به گزارش  گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از زاهدان ، نتایج باورنکردنی است و مطمئناً با ادامه  پروژه اتفاق عجیبی در سیستان و بلوچستان می‌افتد"؛ این سخنان روز‌های اخیر سورنا ستاری معاون علمی و فناوری رئیس جمهور درباره پروژه جنجالی "چاه ژرف" منطقه سیستان به عنوان نخستین چاه ژرف ایران است.

نادرقلی ابراهیمی دبیر ستاد آب و محیط زیست معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری نیز اخیراً در نشست با استاندار سیستان و بلوچستان به شروع عملیات اجرایی حفر "چاه ژرف سوم" ژرف در منطقه سیستان اشاره کرده و اظهار داشت: دو تجربه خوب در چاه اول و دوم وجود دارد؛ چاه اول نخستین چاهی بود که مطالعات منابع زیرزمینی آن انجام و در روش حفاری به اجبار از روش‌های اکتشافی نفتی استفاده شد.

با توجه به شرایط ژئوپولوتیکی که در افغانستان به وجود آمد نظر مجامع رسمی بر این شد که حقمان را دست بالا از این کشور بگیریم از اینرو اجرای چاه سوم مصوب شد.

پروژه‌ای که با بیم و امید پیش رفت

هیئت دولت مردادماه ۹۶ اعتبار ۲۵ میلیارد تومانی برای حفر نخستین چاه آب ژرف کشور در زابل آن هم به صورت مطالعاتی مصوب کرد و در نهایت این پروژه که به صورت مشترک توسط وزارت نیرو و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری دنبال می‌شد، اسفندماه ۹۶ با انتخاب شرکت "پدکس" زیرمجموعه بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی به عنوان پیمانکار آغاز شد و در ادامه این چاه اواسط سال ۹۷ در عمق بیش از دو هزار متری زمین به آب رسید و موضوع رسانه‌ای شد.

پس از انتشار این خبر امید‌ها در دل مردم سیستان و بلوچستان به ویژه مردم پنج شهرستان سیستان که در بیش از ۲۰ سال اخیر با بحران جدی در زمینه خشکسالی و وقوع طوفان و ریزگرد دست و پنجه نرم می‌کردند، زنده شد؛ اما عدم انتشار جزئیات موجب نگرانی مردم شد.

فرضیه وجود آب‌های ژرف سیستان‌وبلوچستان قدمتی طولانی دارد

هوشنگ ناظری فرماندار وقت زابل شهریورماه ۹۷  با اشاره به اینکه بحث استفاده از چاه‌های ژرف و آب‌های عمیق در سیستان از گذشته دور مطرح بوده و چندین سال قبل افراد و گروه‌های مختلفی در زمینه استفاده از این منابع مهم اقداماتی داشته‌اند، گفت: این فرضیه وجود داشته که در اعماق زمین در مناطقی از سیستان و بلوچستان و به ویژه منطقه سیستان منابع آبی عظیمی وجود دارد و این موضوع حتی در یادداشت‌های مرحوم کامبوزیا (نویسنده و محقق ایرانی و از مخالفان سلطنت پهلوی که در جریان نبرد ۹ مهر ۱۳۰۰ اسیر شده و پس از مدتی برای همیشه به زاهدان تبعید شده بود) اشاره شده است.

او ادامه داد: در این راستا از عمق ۲۱۹۱ متری نخستین چاه ژرف در زابل نمونه‌هایی از آب برداشت شده و جهت بررسی و آزمایشات مختلف از جمله سختی آب و قدمت آب و همچنین مشخص شدن تجدیدپذیر یا تجدیدناپذیر بودن این منبع آبی به آزمایشگاه‌های مختلفی در داخل و خارج کشور ارسال شده و طبق اعلام قبلی متولیان امر دریافت نتایج همه این آزمایشات حدود ۳ ماه زمان نیاز دارد که البته تاکنون یک ماه از این موعد گذشته است.

