به گزارش خبرنگار سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان ۱۹ آبان ماه در پی برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا در توئیتی خطاب به همسایگان ایران نوشت که «ترامپ رفت، اما ما برای همیشه اینجا می‌مانیم، لذا شرط بستن روی خارجی‌ها برای تأمین امنیت هرگز قمار خوبی نیست».

او همچنین گفت که ما دست خود را برای گفت‌وگو جهت حل اختلافات به سوی همسایگانمان جلو می‌آوریم، همه را به گفت‌وگو دعوت می‌کنیم، چرا که این تنها راه پایان دادن به اختلافات و تنش‌هاست.

تنش‌های منطقه از کجا نشأت می گیرد؟‌

در تکاپوی انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده برخی این‌گونه تصور می‌کنند که در صورت پیروزی جو بایدن، برجام احیاء می‌شود، تحریم‌ها برداشته و اختلاف و تنش‌های منطقه پایان می‌یابد، اما اگر ترامپ در کاخ سفید بماند با تشدید فشارها، شرایط را برای کشورمان بسیار سخت‌تر می‌کند. مرور پیشینه و مواضع این دو نشان می‌دهد که نه انتخاب بایدن معجزه می‌کند و نه ترامپ.

کارشناسان معتقدند که مواضع بایدن در قبال ایران رویکردی بس هوشمندانه‌تر در راستای راهبرد کلان واشنگتن علیه ملت ایران را نشان می‌دهد و اساسا به دنبال بهره‌برداری از مسیری است که ترامپ طی کرده و هزینه‌های آن را پرداخته است. بایدن در حالی دم از بازگشت به برجام می‌زند که خلاف تعهدات دموکرات‌ها در توافق با ایران، پیش شرط‌های جدیدی را مطرح کرده و امتیازات جدیدی را طلب می‌کند، چنانچه ترامپ هم حاضر به بازگشت به برجام بود به شرطی که امتیازاتی که می‌خواست را دریافت کند.

حسن هانی زاده کارشناس مسائل بین الملل در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، گفت که این منطقه نیازمند همگرایی و رفاه بین ملت‌ها و کشور‌های منطقه است، در واقع حضور نامشروع آمریکا در منطقه موجب بروز اختلاف بین کشور‌های منطقه از ایران و کشور‌های عرب حوزه خلیج فارس شده است. حضور آمریکا در منطقه برآیند دنباله روی برخی از کشور‌های منطقه از سیاست‌های واشنگتن است. در طول ۴ دهه گذشته ثابت شده است که کشور‌های حوزه خلیج فارس تابع اراده آمریکا هستند، نمی‌توانند سیاست‌های مستقلی مبتنی بر منافع ملی داشته باشند و سیاست‌های خود را به دور از آمریکا تعریف کنند.

هانی زاده با تاکید بر اینکه آمریکا همواره تلاش کرده است که از رهگذر اختلاف افکنی حضور خود را در خاورمیانه مشروع جلوه دهد، گفت که اکنون شرایط به گونه‌ای است که ترامپ در طول ۴ سال گذشته از طریق اتهام زنی به ایران، فرافکنی و ایجاد اختلاف بین ایران و همسایگان عرب باج خواهی بین این کشور‌ها ایجاد کند.

این کارشناس مسائل بین الملل گفت که واشنگتن از عربستان ۵۰۰ میلیارد دلار دریافت کرده است، اختلافی که بین عربستان، قطر، امارات و بحرین ایجاد کرده است نشان می‌دهد که این منطقه نیازی به حضور آمریکا ندارد.

حسین کنعانی مقدم کارشناس مسائل بین الملل در گفت‌وگو باشگاه خبرنگاران جوان، هم در این باره بر این باور است که یکی از عواملی که بین کشور‌های منطقه به ویژه غرب آسیا، اختلاف و تشنج به وجود می‌آورد، اشغالگری و حضور نیرو‌های خارجی مانند آمریکا و ناتو است، چراکه این عوامل باعث شدند که در کشور‌های مختلف پایگاه‌های نظامی تاسیس شود و تحت فشار این پایگاه‌های نظامی دولت‌ها آمریکا را در منطقه اعمال کنند.

کنعانی مقدم در ادامه گفت که در اطراف کشور ما در برخی از کشورهای همسایه، پایگاه‌های نظامی وجود دارند، قاعدتا اگر کشور‌ها مستقل عمل و خلاف خواسته‌های آمریکا اقدام کنند، حسن همجواری یکی از عوامل مهم حفظ امنیت و ثبات در منطقه خواهد بود و خروج اشغالگران در منطقه و خواست کشور‌ها و مردمشان اگر انجام شود، قطعا ثبات و امنیت و حسن همجواری جای خود را می‌گیرد.

