفید، گوشت قرمز، تخم مرغ، لبنیات، ماکارونی، روغن، شکر، میوه و سبزی است.

‏در این طرح، مردم به سه دسته تقسیم می‌شوند. اقشار کمتر برخوردار جامعه دسته اول را تشکیل می دهند که تمام این سبد به آن‌ها ارائه می شود.

‏به دسته دوم بخشی از این سبد داده می‌شود و آن کالا‌هایی است که در تأمین آن مشکل دارند؛ کما اینکه در سال‌های اخیر تأمین مواد پروتئینی مانند گوشت قرمز و سفید برای اقشار متوسط هم سخت بود.

‏دسته سوم که به لحاظ کمی تعداد کمتری از جامعه هستند و از توانمندی لازم برای خرید تمام این سبد برخوردارند، به آن‌ها در این زمینه خدماتی ارائه نمی‌شود.»

بیشتر بخوانید

• ۵۰۰ میلیون برای هر زوج چقدر عملیاتی است؟

برنامه جلیلی برای حذف صف‌های تامین اقلام اساسی در چه صورت اجرایی خواهد بود؟

همانطور که گفته شد، به عقیده کارشناسان نظام توزیع در کشور ما به شدت نیازمند تغییر است. بسیاری از مردم و کارشناسان از این برنامه سعید جلیلی استقبال کرده اند، اما معتقدند تا زمانی که نظام آماری کشور دارای ضعف‌های متعددی است، نمی‌توان این برنامه را اجرایی کرد و نامزد‌های انتخاباتی باید برای تغییر در این نظام، در گام اول به دنبال رفع مشکلات نظام آماری کشور باشند و برنامه‌های خود را در این زمینه به صورت عمومی ارائه کنند.

در مجموع  به عقیده اکثر کارشناسان، در صورتی که دولت آینده بتواند، نظام دریافت آمار و اطلاعات را در کشور اصلاح کند، اطلاعات به صورت شفاف در دسترس همه مردم باشد و قیمت‌گذاری زیر قیمت تعادلی اعمال نشود، می‌توان امیدوار بود که با راهکارهایی، دیگر شاهد تشکیل صف‌های طویل تهیه اقلام اساسی نباشیم.

تعریف نقش برای تمامی فعالان تجاری دخیل در زنجیره تأمین کالا‌های مورد رصد در سامانه جامع تجارت ایران و برطرف کردن ضعف‌های این سامانه ناشی از ضعف اطلاعاتی آماری که منجر به جلوگیری از قاچاق کالا می‌شود، افزایش ضریب نفوذ خرده‌فروشی مدرن یعنی فروشگاه‌های زنجیره‌ای و اینترنتی در کشور از جمله راهکاریی برای از بین بردن صف‌های تامین اقلام اساسی از نظر کارشناسان است.

همچنین پیش‌بینی میزان و نوع تقاضای مصرف کنندگان با رصد به موقع رویداد‌های بین المللی، طراحی سازوکار‌های لازم برای ایجاد تمایز میان دلال‌های حرفه‌ای محصولات اساسی با خریداران کالا جهت مصارف خانوار،   حذف قدم به قدم ارز‌های ترجیحی مانند ارز ۴۲۰۰ تومانی و اختصاص منابع آزاد شده حاصل از این کار برای سیاست‌های حمایتی و جایگزینی روش‌های سنتی با روش‌های مبتنی بر فناوری  از دیگر راهکار‌هایی هستند که نشان می‌دهد در صورت برطرف کردن نقص‌های نظام آماری و اطلاعاتی، اجرای برنامه‌هایی مانند برنامه سعید جلیلی برای از بین بردن صف‌های تامین کالا اجرایی خواهد بود، اما مردم این روز‌ها در انتظارند تا نامزد‌های انتخابات ریاست جمهوری، در گام نخست برنامه‌های خود را به طور شفاف تری در این زمینه اعلام کنند.

انتهای پیام/