تأثیر انفاق و بخل در سعادت و شقاوت انسان +صوت و تفسیر آیات سوره لیل

به گزارش خبرنگار حوزه قرآن و عترت  گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، قرآن کریم مشتمل بر معانی دقیق، تعالیم و حکمت‌هایی والا درباره حقیقت خلقت و اسرار هستی است که عمده مردم در عصر رسالت از درک آن ناتوان بودند.

از این رو پیامبر اکرم (ص) و پس از ایشان مفسران به تبیین و شرح جزئیات آیات قرآن کریم می‌پرداختند. ما نیز با هدف آشنایی بیشتر با آیات الهی، هر روز به چند آیه از کلام الله با استناد به تفاسیر معتبر از مفسران قرآن کریم می‌پردازیم.

تفسیر سوره لیل

در سخنی از رسول خدا (ص) آمده است: هر کس سوره لیل را قرائت کند، خداوند به اندازه‌ای به او نعمت عطا می‌کند تا راضی شود و او را از سختی و تنگی عافیت بخشیده و کار‌ها را بر او آسان می‌کند.

همچنین در حدیثی از امام صادق (ع) نقل می‌کنند: هر کسی سوره لیل را در روز یا شب قرائت کند، تمام اعضای بدنش بر اعمال نیک او شهادت می‌دهند و خداوند شهادت ایشان را پذیرفته و به بهشت رهنمون می‌شود.

آثار و برکات سوره لیل

۱) جلوگیری از خواب بد

هر کس هنگام خواب سوره لیل را پانزده بار قرائت کند، در خوابش جز آنچه از خیر و خوبی دوست دارد، نبیند و خواب بد نخواهد دید. هر کس در نماز عشا آن را بخواند، مانند آن است که یک چهارم قرآن را خوانده و نمازش مورد قبول خداوند قرار می‌گیرد.

بیشتر بخوانید

• پیامد‌های تزکیه نکردن نفس در انسان چیست؟ +صوت و تفسیر آیات سوره شمس

۲) به هوش آمدن بیمار صرعی

امام صادق (ع) فرمودند: هر کس این سوره را در گوش کسی که غش کرده و کسی که بیماری صرع دارد بخواند، در همان ساعت به هوش می‌آید.

فایل صوتی تلاوت سوره لیل با صدای ابوبکر شاطری

تفسیر آیات و مفاهیم سوره لیل

سایه‌ شب یک نعمت بزرگ است که در آن تعدیل حرارت، آسایش جسم، آرامش روح و نیایش‌های خالصانه انجام می‌گیرد.

اگر خداوند برای برخی راه خیر را باز می‌کند، «فَسَنُیَسِّرُهُ لِلْیُسْری» و برای برخی راه شر را «فَسَنُیَسِّرُهُ لِلْعُسْری» به خاطر تفاوت تلاش خود انسان‌ها است. «إِنَّ سَعْیَکُمْ لَشَتّی»

هدایت کردن از جانب خداوند، امری حتمی است، «إِنَّ عَلَیْنا لَلْهُدی»، ولی پذیرش آن از سوی مردم حتمی نیست.

خلود و جاودانگی در دوزخ مخصوص افراد شقی است. «لا یَصْلا‌ها إِلاَّ الْأَشْقَی» در کلمه «صلی» ملازمت و همراهی نهفته است.

شاید «ناراً تَلَظّی» که نوع خاصی از آتش است مخصوص افراد شقی باشد و سایر مجرمان به انواع دیگری از آتش گرفتار شوند.

آیه «وَ لَسَوْفَ یَرْضی» را دو گونه می‌توان معنا کرد: یکی آنکه انسان با رسیدن به اهدافش از خدا راضی می‌شود، دیگر آنکه خداوند از او راضی می‌شود. البتّه در قرآن، هر دو مورد یعنی رضای خداوند از انسان و رضای انسان از خداوند، در کنار هم آمده است: «رَضِیَ اللّهُ عَنْهُمْ وَ رَضُوا عَنْهُ»، «ارْجِعِی إِلی رَبِّکِ راضِیَهً مَرْضِیَّهً»

هر کس گام اول سخاوت را بر اساس ایمان به معاد و تقوا بردارد، خدا ظرفیّت و شرایط روحی او را برای کار‌ها هموار می‌کند و روح او را با کار خیر مأنوس می‌گرداند، تجربه و تعقل و کاردانی او را بالا می‌برد، الهام و ابتکار به او می‌دهد، پذیرش مردمی و اجتماعی او را زیاد می‌کند و راه‌های جدیدی را برای کار خیر پیش پای او می‌گذارد که همه این‌ها مصداق «فَسَنُیَسِّرُهُ لِلْعُسْری» است.

آنچه مهم است، اصل بخشش است؛ نوع و مقدار آن در مرحله بعد است. عطا گاهی کم است، گاهی زیاد، گاهی از مال است و گاهی از مقام و آبرو.

امام باقر علیه السلام در تفسیر آیه «فَأَمّا مَنْ أَعْطی وَ اتَّقی وَ صَدَّقَ بِالْحُسْنی فَسَنُیَسِّرُهُ لِلْیُسْری» فرمودند: «لا یرید شیئا من الخیر الا یسره الله له» چیزی را اراده نمی‌کند مگر آنکه خداوند انجام آن را برای او آسان می‌کند و در تفسیر آیه «وَ أَمّا مَنْ بَخِلَ وَ اسْتَغْنی وَ کَذَّبَ بِالْحُسْنی فَسَنُیَسِّرُهُ لِلْعُسْری» فرمودند: «لا یرید شیئا من الشر الا یسره الله له» درباره انجام دادن هیچ شری تصمیم نمی‌گیرد مگر آنکه خداوند انجام آن شر را برای او آسان کرده و مرتکب می‌شود.

