به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از شهرکرد، تحولات جمعیتی هر کشوری بیش از هر عاملی ریشه در باور‌ها و نگرش زوجین به فرزندآوری دارد و بر اساس آمار‌ها و برآورد‌های انجام شده، جمعیت کشور رو به کهن‌سالی و پیری پیش می‌رود به طوری که در دوره‌ای شعار فرزند کمتر زندگی بهتر بود که سیاست‌های انجام شده در این زمینه سبب کاهش تمایل خانواده‌ها به فرزندآوری شد.
فرزندآوری در نظام خانواده از چالش‌های جدی زوجین در عصر کنونی است، زیرا مشکلات اقتصادی یکی از مهمترین موانع خانواده‌ها برای فرزندآوری است و این موضوع حمایت دولت و مسئولان را برای کاهش مشکلات اقتصادی می‌طلبد که در مجلس شورای اسلامی هم مشوق‌های جدید برای فرزندآوری خانواده‌ها و تکریم جایگاه مادران در نظر گرفته شده است.
در اطراف هر یک ما کم نیستند، زوج‌هایی که سال‌های زیادی از عمر زندگی زناشویی‌شان می‌گذرد و هنوز فرزندی ندارند.
بیشتر بخوانید
وقتی از آن‌ها هم می‌پرسی چرا، جواب‌های مشترکی می‌دهند، از نداشتن امنیت شغلی مرد خانواده گرفته تا گرانی این روز‌های جامعه ما، هر یک برای زوج‌های جوان می‌تواند دلیلی برای فرزند گریزی باشد.
هر آن کس که دندان دهد نان دهد
علی ویس بزرگ زاده با ۷۰ سال سن و ۱۱ فرزند پسر و دختر می‌گوید: بزرگ تر‌ها و قدیمی‌ها در گذشته اعتقادات خاصی داشتند که امروزی‌ها یا کمتر به آن توجه می‌کنند و یا در عمل چندان بدان پایبند نیستند.
او ادامه می‌دهد: به عنوان نمونه ضرب المَثَل قدیمی؛ «هر آن کس که دندان دهد نان دهد» یکی از این باورهاست که کنایه از این بود که برای برخی از اتفاقات طبیعی زندگی مثل فرزند آوری و تأمین هزینه‌های آن حساب و کتابِ سود و زیان کردن کار مرسوم و صحیحی نیست، بر همین منوال هم زندگی آن‌ها می‌گذشت؛ سالم تر، شاداب تر، کم دغدغه تر، آرام‌تر و طبیعی تر.
غلامعلی بیشه زار با بیان اینکه من ده فرزند دختر و پسر دارم که همه آن‌ها ازدواج کردند و اکنون از هر ده نفر آن‌ها فقط هشت نوه دارم می‌گوید: در گذشته داشتن فرزند زیاد نشانه‌ی قدرت و تشخص بود و قدیمی‌ها فرزند را سرمایه‌ی مهمی می‌دانستند که در آینده به خانواده کمک می‌کند.
دور همی‌هایی فامیلی که بچه‌ها در حیاط یا کوچه با هم بازی می‌کردند و بزرگ‌تر‌ها مشغول خودشان بودند. تصویری که بچه‌های دهه ۷۰، ۸۰ و ۹۰ به ندرت آن را تجربه می‌کنند. در دهه ۶۰ رشد جمعیت ایرانی به ۴ درصد رسید، اما با هشدار کارشناسان مبنی بر پدیده انفجار جمعیت و تبعات اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی رشد روزافزون جمعیت، اجرای سیاست تنظیم خانواده سبب کاهش رشد جمعیت در ایران شد.
بحران جمعیتی در چهارمحال و بختیاری
مجید شیرانی رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد با بیان اینکه طی چهار سال گذشته تعداد موالید در استان ۲۵ درصد کاهش داشته است.
او دی ماه پارسال در شورای راهبردی جمعیت استان چهارمحال و بختیاری اظهار داشت: طی چهار سال گذشته تعداد موالید در استان ۲۵ درصد کاهش و تعداد فوتی‌ها تفاوت چندانی نداشته است.
رشد جمعیت در سال ۹۵، ۱.۸ درصد و در سال ۹۸، ۱.۲۸ درصد بوده است، اگر نرخ جایگزینی به زیر ۱.۲ برسد جامعه دچار کاهش جمعیت خواهد شد و برای توسعه باید به ۲.۱ برسد.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد تصریح کرد: طبق آمار بهداشت و درمان نرخ متناسب رشد جمعیت بین ۱.۴ تا ۱.۶ درصد است و جمعیت در این نرخ ثبات دارد، در سال گذشته این نرخ ۱.۲۸ شد و در سال ۹۹ با بحران جمعیتی روبرو هستیم.
