احمد چایچی امیرخیز عضو هیئت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، در گفت و گو با خبرنگار حوزه میراث و گردشگری  گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره تاریخچه صنعت چاپ در کشورمان گفت: در کشور ما اقبال خاصی به صنعت چاپ نشده است؛ زیرا آرزوی اسماعیل دمیرچی پیشکسوت صنعت چاپ و نشر کشور برای تأسیس موزه چاپ و نشر محقق نشد. البته رسول جعفریان زمانی که مسئول کتابخانه مجلس شورای اسلامی بود، ماجرای تأسیس موزه صنعت چاپ و نشر را پیگیری کرد و این موزه مدت کوتاهی در کتابخانه مجلس شورای اسلامی برقرار شد. موزه صنعت چاپ و نشر بعد‌ها به ساختمان کتابخانه ملی، باغ کتاب و ساختمان همشهری منتقل و پس از مدتی فعالیت آن منتفی شد.

او افزود: در کشور ما توجه چندانی به موزه‌های صنعتی علمی نمی‌شود؛ زیرا این موزه‌ها شناخته نشده اند و تبلیغات چندانی برای آن‌ها نمی‌شود. در این میان پژوهش‌های اندکی برای صنعت چاپ و نشر و تاریخچه آن انجام شده است و این پژوهش‌ها مشخص می‌کنند که مردمان پیش از تاریخ از نقوش نگاتیو برای حکاکی استفاده می‌کردند که اثراتی مانند چاپ روی مواد نرمی چون گل داشت.

این عضو هیئت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری گفت: با مرور تاریخچه چاپ در ایران متوجه می‌شویم که اولین کتابچه‌ها در اصفهان و به دست ارامنه چاپ شدند. سپس در تبریز شاهد رشد صنعت چاپ بودیم و از زمان ناصرالدین‌شاه صنعت چاپ در تهران رشد یافت. در آن زمان چاپ سنگی و چاپ سربی وارد ایران شده بودند و چاپ سنگی به دلیل تطابق با فرهنگ و عادت‌های ایرانیان، رواج بیشتری داشت.

چایچی امیرخیز تشریح کرد: ایرانیان در گذشته هنر خود را با مظاهر تمدن‌های جدید می‌آمیختند و چاپ سنگی نیز به راحتی با هنر ایرانی آمیخته می‌شد.

بیشتر بخوانید

• خصوصی‌سازی در عرصه نشر کشور از حرف تا عمل/ مافیای کاغذ چگونه گسترش پیدا می‌کند؟

او ادامه داد: به طور کلی به نظر من سرمایه‌گذاری در زمینه موزه‌های مربوط به مؤسسات تمدنی جدید در ایران کم بوده است؛ زیرا ما داستان‌های متنی برای صنایعی مثل صنعت چاپ تدوین نکرده ایم. شاید بتوان مکانی را برای معرفی ماشین‌آلات صنعت چاپ فراهم کرد، اما داستان پشت پرده این صنعت در ایران و بازگویی آن جاذبه‌ای دارد که با اتکا به آن می‌توان صنعت چاپ کشور را بهتر شناخت و یک موزه فعال تأسیس کرد. من فکر می‌کنم که سازمان میراث فرهنگی می‌تواند چنین کاری را انجام دهد.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری بیان کرد: ما هنوز با کم‌توجهی به داستان‌های پشت پرده صنعت چاپ در ایران به مرحله‌ای نرسیده‌ایم که موزه مستقلی برای صنعت چاپ و نشر داشته باشیم و من فکر می‌کنم داستان چاپ در ایران جذابیت‌های زیادی دارد که از آن جمله می‌توان به نقش صنعت چاپ کشورمان در انتشار کارت‌پستال اشاره کرد. کارت‌پستال‌ها در اواخر قرن نوزدهم در ایران منتشر و به تمام نقاط دنیا فرستاده شدند. تعدادی از این کارت‌پستال‌ها اورجینال بودند. چاپخانه فاروس در تهران که بعد‌ها به شرکت علمی فرهنگی تبدیل شد، نقش بسزایی در چاپ این کارت‌پستال‌ها داشت.

چایچی امیرخیز افزود: چاپخانه فاروس با همت تعدادی از ارامنه همچون لئون کوان در خیابان لاله‌زار تأسیس شد و بسیاری از روزنامه‌های عصر مشروطه را چاپ کرد. این چاپخانه زمانی که واردات تمبر داشتیم، ۲ سری تمبر برای اداره پست چاپ کرد و پست با مهر ممیزی موقت از آن استفاده و نیاز کشور در دوران کمبود را برطرف کرد. نخستین تئاتر با نمایشنامه‌های وطنی به سبک جدید در طبقه بالای چاپخانه فاروس راه افتاد و ایوانف یا روسی‌خان دومین سالن سینمای تهران را در این چاپخانه افتتاح کرد.

او گفت: مجامع در سالن تجمعات چاپخانه فاروس تشکیل می‌شدند. تایپ‌های فارسی و انگلیسی نیز در چاپخانه فاروس رواج یافتند.

انتهای پیام/