به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از کرمان، کشاورزی در جنوب کرمان، شغلی است که اکثر مردم از آن روزی می خورند و سفره همه مردم از خاک حاصلخیز و حاصل دسترنج کشاورزان رنگین می‌شود.

کشاورزی، ظرفیتی بی نظیر در جنوب  کرمان است که اگر قدر این گوهر دانسته شود، مردمان این منطقه، طعم محرومیت  را نخواهند چشید و خود با عزتی وصف نشدنی برای روزی حلال تلاش می کنند و اشتغال و رونق روستاها است که  از دل  همین زمین های کشاورزی در جنوب کرمان استخراج می شود؛ اما افسوس که این معادن طلا، هر ساله با بی مهری مواجه هستند و حاصل زحمات کشاورزان این دیار به باد می رود. 

شنیدن  درد دل و دیدن حال کشاورزی که  ماه ها برای به ثمر رسیدن و قد کشیدن محصولش تلاش می کند؛ اما موقع برداشت با بی مهری وصف نشدنی مواجه می شود، بغض در گلو را بی تاب می کند. 

زمان کاشت، همه کشاورزان شاد و خوشحال با تلاش و زحمت فراوان در کنار هم مشغول آماده کردن زمین و کاشتن محصول هستند، به امید اینکه طعم شیرین زحمت خود را بچشند؛ اما در زمان برداشت محصول، لبخند شادی کشاورزان به بغض و آه تبدیل می شود و مشکلات فراوانی سد راه کشاوزان  قرار می گیرد؛ گویی کشاورز، مقصر این بی تدبیری ها است! 

پیازهایی که قرار بود غذاها را خوش طعم کنند، گوجه هایی که قرار بود به غذاها رنگ دهند و هندوانه هایی که قرار بود، عطش تشنه ای را برطرف کنند؛ گویی وظیفه اشان در جنوب کرمان تغییر کرده است، پیازها اشک کشاورزان را در می آورند، گوجه ها روزگار آن ها را سیاه می کنند و هندوانه ها  بغض گلوی کشاورزان را می فشارند.

هندوانه تلخ شد! 

اصغر روشنی از کشاورزان رودبار جنوب با لهجه شیرین رودباری گفت: محصول ما هندوانه و گوجه فرنگی است که امسال به دلیل کرایه‌های زیاد، طعم شیرین هندوانه رودبار را آن چنان نچشیدیم.

او با آهی سرد به صحبتش ادامه داد و بیان کرد: ۲۰ هکتار هندوانه و گوجه کاشتم؛ اما قیمت محصول گوجه فرنگی خیلی کم است و اصلا جوابگوی کرایه و حق الزحمه کارگر نمی‌شود.

روشنی تقاضا داشت: مسئولان چاره‌ای به حال کشاورزان کنند، او از اینکه نتوانسته بود برای دریافت تسهیلات ضامن پیدا کند، ناراحت بود و گفت: تمام دارایی خود را صرف کشاورزی کردم، حالا ورشکست شدم.

نمو بذر ناامیدی در بین کشاورزان جنوبی! 

برخی در هیاهوی گلایه های کشاورزان می گویند: کشاورزان باید به اندازه کاشت کنند؛ اما سوال کشاورزان این است که وقتی ظرفیت این منطقه کاشت این محصولات است و من برای ماندن در این منطقه، شغل دیگری غیر از این کار نمی توانم پیدا کنم، چه کنم؟

کریم سابقی یکی دیگر از کشاورزان جنوب کرمان گفت: امسال ۳۰ هکتار گوجه، ۲۰ هکتار هندوانه، ۱۰ هکتار پیاز و ۸ هکتار سیب زمینی کاشتم.

او با ناراحتی از پایین بودن قیمت محصولات گفت: قیمت امسال خیلی پایین بود، مخصوصا قیمت پیاز، به حدی کم بود که از زمین برداشت نکردیم، سیب زمینی هم که بدتر، قیمت گوجه فرنگی هم خیلی پایین است، فقط کرایه بار و حقوق کارگر پرداخت می‌شود و کشاورز سودی ندارد.

سابقی افزود: تسهیلات هم دریافت کردم که با این شرایط ورشکستگی، توان پرداخت تسهیلات را هم ندارم و از مسئولان درخواست دارم، فکری به حال کشاورزان کنند.

