به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از شیراز، استفاده از گیاهان دارویی از گذشته تاکنون مرسوم بوده است و امروزه اهمیت گیاهان دارویی و شناساندن نقش حیاتی آن‌ها در پیشبرد اهداف ملی، منطقه‌ای و جهانی برای تحقق سلامت، خودکفایی دارویی، ایجاد اشتغال و توسعه اقتصادی بر کسی پوشیده نیست.

زنجیره ارزش گیاهان دارویی به عنوان یکی از زنجیره‌های منتخب برای تغییر اشتغال و معیشت به سمت کاشت دیمی است.

سه محور اصلی «تامین گیاهان دارویی»، «فرآوری گیاهان دارویی» و «بازاریابی گیاهان دارویی» زنجیره ارزش گیاهان دارویی را شکل می‌دهند.

به نظر می‌رسد عدم وجود اطلاعات کافی برای کشت ارقام مختلف گیاهان دارویی و ابهام در صرفه اقتصادی و بازار محصول از دلایل مغفول مانده در توسعه کشت این گونه گیاهان است.

اشتغال ۱۰ هزار نفر در زمینه فرآوری گیاهان دارویی

شهرستان فیروزآباد که در فاصله ۹۵ کیلومتری مرکز استان فارس قرار دارد، سالانه با صادرات انواع گیاهان دارویی به خارج از کشور به عنوان یکی از قطب‌های مهم تولید در کشور شناخته می‌شود.

۱۰ هزار نفر از جمعیت ۱۲۰ هزار نفری فیروزآباد به کار تولید و فرآوری گیاهان دارویی اشتغال دارند. تولید و کشت گیاهان دارویی از سابقه‌ای چند هزار ساله در میان تمدن بشر برخوردار است.

بشر در طول قرون متمادی تجربیات انباشته تاریخی خود درباره خواص گیاهان دارویی را سینه به سینه و نسل به نسل منتقل می‌کرد و به درمان بیماری‌های خویش می‌پرداخت. با پیشرفت سریع طب نوین به ویژه در دو سه قرن اخیر، استفاده مردم در نقاط گوناگون دنیا از گیاهان دارویی رو به افول گذاشت.

در عین حال با روشن شدن عوارض خطرناک ناشی از مصرف دارو‌های صنعتی و شیمیایی، به ویژه طی دهه اخیر جهان با موج بازگشت مردم به مصرف گیاهان دارویی روبرو است و بازار آن لحظه به لحظه رو به گسترش است.

عرقیات یکی از پرطرفدارترین اشکال استفاده از گیاهان دارویی است. در ایران ده‌ها نوع گیاه وجود دارد که عرق گیری شده و به صورت طبی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

ایران مهد طب سنتی و گیاهان دارویی

عرقیات طبی، اسانس‌های گیاهی یا دارو‌های معطری هستند که به آب اضافه می‌شوند و می‌تواند گیرنده‌های عصبی بویایی را تحریک کرده همچنین مصرف آن‌ها می‌تواند تا حدودی درد را کاهش داده و موجب تعادل عاطفی شود. از جمله عرقیات پرمصرف می‌توان به گلاب، عرق نعنا، عرق بهارنارنج و عرق بیدمشک اشاره کرد.

ایران علاوه بر اینکه خود مهد طب سنتی است، از جمله مناسب‌ترین اقلیم‌ها برای تولید و پرورش گیاهان دارویی محسوب می‌شود.

وجود این مزیت‌ها به اضافه تقاضای رو به رشد برای مصرف گیاهان دارویی موجب شده است که این حوزه از ظرفیت‌های بالایی برای اشتغالزایی و صادرات برخوردار شود.

پیش بینی توسعه سالیانه ۱۵ هکتار گیاهان دارویی

سیدکاظم موسوی با اشاره به اینکه شهرستان فیروزآباد مستعد و دارای امکانات موثره در کشت گیاهان دارویی است، اظهار داشت: از سال ۹۷ وضعیت سند توسعه گیاهان دارویی تدوین شده است و توسعه سالیانه ۱۵ هکتار پیش‌بینی شده است.

موسوی افزود: با توجه به شیوع کرونا و کاهش قیمت خرید گل محمدی، فعالان این عرصه به تولید گل و غنچه خشک شده با ارزش افزوده بیشتر و فرصت بیشتر با قیمت بالاتر ترغیب شدند.

سرپرست جهاد کشاورزی فیروزآباد با اشاره به اینکه گیاهان دارویی از رسته‌های اولویت‌دار در زمینه دریافت تسهیلات هستند تصریح کرد: سال گذشته در زمینه توسعه گیاهان دارویی ۲ میلیارد ریال اختصاص یافت.

او گفت: سرمایه‌گذاران بر اساس هزینه‌های هر هکتار برای دریافت تسهیلات ۱۲ درصد به بانک‌های عامل معرفی و با ۲۰ درصد آورده شخصی برای کشت گیاهان دارویی اقدام می‌کنند.

موسوی بیان کرد: کشت زعفران یا طلای سرخ در شهرستان فیروزآباد با کیفیت عالی بر اساس آزمایش اداره استاندارد مورد تائید قرار گرفته است.

