جنبش علمی و اخلاقی در مهم‌ترین دوره تاریخی
امام جواد (ع) در دوره و زمان خاصی از تاریخ زندگی می‌کردند که با پیچیدگی‌ها و مسائلی روبه رو شدند که این موارد در زندگانی سایر امامان شیعه (ع) کمتر وجود داشت.
به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، امام (ع) در دوران حکومت «مأمون» و «معتصم» عباسی زندگی کردند. در این دوران حکومت عباسیان در افولی قرار گرفته بود که با مرگ مأمون عباسی و قدرت گرفتن معتصم، رو به نزول بیشتر گرایید. زمانی که یک حاکم قدرتمند در جامعه زندگی می‌کند بر روی تمام مسائل آن زمان تاثیر دارد؛ مانند وقتی که «یزید» به حکومت رسید و امام حسین (ع) در برابر او قیام کرد و آن حادثه مهم اتفاق افتاد و نقطه اوجی شد که در زمان سایر ائمه و امامان معصوم (ع) وجود ندارد.
برتری دانش و تفوق علمی
دومین عامل شهادت امام جواد (ع) را می توان حضور قوی و کار آمد حضرت در صحنه های علمی و برتری دانش آن حضرت بر شمرد، زیرا که این امر ناتوانی خلیفه را در مقابل امام جواد (ع) که بسیاری خلافت را حق آنان می‌دانستند به نمایش می گذاشت؛ و ضعف بنیه علمی دانشمندان درباری را هر چه بیشتر آشکار می‌ساخت که از میان مباحثات متعدد حضرت یکی از آن‌ها را برگزیده و نقل می کنیم.
«زرقان» که با «ابن ابی داود» دوستی و صمیمیت داشت می گوید یک روز ابن ابی داود از مجلس معتصم باز گشت، در حالی که به شدت افسرده و غمگین بود علت را جویا شدم گفت: امروز آرزو کردم که کاش بیست سال پیش مرده بودم پرسیدم چرا؟
گفت: به خاطر آنچه از ابوجعفر «امام جواد (ع») در مجلس معتصم برسرم آمد. گفتم: جریان چه بود؟ گفت: شخصی به سرقت اعتراف کرد و از خلیفه «معتصم» خواست که با اجرای کیفر الهی او را پاک سازد. خلیفه همه فق‌ها را گرد آورد و محمد ابن علی «حضرت جواد (ع)» را نیز فراخواند و از ما پرسید دست دزد از کجا باید قطع شود؟ من گفتم: از مچ دست.
گفت: دلیل آن چیست؟ گفتم:، چون منظور از دست در آیه تیمم «فامسحوا بوجوهکم و ایدیکم»، صورت و دست‌های تان را مسح کنید» تا مچ دست است. گروهی از فق‌ها در این مطلب بامن موافق بودند و می گفتند: دست دزد باید از مچ قطع شود. ولی گروهی دیگر گفتند: لازم است از آرنج قطع شود و، چون معتصم دلیل آن را پرسید گفتند: منظور از دست در آیه شریفه وضوء: «فاغسلوا وجوهکم و ایدیکم الی المرافق» صورت‌ها و دسته ایتان را تا آرنج بشویید. تا آرنج است. آنگاه معتصم رو به محمد ابن علی امام جواد (ع) کرد و پرسید: نظر شما در این مساله چیست؟
گفت: این‌ها نظر دادند، مرا معاف بدار. معتصم اصرار کرد و قسم داد که باید نظرتان را بگویید. محمد بن علی (ع) گفت:، چون قسم دادی نظرم را میگویم. این‌ها در اشتباه اند. زیرا فقط انگشتان دزد باید قطع شود و بقیه دست باید باقی بماند. معتصم گفت: به چه دلیل؟
گفت:، زیرا رسول خدا (ص) فرمود: سجده بر هفت عضو بدن تحقق می‌پذیرد؛ بنابراین اگر دست دزد از مچ یا آرنج قطع شود دستی برای او نمی ماند تا سجده نماز را به جا آورد و نیز خدای متعال می فرماید: «و ان المساجد لله فلا تدعوا مع الله احدا» سجده گاه‌ها از آن خداست. پس هیچ کس را همراه با خدا مخوانید. ابن ابی داود می گوید: معتصم جواب محمد بن علی را پسندید دستور داد انگشتان دزد را قطع کنند و من همان جا آرزوی مرگ کردم.
پس از سه روز ابن ابی داود به حضور معتصم می‌رسد و می گوید: به معتصم گفتم خیر خواهی برای امیرالمومنین بر من واجب است و من در این جهت سخنی می گویم که می دانم با آن به آتش جهنم می افتم. معتصم گفت آن سخن چیست؟ گفتم:
چگونه امیرالمومنین برای امری از امور دینی که اتفاق افتاده است به خاطر گفته مردی که نیمی از مردم به امامت او معتقدند وادعا می کنند او از امیرالمومنین شایسته تر به مقام اوست، تمامی سخنان آن علماء و فق‌ها را رها کرده و به حکم آن مرد حکم کرد؟
پس رنگ معتصم تغییر کرد و متوجه هشدار من شد و گفت: خدا را دربرابر این خیرخواهی ات به تو پاداش نیک عطا کند و پس از آن بود که تصمیم به شهادت امام (ع) گرفت.