شیرانی خاطرنشان کرد: نرخ کلی باروری در سال ۹۵، ۲.۴ درصد و در سال گذشته ۱.۹ درصد بود، تعداد ازدواج کاهش یافته و چالش اصلی در افزایش موالید خانواده‌ها در فرزندآوری نیست، در کاهش نرخ ازدواج است، اگر ۱۰ درصد افراد مجرد ازدواج کنند جمعیت جایگزین متناسب خواهد شد.
او بیان کرد: نرخ طلاق بین سال‌های ۸۶ تا ۹۰ افزایش بسیار زیادی داشت، از سال ۹۰ به بعد رشد چشمگیری نداشت به‌طوری‌که در سال ۹۵، هزار و ۳۱۳ واقعه طلاق و در سال گذشته هزار و ۴۰۹ واقعه بود و رشد آن شیب ملایم داشته است. در چهار سال گذشته در نرخ رشد جمعیت، باروری کلی و نرخ ازدواج بحران داشتیم.
افراد تک فرزند و نسلی تنها
یکی از مشکلاتی که در آینده افراد تک فرزند ایجاد خواهد شد، تنهایی آن‌ها در دوران جوانی و میانسالی خواهد بود. در این دوران فرد با بالا رفتن سن خود و تشکیل خانواده نیاز به داشتن اقوام و خویشاوندان برای داشتن ارتباط اجتماعی دارد، اما به‌دلیل نداشتن خواهر و برادر همانند دوران کودکی تنها خواهد ماند.
آسیب‌های تک فرزندی دامن‌گیر والدین
نداشتن خواهر و برادر نه تنها بر زندگی خود فرد آسیب نمی‌زند بلکه در بزرگسالی نیز دامن‌گیر والدین خواهد شد. با بزرگ شدن فرزندان والدین شاهد ادامه تحصیل و دانشگاه رفتن آن‌ها و سپس مراحل بعدی زندگی یعنی مستقل شدن و ازدواج فرزندان خواهند بود.
امتیازات داشتن خواهر و برادر چیست؟
کامیاب خرد کارشناس جامعه شناسی می‌گوید: فرزندان در خانواده‌های گسترده‌تر از امتیاز‌هایی همچون تعامل بیشتر، حمایت و الگو‌های رفتاری برخورد دارند.
او افزود: این دسته از فرزندان با عقده‌ها و حسرت‌هایی از جمله مهربانی و پشتیبانی افرادی به‌غیر از والدین بزرگ نخواهند شد.
خرد اضافه کرد: متاسفانه امروزه بیشتر فرزندان به ویژه تک فرزندان در مهد بوده یا توسط پرستار نگهداری می‌شوند، این امر فضای رشد، حرکت، سازگاری با محیط و تجربه شکست و موفقیت را از کودک خواهد گرفت.
به‌طور کلی نقش خواهر یا برادر تمام مراحل زندگی افراد مشهود است. تک فرزندی و نبود هیچ خواهر یا برادری تاثیر منفی خود را از دوران کودکی تا پایان عمر بر روی زندگی فرد خواهد گذاشت وتاثیری که به دلیل تنهایی بر روح و روان فرد از دوران کودکی شروع خواهد شد و تا دوران نوجوانی و جوانی به دلیل نبود هم‌صحبت و حامی با این فرد همراه خواد بود.
در دوران بزرگسالی و میانسالی نیز تک فرزندی همچنان اثرات منفی خود را بر زندگی فردی و خانوادگی فرد خواهد گذاشت. به‌عبارتی مسئله تک فرزندی داستانی است که تمام ابعاد و دوران‌های زندگی فرد را تحت تاثیر قرار داده و برای زندگی انسانی مضر خواهد بود.
باید ساختار جدید برای خانواده تعریف شود
شهرام مقدس، مدیرکل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استاندار چهارمحال و بختیاری گفت: تغییرات طی فرآیند چندین ساله ایجاد می‌شود که پیامد‌های آن در آمار مشخص و با توجه به آمار، نگرش‌های مختلف ایجاد می‌شود.
او با مقایسه خانواده امروزی با خانواده در گذشته، افزود: کارکرد خانواده امروزی نسبت به خانواده قدیمی تفاوت دارد و بسیاری از کارکرد‌های گذشته کمرنگ شده است که باید الگو‌های جدیدی برای آن تعریف شود.
مقدس بیان کرد: در خانواده سنتی طلاق امری ناپسند و یک تابو بود که همه با آن برخورد می‌کردند، اما امروزه با توجه به تحولات فکری و فرهنگی خانواده‌ها سد طلاق شکسته شده و ساز و کار خاصی برای حمایت خانواده تعریف نشده است.
او اضافه کرد: چهارمحال و بختیاری در رده‌های آخر آمار طلاق قرار دارد، اما آمار طلاق با سرعت زیادی در حال افزایش است که انتظار می‌رود شورای راهبردی جمعیت استان برای تثبیت خانواده و تعریف ساختار‌های جدید اقدام کند.
انتهای پیام/ش