پیام آیات سوره لیل

۱- زمان، امری مقدّس و قابل سوگند است. «وَ اللَّیْلِ إِذا یَغْشی»
۲- نظام زوجیّت در حیوان و انسان، نشانه قدرت و حکمت خداوند است. «ما خَلَقَ الذَّکَرَ وَ الْأُنْثی»
۳- تفاوت مهر یا قهر خداوند حکیمانه و عادلانه است نه گزاف، زیرا تلاش‌های شما انسان‌ها گوناگون است. «إِنَّ سَعْیَکُمْ لَشَتّی»
۴- شیوه تبلیغ صحیح این است که بعد از کلیات، نمونه‌ها و مصادیق بیان شود. «إِنَّ سَعْیَکُمْ لَشَتّی فَأَمّا مَنْ أَعْطی»
۵- عطا همراه با تقواکار ساز است. «أَعْطی وَ اتَّقی»
۶- عطا باید بدون ریا و غرور و منت و آزار باشد. «أَعْطی وَ اتَّقی»
۷- آنچه عطا می‌کنید مهم نیست، چگونه و با چه انگیزه و حالت عطا کردن مهم است. «أَعْطی وَ اتَّقی»
۸-شرط پذیرفته شدن عطا، تقواست. «أَعْطی وَ اتَّقی» .  عطای مال حرام یا با نیّت غیر خالص اجری ندارد.
۹-کسی می‌تواند به عطای خود رنگ الهی داده و اهل پروا باشد که به معاد ایمان داشته باشد. «وَ صَدَّقَ بِالْحُسْنی» (قرآن به وعده‌های قیامت حُسنی گفته است) «کُلاًّ وَعَدَ اللّهُ الْحُسْنی»
۱۰-ایمان به قیامت، شرط پذیرفته شدن عمل است. «وَ صَدَّقَ بِالْحُسْنی»
۱۱- بخل و مغرور شدن به مال، نشانه بی تقوایی است. «مَنْ بَخِلَ وَ اسْتَغْنی»
۱۲- پاداش و کیفر الهی متناسب با رفتار انسانهاست، اگر گره از کار فقرا باز کنیم، خداوند گره از کار ما باز می‌کند. «فَسَنُیَسِّرُهُ لِلْیُسْری» و اگر فقرا را در عُسرت بگذاریم، خداوند هم عسرت را پیش پای ما می‌گذارد. «فَسَنُیَسِّرُهُ لِلْعُسْری»
۱۳- نتیجه بخل سقوط است، سقوط از انسانیّت و کمال و سقوط از چشم مردم همراه با سقوط در دوزخ و محروم شدن از درجات اخروی. «إِذا تَرَدّی»
۱۴- گاهی منشأ بخل امروز، به خاطر ترس از فقر در آینده است. «بَخِلَ وَ اسْتَغْنی»
۱۵- گاهی سرچشمه بخل، مغرور شدن به دنیا و احساس بی نیازی نسبت به وعده‌های بهشتی است. «بَخِلَ وَ اسْتَغْنی»
۱۶- یکی از سنّت‌های الهی که خداوند بر خود واجب کرده، هدایت مردم از طریق عقل و فطرت و پیامبران است. «إِنَّ عَلَیْنا لَلْهُدی»
۱۷- پذیرش هدایت به نفع خود شماست، وگرنه خداوند بی نیاز است. «وَ إِنَّ لَنا لَلْآخِرَهَ وَ الْأُولی»
۱۸- هشدار و انذار وسیله هدایت الهی است. «فَأَنْذَرْتُکُمْ» (هشدار‌های الهی را باید جدی گرفت، زیرا از سوی کسی است که دنیا و آخرت به دست اوست)
۱۹- آتش آخرت، امری ناشناخته و عظیم است. «ناراً» به صورت نکره آمده است.

۲۰-شقاوت مثل تقوا دارای مراحلی است. اَلْأَشْقَی ... اَلْأَتْقَی (کسی که آن همه نشانه‌های هدایت را نادیده بگیرد بدبخت‌ترین است «اشقی، اَلَّذِی کَذَّبَ وَ تَوَلّی»
۲۱- نشانه تقوا، کمک‌های مالی خالصانه است. «الْأَتْقَی اَلَّذِی یُؤْتِی مالَهُ»
۲۲- کمک‌های مالی که براساس جبران خوبی‌های دیگران باشد، مایه رشد نیست. «ما لِأَحَدٍ عِنْدَهُ مِنْ نِعْمَهٍ» (انفاقی ارزش بالایی دارد که انسان مدیون دیگران نباشد و چشمداشتی هم نداشته باشد)
۲۳- متّقی، جز رضای خدا به دنبال چیز دیگری نیست. «إِلاَّ ابْتِغاءَ وَجْهِ رَبِّهِ الْأَعْلی»
۲۴- قصد قربت، شرط لازم است. «إِلاَّ ابْتِغاءَ وَجْهِ رَبِّهِ»
۲۵- انفاق باید در راه‌های خداپسندانه باشد. یُؤْتِی مالَهُ ... اِبْتِغاءَ وَجْهِ رَبِّهِ
۲۶- انسان مخلص، به مقام رضا می‌رسد و همواره از خداوند خشنود است. «وَ لَسَوْفَ یَرْضی»

انتهای پیام/