به گزارش خبرنگار حوزه قرآن و عترت  گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، قرآن کریم مشتمل بر معانی دقیق، تعالیم و حکمت‌هایی والا درباره حقیقت خلقت و اسرار هستی است که عمده مردم در عصر رسالت از درک آن ناتوان بودند. از این رو پیامبر اکرم (ص) و پس از ایشان مفسران به تبیین و شرح جزئیات آیات قرآن کریم می‌پرداختند. ما نیز با هدف آشنایی بیشتر با آیات الهی، هر روز به چند آیه از کلام الله با استناد به تفاسیر معتبر از مفسران قرآن کریم می‌پردازیم.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ

به نام خداوند رحمتگر مهربان

وَاسْتَعِینُوا بِالصَّبْرِ وَالصَّلَاةِ ۚ وَ إِنَّهَا لَکَبِیرَةٌ إِلَّا عَلَى الْخَاشِعِینَ

از صبر و نماز یاری جوئید؛ (و با استقامت و مهار هوس‌های درونی و توجه به پروردگار، نیرو بگیرید؛) و این کار، جز برای خاشعان، گران است.

فایل صوتی تلاوت آیه ۴۵ سوره بقره

تفسیر آیه ۴۵ سوره بقره

امام علی (ع) [در این آیه منظور از]نماز، اقامه‌ی ولایت من است؛ به همین جهت خداوند متعال فرموده است: انجام آن (نماز) سنگین و دشوار است و نفرموده انجام آن دو (صبر و نماز) سنگین و دشوار است؛ چون پذیرش و حمل ولایت سنگین‌تر [از صبر]است.

هر چند این آیه به دنبال خطاب‌هایی که به یهود شده آمده است، ولی مخاطب آن همه‌ی مردم هستند. در روایات می‌خوانیم که حضرت علی علیه السلام هرگاه مسئله‌ی مهمی برایشان رخ می‌داد به نماز می‌ایستادند واین آیه را تلاوت می‌کردند.

در روایتی از پیامبر (ص) نقل شده، که صبر بر سه نوع است:۱. صبر در برابر مصیبت.۲. صبر در برابر معصیت.۳. صبر در برابر عبادت؛ بنابراین آنچه در روایات آمده که مراد از صبر در این آیه روزه است، اشاره به یکی از مصادیق صبر دارد.

نماز برای رسول خدا (ص) و امثال او نور چشم است ولکن برای بعضی‌ها که خشوع ندارند، همچون باری سنگین است. خشوع، مربوط به قلب و روح و خضوع، مربوط به اعضای بدن است.

بیشتر بخوانید

• نور چشمی‌های خداوند چه ویژگی‌هایی دارند؟ + صوت

نمازِ با توجّه، انسان را به یاد قدرت بی نهایت خدا می‌اندازد و غیر او را هر چه باشد کوچک جلوه می‌دهد. مِهر او را در دل زیاد می‌کند، روحیّه‌ی توکّل را تقویت می‌کند وانسان را از وابستگی‌های مادّی می‌رهاند. همه‌ی این آثار، انسان را در برابر مشکلات مقاوم می‌سازد.

صبر و مقاومت، کلید تمام عبادات است. فرشتگان به اهل بهشت سلام می‌کنند، امّا نه به خاطر عبادت و نماز و حج و زکات آنان، بلکه به خاطر مقاومت و پایداری آنها؛ «سلام عَلَیْکُمْ بِما صَبَرْتُمْ»؛ چون اگر مقاومت نباشد، نماز وجهاد وحج وزکات نیز وجود نخواهد داشت. حتّی شرط رسیدن به مقام هدایت و رهبری الهی، صبر است؛ «جَعَلْنا مِنْهُمْ أَئِمَّهً یَهْدُونَ بِأَمْرِنا لَمّا صَبَرُوا».

شاعری به نام نجاشی، که یکی از دوستداران حضرت علی (ع) بود، در ماه رمضان شراب خورد. به دستور امام، هشتاد ضربه تازیانه به او زدند وبیست ضربه نیز به خاطر ارتکاب گناه در ماه رمضان اضافه زدند. او ناراحت شد و به معاویه پیوست و علیه حضرت شعر گفت! اطرافیانِ نجاشی که قبیله‌ای مهم در کوفه بودند از علی (ع) گلایه کردند که چرا یاران خود را نگه نمی‌دارد؟! طارق بن عبداللّه رئیس آن‌ها با ناراحتی به امام گفت:شما چرا بین دوست و بیگانه تفاوت قائل نمی‌شوید؟ شخصی همانند نجاشی نباید شلاّق بخورد، ما این گونه رفتار را تحمّل نمی‌کنیم. امام در جواب او این آیه را تلاوت فرمود: «وَ إِنَّها لَکَبِیرَهٌ إِلاّ عَلَی الْخاشِعِینَ» طارق نیز به معاویه پیوست؛ بنابراین گرچه آیه درباره نماز است، ولی در موارد مشابه می‌توان از آیات قرآن استمداد کرد.

پیام‌های آیه ۴۵ سوره بقره

۱-صبر ونماز، دو اهرم نیرومند در برابر مشکلات است. «اسْتَعِینُوا بِالصَّبْرِ وَ...»

۲-هر چه در آستان خدا اظهار عجز و بندگی بیشتر کنیم، امداد‌های او را بیشتر دریافت کرده و بر مشکلات پیروز خواهیم شد. «اسْتَعِینُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاهِ»

۳-استعانت از خداوند در آیه‌ی «إِیّاکَ نَسْتَعِینُ» منافاتی با استعانت از آنچه به دستور اوست، ندارد. «اسْتَعِینُوا بِالصَّبْرِ»

۴-سنگین بودن نماز، گاهی نشانه‌ی تکبّر در برابر خداست. «لَکَبِیرَهٌ إِلاّ عَلَی الْخاشِعِینَ»

انتهای پیام/