بزرگداشت نهضت‌های شیعی
حسین بن علی نواده حضرت مجتبی (ع) در زمانی که از خلفای بنی عباس به نام هادی عباسی قیام کرد. یاد و نام او سندی بر محکومیت بنی عباس تلقی می شد و حماسه نهضت‌های شیعی علیه خلفای عباسی را در خاطرهها تجدید می‌نمود.
در حمایت ازاین شهید انقلابی روایتی نیز از امام جواد (ع) میخوانیم: «پس از فاجعه کربلا هیچ فاجعه ای برای ما بزرگتر از فاجعه فخ نبودهاست.»
یکی از نویسندگان در حکمت نقش انگشتری امام جواد (ع) «نعم القادر الله» مینویسد: بعد از آن که «مامون» همه انقلاب‌ها را سرکوب نموده و تمامی صدا‌ها را خفه کرد؛ طبیعی بودکه مامون و عباسیان و یارانشان احساس کنند که به نهایت آروزیشان رسیده و به ارزشمندترین آرمانهایشان که عبارت بود از محکم ساختن پایههای حکومت و سلطنتشان به طوری که دیگر هیچ نیرویی توان ایستادن در برابر جبروت و سرکشی آنان نداشته باشد؛ دست یافته اند.
ولی می بینیم که بعد از این همه، نقش انگشتری امام جواد (ع) در برابر تمامی تصورات آنان قد علم می کند و تمامی مظاهر و سرکشی و ستم آنان را محکوم می کند. آن نقش این جمله است «نعم القادرالله» چه نیکو توانمندی ست خدا؛ و در این راستاست که معتصم پس از این که از مردم بیعت برای خود گرفت جویای حال امام جواد (ع) شد و دستور داد که امام جواد (ع) و همسرش ام الفضل را به بغداد فرا خوانند. زیرا که حضور و نام و یاد آن بزرگوار حماسه جهاد و پرچم آزادگی و عزت ایمان است و جلوه امامت و وصایتش مهر باطلی است بر خلافت‌های باطل بنی عباس.
ویژگی‌های اخلاقی و علمی امام جوادالائمه (ع)
۱. اخلاق حسنه
حضرت جواد الائمه (ع) این ویژگی را از جدّ بزرگوارشان پیامبر مکرم حضرت محمدبن عبدالله (ص) به ارث بردند. در قرآن هم تاکید شده که مسلمانان از اخلاق پیامبر (ص) الگو و سرمشق بگیرند، به مسلمانان توصیه که در رفتار و زندگی خودشان در تمام مراحل باید از پیامبر (ص) الگو بگیرند. فرزندان پیامبر (ص) و اهل بیت (ع) مانند پیامبر بزرگوار (ص) متّصف و متخلّق به آن اخلاق نیکو و حسنه هستند.
۲. علم فراوان
یکی از ویژگی‌های دیگر امام جواد (ع) علم فراوان و وسیع ایشان است؛ چنانچه پدران بزرگوارشان هم این علم وسیع (علم لدنی) را داشتند و به معنای واقعی کلمه عالم بودند. این امر در مناظراتی که ایشان انجام دادند که نمونه‌های آن وجود دارد قابل مشاهده است. ما شیعیان معتقد هستیم که این علم از طریق اجدادشان منتقل شده، یعنی به قدرت الهی، علم پیامبر (ص) به امام علی بن ابی طالب (ع) و نسل به نسل تا حضرت مهدی موعود (عج) منتقل شده و این علم لدنی که خداوند در اختیار این الگو‌های بشریت گذاشته در نزد امام جواد (ع) هم بوده است.
۳. تقوا و پارسایی
امام جواد (ع) مانند همه امامان شیعه، الگوی کامل تقوا و پارسایی و نمونه بارز عبادت، بندگی و سجده‌های طولانی برای خداوند بودند.
۴. ادب و گشاده‌رویی با دوست و دشمن
امام جواد (ع) با همگان با ادب و احترام برخورد می‌کردند. این امر باعث جذب مخالفان و دشمنان امام به سوی ایشان می‌شد. سازش و نرم خویی با دوستان و شیعیان نیز از صفات ایشان است.
۵. حرّیت و آزادگی
همه ائمه اهل بیت (ع) از این ویژگی برخوردار بودند. آن بزرگواران هیچ گاه تسلیم ظلم و ستم نمی‌شدند و حاضر بودند در این راه تمام سختی‌ها را تحمل کنند. این ویژگی الگویی برای ماست که در هیچ زمانی ظلم و ستم را قبول نکنیم و با آزادگی، اعتقادات و مبانی خودمان را مطرح کنیم و تسلیم فتنه‌ها و توطئه‌های دشمنان قسم خورده اسلام و مخالفان نشویم. در این زمان که حمله به مقدسات مسلمانان از سوی آمریکائی‌ها و صهیونیست‌ها با چاپ و نشر کاریکاتور‌ها و فیلم‌ها شروع شده مسلمانان و به ویژه پیروان واقعی اهل بیت (ع) می‌بایست با وحدت و یکپارچگی خاص با حضور در راه پیمائی‌ها و تظاهرات به مبارزه با استکبار جهانی برخیزند که همین کار هم کردند.
بیشتر بخوانید
منبع: خبرآنلاین
انتهای پیام/
