به گزارش خبرنگار حوزه قرآن و عترت  گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، قرآن کریم مشتمل بر معانی دقیق، تعالیم و حکمت‌هایی والا درباره حقیقت خلقت و اسرار هستی است که عمده مردم در عصر رسالت از درک آن ناتوان بودند. از این رو پیامبر اکرم (ص) و پس از ایشان مفسران به تبیین و شرح جزئیات آیات قرآن کریم می‌پرداختند. ما نیز با هدف آشنایی بیشتر با آیات الهی، هر روز به چند آیه از کلام الله با استناد به تفاسیر معتبر مفسران قرآن کریم می‌پردازیم.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ

به نام خداوند رحمتگر مهربان

وَلَقَدْ بَعَثْنَا فِی کُلِّ أُمَّةٍ رَسُولًا أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَاجْتَنِبُوا الطَّاغُوتَ ۖ فَمِنْهُمْ مَنْ هَدَى اللَّهُ وَمِنْهُمْ مَنْ حَقَّتْ عَلَیْهِ الضَّلَالَةُ ۚ فَسِیرُوا فِی الْأَرْضِ فَانْظُرُوا کَیْفَ کَانَ عَاقِبَةُ الْمُکَذِّبِینَ

و همانا ما در میان هر امتی پیغمبری فرستادیم که خدای یکتا را پرستید و از بتان و فرعونان دوری کنید، پس بعضی مردم را خدا هدایت کرد و بعضی دیگر ضلالت و گمراهی بر آنان حتمی شد، اکنون در روی زمین گردش کنید تا بنگرید عاقبت آنان که (انبیاء را) تکذیب کردند به کجا رسید (و آن‌ها چگونه هلاک ابدی شدند).

فایل صوتی تلاوت آیه ۳۶ سوره نحل

تفسیر آیه ۳۶ سوره نحل

امام باقر (ع) فرمودند: خداوند هر پیامبری را که مبعوث کرد، بر اساس ولایت ما و برائت از دشمنان ما بود و این معنی کلام خداوند است که می‌فرماید: «وَلَقَدْ بَعَثْنَا فِی کُلِّ أُمَّةٍ رَّسُولًا أَنِ اعْبُدُواْ اللهَ وَاجْتَنِبُواْ الطَّاغُوتَ فَمِنْهُم مَّنْ هَدَی اللهُ وَمِنْهُم مَّنْ حَقَّتْ عَلَیْهِ الضَّلالَةُ»؛ [عدّه‌ای گمراه شدند]به خاطر اینکه آل¬محمد (علیهم السلام) را تکذیب ¬کردند، سپس فرمود: «فَسِیرُواْ فِی الأَرْضِ فَانظُرُواْ کَیْفَ کَانَ عَاقِبَةُ الْمُکَذِّبِینَ».

«أُمَّهٍ» از ریشه‌ی «ام» به معنای چیزی است که دیگری را به خود ضمیمه می‌کند. به هر جماعتی که دارای نوعی وحدت و اشتراک باشند، امّت گفته می‌شود. این کلمه ۵۲ بار در قرآن آمده است.

«طاغوت» برای مبالغه‌ی طغیان بکار می‌رود. در قرآن به شیطان، ستمگران و مستکبران و بت ها، که مایه‌ی طغیان و نافرمانی خدا هستند، «طاغوت» گفته شده است. این کلمه هم در مورد مفرد بکار می‌رود «یَکْفُرْ بِالطّاغُوتِ» و هم در مورد جمع «أَوْلِیاؤُهُمُ الطّاغُوتُ»

خداوند اسباب هدایت را برای تمام مردم فرستاده است، «بَعَثْنا فِی کُلِّ أُمَّهٍ رَسُولاً»، امّا گروهی می‌پذیرند و هدایت می‌یابند، «فَمِنْهُمْ مَنْ هَدَی اللّهُ» و گروهی انکار کرده و گمراه می‌شوند. «مِنْهُمْ مَنْ حَقَّتْ عَلَیْهِ الضَّلالَهُ» پس هدایت از اوست، ولی گمراهی از ماست.

بیشتر بخوانید

• اهل بیت (ع) امام چه کسانی هستند؟ + صوت

به عنوان مثال زمین که به دور خورشید می‌چرخد، همواره بخشی از آن رو به خورشید وروشن است و بخشی پشت به خورشید و تاریک است. می‌توان گفت:هر نوری که زمین دارد ازخورشید است، امّا هر تاریکی که زمین دارد از خود اوست.

به هر حال خداوند، ضلالت را به خود نسبت نمی‌دهد، مگر آنکه انسان خود زمینه‌ی آن را فراهم کرده باشد، مانند آیه‌ی «یُضِلُّ اللّهُ الظّالِمِینَ» خداوند ستمگران را گمراه می‌کند وآیه «وَ ما یُضِلُّ بِهِ إِلاَّ الْفاسِقِینَ» خداوند جز فاسقان را گمراه نمی‌کند.

پیام‌های آیه ۳۶ سوره نحل

۱-بعثت پیامبران، مخصوص نژاد و منطقه و قبیله‌ی خاصی نبوده است. «بَعَثْنا فِی کُلِّ أُمَّهٍ رَسُولاً»

۲-دعوت به توحید و دوری از طاغوت، در رأس برنامه پیامبران بوده است. «اعْبُدُوا اللّهَ وَ اجْتَنِبُوا الطّاغُوتَ»

۳-خداپرستی با پذیرش سلطه‌ی طاغوت‌ها و ستمگران، نمی‌سازد. «اعْبُدُوا اللّهَ وَ اجْتَنِبُوا الطّاغُوتَ»

۴-با عبادت و اتصال به خداوند، انسان قدرت مبارزه با طاغوت ها، پیدا می‌کند. «اعْبُدُوا اللّهَ وَ اجْتَنِبُوا الطّاغُوتَ»

۵-خداوند به انسان در انتخاب راه، اختیار داده است. «فَمِنْهُمْ مَنْ هَدَی ... وَ مِنْهُمْ مَنْ حَقَّتْ»

۶-سیر و سفر باید عبرت آموز باشد. «فَسِیرُوا ... فَانْظُرُوا»

۷-تاریخ قانونمند است و سنّت‌های حاکم بر جامعه و تاریخ، ثابت. «فَسِیرُوا ... فَانْظُرُوا ... عاقِبَهُ الْمُکَذِّبِینَ»

۸-قرآن، مردم را به جهانگردی هدفدار دعوت کرده است. «فَسِیرُوا ... فَانْظُرُوا»

انتهای پیام/