به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از یزد، یکی از بهترین راه‌ها برای غنی کردن اوقات فراغت، مطالعه و کتابخوانی است. در شرایط کنونی جامعه نیز که به دلیل شیوع بیماری کرونا افراد به در خانه ماندن تشویق می‌شوند، زمان و فرصت بیشتر و مناسبتری برای مطالعه و غنی کردن اوقات فراغت فراهم شده است.

امروزه بسیاری از افراد گوشی به دست هستند و به نظر می‌رسد علاقه به تورق کتاب‌های چاپی رنگ باخته، اما اقدامات متنوع مسئولان در زمینه مجازی کردن خدمات کتابخانه‌ها و نشر کتاب‌های الکترونیکی و صوتی، بهانه را برای دوری از فضای فرهنگی گرفته است. گزارش حاضر به فعالیت کتابخانه‌ها در فضای مجازی و خدمات فرهنگی ارائه شده در پایتخت کتاب ایران – شهر یزد – پرداخته است.

مطالعه و کتابخوانی در ایام قرنطینه

رفیعی مدیر کتابخانه‌های شهرستان یزد در گفت و گو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از یزد، گفت: با توجه به شیوع بیماری کرونا و تعطیلی بسیاری از مراکز و مجازی شدن فعالیت ها، کتابخانه‌ها نیز از این امر مستثنی نبوده و به دستور ستاد مقابله با کرونا و حفظ سلامت شهروندان تعطیل شدند، اما فعالیت‌های فرهنگی و طرح‌های مطالعاتی تعطیل نشده و این فعالیت‌ها در فضای مجازی ادامه دارد.

فعالیت کتابخانه‌ها در فضای مجازی

رفیعی درباره فعالیت کتابخانه‌ها در فضای مجازی و طرح‌هایی که به منظور غنی سازی اوقات شهروندان در ایام قرنطینه انجام می‌شود، گفت: یکی از اقدامات انجام گرفته نشست کتابخوان به صورت آنلاین در فضای وب و یا فضای اسکای روم است. همچنین بسیاری از کتاب‌های گویایی که پیش از این برای نابینایان تهیه شده بود در این ایام در فضای مجازی بارگذاری شد و در دسترس روشندلان و عموم مخاطبان برای اهل مطالعه قرار گرفت.

او افزود: برای آشنایی کودکان با کتاب‌های مناسب و افزایش علاقه آن‌ها به کتابخوانی، بخش قصه گویی برای کودکان در نظر گرفته شده و هر یک از همکاران کتابدار داستانی را برای کودکان بازگو می‌کنند و به صورت کلیپ در فضای مجازی قرار داده می‌شود.

همچنین در کتابخانه فرخی نیز خوانش کتاب قصه‌های من و نه نه آغا نوشته مظفر سالاری انجام می‌گیرد و هرشب بخشی از آن در فضای مجازی منتشر می‌شود.

رفیعی ادامه داد: بخشی از فعالیت‌ها در فضای مجازی نیز اختصاص دارد به گفتگو با پیشکسوتان کتابدار استان و خاطراتی که همکاران حوزه کتابداری از سال‌های فعالیت خود در این عرصه بازگو می‌کنند.

اخبار مربوط به نهاد کتابخانه‌ها و تازه‌های کتاب یزد نیز در صفحه اینستاگرام نهاد کتابخانه‌های عمومی یزد به اطلاع عموم شهروندان یزدی می‌رسد.

امکان عضویت رایگان در کتابخانه‌های عمومی

رفیعی با اشاره به امکان عضویت رایگان شهروندان در کتابخانه‌های عمومی استان به مناسبت هفته کتابخوانی تصریح کرد: در صفحه اینستا گرام نهاد کتابخانه‌های عمومی امکان عضویت رایگان شهروندان در کتابخانه‌ها فراهم شده و علاقه مندان می‌توانند به این صفحه مراجعه نموده و پس از تأیید سامانه به عضویت رایگان این نهاد‌های فرهنگی درآیند و از خدمات آن بهره‌مند شوند.

نشست‌های ادبی در ایام قرنطینه چگونه برگزار می‌شود؟

رفیعی اظهار کرد: براساس طرحی به نام نشست کتابخوان، در فضای اسکای روم هر یک از فرهیختگان، نخبگان و حتی دانش آموزان ظرف مدت پنج تا هفت دقیقه کتاب‌های مفیدی را که پیش از این مطالعه کرده اند به دوستداران کتاب معرفی می‌کنند. همچنین جلسات محفل ادبی شفق نیز با حضور جمعی از شاعران برجسته استان و کشور در فضای مجازی برگزار می‌شود.

