تن لرزان مشهد در برابر زلزله
مشهد یک‌میلیون و ۳۰۰هزار حاشیه‌نشین و ۴ هزار و ۵۰۰ هکتار بافت ناکارآمد شهری دارد که وقوع زلزله‌ای در حد چهار ریشتر در این شهر فاجعه ساز خواهد بود.
به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از مشهد،چند دقیقه‌ای از اذان صبح جمعه، پنجم دی۱۳۸۲ می‌گذشت. شهر، غرق در سکوت و آرامش بود؛ آرامشی که بوی مرگ می‌داد. عقربه ساعت‌های شهر برای آخرین‌بار، ۵:۲۶دقیقه را نشان دادند و پس از آن، با تکانه‌های هولناک زمین، برای همیشه خوابیدند؛ درست مثل ۲۶هزار و ۲۷۱نفر از اهالی «بم» که دیگر، طلوع خورشید را ندیدند. کسی چه می‌داند؛ شاید هم تعدادشان بیش از این‌ها بود. ۳۰ هزار مجروح، ۱۰هزار بی‌خانمان و یک ایرانِ داغ‌دار؛ همه‌اش در ۱۲ثانیه اتفاق افتاد.
حرف‌های بی‌تعارف
فقط برای لحظاتی این شرایط را تصور کنید. زمین زیر پایتان لرزیده است، آن‌قدر کوتاه و سریع که همچنان در بهت به سر می‌برید. درست نمی‌دانید چه شده و چه خواهد شد. این را هم نمی‌دانید این زلزله اصلی بود یا پیش‌لرزه. تلفن‌ها آنتن نمی‌دهد و نگران حال اطرافیانتان هستید. هنوز از شوک ساعت‌های اولیه خارج نشده‌اید که خبر فرونشست‌ها را می‌شنوید. زمین دهان باز کرده و برخی خانه‌های نیمه‌آوار و ساکنانش را فرو برده است. لوله‌های گاز هم شکسته و انفجار و آتش‌سوزی در بخش‌هایی از شهر رخ داده است. امداد‌رسانی به حاشیه شهر با کوچه‌پس‌کوچه‌هایی که حالا مسدود شده، مصیبتی مضاعف است. تا همین جا کافی است. بیایید از تصور شکستگی در لوله‌های اصلی انتقال آب بگذریم.
این‌ها داستان‌هایی خیالی نیست. اتفاقی است که دیر یا زود برای مشهد و دیگر کلان‌شهر‌ها رخ می‌دهد و آن زمان، میزان آمادگی ماست که شرایط شهروندان را تعیین می‌کند. حرف‌ها، تازه است آن هم نه از نوع در لفافه‌اش. در جلسه‌ای عمومی نیز مطرح شده است، نه مثل خیلی از حرف‌های مهم که به بهانه مصلحت‌ها، خبری نمی‌شوند. هفته پیش در صد‌و‌پانزدهمین جلسه علنی شورای شهر، پس از آنکه محمدرضا حیدری، رئیس شورا گستره چهار هزار و ۵۰۰ هکتاری بافت ناکارآمد شهری و فرسوده کنونی را تهدیدی گفت که با وقوع زلزله‌ای در حد چهار ریشتر فاجعه ساز خواهد بود.
وحید اکلملی رئیس گروه پدافند غیرعامل و پیشگیری از بحران شهرداری مشهد پشت تریبون رفت و گفت که زیرساخت‌های ما به‌شدت ضعف دارد و اگر الان چاره‌اندیشی نشود، در روز حادثه، هیچ‌کس نمی‌تواند کاری انجام بدهد.
او به مقایسه شرایط بم و کلان‌شهر‌هایی مثل مشهد پرداخت و افزود: بم شهر کوچکی بود که پیچیدگی‌های مشهد را نداشت؛ ساخت‌و‌سازهایش شبیه مشهد نیست. این موارد سبب مواجهه ما با بحران‌های آبشاری می‌شود.
این مقام مسئول به تخمین آژانس همکاری‌های بین‌المللی ژاپن در سال۹۲ برای تهران اشاره کرد و ادامه داد: مشهد و دیگر کلان‌شهر‌ها از این تخمین مستثنا نیستند. این برآورد می‌گوید که تلفات زلزله احتمالی، بسیار وسیع خواهد بود و بیش از ۵۰درصد تلفات، مربوط به بحران‌های ثانویه پس‌از وقوع زلزله است.
