به گزارش خبرنگار سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، فاطمه زهرا نصراللهی، شاید روزگاری آمریکا ابر قدرتی شناخته می‌شد، اما اکنون این کشور هر روز به افول خود نزدیک‌تر می‌شود و تنها کسی که بیشترین تاثیر را در این انزوای نزدیک، می‌گذارد کسی نیست جز خودش!

در حقیقت کارشناسان اتخاذ سیاست‌های اشتباه و شتاب زده را دلیل اصلی تنها شدن واشنگتن در نظام بین الملل می‌دانند، چراکه این کشور با نیرنگ و اتخاذ تصمیمات ظالمانه در قبال برخی کشورها و اعمال فشار و تحریم‌های ظالمانه تر سعی دارد، سیاست خود یعنی قدرت تمام را در همه جای دنیا به کار بگیرد، اما خبر ندارد که همین اعمال فشار و یک جانبه گرایی او را از اوج به قعر دره پرت می‌کند.

افول روز افزون آمریکا؛ چی شد که این شد؟

اواخر هفته گذشته (۳۰ مرداد) مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا با حضور در مقر سازمان ملل در نیویورک شکایتی علیه جمهوری اسلامی ایران مبنی بر نقض تعهدات برجامی و درخواست فعال شدن مکانیسم ماشه را به رئیس دوره‌ای شورای امنیت ارائه کرد. 

ساز و کار موسوم به بازگشت خودکار تحریم‌ها یا «مکانیسم ماشه» یا «اسنپ‌بک»  به دنبال احیای تمامی قطعنامه‌های تحریمی علیه تهران است که پس از حصول توافق هسته ای (برجام) میان ایران و گروه موسوم به ۱+۵ تعلیق شده بودند.

تلاش آمریکا برای استفاده از سازوکار حل اختلاف برجام موسوم به مکانیسم ماشه، به منظور بازگرداندن تمام تحریم‌های بین‌المللی علیه جمهوری اسلامی، با واکنش منفی جوزپ بورل  مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، معاون او و وزیران خارجه سه کشور اروپایی طرف توافق هسته‌ای روبه رو شده است.

جوزپ بورل می‌گوید آمریکا از هشتم ماه مه ۲۰۱۸ که از توافق هسته‌ای خارج شد دیگر عضو مشارکت‌کننده در برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) محسوب نمی‌شود و به همین دلیل نمی‌تواند از سازوکار‌های مندرج در قطعنامه ۲۲۳۱ استفاده کند.

ایالات متحده این قطعنامه را که برجام ضمیمه آن است به گونه دیگری تفسیر می‌کند و معتقد است مطابق مفاد آن آمریکا به عنوان یکی از امضاءکنندگان توافق هسته‌ای می‌تواند از ایران به دلیل نقض برجام شکایت کند. عضو شورای امنیت سازمان ملل متحد با ارسال نامه‌هایی به رئیس این شورا، مخالفت خود را با تلاش آمریکا برای بازگرداندن تحریم‌های بین المللی علیه ایران ابراز کرده اند.  این اعضا در نامه‌های خود به شورای امنیت تاکید کرده اند که آمریکا در سال ۲۰۱۸ از برجام خارج شده و امکان استفاده از مفاد این توافق برای بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران را ندارد.

در ادامه انزوای واشنگتن در سازمان ملل، ۱۳ کشور از ۱۵ کشور عضو شورای امنیت سازمان ملل به اقدامات آمریکا علیه ایران اعتراض کردند. با گذشت ۲۴ ساعت از ارائه درخواست آمریکا به شورای امنیت برای اجرایی کردن سازوکار حل اختلاف در برجام موسوم به ماشه، کشور‌های انگلیس، فرانسه، آلمان، بلژیک، چین، روسیه، ویتنام، نیجر، سنت وینسنت و گرنادین‌ها، آفریقای جنوبی، اندونزی، استونی و تونس در نامه‌هایی، مخالفت خود را با این اقدام آمریکا اعلام کرده اند.

همانطور که گفته شد آمریکا با اینکه حدود ۲ سال پیش از برجام خارج شده، مدعی است به‌صورت فنی می‌تواند به‌عنوان مشارکت‌کننده در این توافق، مکانیسم ماشه را فعال کند. ادعایی که فرانسه، انگلیس و آلمان حتی پیش از مطرح شدن در سازمان ملل، آن را رد کردند.