او عاجزانه درخواست وقفه برای بازپرداخت وام هایش را داشت و گفت: حداقل یک سال فرصت برای ما بگیرید، توان بازپرداخت وام‌ها را نداریم.

 کسب نکردن نمره قبولی در آزمون موانع تولید

گاهی پشت میز نشینی، کنایه ای است که به جوانان تحصیل کرده می زنند؛ اما اگر بخواهی با رشته ات شغلی دست و پا کنی، در برخی جاها در آزمون موانع تولید، نمره قبولی نمی آوری. 

مهدی احمدیوسفی از کشاورزان شهرستان عنبرآباد  نیز از حال و احوال شغلی که به رشته تحصیلیش ارتباط داشت سخن گفت.

او گفت: من دانش آموخته رشته کشاورزی هستم و  براساس رشته تحصیلی خود به کشاورزی روی آوردم.

احمد یوسفی  بیان کرد: ۱۰ هکتار سیب زمینی کاشتم که ابتدا سرما محصول را ازبین برد و پس از آن، گویا غیر از حوادث طبیعی، دیگر موارد نیز با من یار نبودند و  مشکلاتی از قبیل قیمت کم و کرایه بالای حمل بار، باعث ضرر کشاورزان و من شد، حالا با این شرایط، کلی هم بدهی بانکی دارم.

با یک دست نمی شود دو هندوانه برداشت 

حال و روز کشاورزان جنوب کرمان اصلا خوب نیست، متولیان امر از جمله سازمان جهاد کشاورزی برای حل مشکلات آن ها، چه اقداماتی انجام داده و می دهد؟

سعید برخوری، رئیس سازمان جهاد کشاورزی جنوب کرمان با بیان اینکه حل مشکل کشاورزان  نیاز به یک کار ریشه‌ای و اساسی دارد که برای امسال به ثمر نمی رسد، گفت: ما در تولید جهش داشتیم؛ اما پشتیبانی صورت نمی‌گیرد، دو سال است که از اتاق بازرگانی خواستیم بازار جدید معرفی کند؛ اما عملا اتفاقی رخ نداده است.

او با بیان اینکه اولویت ما باید پیدا کردن بازار هدف باشد، تصریح کرد: محصول گوجه فرنگی را با قیمت هزار و ۵۰۰ تومان می‌خرند و همین مبلغ کرایه حمل هر کیلو گوجه فرنگی است؛ اگر قیمت کرایه را پایین بیاوریم، باقی مانده هزینه برای کشاورز باقی ماند و مشکلی پیش نمی‌آید.

برخوری با بیان اینکه در بخش کشاورزی اتفاقی که امسال رخ داد، این بود که ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی از بسیاری از نهاده‌ها برداشته شد و کشاورز در عین حال که محصول خود را کم می‌فروشد، هزینه زیادی کرده است، گفت: تمام مسئولان بالا رتبه کشور از مشکل کشاورزی جنوب مطلع شدند؛ اما کاری برای رفع مشکل انجام نشد؛ چرا که امسال دولت با مشکل مواجه بود.

او  با بیان اینکه مشکل بخش کشاورزی گریبان گیر همه استان‌های کشور بود که بخشی به دلیل کرونا و بخشی به علت شرایط اقتصادی است، بیان داشت: کار‌های زیر بنایی خوبی انجام شده است؛ ولی برای رفع مشکل کشاورزی باید وقت بیشتری گذاشته شود و سازمان جهاد کشاورزی به تنهایی نمی‌تواند برای رفع مشکل پیش رود.

او افزود: چندین بار پیشنهاد دادیم، ابتدای سال زراعی با کشور‌های حوزه cis برای صادرات محصولات کشاورزی قرار داد بسته شود و متقابلا ماهم با کشاورز قرار داد می‌بندیم که محصول مربوطه را تولید کند.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی جنوب کرمان با اشاره به افزایش کرایه حمل بار تصریح کرد: کرایه یک کامیون بار محصول تا مقصد، مبلغی حدود ۱۵ میلیون تومان است؛ یعنی کشاورز باید برای هر کیلو محصول، هزار و ۵۰۰ تومان فقط کرایه دهد.

او گفت: در حال پیگیری هستیم تا محصول کشاورزی را از طریق خط آهن از شهرستان بم به بازار عرضه کنیم و برای محقق شدن این موضوع به یک کار گروه ویژه نیاز است و همه باید پای کار باشند.