یک سؤال، ۲۰ ساعت جواب
حجت‌علی شایان‌فر مدیرکل مدیریت بحران استانداری خراسان‌رضوی گفت: بعد از زلزله کرمان، اقدامات خوبی در کشور انجام شد، مثل مقاوم‌سازی ساختمان‌ها، اجرای آیین‌نامه۲۸۰۰ و مقررات ملی ساختمان.
او در پاسخ به این سوال که مشهد برای وقوع یک زلزله آمادگی دارد افزود: درباره این سؤال می‌شود ۲۰ ساعت حرف زد. ماجرا جنبه‌های مختلفی دارد. در حد امکانات کشور ما، مشهد به‌نسبت وضعیت خوبی دارد. با‌این‌حال، تاب‌آوری دربرابر زلزله، بستگی دارد به‌شدت زلزله، بزرگی آن، به اینکه کجا اتفاق می‌افتد و خیلی چیز‌های دیگر.
این مقام مسئول با بیان اینکه بیشتر نقاط کشور پتانسیل لرزه‌خیزی دارد و در همین استان خودمان، ۶۵درصد از پهنه، دارای خطر‌پذیری بالاست، ادامه داد: وقتی در مشهد، یک‌میلیون و ۳۰۰هزار حاشیه‌نشین داریم، به‌طور‌طبیعی اگر زلزله‌ای رخ بدهد، این مناطق با بافت‌های فرسوده‌اش دچار مشکل خواهند شد. این دغدغه‌ای است که در همه کلان‌شهر‌ها وجود دارد.
شایان‌فر درباره خانه‌های روستایی بیان کرد: بنیاد مسکن، هر‌سال ۲۰۰هزار واحد را در سطح کشور بهسازی می‌کند. حدود ۱۳۰هزار واحد مسکونی روستایی هم در خراسان‌رضوی مقاوم‌سازی شده، اما آنچه انجام شده در حد ۳۵درصد از کل کار است و ۶۵درصد از حدود ۴۵۰هزار واحد روستایی استان، باقی مانده است.
بیشتر بخوانید
حرف‌های بی‌تعارف
فقط برای لحظاتی این شرایط را تصور کنید. زمین زیر پایتان لرزیده است، آن‌قدر کوتاه و سریع که همچنان در بهت به سر می‌برید. درست نمی‌دانید چه شده و چه خواهد شد. این را هم نمی‌دانید این زلزله اصلی بود یا پیش‌لرزه. تلفن‌ها آنتن نمی‌دهد و نگران حال اطرافیانتان هستید. هنوز از شوک ساعت‌های اولیه خارج نشده‌اید که خبر فرونشست‌ها را می‌شنوید. زمین دهان باز کرده و برخی خانه‌های نیمه‌آوار و ساکنانش را فرو برده است. لوله‌های گاز هم شکسته و انفجار و آتش‌سوزی در بخش‌هایی از شهر رخ داده است. امداد‌رسانی به حاشیه شهر با کوچه‌پس‌کوچه‌هایی که حالا مسدود شده، مصیبتی مضاعف است. تا همین جا کافی است. بیایید از تصور شکستگی در لوله‌های اصلی انتقال آب بگذریم.
این‌ها داستان‌هایی خیالی نیست. اتفاقی است که دیر یا زود برای مشهد و دیگر کلان‌شهر‌ها رخ می‌دهد و آن زمان، میزان آمادگی ماست که شرایط شهروندان را تعیین می‌کند. حرف‌ها، تازه است آن هم نه از نوع در لفافه‌اش. در جلسه‌ای عمومی نیز مطرح شده است، نه مثل خیلی از حرف‌های مهم که به بهانه مصلحت‌ها، خبری نمی‌شوند. هفته پیش در صد‌و‌پانزدهمین جلسه علنی شورای شهر، پس از آنکه محمدرضا حیدری، رئیس شورا گستره چهار هزار و ۵۰۰ هکتاری بافت ناکارآمد شهری و فرسوده کنونی را تهدیدی گفت که با وقوع زلزله‌ای در حد چهار ریشتر فاجعه ساز خواهد بود.
