به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از مشهد، دکتر روح‌الله اسلامی عضو هیئت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه فردوسی در رابطه با تاثیر کرونا بر انتخابات پیش رو گفت: با شیوع کرونا فعالیت سازمان‌ها، اداره‌ها، مراکز آموزشی و دیگر مراکز تحت تاثیر قرار گرفت. این مراکز اکثرا به شکل غیر حضوری فعالیت می‌کنند و در این بین نقش اینترنت و فضای مجازی نیز اهمیت ویژه‌تری پیدا کرده است.

او با بیان اینکه در عرصه سیاسی و انتخابات نیز کرونا تاثیرگذار است و تغییراتی را به وجود خواهد آورد، افزود: از جمله این تغییرات این است که دیگر از کمپین‌ها و حضور مردم در ستاد‌های تبلیغاتی خبری نیست و به همین نسبت اهمیت نقش فضا‌های مجازی در این خصوص افزایش یافته است.

عضو هیئت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه فردوسی با اشاره به مساله مشارکت در انتخابات پیش‌رو، ادامه داد: در هر صورت این مساله که بخشی از مردم ناامید هستند و فکر می‌کنند حضور آنان در انتخابات نتیجه و تاثیری ندارد در این انتخابات وجود دارد. شیوع ویروس کرونا نیز مزید بر علت شده و باعث شده دیگر آن شور و هیجان انتخاباتی وجود نداشته باشد.

اسلامی با تاکید بر نقش پررنگ رسانه‌ها در انتخابات بیان کرد: رسانه‌ها نقش پررنگی در این زمینه دارند، قدرت را بازنمایی می‌کنند و مطالبات مردم در این زمینه را مطرح می‌کنند. احزاب و نامزد‌ها نیز برای خود رسانه‌هایی دارند. در گذشته رسانه‌ها در اختیار حکومت‌ها قرار داشت و حکومت‌ها، رسانه‌ها را سامان‌دهی و جهت‌دهی و مطالب مخالف خود را فیلتر می‌کردند و سعی می‌کردند فضا را یکدست به سمت دلخواه خود سوق دهند.

بیشتربخوانید

• پیش بینی هزار و ۹۰۰ شعبه اخذ رای در مشهد برای انتخابات ۱۴۰۰

او تصریح کرد: با گذشت زمان و پیشرفت تکنولوژی، مردم نیز دارای رسانه‌های مخاطب‌محور شدند. این رسانه‌ها بر قدرت شهروندان بنا نهاده شده‌اند. بر همین اساس مشاهده می‌کنیم که در دوره جدید در فضای سیاسی و خبری ایران رسانه‌های متعددی وجود دارد.

عضو هیئت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه فردوسی با انتقاد از عملکرد صداوسیما تاکید کرد: صدا و سیما رسانه بسیار تاثیرگذاری است. یکی از اصلی‌ترین عوامل افزایش یا کاهش مشارکت مردم، صدا و سیما است و هرچه صدا و سیما بی‌طرف‌تر باشد و بتواند نظرات مختلفی را بازگو و زمینه‌ی برابری را برای جریانات و جناح‌های متخلف فراهم کند، احتمال افزایش مشارکت بیشتر خواهد شد. ولی هرچه به صورت جناحی و به نفع یک فرد یا عده‌ای خاص عمل کند، به همان نسبت نیز مشارکت کاهش پیدا خواهد کرد.

اسلامی فضای حاضر در صدا و سیما را یک فضای تک‌صدایی خواند که از سوی برخی جناح‌ها و جریانات تقویت می‌شود.

عملکرد صدا و سیما نقش مهمی در کاهش یا افزایش مشارکت در انتخابات دارد

او ضمن تاکید بر نقش مهم و موثر صداوسیما در انتخابات افزود: به خصوص زمانی که بر روی مناظرات انتخاباتی کار می‌کند، بسیار اثرگذار است و همیشه یکی از عوامل افزایش مشارکت همین مناظرات هستند و تقریبا بر اساس نظرسنجی‌ها این مناظرات در جهت‌دهی رفتار شهروندان اثر دارند؛ بنابراین صدا و سیما نباید سیاسی و جناحی باشد بلکه باید ملی باشد.

عضو هیئت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه فردوسی در رابطه با دیگر رسانه‌های موجود در کشور ادامه داد: روزنامه‌ها رسانه‌های مکتوب هستند، ولی تعداد کمی از شهروندان آن‌ها را مطالعه می‌کنند و در حالت معمول حدود ۱۰ هزار نسخه از یک روزنامه فروخته می‌شود که این عدد در بهترین حالت به حدود ۱۵۰ هزار نسخه در یک روز می‌رسد، در حالیکه در دنیا تیراژ برخی از روزنامه‌ها به یک الی دو میلیون نسخه در روز نیز می‌رسد. با توجه به اینکه اینترنت در همه جا نفوذ کرده است، مردم بخش عمده‌ای از اخبار و اطلاعات و کنشگری‌های سیاسی خود را از این طریق دنبال می‌کنند و انجام می‌دهند.