در کتابخانه حضرت زهرا (س) نیز هر هفته مراسم حافظ خوانی و در کتابخانه دکتر جوادی خوانش بوستان و گلستان سعدی به صورت مجازی انجام می‌شود. به این صورت که اطلاعات اعضای فعال کتابخانه‌ها از سامانه گرفته شده و این افراد در گروه‌های مجازی عضو شده و می‌توانند از چنین خدماتی بهره‌مند شوند.

قرنطینه کتاب‌ها

مدیر کتابخانه‌های شهرستان یزد درباره رعایت دستور العمل‌های بهداشتی تصریح کرد: کتاب‌های مطالعه شده از سوی اعضا پس از بازگشت به کتابخانه به مدت دو روز در فضای قرنطینه نگه داری شده و سپس به مخزن کتابخانه ارجاع می‌شوند.

در استان یزد چه اقداماتی برای ارتقای مطالعه اقشار خاص مانند زنان خانه دار انجام شده است؟

عطار‌ها معاون امور کتابخانه‌های استان یزد در گفت و گو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از یزد، گفت: زنان خانه دار حدود ۱۱درصد اعضای کتابخانه‌ها را تشکیل می‌دهند و یکی از گروه‌های علاقمند به خواندن رمان و کتب با موضوعاتی مانند خانه داری، آشپزی و خیاطی هستند.

او افزود: کتابخانه‌های عمومی قبل از فراگیری بیماری کرونا با برگزاری نشست‌های کتابخوان و مسابقات کتابخوانی شاهد حضور پررنگ زنان خانه دار در این برنامه‌های فرهنگی بود و حتی چند نشست ویژه زنان خانه دار نیز برگزار شد.

کلاس‌های خلاقیت مادر و کودک و مشاوره‌های روانشناسی حوزه تربیت و کودک نیز در کتابخانه‌ها برگزار می‌شد که یکی از مخاطبان اصلی آن زنان خانه دار هستند.

عطار‌ها درباره اقدامات فرهنگی انجام شده برای زندانیان نیز گفت: کتابخانه امام حسن مجتبی (ع) در زندان مرکزی یزد یکی از کتابخانه‌های فعال مشارکتی استان است که برنامه‌های کتابخوانی متعددی برای مددجویان در آن برگزار می‌شود. در سال‌های گذشته مددجویان زندان یزد یکی از بزرگترین گروه‌های شرکت کننده در جشنواره کتابخوانی رضوی بوده اند و از آن استقبال کرده اند.

مسابقات کتابخوانی و نشست‌های کتابخوان  در زندان یزد همیشه با استقبال مددجویان روبرو بوده است.

گام‌هایی برای ارتقای سطح مطالعه شهروندان

عطار‌ها درباره تلاش‌های انجام شده برای ارتقای سطح مطالعه شهروندان و بهره مندی بهتر آنان از خدمات کتابخانه‌ها گفت: در دوره جدید مدیریت کتابخانه‌های استان و از سال ۱۳۹۴ توجه جدی به ارتقای کیفیت و کمیت برنامه‌های کتابخوانی و همچنین تجهیزات و فضای کتابخانه‌ها شد که این برنامه‌ها و طرح ها، نقش مهمی در افزایش عضویت در کتابخانه‌های استان داشته است. به نحوی که از حدود ۹۵ هزار نفر عضو در سال ۱۳۹۳ به ۱۰۸ هزار نفر در سال ۱۳۹۹ رسیده است.

همچنین برنامه‌های متعدد فرهنگی از قبیل نقد کتاب، معرفی کتاب، حافظ و مثنوی خوانی، نشست‌های تخصصی و عمومی کتابخوان، محافل ادبی شعر و ... برای بزرگسالان و نقاشی، کاردستی، قصه گویی و بازی‌های مبتنی بر کتاب در بخش‌های کودک کتابخانه‌ها به صورت حضوری و هم اکنون به صورت مجازی برای جذب اعضا برگزار می‌شود.

فعالیت‌های کتابخانه دانشگاه یزد در ایام کرونا

عباس عسکری ندوشن، رئیس کتابخانه و مرکز اسناد و مدارک علمی دانشگاه یزد در گفت و گو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از یزد، گفت: خدمات کتابخانه مرکزی دانشگاه یزد در ایام کرونا به صورت محدود و با کاهش ساعت کار اعلام شده از سوی ستاد مبارزه با کرونا ارائه می‌شود. کارکنان کتابخانه برای کاهش مراجعه حضوری مراجعین، از طریق تلفن و ایمیل پاسخگوی دانشجویان و کلیه اعضای کتابخانه هستند.

