به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از یزد، مصرف مواد مخدر محاسن کوتاه مدت و گول زننده بسیاری دارد. احساس خوشایند و دادن آرامش یکی از مهمترین پاداش‌های مواد مخدر است که به مرور زمان فرد تحمل دارویی پیدا می‌کند.

در این حالت فرد مجبور می‌شود دوز بیشتر و زمان بیشتری برای مصرف بگذارد و در نهایت در دام مواد گرفتار می‌شود.

اعتیاد یک اختلال روانشناختی پیچیده است، چه بسیار نوجوانانی که در خانواده‌های آشفته و مصرف کننده مواد هستند، ولی هرگز دچار اعتیاد نمی‌شوند.

بسیاری از پزشکان، روانپزشکان، افراد تحصیل کرده، متمول، روانشناسان  و حتی درمانگر اعتیاد هم گاهی درگیر مصرف می‌شوند، این به آن معناست که لزوما اعتیاد مختص افراد بی خانمان، بی بضاعت، کم سواد و کم فرهنگ نیست، به همین خاطر بسیار پیچیده است.

پس آنقدر‌ها که به نظر می‌آید اعتیاد ارتباط مستقیم با بلوغ آدم‌ها ندارد، اما بی شک خانواده در گرفتار شدن فرد به دام این بلای خانمان سوز نقش موثری دارد. به خصوص در افراد نوجوان که در سن حساسی بوده و در صورتی که نسبت به خانه و خانواده خود احساس خوشایندی نداشته باشند، در پی خوشی در خارج از خانه و در گروه همسالان می‌روند. در این صورت احتمال گرفتار شدنشان در گروه‌های ناسالم بیشتر خواهد بود.

بدون شک خانواده در شکل گیری رشد و شخصیت کودکان تاثیر غیرقابل انکاری دارد. از این رو محققان و روانشناسان عامل اصلی اعتیاد نوجوانان را در خانواده جستجو می‌کنند.

شدت تاثیر مواد به حدی است که بر روی جنین نیز تاثیر منفی می‌گذارد، برای مثال مصرف الکل در مادران باردار مشکلات و نقایص مادرزادی را در پی دارد. به عنوان نمونه سندرم جنین الکلی باعث بروز مشکلاتی نظیر کمبود رشد شدید و پایدار، اختلال عملکرد سیستم عصبی مرکزی، عقب ماندگی ذهنی و غیره می‌شود.

نوجوانی سن تولد دوباره هر فرد

دوره نوجوانی یکی از حساس‌ترین دوره‌های سنی محسوب می‌شود تا آنجا که آن را تولد دوباره فرد می‌دانند.

شناخت ویژگی‌های دوره نوجوانی از سوی والدین در پیشگیری از بروز آسیب‌های اجتماعی و اعتیاد اهمیت بسیاری دارد.

محبوبه وفائیان، روانشناس و دبیر کمیته فرهنگی و پیشگیری شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان یزد در گفت و گو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از یزد، در خصوص دوره نوجوانی می گوید: آشنایی والدین با ویژگی‌های دوره نوجوانی می‌تواند در کاهش مشکلات و تنش‌های بین والدین و نوجوانان موثر واقع شود.

شش ویژگی اصلی دوره نوجوانی عبارتست از:

۱-انتقال از دوره کودکی به بزرگسالی ۲- بروز تغییرات اساسی و مشهود در ظاهر، عواطف و رفتار ۳-بروز مشکلات مختلف در رابطه با اطرافیان به ویژه پدر و مادر و جنس مقابل ۴- تلاش برای یافتن هویت خود و پاسخ به این سوال که من کیستم؟ ۵-آرمان گرائی و بلند پروازی ۶- استقلال طلبی

والدین می‌بایست برای کمک به عبور سلامت نوجوانان از این دوره سنی به نکاتی توجه داشته باشند.

دبیر کمیته فرهنگی و پیشگیری شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان یزد بیان کرد: مهمترین و اولین نکته آشنایی با خصوصیات این دوره سنی مطالعه و دریافت مشاوره است، بسیاری از رفتار‌هایی که نوجوانان انجام می‌دهند ناشی از شرایط سنی آن‌ها و گذراست در حالی که از سوی والدین سرزنش می‌شوند.

دومین اصل تغافل است، یعنی مسائل و مشکلات نوجوان را بزرگ نشان ندهیم و یا بخاطر رفتارهایش او را دائم بازخواست نکنیم بلکه همراه با دادن اطمینان خاطر از اینکه مورد حمایت ماست در مورد اشتباهاتش با او صحبت شود و از وی توضیح خواسته شود.

سومین مورد ایفای نقش ارشادی به جای دستوری است، به دلیل میل به استقلال طلبی در دوره نوجوانی آنان از پذیرش دستورات سر باز می‌زنند و مایل هستند خودشان برای حل مسائل تصمیم بگیرند. والدین نیز باید به این استقلال خواهی احترام بگذارند و در کنار آن‌ها به ارائه مشورت و آگاه سازی از نتیجه تصمیمات بپردازند. نه دستور دادن و تکلیف کردن به نوجوانان.

