به گزارش گروه استان‌های باشگاه خبرنگاران جوان از اهواز،  فرش دستباف، تاریخی کهن در خوزستان دارد و از دیرباز نام این استان با تار و پود، نقش و رنگ زیبا و منحصر به فرد فرش گره خورده است.

در همه دنیا فرش دستباف را به نام ایران می‌شناسند، اما نسبت به آن بی مهری‌هایی صورت می‌گیرد، بدون تردید فرش علاوه بر ابعاد اقتصادی آن مظهری از هنر ملی و میراث فرهنگی کشور ایران است و حفظ، حراست، بسط و گسترش آن یک وظیفه ملی برای تمامی جامعه ایرانی است.

در استان خوزستان و در شهر‌های اندیکا، شوش، بهبهان، آغاجاری و امیدیه ظرفیت بسیار خوبی برای تولید فرش دستباف وجود دارد و قرار است در شهر بستان نیز کارگاه تولید فرش دستباف راه اندازی شود.

هنر فرش بافی که از هنر‌های شناخته شده است دارای پشتوانه‌ای چندهزار ساله در ایران بوده که تجارب بی شماری را به همراه داشته و دانستن آن‌ها باعث پیشرفت قابل توجهی در هنر بافت فرش خواهد بود، دار قالی که آماده شد، قالی باف کوجی، شانه یا دارق، قیچی، چله یا اِرِش و پود یا آرقاچ را محیا می کند تا نقشی ببافد که زیبایی آن چشم همه جهانیان را خیره کند.

 دار‌های قالی با فاصله‌های مشخص از یکدیگر قرار دارند و روی هر داری یک تا ۲ نفر مشغول به کار هستند، نخ های رنگارنگ از بالای دار آویزان می شود؛ گاهی آبی انتخاب می‌شود گاهی سفید گاهی قرمز و  نقش را پر می‌کند؛ با نظم و ترتیب مشخص و استفاده از الگوی که روبروی بافنده قرار دارد، تار و پود این فرش‌ها گره می‌خورد.

توجه به فرش دستباف 

مسعود بلدی سرپرست اداره صنعت، معدن و تجارت اندیکا پیشتر در خصوص حمایت از بافندگان گفت: با عنایت به آخرین اصول صادره از سمت مرکز ملی فرش ایران مبنی بر حمایت حداکثری از فعالان عرصه تولید فرش دستباف، با امکان پوشش حداکثری قالیبافان در صندوق بیمه کشاورزان، برای روستاییان و عشایر شرایط جدیدی فراهم شده است که عموم فعالان این عرصه برای دریافت این خدمات می‌توانند به اداره صمت اندیکا مراجعه نمایند.

او بیان داشت: حق بیمه سهم پرداختی قالیبافان در سال اول رایگان بوده و از سوی دولت پرداخت می‌شود و کلیه افراد شاغل به شغل قالیبافی و حرفه‌های مرتبط با آن اگر ساکن شهر‌ها باشند نیز علاوه بر روستاییان می‌توانند تحت پوشش این بیمه قرار گیرند. همچنین نقل و انتقال بیمه پردازی از این نوع بیمه به سایر بیمه‌ها نظیر تامین اجتماعی و ... بر اساس قانون نقل و انتقال امکان پذیر است.

زنان و مردان هنرمند با تارو پود‌های منظم به تولید یک اثر هنری به نام فرش دستباف مشغول هستند آن‌ها این حرفه هنری جذاب را از بزرگان خود فرا گرفتند و علاوه بر تولید یک فرش دستباف، چرخ زندگی را با نخ‌های قالی بافی می چرخانند و از این طریق امرار و معاش می‌کنند.

خدیجه کمرکنی مدیر عامل شرکت تعاونی فرش دستباف «مهر ظریف بافان اصیل اندیمشک» در گفت‌وگو با خبرنگار ما گفت: درسال ۸۷ شرکت تعاونی فرش دستبافت را تاسیس کردم، هنر قالیبافی را در کودکی و در سن ۱۱ سالگی نزد مادرم که یک قالیباف حرفه‌ای بود یاد گرفتم  و من از همان کودکی به بافتن فرش علاقه مند شدم.

او با بیان اینکه این هنر عشق و علاقه خاصی در دل خود دارد، افزود: همراه مادر و خواهرم ۴۰ قالی، ۲۰۰ قالیچه و ۲۰ تابلو و پشتی تولید کردیم که زمان برای بافت قالی از ۳ماه تا ۸ ماه، قالیچه از یک تا ۳ ماه، و برای تابلو و پشتی حدود ۲ الی ۴ ماه زمان لازم است.

کمرکنی در ادامه با اشاره به لزوم حمایت از صنعت فرش دستباف بیان داشت: انتظار ما از مسئولان این است که به مشکلات بافندگان فرش رسیدگی شود، به آن‌ها وام داده شود تا آن‌ها به سمت شغل‌های دیگر نروند، ضمن آنکه ، هنر قالیبافی از نظر اقتصادی هم می‌تواند کمک خرج خانواده‌ها باشد.

مدیرعامل این شرکت تعاونی ادامه داد: هرگاه پای دار قالی می‌نشستم تمام فکر من روی بافت متمرکز می‌شد، وقتی کسی اثری را از خودش خلق می‌کند گویی آن آفریننده زنده است و با او سخن می‌گوید، همین حس زنده بودن اثر است که هنرمنده را به سوی خود سوق می‌دهد.