در ادامه، اما جزئیاتی از نتایج آزمایش‌ها منتشر نشد و علاوه بر آن خبر دستور توقف پروژه و جمع‌آوری دکل حفاری توسط وزارت نیرو منتشر شد که این امر زمینه نگرانی مردم منطقه را فراهم کرد. مهرماه ۹۷ تشکل‌های دانشجویی سیستان و بلوچستان با انتشار نامه‌ای سرگشاده خواستار شفاف‌سازی مسئولان درباره پروژه تحقیقاتی حفر چاه آب ژرف سیستان شدند؛ که در بخشی از آن آمده بود.

 بنا به گفته مسئولان مقداری از این آب برای انجام آزمایشات تکمیلی فرستاده شده و نتیجه آن در مدت ۳ ماهه معلوم می‌شود که از این مدت ۳ ماهه، ۱ ماه باقی مانده؛ اما اتفاق غیرمنتظره با وجود ادله کافی مبنی بر مثبت ارزیابی شدن نتایج تحقیقات، جمع شدن دکل حفاری و به تبع، تعطیلی پروژه است که موجب ایجاد ابهاماتی پیرامون این پروژه گشته که تاکنون پاسخی قانع کننده و شفاف پیرامون آن‌ها داده نشده است.  

مخالفت وزارت نیرو، موضوعی که هیچ وقت شفاف شد

حسینعلی شهریاری نماینده مردم زاهدان در مجلس شورای اسلامی شهریورماه ۹۷ با تایید خبر مخالفت وزارت نیرو با پروژه حفر چاه ژرف، تصریح کرد: "وزارت نیرو از ابتدا مخالف اجرای طرح حفر چاه ژرف بود و البته ما از علت این مخالفت بی‌اطلاع هستیم و این موضوع باید از مسئولان این وزارتخانه پیگیری شود. "

او  فروردین‌ماه امسال  نیز اظهار داشت: "متأسفانه وزارت امور خارجه و دولتمردان در سال‌های اخیر در رابطه با پیگیری حق‌آبه منطقه سیستان کار جدی انجام نداده‌اند و در رابطه با چاه‌های ژرف سیستان که کار‌هایی توسط معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری انجام می‌شود، متأسفانه وزیر نیرو موافق این کار نیستند در حالی که مسئولیت تأمین آب جزو وظایف ذاتی وزارت نیرو است. "

پروژه‌ای مهم‌تر از اجرای چاه سوم نداریم

احمدعلی موهبتی استاندار سیستان و بلوچستان اخیراً در نشست با دبیر ستاد آب و محیط زیست معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با اشاره به اینکه تاکنون دو چاه ژرف در محدوده شهرستان زابل حفر شده که نتایج مثبتی داشته، بیان کرد: چاه سوم در دشت سیستان باید با حدکثر سرعت اجرا و به نتیجه برسد، زیرا یک ضرورت جدی است. اگر هم‌اکنون ۴۰ هزار میلیارد تومان داشته و پروژه آب شیرین‌کن را کلید بزنیم تا آب به این منطقه برسد سه تا چهار سال طول می‌کشد؛ این در حالی است که با ایجاد چاه سوم ۱۰۰ میلیارد مترمکعب آب مخزنی و جریانی ایجاد خواهد شد.

او با تاکید بر اینکه پروژه‌ای مهم‌تر از اجرای چاه سوم نداریم، افزود: با توجه به اینکه معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری و رئیس سازمان برنامه و بودجه اعداد لازم برای اجرای چاه سوم را می‌دهند ما باید تمام توان استانی خود را برای این موضوع بکار گیریم تا کار شتاب لازم را بگیرد.

استاندار سیستان و بلوچستان خاطرنشان کرد: آنچه در منطقه سیستان مهم بوده ابتدا معیشت شامل شغل و موضوعات مرتبط با آب آشامیدنی و دیگر دوام و بقا حضور مردم است که در پرتو شرایط زیست محیطی مطلوب میسر می‌شود. در رابطه با اجرای چاه سوم ما در دستگاه اجرایی و مدیریت سیستان و بلوچستان اصل زمان و کیفیت کار به عنوان مسئله مهم در این زمینه را مورد توجه قرار خواهیم داد.