برخوری بیان داشت: ایجاد انجمن‌ها و اتحادیه‌ها، می‌تواند به کشاورزان، کمک زیادی برساند؛ اما یک مشکلی که وجود دارد، این است که  متاسفانه کشاوزان ما تشکیل انجمن‌ها و اتحادیه‌ها را جدی نگرفتند.

او با اشاره به خرید تضمینی پیاز گفت: پیازی که در طرح اول مانده و عملا از مصرف خوراکی خارج شده است، همچنان برای رفاه حال کشاورزان خرید تضمینی برای آن ادامه دارد و پس از خرید دپو و سپس امحا می‌شود.

  بیشتربخوانید: 

رئیس سازمان جهاد کشاورزی جنوب کرمان با بیان اینکه درحال حاضر پیاز به دبی و ارمنستان صادر می‌شود و  تقاضا وجود دارد، گفت: در مورد گوجه فرنگی نیز ارقامی که برای صادرات است، قیمتی حدود ۳ تا ۳هزار و۱۰۰ تومان به فروش رسیده است و روند فروش کمی بهتر است؛ اما اصلا رضایت بخش نیست.

برخوری در بحث فروش هندوانه با اشاره به اینکه هندوانه یک محصول پرطرفداری است و برای فروش این محصول، عمده‌ترین مشکل بحث بالا بودن کرایه حمل بار است که باعث ضرر کشاورز می‌شود، ادامه داد:  گاهی اوقات کامیون هم نیست.

 اقدامات جهادی سپاه، برای حل مشکلات کشاورزی جنوب کرمان

سپاه پاسداران همیشه در زمان بروز مشکل پا به پای مردم در عرصه خدمت رسانی، کمک‌های قابل توجهی کرده است و برای برداشتن دردی از آلام مردم تلاش می کند، این بار سپاه با توجه به نیاز کشاورزان جنوبی کرمان، آستین های خدمت را برای کمک به آن ها بالا زده است و به کمک کشاورزان جنوبی آمده است.

سرهنگ ناصر بهروز، فرمانده سپاه پاسداران انقلاب شهرستان جیرفت با بیان اینکه اساس کار سپاه، خدمت رسانی رسانی به انقلاب در همه عرصه‌ها است و مردم هم پایه و اساس این نظام هستند، گفت: با توجه به شرایط کنونی اقتصادی جامعه، صبر و تحمل مردم ستودنی است.

او با بیان اینکه شغل اکثر مردم جنوب، کشاورزی است، تصریح کرد: چرا پایه و اساس مردم در این منطقه به سمت کشاورزی سوق پیدا کرده و چرا مردم به سمت صنعت، معدن، گردشگری و خدمت رسانی نرفته اند که هر کدام، حوزه‌های درآمد زایی هستند که دلایل این امر باید مورد بررسی قرار گیرد.

سرهنگ بهروز افزود: قصه پرغصه مردم جنوب، همیشه بحث محصولات کشاورزی بر زمین مانده است و مسئولان هم در حوزه رفع مشکلات کم تر پاسخگو هستند.

او با اشاره به اینکه با وجود اینکه سالانه بیش از ۴ و ۵۰۰ میلیون تن محصول کشاورزی در جنوب تولید می‌شود؛ چرا این بخش صنعت فرآوری و بسته بندی ندارد؟ از طرفی چرا حمل و نقل مناسبی در این زمینه نیست؟ بیان کرد: ما می‌توانیم در کنار صنعت کشاورزی، صد‌ها شغل داشته باشیم که متاسفانه نداریم و همه این مسائل باید در کارگروه‌های تخصصی مورد بررسی ویژه قرار گیرد.

 فرمانده سپاه پاسداران انقلاب شهرستان جیرفت افزود: کار کشاورز تولید است، حال که به حد اعلا رسیده، بازار نیست، سیستم حمل و نقل دچار مشکل شده، صادرات دچار انفعال است، مجموعه‌های متولی کم توجه هستند و این‌ها یک معضل اساسی برای مردم شده است.

او گفت: همه مسئولان امر می‌گویند: کشاورز بیش از حد کشت کرده، سوال پیش می‌آید ما چه کاری انجام دادیم که کشاورز کشت بی رویه نداشته باشد؟ چون کشاورز به صحبت‌ها و سیاست‌های ما اعتماد ندارد و  به این سمت و سو می‌رود.