این مقام مسئول گفت: برپایی کارگاه آموزشی می‌تواند به جذب بیشتر افراد به سوی این حرفه و هنر کمک کند، علاوه بر آن می‌تواند جهت رفع برخی نواقص در کار و گرایش به سوی ایده‌های جدید و نوآوری در کار فرش کمک شایانی به ما کند و درآمد حاصل از فرش دستبافت اگر چه ممکن است کمی زمان بر باشد ولی در نهایت آنقدر هست که بتوان به عنوان یک شغل پر درآمد به قالیبافی توجه نمود.

حمایت از صنعت قالی بافی

او اظهار داشت: شاید کار فروش فرش دستبافت مدتی راکد بود، ولی خوشبختانه الان با حمایت مسئولان تلاشگر و حمایت از قشر بافنده افراد زیادی به این حرفه گرایش پیدا کرده و باید بگویم بسیاری از نیرو‌های جذب شده جدید از قشر جوان هستند.

مدیرعامل این شرکت تعاونی فرش دستباف افزود: بیمه قالی بافی شاید دلیل دیگری برای جذب جوانان بوده و برای ترغیب به سوی شغل و هنر قالیبافی، تبلیغات درست و سالم و آموزش‌های دوره‌های قالی بافی و تولید بر اساس بازاریابی مناسب می‌تواند موثر باشد و افراد بیشتری را از خانه بیرون کشیده و به سمت این شغل و هنر اصیل ایرانی برای کسب درآمد ترغیب نماید.

کمرکنی با بیان اینکه کارما ارائه آموزش بافت فرش است، افزود: به کسانی که آموزش داده می شود، بلافاصله پای کار می‌آیند و زمانی که کار را به خوبی آموختند، می توانند دار و نقشه را به منزل خود برده و تا پایان بافندگی را انجام دهند. در کل افرادی که وقت بیشتری دارند در کارگاه می بافند، ولی زنان بچه دار اغلب فرش را به منزل برده  و  ما مرتبا به آن‌ها سر می‌زنیم که مشکلی نداشته باشند.

او ادامه داد: مشکل اصلی ما این است که برای گسترش کار نیاز به وام داریم، چرا که حرفه‌ قالیبافی اگر به خوب حمایت شود می‌تواند به عنوان یک شغل پر درآمد محسوب شود و هم افراد باسواد و بی سواد می توانند از آن بهره‌مند گردند. هم اکنون ۱۰ کارگاه نیمه متمرکز و یک کارگاه متمرکز فعال که حدود ۳۶۰ تن از بافندگان آن بیمه هستند که پارسال به دلیل بسته بودن تارنمای ثبت، بیمه حدود ۱۰۰ تن از آنان قطع شده که امسال مجددا ثبت شدند.

فرش دستباف حرفه ای کهن در ایران

اعظم، عاطفه و مهتاب عبداللهی بافنده فرش در شهرستان اندیکا هستند آن‌ها از بچگی شروع به قالی بافی کردند و این حرفه را به همراه مادر خود یاد گرفتند که گفت گویی با آنها داشتیم.

عاطفه عبدالهی در گفت‌وگو با خبرنگار ما گفت: ۲۰ فرش دستباف را به همراه ۲ خواهرم بافتیم و برای هرقالی به صورت مستمر یک ماه زمان گذاشتیم.

او با بیان اینکه با حمایت‌های مادرم توانستیم در کار پیشرفت کنیم و انتظار ما از مسئولان این است که تسهیلات ارائه کنند و فرش دستباف، این هنر اصیل ایرانی را به دنیا معرفی کنند تا همه با آن آشنا شوند.

عبدالهی ادامه داد: عشق و علاقه ما ۳ خواهر به فرش بافی و بافندگی زیاد است و عشایر برای بافنده‌ها ارزش خیلی زیادی قائل هستند.

این بافنده اندیکایی بیان داشت: برپایی کارگاه آموزشی بسیار ایده خوبی است و می‌توانیم به دیگران هم آموزش بدیم  و قالی‌های زیادی با طرح‌های خوبی ببافیم و به تمام نقاط کشور بفرستیم.

هنرمند خوزستانی تصریح کرد: بعضی از مردم کشور ما علاقه فرش دست بافت دارند و فرهنگ سازی در این زمین برای ترویج این هنر بسیار مهم است.

ایزدپناه رئیس اداره اصناف خوزستان گفت: تاکنون ۲ هزار و ۳۶ نفر از بافنده ها جهت بیمه تأمین اجتماعی و روستایی به مرکز فرش ایران معرفی شده اند و به منظور شناسایی و ایجاد انسجام جهت پیگیری امور مربوط به‌ بافندگان فرش دستباف پیگیر تشکیل اتحادیه استانی هستیم.

او بیان داشت: با توجه به بودجه‌ای که در اختیار داشتیم از سال‌های گذشته به تعداد زیادی در قالب مشاغل خانگی وام‌هایی با بهره کم چه مستقیماً به بافنده و یا پشتیبان پرداخت شده بسیاری از این‌ها استفاده مطلوبی از تسهیلات نداشتند.

ایزدپناه افزود: در حال حاضر هم به دنبال سرمايه گذار و ایجاد زمينه بازاریابی جهانی برای تولیدکنندگان فرش دستباف هستيم. همچنین برگزاری نمايشگاه فرش دستباف در تقویم نمایشگاهی قرار گرفته است.

فرش دستباف ایران به عنوان یکی از مهمترین صنایع دستی و بیانگر تمدن، فرهنگ، هنر و تاریخ سرزمین مان است که قدمتی دیرینه داشته و از جنبه‌های مختلفی حائز اهمیت بوده اما با نوسانات و معضلات بسیاری دست و پنجه نرم می‌کند.

گزارش از راضیه میرسالاری

انتهای پیام/م