سیاست‌های غلط در حوزه فیلترینگ باعث افزایش مشکلات امنیتی و اخلاقی شده است

اسلامی با اشاره به فیلتر بودن شبکه‌های اجتماعی در ایران، با وجود گستردگی استفاده مردم از آنان، بیان کرد: فیسبوک از اولین شبکه‌هایی بود که علی‌رغم اینکه چند میلیون نفر در ایران عضو آن بودند، فیلتر شد؛ در حالیکه فیسبوک شبکه‌ای جهانی با امکاناتی گسترده و بیش از یک میلیارد عضو در جهان است.

او تصریح کرد: توییتر نیز از دیگر شبکه‌هایی است که با وجود اینکه چند میلیون نفر از مردم ایران در آن عضو هستند، اما فیلتر شده است و مردم با فیلترشکن در این شبکه فعالیت می‌کنند و عمده فعالیت‌هایی که افراد در این شبکه اجتماعی دارند به انجام بحث‌های سیاسی مربوط می‌شود و بیشتر خبرنگاران و کنشگران سیاسی در دنیا عضو آن هستند.

عضو هیئت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه فردوسی همچنین به تلگرام به عنوان دیگر شبکه اجتماعی فیلتر شده در ایران اشاره و تاکید کرد: در حالیکه تلگرام حدود ۶۰ میلیون عضو در ایران داشت، اما این شبکه نیز به سرنوشت فیسبوک و توییتر دچار و فیلتر شد، هر چند الآن هم حدود ۳۰ میلیون نفر از مردم ایران به وسیله فیلترشکن، در حال استفاده از تلگرام هستند.

اسلامی با بیان اینکه سیاست‌های غلط در حوزه فیلترینگ باعث استفاده فزاینده از فیلترشکن‌ها شده است، اظهار کرد: همین مسئله مسبب بروز مشکلات امنیتی و اخلاقی شده است، یعنی اگر تصمیم‌گیران با فیلتر تلگرام می‌خواستند از شکل‌گیری مشکلات امنیتی و اخلاقی جلوگیری کنند، الآن استفاده از فیلترشکن‌ها توسط مردم باعث افرایش این مشکلات هم شده است.

اینستاگرام، محتمل‌ترین گزینه برای جایگزینی ستاد‌ها و میتینگ‌های انتخاباتی

او با بیان اینکه در حال حاضر بیشترین نفوذ میان شبکه‌های اجتماعی را اینستاگرام دارد، افزود: این شبکه اجتماعی نیز حدود ۴۰ میلیون کاربر در ایران دارد که البته فضای آن چندان سیاسی نیست، ولی با نزدیک شدن به انتخابات این فضا نیز می‌تواند موثر واقع شود؛ چراکه فیلتر نیست و در دسترس همه قرار دارد، لذا احتمالا اینستاگرام جایگزین اصلی برای ستاد‌ها و میتینگ‌های انتخاباتی خواهد بود.

عضو هیئت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه فردوسی درخصوص شبکه اجتماعی تازه‌تاسیس کلاب هاوس، ادامه داد: کلاب هاوس می‌تواند موثر واقع شود، ولی به علت اینکه یک برنامه جدید است و هنوز در دسترس همگان قرار نگرفته و اعضای زیادی ندارد، لذا هنوز جایگاه واقعی خود را پیدا نکرده است. این فضا برخلاف دیگر شبکه‌های اجتماعی، بسیار محترمانه و گفتگومحور است و در آینده می‌تواند بسیار موثر واقع شود. پیام‌رسان واتساپ نیز بیشتر حالت خانوادگی دارد و در مسائل سیاسی نقش چندانی را ایفا نمی‌کند.

اسلامی بیان کرد: بنابراین همان گونه که مشاهده می‌شود، بر اثر سیاست‌های فیلترینگ، شبکه‌های داخلی از جمله سروش  تقویت نشده‌اند، بلکه فقط از شبکه‌های خارجی که تمام مردم دنیا در حال استفاده از آن‌ها هستند، محروم شده‌ایم.

او با بیان اینکه هنوز فضای حاکم بر رسانه‌ها چندان انتخاباتی نیست، تصریح کرد: برای اظهار نظر بیشتر در خصوص انتخابات باید صبر کرد و دید در طی روز‌های آینده چه اتفاقاتی می‌افتد، زیرا وضعیت الان، وضعیتی غیرشفاف است. نامزد‌ها هنوز مشخص نیستند و ائتلاف‌ها هنوز شکل نگرفته است. یک سری مولفه‌ها مانند سرنوشت برجام، مناظره‌ها و مشخص شدن نامزد‌ها از جمله مواردی هستند که بر انتخابات و میزان مشارکت تاثیرگذار خواهند بود.

انتهای پیام//ز.ق