او با بیان اینکه مهم‌ترین چالش موجود در زمینه گیاهان دارویی کم توجهی به فرآوری این محصولات است، گفت: در حال حاضر فرآوری گیاهان دارویی در شهرستان اغلب به شیوه سنتی است به طوری که در زمینه خشک‌کردن و بسته‌بندی همچنان به صورت دستی عمل می‌شود.

تولید ۱۰ هزار تن گلاب در میمند

سرپرست جهاد کشاورزی فیروزآباد تصریح کرد: بخش میمند یکی از کانون‌های اصلی گل محمدی در فارس بوده که با تولید سالانه ۱۰ هزار تن گلاب نقش مهمی در تولید گلاب و اسانس گل محمدی در کشور و مقام دوم از نظر سطح زیر کشت گل محمدی در استان را دارد.

او اظهار داشت: در این بخش از انواع گیاهان دارویی و گل محمدی سالانه ۱۰ هزار تن گلاب و ۱۱ هزار تن سایر عرقیات به دست می‌آید که ۶۰ درصد آن به استان‌های کشور و کشور‌های مختلف در آسیا و اروپا صادر می‌شود.

عرقیات ۷۵ گونه گیاهان دارویی

موسوی افزود: سطح گل محمدی در این منطقه بیش از هزار و ۶۱۵ هکتار و تولید پنج هزار و ۴۰۰ تن گل نسترن ۵۰ هکتار که سالانه ۲۵۰ تن تولید از ۷۵ گونه گیاهان دارویی زیر کشت گیاهان دارویی دارد و از نظر سطح زیر کشت و تولید، این شهرستان رقم قابل توجهی را در کشور به خود اختصاص داده است.

میمند و نبود صنایع تبدیلی جهت فرآوری گیاهان دارویی

تهیه گلاب و عرق یکی از موارد استفاده گل‌ها و گیاهان دارویی این منطقه بوده و با توجه به تولیدی که در بخش میمند وجود دارد، از فراهم بودن زمینه تولید اسانس، تهیه لوازم‌آرایشی و بهداشتی، انواع مربا‌ها و شربت‌ها و دم‌نوش‌ها سخن می‌گوید که به دلیل عدم وجود صنایع تبدیلی و فرآوری این امکان از بخش میمند و شهرستان فیروزآباد سلب شده است.

امروزه اهمیت گیاهان دارویی و شناساندن نقش حیاتی آن‌ها در پیشبرد اهداف ملی، منطقه‌ای و جهانی برای تقویت سلامت و خودکفایی دارویی ایجاد اشتغال و توسعه اقتصادی بر کسی پوشیده نیست.

گیاهان دارویی بزرگ‌ترین ثروت ملی برای هر کشور

راه‌اندازی پایانه‌ها و بازارچه‌های خریدوفروش گیاهان دارویی و راه‌اندازی صنایع تبدیلی و فرآوری گیاهان دارویی از جمله مشکلات این بخش برای توسعه و رونق است.

همچنین نبود شناخت کافی گیاهان دارویی در نزد عموم جامعه، ناشناخته بودن ارزش اقتصادی نزد افراد و نبود سیاست روشن در زمینه تولید و دسترسی آسان به بازار مصرف را از مشکلات توسعه کشت بیان کرد.

گیاهان دارویی به‌عنوان ذخایر و گنجینه‌های ژنتیکی می‌توانند بزرگ‌ترین ثروت ملی برای هر کشوری به عنوان یکی از تولیدات مهم در بخش کشاورزی محسوب شوند.

عرصه کار گیاهان دارویی بسیار گسترده است، اما اشتباه تصور می‌شود که این محصولات صرفا برای درمان بیماری‌ها کاربرد دارند. گیاهان دارویی علاوه بر درمان بیماری ها، کاربرد‌های فراوانی در صنایع غذایی، عطر سازی، آرایشی و بهداشتی و حتی صنایع نظامی دارند.»

گیاهان از ارزش و اهمیت بالایی در سلامت و بهداشت جهانی برخوردار هستند و در بسیاری از کشور‌های در حال توسعه طب گیاهی به عنوان بخش مهمی از سیستم درمانی آن‌ها شناخته می‌شود تنوع اقلیمی و کلینیکی ایران وجود ۱۱ اقلیم از ۱۳ اقلیم شناخته‌شده جهان و وجود ۳۰۰ روز آفتابی در سال موجب شده ایران از تنوع گیاهی قابل‌توجهی برخوردار شود و تعداد گونه‌های گیاهی شناخته‌شده در آن بیش از ۸ هزار گونه باشد.

آنچه را که می‌توان در این رابطه مورد تأکید قرارداد این است که با توجه به پتانسیل و توانمندی‌های کم‌نظیر طبیعی در فیروزآباد و استان فارس لازم است هم در بعد پژوهش و تحقیقات و هم در بعد اقتصادی سرمایه‌گذاری‌های لازم در این منطقه صورت گیرد تا با ایجاد کارخانه فراوری دارو‌های گیاهی، این شهرستان برای صنعت دارویی کشور ارمغانی سبز را به همراه بیاورد.

منبع: فارس
انتهای پیام/