روزنامه گاردین  به نقل از یکی از این دیپلمات‌های سازمان ملل می‌نویسد که آمریکایی‌ها واقعا مسخرگی را از حد گذرانده‌اند. آمریکایی‌ها در اغلب موارد دست خود را بد، بازی کردند و از خود خشونت نشان دادند که موجب شد نه فقط در سیاست خود را منزوی کنند بلکه چهره‌ای ناخوشایند از خود نشان دهند.

در حقیقت ایالات متحده آمریکا پس از شکست در به تصویب رساندن قطعنامه‌ای که خواستار جلوگیری از انقضای تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران بود، درصدد فعالسازی مکانیسم ماشه قدم برمی دارد، قطعنامه آمریکا که روز ۲۵ مرداد به رأی گذاشته شد با ۱۱ رأی ممتنع، ۲ رأی موافق (آمریکا و جمهوری دومینیکن) و ۲ رأی مخالف (روسیه و چین) شکست خورد، بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱، تحریم تسلیحاتی ایران پس از ۱۳ سال در ۲۷ مهرماه امسال به پایان می‌رسد و آمریکا در صدد آن بود که با صدور قطعنامه جدیدی این تحریم‌ها را تمدید کند.

«وندی شرمن» معاون سیاسی وزیر خارجه دولت باراک اوباما رئیس جمهوری سابق آمریکا دراین باره می‌گوید که دونالد ترامپ به جای ایران، آمریکا را در کل جهان منزوی کرد.

همچنین جراد آراد سفیر سابق فرانسه در آمریکا و سازمان ملل متحد در این زمینه اظهار کرد: عدم موفقیت آمریکا در جلب نظر اعضای شورای امنیت در بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران، تنها بودن ایالات متحده را نشان داد.

محمد کشاورززاده سفیر کشورمان  در پکن هم با بیان اینکه چین مانند آمریکا از قدرت خود برای نقض قوانین بین‌المللی سوء استفاده نمی‌کند، گفت که  آمریکا تاکنون هیچ‌گاه در شورای امنیت این چنین منزوی نبوده است.

وقتی حتی اروپا هم با آمریکا همراهی نکرد!

 در این میان که آمریکا روز به روز به انزوا می رود و تنها و تنها تر می‌شود شاهدیم که اروپا، رفیق غار این کشور که در هیچ برهه ای به این اندازه از واشنگتن دوری نکرده هم از این تنهایی استقبال می‌کند و حتی اخیرا در تصمیم گیری‌های شتاب زده و بدون فکر آمریکا این کشور را همراهی نکرد، حال سوال پیش می آید که چرا تروئیکای اروپایی در مقابل واشنگتن موضع گیری صریحی را اتخاذ کردند و  در بحث قطعنامه تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران رای ممتنع دادند؟

رضا نصری کارشناس ارشد مسائل بین الملل در این باره معتقد است که موضع سایر اعضای شورای امنیت، موضع تروئیکای اروپایی و اتحادیه اروپا، همسویی با موضع و تفسیر ایران از قطعنامه ۲۲۳۱ است. موضع تهران یک موضع حقوقی، اصولی، و ریشه دوانده در حقوق بین‌الملل است که مخالفت با آن بدعت خطرناکی برای آینده شورای امنیت و به طور کلی‌تر برای مقوله دیپلماسی پایه‌گذاری خواهد کرد.

او در ادامه می‌گوید که کشور‌هایی که افق دیدشان از مدت زمان زمامداری ترامپ فراتر می‌رود از رد مواضع اصولی ایران و همسویی با موضع غیرقانونی و نامتعارف ترامپ پرهیز خواهند کرد و اگر تابه حال هم با احتیاط رفتار می‌کردند، به ظاهر الان با جسارت بیش‌تری جلوی آمریکا می‌ایستند. بخشی از این جسارت مربوط به قابلیت ایران در تسخیر افکار عمومی به نفع خود و استدلال‌های بسیار محکم حقوقی و منطقی است، بخشی از آن مربوط به افراط و لجام‌گسیختگی آمریکا در اتخاذ مواضع نامتعارف و غیرقانونی و بخشی دیگر مربوط به احتمالی است که برای پیروزی رقیب ترامپ در انتخابات قائل هستند.

نصری همچنین تاکید می‌کند که  ایستادگی  تروئیکای اروپایی در تاریخ متاخر سازمان ملل بی سابقه است. آمریکا برای اینکه القا کند شکایت‌نامه‌اش - آنطور که قطعنامه ۲۲۳۱ مقرر می‌دارد - پس از اتمام فرایند قانونی «حل اختلاف» در برجام تسلیم شورای امنیت شده، در نامه‌اش به «تلاش‌های انگلیس، فرانسه و آلمان» در این راستا ارجاع داده است. انگلیس و فرانسه و آلمان هم در اعلامیه خود تاکید کردند شکایت‌نامه آمریکا مغایر با «تلاش»‌های آن‌هاست، در ۷۰ سال گذشته، هم‌پیمانان فرا آتلانتیک کم‌تر پیش آمده یکدیگر را اینطور سنگ روی یخ کنند.

