سمیه ولیخانی، مشاوره کودک در گفتگوی اختصاصی با خبرنگار
گروه استانهای باشگاه خبرنگاران جوان از
اصفهان گفت: پدرها، مادرها نیازی نیست در این روزها، مدام کودکان خود را سرگرم کنید، بی حوصلگی برای آنها خوب است، این روزها بیشتر کودکان به دلیل شیوع COVID-۱۹ در خانه هستند. آنها باید راههایی برای معاشرت پیدا کنند، کارهای مدرسه خود را انجام دهند، ورزش کنند و خود را سرگرم کنند.
او ادامه داد: جای تعجب نیست که والدین خیلی بیشتر از گذشته جملهی "حوصله ام سر رفته است "رابشنوند، مردم از بی حوصلگی متنفرند و میخواهند از احساس کسالت فرار کنند. اما در حالی که کسالت باعث احساس ناراحت کنندهی موقتی میشود، از بسیاری جهات میتواند برای ما خوب باشد، از تحریک خلاقیت گرفته تا کمک به پرورش دقت و توجه.
این مشاور کودک در خصوص علت بی حوصلگی گفت:کسالت حالتی احساسی است، یعنی موقتی. یک فرد بی حوصله احساسات ناخوشایندی دارد، علاقهای به انجام کارها ندارد و در تمرکز و توجه مشکل دارد، فرد بی حوصله کارهایی دارد که میتواند انجام دهد، آنها فقط نمیتوانند یا نمیخواهد با فعالیتها درگیر شوند.
ولیخانی ادامه داد:کسالت میتواند ناشی از کمبود استراحت و تغذیه، عدم تحریک ذهنی یا تکرار بیش از حد (عدم تازگی) باشد. افرادی که حساسیت بالایی به پاداش دارند، یعنی افرادی که برای احساس رضایت لازم به تحریک مداوم دارند، بیشتر در معرض خطر خستگی هستند.
او افزود:کسالت به معنای این نیست که شما کارهایی برای انجام آن ندارید. شما فقط نمیخواهید آنها را انجام دهید، یک فرد زمانی بی حوصله میشود که در کارش تحریک کافی نیست، و یا اینکه کار خیلی سخت است یا بیش از حد آسان و و همچنین اگر فعالیتهای یش رویش فاقد معنی و چالش باشند، اکنون در زمان شیوع COVID-۱۹ ممکن است تمام این موقعیتها را به فرد القا کند، بی خوابیهای شبانه، عدم تنوع و تازگی کافی و عدم کنترل.
این مشاور کودک ادامه داد: کسالت میتواند به خلاقیت منجر شود. شرکت کنندگان در یک مطالعه پس از انجام یک کار خسته کننده، تفکر واگرایانهتر (پیدا کردن چندین کاربرد برای موارد، ایجاد ارتباط بین ایدههای به ظاهر نامربوط و ایجاد چندین ایده خلاقانه) نشان دادند.
او افزود:در یک مطالعه دیگر، شرکت کنندگان مجبور بودند قبل از انجام یک کار خلاقانه، یا یک فعالیت خسته کننده مثل مرتب کردن لوبیا بر اساس رنگ و یا یک فعالیت هنری سرگرم کننده را انجام دهند. شرکت کنندگانی که مجبور بودند لوبیا را مرتب کنند، از نظر کیفیت و کمیت ایدههای بهتری نسبت به افرادی که قبل از انجام کار خلاقانه مشغول فعالیت هنری بودند، نشان دادند.
ولیخانی گفت:انسانها وقتی بی حوصله میشوند، به طور فعال به دنبال چیزی تحریک کننده هستند. خلاقیت چالشی است که این نیاز را برآورده میکند. کسالت همچنین به افزایش تمرکز و توجه ما کمک میکند. در حالی که این روزها افراد به برای سرگرمی و حواس پرتی و وقتی خسته میشویم به شبکههای اجتماعی پناه میبرند، اما تحقیقات نشان میدهد که فضای مجازی کسالت را برطرف نمیکند.
این مشاور ادامه داد:در حقیقت، این تعامل "کم عمق" با فضای مجازی و ارتباط یک سویه از سوی فضای مجازی، توانایی تمرکز و به چلش کشیدن ذهن را کاهش میدهد. سرکردن با بی حوصلگی و حل آن راهی موثر برای آموزش خودمان برای تمرکز و مداومت در کارهای سخت یا یکنواخت است. این امر به ما میآموزد که وقتی تحریک خارجی نداریم به نقاط مختلف ذهن خود برویم. به عبارت دیگر، ذهن ما دچار تمرین میشود، کسالت برای ما خوب است و برای فرزند ماهم خوب است.
ولیخانی در خصوص را حلهای مقابله با کسالت گفت: اگر متوجه شدید فرزندتان بی حوصله است، لازم نیست احساس گناه کنید که آنها را سرگرم نمیکنید. درعوض، به این موارد فکر کنید:بررسی کنید که کودک شما گرسنه یا خسته نیست طوری که شما فکر کنید بی حوصله و کسل است. چرا که این کسالت نیست، فقط کمبود انرژی برای مشارکت در یک فعالیت است.
او ادامه داد:این روزها برای فرزندانمان غیرمعمولیند و در نتیجه آنها احساس میکنند قدرت عمل و کنترلی بر اوضاع ندارند بنابراین به آنها قدرت انتخاب بیشتری بدهید مثل انتخاب غذای روز، انتخاب ترتیب انجام کارها و...؛ احساس متعهد یا مسئولیت برای متوقف کردن این "تجربه وحشتناک" برای فرزندان خود نکنید. آنها میتوانند با در راه حل مشکل کسالت، منابع درونی خود (توجه، خودتنظیمی، خلاقیت) را رشد دهند.
این مشاور کودک ادامه داد:به فرزند خود بیاموزید که از احساساتی که با کسالت ناشی میشود نترسد بلکه هیجان زده شوند. کسل شدن سیگنال است که نشان میدهد نیاز به تغییر است. به آنها کمک کنید ایدههایی را ارائه دهند و سپس یکی از آنها را برای مشارکت انتخاب کنید. بگذارید آنها مسئول انتخاب باشند. از آنها بخواهید صندوقچه ایی از ایده برای انتخاب داشته باشند.
ولیخانی تصریح کرد:شاید سخترین قسمت رفع کسالت، شروع فعالیت است.. ممکن است کودک شما کسل و بی حوصله نباشد بلکه فقط نمیداند از کجا شروع کند. به آنها کمک کنید تا این سد را بشکندد و شروع کنند.
این مشاور کودک در پایان گفت:توجه و تمرکز ما به راحتی توسط موبایل و فضای مجازی دزدیده میشود، زیرا آنها به آسان حواسمان را پرت میکنند. سعی کنید یک ساعت مشخص و هماهنگ با خانواده داشته باشید، دستگاههای خود را خاموش کنید و همه به مدت ۲۰ دقیقه با یک کار معنی دار درگیر شوند. به راحتی خواهید دید خلاقیت در فضا پدیدار میشود. اگر فقط حواس کودکانهتان را پرت کنید در واقع شما به چیزی جز احساس کسالت بیشتری در انها نخواهید رسید.