سرهنگ بهروز بیان داشت: ما باید حوزه کشاورزی را سر و سامان دهیم، متخصصان که در این حوزه فعال هستند، پای کار بیایند، در بخش، تغییر الگوی کشت، تولید بذر و همین طور در بخش تسهیلگری و سایر بخش‌ها، همگی وظیفه خود را انجام دهیم که در بخش انجام وظیفه برنامه ریزی، عمل و سیاست گذاری مناسب صورت نگرفته است.

 او بیان کرد: یکی از موضوعاتی که در دستور کار سردار معروفی، فرمانده سپاه ثارالله استان کرمان است، حمایت از مردم، قشر آسیب پذیر و کم درآمد به ویژه در حوزه کشاورزی، کشاورزان خرد کار است.

 فرمانده سپاه پاسداران انقلاب شهرستان جیرفت افزود: طی دوسال اخیر در جنوب کرمان، فروش محصول پیاز دچار مشکل شد که سپاه در حوزه میدانی با خرید تضمینی و همچنین در بخش حمل و نقل برای کمک به کشاورزان ورود پیدا کرد.

او گفت: پارسال با ورود سپاه در بحث خرید محصول پیاز، هر کیلو پیاز را از کشاورز هزار تومان خریداری کردیم، در صورتی که قیمت بازار ۵۰۰ تومان بود و بخشی از محصول خریداری شد و با الگویی که خودمان در حوزه عرضه ترسیم کرده بودیم، مستقیم به دست مردم رسید.

سرهنگ بهروز با اشاره به سفر سردار معروفی فرمانده سپاه ثارالله استان کرمان در اواخر فروردین به جنوب کرمان گفت: جلسه‌ای در رودبار با مسئولان بسیج اصناف، بسیج کشاورزی، بسیج سازندگی و فرماندهان ناحیه‌ها برای چاره جویی موضوع تشکیل و یک کار کوتاه مدت و به نوعی تسکین دهنده انجام شد.

او بیان داشت: در سفر فرمانده سپاه استان به جنوب، ابتدا قرارگاه شهید سلیمانی با عنوان قرارگاه امنیت غذایی و حمایت از کشاورز تشکیل شد که مرکز اصلی آن در مرکز استان است و کار راهبردی، فکری، نظارتی، حمایتی و پشتیبانی را دارد و قرارگاه در جنوب با محوریت جیرفت بیشتر کار میدانی را انجام می‌دهد.

بیشتر بخوانید:

• راه اندازی قرارگاه های پشتیبانی سپاه برای حمایت از محصولات کشاورزی در کرمان

فرمانده سپاه پاسداران انقلاب شهرستان جیرفت افزود: در تشکیل این قرارگاه، تسهیلگری انجام می‌شود؛ یعنی اینکه از طریق بانک اطلاعاتی از صادرکنندگان، بازاریان و افرادی که در حوزه کشاورزی فعالیت داشتند، برای حمایت از خرید و صادرات محصولات کشاورزی دعوت شد تا  به این موضوعات ورود پیدا کنند که برخی پذیرفتند و کار انجام شد.

او تصریح کرد: اقدامات سپاه بر پایه ۲ موضوع انجام می‌شود، یک بخش تسهیلگری و بخش بعدی اقدام عملیات میدانی است که بخش عملیات میدانی شامل خرید و حمل و بازاریابی به همت عوامل زیر مجموعه سازمان، مثل بسیج اصناف، گروه‌های جهادی و پایگاه‌های مقاومت و غیره است. 

سیستم حمل و نقل سپاه در خدمت کشاورزان جنوب کرمان 

هزینه های سنگین حمل و نقل و بعضا  کمبود سیستم باربری برای رساندن محصولات کشاورزی جنوب کرمان به دست مصرف کنندگان در نقاط مختلف، مشکلی هست که دست و پا گیر کشاورزان در این منطقه است و اغلب این محصولات که باید هر چه سریع تر به دست مصرف کنندگان برسند، فاسد می شوند و حاصل دسترنج کشاورزان به باد می رود. 

