او افزود: بر پایه پژوهش‌های تاریخی پیشینه‌ پیک‌های نوروزی را باید تا روزگار هخامنشیان پی گرفت، روزگاری که آتش‌افروزها٬ با چهره‌ای سیاه شده٬ جامه‌ای سرخ رنگ و کلاه شیپوری با آتش بازی به پیشواز نوروز رفته تا سیزدهم فروردین با ساز و آواز در کوچه‌ها می‌گشتند.

زارعی بیان کرد: برخی بر این باورند پیش از اسلام در کنار آتش افروزها، سیاهانی با رخت‌های رنگارنگ و آرایش تند به هنگام آغاز سال نو با نواختن دف و دایره و خواندن ترانه‌های نوروزی مردم را سرگرم می‌کردند، اما با برآمدن اسلام و جلوگیری از آتش بازی٬ کوسه برنشینان جایگزین آتش افروز‌ها شدند آنان سوار بر خر با چهره‌هایی خنده دار و کار‌های نمایشی رفتن ننه سرما را جشن می‌گرفتند.

این پژوهشگر تاریخ اظهار داشت: مسعودی در مروج الذهب می‌گوید: «آیین کوسه برنشینی یا خروج الکوسج» از روزگار کمبوجیه به مصر شام و یمن راه یافت آنان نوروز را نیز گرامی داشته٬ به آن نوروز قبطی می‌گفتند.

اشکان زارعی ادامه داد: میر‌های نوروزی از دیگر پیک‌های بهاری بودند که با پشتیبانی پادشاهان٬ برای سرگرمی٬ شادمانی و خنده پیش از آمدن بهار چندروزی را برتخت پادشاهی نشسته و به گونه‌ی نمایشی فرمان می‌راندند، اگر چه در یک سده گذشته با گسترش زندگی شهرنشینی، آیین کوسه برنشینی و میرنوروزی از میان رفت، ٬حاجی فیروز‌ها با همان پوشش آتش افروزها٬ به جای آتش بازی با دایره و دنبک سرنا و دهل٬ پیام رسان نوروز بوده‌اند.

او بیان داشت: به گفته برخی از کارشناسان٬ حاجی فیروز بازمانده آیین بازگشت سیاوش یا آفرینش دوباره است٬ چهره سیاه شده او یادآور بازگشت وی از جهان مردگان٬ پیراهن سرخش نماد خون سیاوش و شادی او نمایشگر شادی، زایش و رویش است.

جشن کوسه برنشینی در شامات و عراق

این پژوهشگر تاریخی با اشاره به نوشته‌های تقی‌الدین مقریزی تاریخ نگار برجسته مصری در قرن ۸ گفت: این تاریخ نگار از جشن کوسه برنشینی در عراق و میر‌های نوروزی در مصر نام می‌برد٬ هم‌چنین آدام متز٬ داستان دن کیشوت نوشتهٔ «سروانتس» را برگرفته از آیین میرنوروزی می‌داند.

زارعی اظهار کرد: آیین پیک نوروزی در تاریخ دیرینه سال ایران آن چنان با دل و جان مردم درهم آمیخته که هر قومی نامی برای آن برگزیده است، هر چند آتش‌افروزها، کوسه برنشینان٬ میر‌های نوروزی و حاجی فیروزها، مردان گمنامی هستند که آیین ها، باورها، تاریخ و فرهنگ ایران را سینه به سینه پاسداری نموده، با شورآفرینی امید به آینده را در دل مردم زنده نگه داشتند.

منبع: خبرگزاری صدا و سیما

انتهای پیام/ن