منابع مالی پروژه حفر چاه ژرف تامین می‌شود

محمدباقر نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه نیز ۱۶ فروردین‌ماه در جریان سفر به منطقه سیستان با اشاره به مشکل کمبود منابع آبی در سیستان و بلوچستان، بیان کرد: این استان به لطف خدا روی منابع عظیم آب در زیر زمین قرار دارد و امید است با دستیابی به منابع آب ژرف نگرانی مردم استان در این زمینه برطرف شود؛ از طرف دیگر دولت در زمینه بهره‌گیری از آب دریای عمان برای تامین نیاز مردم این استان اقدامات خود را آغاز کرده و این استان را از نظر منابع مالی برای هر دو موضوع آب‌های ژرف و انتقال آب از دریای عمان پشتیبانی خواهیم کرد.

مطالعات پهنه‌بندی مناطق مستعد آب ژرف در حال انجام است

رضا اردکانیان وزیر نیرو آبان‌ماه ۹۹  در پاسخ به این سوال که "اقدامات وزارت نیرو که در ابتدای دولت دوازدهم روی منابع آب ژرف صورت گرفته به چه نتیجه‌ای رسیده"، بیان کرد: مطالعات اولیه از سال ۸۹ آغاز شده است؛ نخستین چاه ژرف ایران در شهرستان زابل با همکاری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری ایجاد شد که نتایج حاصل از آزمایشات نمونه برداری صورت گرفته از عمق ۲۱۹۱ متر این چاه نشان داد آب از نوع شور است و کیفیت آن مناسب مصارف شرب، صنعت و کشاورزی مناسب نیست و EC آب هم رقم بسیار بالایی در حد ۲۵۰۰۰ میکروزیمنس بر سانتیمتر است.

او  ادامه داد: پس از آن درخواست شد حفاری این چاه تا عمق ۳۰۰۰ متر ادامه پیدا کند که با موافقت وزارت نیرو محقق شد و در این عمق نیز EC و درجه حرارت بسیار بالا مشاهده شد؛ البته برای جمع‌بندی نهایی باید با همکاری سازمان انرژی اتمی نمونه‌برداری‌ها به یک مرجع بین‌المللی که مجهز به تجهیزات لازم هستند ارسال شود که می‌توانند سن آب را تشخیص دهند تا متوجه شویم که این آب یک آب فسیلی است یا یک منبع دینامیکی است که این کار هم در حال انجام است. مطالعات پهنه‌بندی مناطق مستعد آب ژرف در کشور در حال انجام و دستورالعمل‌های لازم برای اکتشاف آب ژرف در حال تدوین است.

نتایج مطلوب چاه ژرف خردادماه رونمایی می‌شود

احمدعلی موهبتی استاندار سیستان و بلوچستان در حاشیه سفر هفته اخیر سورنا ستاری معاون علمی و فناوری رئیس جمهور به استان، در جمع خبرنگاران اظهار داشت: نتایج عملی که تاکنون در زمینه حفر چاه ژرف در زابل و رسیدن به منابع آبی حاصل شده، از تئوری‌هایی که پیش از این وجود داشته مطلوب‌تر بوده که ۳۰ خردادماه امسال همزمان با سالروز میلاد امام رضا (ع) با حضور رئیس جمهور رونمایی می‌شود.

حبیب‌الله دهمرده نماینده مردم زابل در مجلس شورای اسلامی نیز اظهار داشت: نتایج حاصل از نمونه‌های آب چاه ژرف سیستان نشان می‌دهد منابع آبی خوبی موجود است که برای مصارف کشاورزی و شرب قابلیت بهره‌برداری دارد.

او  با اشاره به اینکه طبق برنامه‌ریزی انجام شده به زودی چند حلقه چاه ژرف دیگر نیز در منطقه سیستان حفر می‌شود، ادامه داد: خوشبختانه با پیگیری صورت گرفته منابع مالی خوبی در این راستا در نظر گرفته شده و با توجه به اختصاص ۴۰۰ میلیاد تومان اعتباری که امسال  برای پروژه در نظر گرفته شده، در این زمینه جای نگرانی وجود ندارد.

منبع: تسنیم

انتهای پیام/ع