کارشناسان همچنین معتقدند که سلسله تصمیم‌های شتاب زده از جمله خروج از توافق بین المللی برجام موجب ناامیدی حتی متحدان سنتی آمریکا شده است. اروپا به سهم خود می‌خواست جلوی این اشتباه مهلک را بگیرد، اما گویا ترامپ چنان در راه غلط خود مصمم بود که تلاش‌های متحدان در بیداری او تاثیر نداشت، از این رو در میان همه موضوع‌های دیگر که همواره مورد انتقاد کشور‌های بزرگ اروپایی بوده است.

آمریکا در یک قدمی انزوا

حسن عابدینی کارشناس مسائل بین الملل در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، می‌گوید که مولفه‌های ابرقدرتی شامل ایجاد اجماع، قدرت تمام کنندگی و ایجاد اختلاف در اردوگاه رقباست که ایالات متحده آمریکا در هر سه موضوع در سال پایانی دهه دوم قرن بیست و یکم با مشکل جدی مواجه است، به گونه‌ای که هیچ پرونده‌ای نیست که واشنگتن در آن ورود کرده باشد و بتواند تمام کننده آن موضوع باشد.

او در ادامه گفت که  قدرت تمام کنندگی که یکی از شاخصه‌های ابر قدرتی است، هم اکنون برای ایالات متحده آمریکا دچار چالش جدی شده است، واشنگتن در موضوعات متعدد نشان داده که توانمندی لازم برای ایجاد اجماع را ندارد؛ از انتقال سفارت خود از تل آویو به قدس، که هیچ کشوری حتی اروپا با این کشور همسو نشد، گرفته تا موضوع مربوط به ضمیمه کردن جولان، قطعنامه تمدید تحریم تسلیحاتی ایران، خروج از برجام، خروج از معاهده تغییرات آب و هوایی پاریس و بسیاری دیگر از توافقات بین المللی.

عابدینی همچنین تاکید می کند که مولفه سوم ابر قدرتی، ایجاد اختلاف در اردوگاه رقبا یا مخالفان است که آمریکا در این زمینه هم ناکام بود، به گونه‌ای که رفتار و کردار واشنگتن سبب شد اردوگاه مخالفان آن به وحدت و انسجام درونی برسد، مانند ایران، روسیه و چین که در تلاش هستند تا وحدتی راهبردی را به دست آورند، در پی آن توافقات ۲۵ ساله‌ای داشته باشند و دلار را از مبادلات تجاری خود حذف کنند؛ همچنین در شورای امنیت سازمان ملل هم شاهدیم که این سه کشور از سیاست‌ها و راهبرد‌های یکدیگر حمایت می‌کنند که همه این‌ها نشان دهنده افول آمریکاست.

بیشتر بخوانید

• شوی جدید ترامپ علیه ایران؛ این بار شورای امنیت بازیچه شد
• تمدید تحریم تسلیحاتی ایران؛ کوه یخی که آب شد + تصاویر

کارشناس مسائل بین الملل گفت: افول فرآیندی است که آمریکا دچار آن شده است، البته مولفه‌های داخلی واشنگتن هم بی تاثیر نیست، چراکه این کشور حدود ۲۳ تریلیون دلار بدهی فدرال دارد، همچنین ناکارآمدی در مقابله با ویروس کرونا در واشنگتن برای همه افکار عمومی بین المللی مشهود است، تظاهرات ضد بی عدالتی بیش از ۷۰ روز است که در آمریکا استمرار دارد و بیکاری در این کشور به حدود ۴۰ میلیون نفر رسیده، از مولفه‌هایی است که واشنگتن را از درون با مشکل جدی مواجه کرده است.

عابدینی گفت که مولفه‌های داخلی و خارجی آمریکا دست به دست هم داده تا هم افول آمریکا را در برابر دیدگان بین المللی و تحلیلگران قرار دهد و هم انزوای روز افزون ایالات متحده آمریکا را نشان دهد، لذا آمریکا طی ۷۰ سال گذشته به دلیل استفاده از قوه قهریه در زمینه قوه عاقله دچار مشکل جدی شده است.

او همچنین معتقد است که رفتار‌های غیر عقلانی واشنگتن سبب افزایش افول و انزوای بیشتر هیئت حاکمه آمریکا می‌شود.

انتهای پیام/