فرمانده سپاه پاسداران انقلاب شهرستان جیرفت با اشاره به  ورود سیستم حمل و نقل سپاه به حوزه بار و جابه جایی محصولات کشاورزی گفت: این اقدام، کار اساسی برای رفع مشکل کشاورزان است و درحال حاضر سیستم حمل و نقل سپاه در منطقه  این کار را انجام می‌دهد.

او افزود: سیستم حمل و نقل سپاه، ۵۰ درصد پایین‌تر از قیمت تعیین شده کامیون داران، محصول را جابه جا می‌کند، به عنوان مثال، براساس شواهد، کامیونی که از جنوب به سمت سردشت می‌رود، بیش از ۴۰ میلیون کرایه دریافت می‌کند و این برای کشاورز کرایه زیادی است؛ اما ما  مشخص کردیم، سیستم حمل و نقل سپاه هر کیلو محصول را تا نواحی مرزی، حدودا ۷۰۰ تا ۸۰۰ تومان و برای تهران ۵۰۰ تومان جابه جا کند.

سرهنگ بهروز بیان داشت: خرید محصول و جابه جایی بار با سیستم حمل و نقل سپاه، ۲ کاری است که به همت سپاه در حال انجام است و تداوم دارد و امیدواریم، بتوانیم زودتر از این بحران عبور پیدا کنیم.

 حمایت سپاه از بخش خصوصی برای ایجاد صنایع تبدیلی در جنوب کرمان 

او با اشاره به اینکه برخی از شرکت‌ها در کشور، فرآوری پیاز را به شکل‌های مختلف مانند پودر پیاز یا پیاز فریز شده انجام می‌دهند و به کشور‌های مختلف صادر می‌کنند، گفت: ما به فرآوری محصولات ورود پیدا نکردیم. 

فرمانده سپاه پاسداران انقلاب شهرستان جیرفت با اشاره به اینکه در جنوب، بخش فرآوری محصول پیاز انجام نمی‌شود و مشوقی هم برای ورود سرمایه گذار به این حوزه در نظر گرفته نشده و از آن ها دعوت نشده است، بیان کرد: سپاه، نمی‌تواند به بخش فرآوری محصول ورود پیدا کند و برای این موضوع، باید بخش خصوصی پای کار باشند. 

سرهنگ بهروز ادامه داد: سپاه به عنوان یک مجموعه تسهیلگر، می تواند به بخش فرآوری کمک و از آن حمایت کند، به عنوان نمونه، ۴۰۰ تن از پیاز خریداری شده را به یک مجموعه که کار فرآوری انجام می‌دهد، تحویل دهد و محصول فرآوری شده این مجموعه با ارزش افزوده مناسب برای مصرف داخل و صادرات روانه بازار مصرف شود.

او با اشاره به اینکه توقع بیشتری از نماینده مردم جیرفت و عنبرآباد در مجلس شورای اسلامی برای حل مشکل کشاورزان داریم، تصریح کرد: مسئله کشاورزی جنوب مطمئنا قابل حل است.

صنایع تبدیلی، بشارتی برای رونق کشاورزی جنوب کرمان 

بدون شک با توجه به ظرفیت ویژه جنوب کرمان در زمینه تولید محصولات با کیفیت با کمی توجه و در نظر گرفتن امکانات، این امکان وجود دارد که مردم در سراسر دنیا و کشور علاوه بر آنکه از این نعمت خدادادی به صورت تازه و خام بهره ببرند، آن ها را به صورت مصارف دیگر نیز استفاده کنند که این مهم با ایجاد صنایع تبدیلی محقق می شود و رونق اشتغال و بهره مندی حداکثری از ظرفیت های کشاورزی در منطقه را نیز به ارمغان می آورد. 

۱۴ کارخانه فعال در جنوب کرمان  کار تولید رب گوجه فرنگی را برعهده دارند؛ البته این میزان کارخانه شاید با توجه به ظرفیت غنی منطقه، نمی تواند جوابگوی نیاز کشاورزان باشد و نیاز به افزایش کارخانه های فرآوری گوجه فرنگی وجود دارد. 

مسلم مروجی فرد، رئیس سازمان صنعت و معدن و تجارت جنوب کرمان گفت: بزرگ ترین و مجهز‌ترین کارخانه رب گوجه در عنبرآباد قرار دارد که در فاز اول آن، تولید رب گوجه فرنگی انجام می‌شود و در همان چرخه ، قوطی رب نیز تولید می‌شود که این بخش امسال راه اندازی شد.