او افزود: در این ایام خدمات غیرحضوری کتابخانه توسعه و افزایش یافته است. به عنوان مثال تسویه حساب دانشجویان فارغ‌التحصیل به صورت غیرحضوری و از طریق پرتال کتابخانه صورت می‌گیرد. امکان تقاضای عضویت در کتابخانه مرکزی برای دانشجویان و اعضای جدید نیز به صورت غیرحضوری ایجاد شده است.

همچنین، کتاب‌های امانی که تاریخ بازگشت آن‌ها رسیده است، به صورت سیستمی تا اطلاع ثانوی تمدید می‌شود.

به گفته رئیس کتابخانه دانشگاه یزد پایگاه اطلاعات علمی فارسی و لاتین کتابخانه به صورت رایگان برای تمامی اعضاء کتابخانه در خارج از دانشگاه در دسترس قرار گرفته است.

او درباره فعالیت‌های مجازی این نهاد افزود: فعالیت معرفی کتاب به صورت مجازی در حال انجام است و به صورت منظم کتاب‌هایی در فضای مجازی به علاقمندان مطالعه معرفی می‌شود. همچنین برای روشن دلان کتابخوان، فعالیت‌هایی به منظور تهیه و تدوین فایل کتاب‌های گویا در دست انجام است تا در اختیار آنان قرار گیرد.

عسکری ندوشن ادامه داد: به منظور آشنایی دانشجویان جدید الورود با بخش‌های مختلف کتابخانه دانشگاه یزد، وبیناری پیش بینی شده و نحوه جستجو کتاب، خدمات کتابخانه، اطلاعات علمی کتابخانه و اطلاعات مربوط به مخزن کتابخانه از این طریق به آن‌ها اطلاع‌رسانی و آموزش داده می‌شود.

رئیس کتابخانه و مرکز اسناد دانشگاه یزد اظهار کرد: از سوی اداره نظارت بر چاپ و نشر دانشگاه، انتشار کتاب‌های الکترونیک نیز از تابستان امسال فعال شده و برای اولین بار از مرداد ماه امسال با نشر شش عنوان کتاب به صورت الکترونیکی آغاز شده است.

او با اشاره به اینکه در حال حاضر، تعداد معدودی از مراکز دانشگاهی در حوزه نشر الکترونیک فعال هستند، افزود: این کتاب‌ها و آثار منتشر شده از طریق نرم افزار هوشمند کتاب راه در اختیار دانشجویان قرار می‌گیرد و آن‌ها می‌توانند این منابع را با قیمت بسیار مناسب تری نسبت به کتاب‌های چاپی تهیه و مطالعه کنند.

کتابخانه مرکزی یزد بزرگترین پروژه فرهنگی استان

عطار‌ها معاون امور کتابخانه‌های استان گفت: افتتاح کتابخانه مرکزی یزد کمک شایانی به ارتقای خدمات کتابخانه‌ای و افزایش اعضا خواهد کرد.

کتابخانه مرکزی یزد بعد از ربع قرن انتظار در اسفند ماه سال ۱۳۹۸ آماده بهره برداری شد که به دلیل شیوع بیماری کرونا، افتتاح رسمی آن تاکنون محقق نشده است.

کتابخانۀ مرکزی یزد دارای بخش های گوناگون شامل مخزن چاپی، کودک، نوجوان، نشریات، نابینایان، ناشنوایان، نسخ خطّی، چاپ سنگی و سربی، کلاس آموزشی، تالار‌های مطالعه، تالار محققان، اتاق مطالعۀ گروهی، نگارخانه، اتاق‌های مطالعۀ ویژه (VIP) و همچنین بخش مدیریّت پایگاه‌های اطلاعاتی است.

این کتابخانه با مساحت هشت هزار و ۴۵۶ متر مربّع در پنج طبقه و با ۵۵ هزار نسخۀ کتاب، آمادۀ خدمت‌رسانی به عموم علاقمندان، پژوهشگران، دانشجویان و دانش آموزان است.

عطار‌ها ابراز امیدواری کرد که این نهاد فرهنگی پس از عادی شدن شرایط، افتتاح و مورد استفاده و بهره برداری عموم قرار گیرد.

گزارش از ناهید عنصری

انتهای پیام/