تاثیر گفتن بیش از حد مضرات مواد مخدر در گرایش به آن

زارعشاهی، رییس اداره مشاوره آموزش و پرورش استان یزد در گفت و گو با خبرنگار  گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از یزد،گفت: اگر با نوجوان مان ارتباط صمیمانه‌ای نداشته باشیم، راحت‌تر در دام گروه‌های پرخطر می افتد. لذا نباید در صورت دیدن نشانه‌های بیش فعالی، نوجوان را ندیده بگیریم تا گرایش به رفتار‌های پرخطر در او بیشتر شود. همچنین نباید هیجانات سالم فرزندان در خانواده را سرکوب کنیم تا به هیجانات ناسالم(مصرف مواد و...) روی بیاورند.

از طرفی خانواده نباید به استعمال دخانیات و مواد مخدر روی آورد و مدام از آن‌ها با آب و تاب تعریف کند. باید فرزندان مان را با مهارت‌های حل مسئله و تنظیم هیجانی و جرات ورزی آشنا کنیم.

او ادامه داد: نباید با گفتن بیش از حد مضرات و خطرات مواد مخدر و روش‌های مصرف آن، کنجکاوی فرزندان را تا بیشترین حد تحریک کنیم. همچنین نباید با تحقیر فرزندان زمینه‌های افول عزت نفس آنان را فراهم کرده و ارتباط عاطفی در خانواده نسبت به همسر در حد ضعیفی برقرار باشد.

او افزود: نباید تنبیه بدنی، توهین و سرکوبگری در روابط خانوادگی در راس کارمان بوده و یا پدر و مادری عصبی باشیم و آن را به فرزندانمان انعکاس دهیم.

زارعشاهی تصریح کرد: اگر به جای صمیمیت و محبت در خانواده فقط به فکر تامین مالی زندگی باشیم و حضورمان در خانواده کم رنگ باشد، نوجوان آسیب می بیند.

او عنوان کرد: باید فرزندانمان را طوری تربیت کنیم که در مقابل سختی‌ها تاب بیاورند. از این رو نباید به تمام خواسته‌های فرزندانمان بلا استثنا جواب مثبت بدهیم و در واقع فرزندی لوس و ضعیف النفس تربیت کنیم. بلکه باید فرزندان را طوری تربیت کنیم که مهارت نه گفتن را بلد باشند.

مجتبی کمری زاده، کارشناس مسئول دفتر اعتیاد سازمان بهزیستی یزد در گفت و گو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از یزد،گفت: افراد خانواده به عنوان یک الگوی تاثیرگذار نباید نزد فرزندان خود اقدام به کشیدن سیگار، مصرف الکل و مواد مخدر کنند، زیرا احتمال الگوبرداری و مصرف مواد مخدر از سوی فرزندان بیشتر می شود. از این رو اگر خانواده‌ها عزت نفس فرزندان خود را به شکل قابل توجهی نشانه روند، شاهد اعتیاد در فرزندان خواهیم بود.

عزت نفس به چه معناست؟

عزت نفس یعنی اینکه ارزش خودتان را چگونه ارزیابی می‌کنید. به عبارتی به معنای خود ارزشی است که از تجارب مثبت زندگی ریشه می‌گیرد و آن را در افراد به صورت خصوصیاتی همچون انعطاف پذیری، جسارت و احترام به خود و دیگران می‌بینیم.

خانواده می‌تواند با نابود کردن این خود ارزشی در فرزندان آن‌ها را به مصرف مواد مخدر سوق دهد.

تحقیقات نشان داده اختلافات خانوادگی، دعوا و از هم گسیختگی در بین اعضای خانواده نقش مهمی در گرایش فرزندان به مصرف مواد مخدر دارد.

کارشناس مسئول دفتر اعتیاد سازمان بهزیستی یزد ادامه داد: برآورده نکردن نیاز‌های عاطفی فرزندان از سوی خانواده ها، باعث می‌شود تا کودک و نوجوان برای برآوردن نیاز‌های عاطفی خود و به دست آوردن آرامش به سمت هم سن و سال‌های خود گرایش پیدا کند. بنابراین چه خوب است  خانواده مهارت‌های زندگی و مخصوصا قدرت نه گفتن را به فرزندان خود بیاموزد.

اگر چه مشکلات والدین و خانواده از هم گسیخته در احتمال اعتیاد به انحراف فرزندان موثر است، اما به نظر می‌رسد گاهی توجه بیش از حد و در دسترس بودن تمام امکانات، ممکن است فرزند را به سمت پوچی و عدم معناگرایی در زندگی سوق دهد، لذا والدین نباید با رفاه زدگی زمینه را برای مصرف مواد مخدر فرزندان چه بسا زود هنگام آماده کنند.

گزارش از: الهام وادی

انتهای پیام/و