او با بیان اینکه مجوز فرآوری پیاز نیز برای این کارخانه صادر شده است، افزود: فاز دوم این کارخانه تولید پودر پیاز و فرآوری بقیه محصولات سیفی جات مانند خیار، سیب زمینی و سایر محصولات را انجام می دهد که برای راه اندازی فاز دوم آن، تسهیلات و ماشین آلات لازم است که این کارخانه برای دریافت تسهیلات حدود ۲۰ میلیارد تومانی از منابع جهش تولید معرفی شده است که پس از دریافت این تسهیلات، دستگاه‌های مورد نیاز نصب و خط تولید جدید در حوزه فرآوری راه اندازی می‌شود.

مروجی فرد تصریح کرد: در حوزه جواز تاسیس، حدودا ۴۸۰ مجوز در تمامی حوزه‌ها صادر کردیم که از این تعداد، حدودا ۳۵ درصد آن‌ها در حوزه صنایع کشاورزی است و برای فرآوری اکثر محصولات کشاورزی پیش بینی جذب سرمایه گذار انجام و مجوز‌ها صادر شده است.

او با بیان اینکه از تعداد مجوز‌های ذکر شده، روند اجرایی حدود ۱۲۴ پروژه، بیش از ۴۰ درصد پیشرفت دارد، تصریح کرد: اولویت برنامه ما در سال ۱۴۰۰ این است که این پروژه‌ها به بهره برداری برسند تا کمکی به توسعه، اشتغال و فرآوری محصولات کشاورزی منطقه شود.

رئیس سازمان صمت جنوب کرمان بیان داشت: از ۲۸۰ پروانه بهره برداری واحد‌های ایجاد شده، حدود ۳۵ درصد در حوزه فرآوری محصولات کشاورزی، مانند، کارخانه‌های رب گوجه، سردخانه ها، صنایع بسته بندی، کارخانه آرد و غیره است.

او با بیان اینکه سازمان جهاد کشاورزی به عنوان متولی کشاورزی نیز جواز تاسیس در این حوزه صادر می‌کند، بیان کرد: یکی از اولویت‌های ما در حوزه صنعت، توسعه صنایع کشاورزی است که امیدواریم بتوانیم در این زمینه برنامه ریزی اساسی انجام دهیم.

رئیس سازمان صمت جنوب کرمان به روند اجرایی پایانه صادراتی اشاره کرد و گفت: اکثر ماشین آلات وارد مجموعه شده و بخشی هنوز انجام نشده است که به تسهیلات نیاز دارد که دریافت تسهیلات در چرخه بانک و در مراحل نهایی تخصیص تسهیلات است که امیدواریم پس از دریافت تسهیلات، پایانه صادراتی امسال به بهره برداری برسد.

برداشت محصولاتی مطلوب و متنوع؛  ثمره حمایت از کشاورزان 

باید این اعتقاد را به عمل تبدیل کرد که از ظرفیت های خدادای منطقه ای باید نهایت بهره را برد. حالا یکی از این ظرفیت ها در جنوب کرمان، برداشت محصولات با کیفیتی  است که عوامل دخیل در آن خاک، آب، هوا و نیروی انسانی خوب است. حالا اگر کشاورز در این منطقه از تلاشش ناامید شود، دیگر این ظرفیت مثمرثمر نخواهد بود و چه بسا محصولی که امسال با کیفیت، فراوان و قیمت مناسب به دست مصرف کننده می رسید، سال آینده دری نایاب می شود.

از طرفی در این منطقه، اغلب محرومیت چاشنی مردمان آن است، برای آنکه رنگ رونق تولید و پیشرفت این منطقه، همچون گوجه اش خوش رنگ و همچون هندوانه اش شیرین باشد؛ نباید چون پیازش اشک کشاورزانش را در آورد و برای آنکه این مهم تحقق یابد؛ همه مسئولان و خیران باید همت کنند و موانع تولید را از سر راه کشاورزان بردارند و از سویی دیگر با احداث بیشتر کارخانه های فرآوری یا ایجاد کارگاه ها در قالب مشاغل خرد خانگی، مانع خراب شدن این محصولات شوند و زمینه اشتغال زایی مردمان در این مناطق محروم را فراهم کنند.

گزارش از مژگان سنجری 

انتهای پیام/ م