وحید اکلملی رئیس گروه پدافند غیرعامل و پیشگیری از بحران شهرداری مشهد پشت تریبون رفت و گفت که زیرساخت‌های ما به‌شدت ضعف دارد و اگر الان چاره‌اندیشی نشود، در روز حادثه، هیچ‌کس نمی‌تواند کاری انجام بدهد.
او به مقایسه شرایط بم و کلان‌شهر‌هایی مثل مشهد پرداخت و افزود: بم شهر کوچکی بود که پیچیدگی‌های مشهد را نداشت؛ ساخت‌و‌سازهایش شبیه مشهد نیست. این موارد سبب مواجهه ما با بحران‌های آبشاری می‌شود.
این مقام مسئول به تخمین آژانس همکاری‌های بین‌المللی ژاپن در سال۹۲ برای تهران اشاره کرد و ادامه داد: مشهد و دیگر کلان‌شهر‌ها از این تخمین مستثنا نیستند. این برآورد می‌گوید که تلفات زلزله احتمالی، بسیار وسیع خواهد بود و بیش از ۵۰درصد تلفات، مربوط به بحران‌های ثانویه پس‌از وقوع زلزله است.
یک سؤال، ۲۰ ساعت جواب
حجت‌علی شایان‌فر مدیرکل مدیریت بحران استانداری خراسان‌رضوی گفت: بعد از زلزله کرمان، اقدامات خوبی در کشور انجام شد، مثل مقاوم‌سازی ساختمان‌ها، اجرای آیین‌نامه۲۸۰۰ و مقررات ملی ساختمان.
او در پاسخ به این سوال که مشهد برای وقوع یک زلزله آمادگی دارد افزود: درباره این سؤال می‌شود ۲۰ ساعت حرف زد. ماجرا جنبه‌های مختلفی دارد. در حد امکانات کشور ما، مشهد به‌نسبت وضعیت خوبی دارد. با‌این‌حال، تاب‌آوری دربرابر زلزله، بستگی دارد به‌شدت زلزله، بزرگی آن، به اینکه کجا اتفاق می‌افتد و خیلی چیز‌های دیگر.
این مقام مسئول با بیان اینکه بیشتر نقاط کشور پتانسیل لرزه‌خیزی دارد و در همین استان خودمان، ۶۵درصد از پهنه، دارای خطر‌پذیری بالاست، ادامه داد: وقتی در مشهد، یک‌میلیون و ۳۰۰هزار حاشیه‌نشین داریم، به‌طور‌طبیعی اگر زلزله‌ای رخ بدهد، این مناطق با بافت‌های فرسوده‌اش دچار مشکل خواهند شد. این دغدغه‌ای است که در همه کلان‌شهر‌ها وجود دارد.
شایان‌فر درباره خانه‌های روستایی بیان کرد: بنیاد مسکن، هر‌سال ۲۰۰هزار واحد را در سطح کشور بهسازی می‌کند. حدود ۱۳۰هزار واحد مسکونی روستایی هم در خراسان‌رضوی مقاوم‌سازی شده، اما آنچه انجام شده در حد ۳۵درصد از کل کار است و ۶۵درصد از حدود ۴۵۰هزار واحد روستایی استان، باقی مانده است.
بیشتر بخوانید
او تصریح کرد:باید ۶۰ سالن مدیریت بحران داشته باشیم و اکنون ۱۵ سالن داریم، یعنی کمبود‌هایی وجود دارد، اما دستگاه‌ها در حد توان و بودجه‌شان دارند کار می‌کنند. رسیدن به نقطه مطلوب زمان می‌برد.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری خراسان‌رضوی تأکید کرد: هر‌چند نقش دستگاه‌ها در تدوین آیین‌نامه‌ها و نظارت بر آن مهم است، همه‌چیز را نباید دولتی دید و نقش مردم به‌ویژه در مقاوم‌ساختن خانه‌هایشان خیلی مهم است، چون ۹۰ درصد تلفات انسانی در زلزله‌های دنیا کسانی‌اند که در‌اثر فروریختن منزل یا ساختمان‌های عمومی از بین می‌روند.
منبع: شهرآرا
انتهای پیام//م. م
در باشگاه خبرنگاران جوان پیگیری شد؛
معلمان نهضت سوادآموزی چگونه میتوانند استخدام آموزشوپرورش شوند؟