 با رفتن ترامپ مشکلات منطقه حل می‌شود؟

کنعانی مقدم در این باره می گوید که اگر در کشور‌های همسایه ما پایگاه‌های نظامی آمریکا نباشد، آن‌ها تحت سلطه واشنگتن نباشند ما در کنار هم خواهیم بود و مشکلات را حل می‌کنیم و ثبات و امنیت به منطقه ما برمی‌گردد، اما یک نکته انحرافی در این موضوع بود که آیا فقط ترامپ باعث همه این مسائل شده است یا روسای جمهور قبلی آمریکا که جنگ طلب بودند با مداخلات خود در منطقه هم چنین چیزی را دنبال می کردند؟ آیا با رفتن ترامپ همه مسائل حل می‌شود؟

او با بیان اینکه ترامپ در راس شرارت‌های روسای جمهور آمریکا قرار داشت و رفتن آن می‌تواند بخشی از سیاست‌های غلط آمریکا در منطقه را پایان دهد، اما سیاست آمریکا در منطقه تغییر پیدا نکرده است.

سینا حسین پور پژوهشگر مسائل قفقاز و کارشناس مسائل خاورمیانه در گفت‌وگو باشگاه خبرنگاران جوان، گفت که با نگاهی به بلندای تاریخ متوجه می‌شویم که هرگاه در اختلافات کوچکتر یعنی اختلاف بین دو شهر، دو استان و اختلاف بین دو کشور یا اختلافات بزرگتر منطقه‌ای غریبه‌ای با عنوان میانجی‌ ورود کرده آن بحران‌ها شدت پیدا کرده اند.

حسین پور در ادامه می‌گوید که قدرت‌های خارجی رفتنی هستند و ملت‌ها ماندنی؛ حتی حکومت‌ها هم رفتنی است شاید در منطقه با یک قدرت یا حکومتی مشکل داشته باشیم کمااینکه در قضایای بحران سوریه ما با خیلی از حکومت‌ها به مشکل برخوردیم، اما مردم سوریه باقی ماندند و سردمداران رفتند.

 راه مقابله با مشکلات منطقه

هانی زاده کارشناس مسائل بین الملل معتقد است که اگر کشور‌های حوزه خلیج فارس مستقل عمل کنند نیازی به باج دادن به آمریکا نیست و نیازی به حضور ناوگان آمریکا در منطقه نخواهد بود، اما به نظر می‌رسد این یک رویای دست نیافتنی است و اگر کشور‌های عرب حوزه خلیج فارس با سیاست ایران همراهی کنند، منطقه شاهد آرامش خواهد بود وهزینه‌های بسیار پایینی برای حفظ امنیت خلیج فارس پرداخت خواهند کرد.

حسین پور با اشاره به راهکاری برای کاهش اختلافات منطقه، گفت که بسیاری از افراد چه بازیگران داخل منطقه و چه بازیگران خارج منطقه به دنبال منفعت خود هستند و کسی که به دنبال منفعت خود است، شفاف نمی‌گوید که من به دنبال منفعت خودم هستم. این افراد روی شکاف‌ها، نقاط حساس و گسل‌ها دست می‌گذارند، سعی می‌کنند با یک سری چهره‌های حق به جانب برای خود منفعت کسب و اختلاف ایجاد کنند، ملت‌های منطقه باید به این مسئله واقف باشند، فریب این افراد را نخورند و به غیر از این‌ها ملت‌های منطقه باید همکاری هایشان بیشتر باشد و همه این‌ها مستلزم ایجاد یک روحیه یکجانبه و وحدت رویه است.

کارشناس مسائل خاورمیانه گفت که سردمداران کشور‌های مرتجع منطقه که امنیت و سیاست خود را به رژیم صهیونیستی، آمریکا و اتحادیه اروپا بسته اند، اصطلاحا از آنها به عنوان اهرم‌های خارجی برای فشار به همسایگان و دوستان نزدیک استفاده می‌کنند که اقدام غلطی است و در طولانی مدت نه به ضرر خود و حریفشان بلکه به ضرر همگان  می‌شود.

در چنین شرایطی توجه به این نکته مهم و اساسی است که رفع اختلافات منطقه بیش از آنکه معطوف به ترکیب و عملکرد مستاجران جدید کاخ سفید باشد، نیازمند اراده‌ای راسخ در داخل و متکی بر ظرفیت‌های فراوان موجود در داخل منطقه است که می‌تواند خاورمیانه را در برابر هر سناریویی از سوی دشمن محافظت کرده و چرخ زندگی همسایگان را بهتر بچرخاند.

انتهای پیام/