به گزارش خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، سیامک سمیعی، مدیرکل آزمایشگاه مرجع سلامت در نشست خبری مجازی با خبرنگاران اظهار کرد: این روز‌ها رعایت فاصله فیزیکی و شرایطی که مانع از انتقال ویروس کرونا شود بسیار اهمیت دارد.

او افزود: آزمایشگاه‌های پزشکی، مکان هایی هستند که مردم تجمع می‌کنند و می‌توانند موجب انتقال ویروس کرونا شوند. لازم است که در آزمایشگاه‌ها ها شرایطی توسط مدیران آزمایشگاه چه دولتی چه خصوصی فراهم شود، تا دستورالعمل‌ها برای پیشگیری در محل کار اجرایی شده و مردم در شرایطی قرار نگیرند که قابلیت انتقال ویروس را داشته باشند.

مدیرکل آزمایشگاه مرجع سلامت گفت : متوجه شدیم در برخی از آزمایشگاه‌های ما صف‌های طولانی برای کار‌های آزمایشگاهی تشکیل می‌شود که همین امر موجب ابتلا مردم به کرونا می‌شود. نکته مهم دیگر درباره خدمات آزمایشگاهی انجام شده در بخش خصوصی است. ما تا به الان شکایت متعددی داشته ایم و سوالات مختلفی در ارتباط با آزمایشگاه‌ها که با چه هزینه‌ای خدمات را انجام می‌دهند و این نوع خدمات چقدر معتبر است.کار وزارت بهداشت و درمان کاملا شفاف و روشن است. کسانی که آزمایش‌ها را تجویز و انجام می‌دهند طبق دستورالعمل‌ها حرکت می‌کنند.

سمیعی بیان کرد: آزمایشگاه‌ها باید مانع ایجاد هزینه‌های غیرضروری در شرایط فعلی برای مردم شوند.

او تاکید کرد: آزمایش‌های مولکولی یا PCR که در این روز‌ها برای تست‌ کرونایی انجام می‌شود، فقط باید در آزمایشگاه‌های مورد تایید وزارت بهداشت صورت بگیرد. ما متوجه شدیم تعدادی آزمایشگاه‌ها بدون مجوز، پذیرش سرپایی انجام می‌دهند. دانشگاه‌های علوم پزشکی ما موظف هستند با این آزمایشگاه‌ها برخورد کنند. اجازه نمی‌دهیم افراد سودجو از این فرصت استفاده کنند و استاندارد‌های ما را زیر پا بگذارند و برای منفعت خود فعالیت کنند.

سمیعی بیان کرد: هر چقدر بتوانیم هزینه خدمت آزمایشگاهی را کمتر کنیم و استفاده از نتایج آزمایشگاهی را بهبود ببخشیم به نفع  مدیریت بیماری در کشور است.

او با بیان اینکه مردم برای تست کرونا به طور مستقیم به آزمایشگاه‌ها مراجعه نکنند، گفت: مردم اصلا ارتباط مستقیم با آزمایشگاه‌ها نداشته باشند و به صورت ابلاغی جواب به آزمایش‌ها داده شود.

۱۷۰ آزمایشگاه مجوز انجام تست مولکولی کرونا را دارند

سمیعی با اشاره به اینکه ۱۷۰ آزمایشگاه در کشور مجوز انجام تست PCR دارند، افزود: بیش از ۱۸۰ آزمایشگاه داریم که داوطلب خدمت هستند که ۷۰ آزمایشگاه خصوصی هستند و ۹۰ آزمایشگاه مربوط به معاونت درمان و یکسری آزمایشگاه برای دستگاه‌های دیگر است.

او گفت: آن چیزی که باید رعایت کنیم در حقیقت اقدامات پیشگیرانه است. همه مردم باید فاصله اجتماعی رعایت کرده وحتما از ماسک استفاده کنند و همچنین شست و شوی دست‌ها را فراموش نکنند. در هر شغلی که هستیم باید خودمان را با شرایط فعلی وفق دهیم.

وی با تاکید بر اینکه هیچ اقدامی به اندازه پیشگیری از ابتلا به ویروس نمی‌تواند موثر باشد، گفت: در این صورت کار به آزمایشگاه‌ها نخواهد رسید. البته باید در نظر بگیریم کاربرد آزمایشگاه و سختی کار در آن در شرایط قرنطینه و شرایط بازگشایی‌ها متفاوت است. پس از بازگشایی‌ها تقاضای مردم برای انجام تست‌های آزمایشگاه‌هایی افزایش پیدا می‌کند. از همکاران آزمایشگاهی خود می‌خواهیم در صورتی که پیشنهاداتی برای کاهش هزینه‌های بخش آزمایشگاهی چه برای مردم و چه برای خود آزمایشگاه دارند، به ما ارائه دهند.

هزینه تست های کرونا در آزمایشگاه ها

مدیرکل آزمایشگاه مرجع سلامت با اشاره به هزینه های آزمایش های سرلوژی کرونا گفت: برخی آزمایشگاه‌ها در حال جا انداختن تعرفه‌هایی در ذهن مردم هستند، در حالی که انجام این تست ها لزومی ندارد، هزینه آزمایش‌های سرولوژی حدودا بین ۲۹ تا ۳۰ هزار تومان است و تفسیر آن فقط از طریق پزشک متبحر و مطلع از دستورالعمل های وزارت بهداشت است و باید کسانی تفسیر کنند که صلاحیت کافی را دارنذ و در حالی که گاهی شنیده می‌شود این هزینه به بیش از ۱۰۰ هزار تومان هم در برخی مقاطع رسیده است.آن چیزی که وزارت بهداشت در خصوص تعرفه آزمایش سرولوژی ابلاغ کرده نسبی است. براین اساس بخش خصوصی باید حدود ۲۹ هزار تومان برای آزمایش سرولوژی دریافت کند.

او در ادامه به هزینه تست های مولکولی کرونا یا PCR اشاره کرد و گفت: در مورد تست تشخیصی مولکولی کرونا (PCR) هم هزینه‌ها در بخش خصوصی ۵۸۶ هزار و ۵۰۰ تومان است و در بخش دولتی هم در صورتی که با تشخیص پزشک انجام شود، تست رایگان خواهد بود.

 مجوز به ۷۰ آزمایشگاه خصوصی برای تست تشخیصی کرونا

سمیعی به نکات بهداشتی در هنگام مراجعه به آزمایشگاه‌ها اشاره کرد و گفت: افراد هنگام مراجعه به آزمایشگاه‌ها حتما باید ماسک به همراه داشته باشند و بهداشت دست‌ و فاصله‌گذاری فیزیکی را رعایت کنند، همکاران من در آزمایشگاه‌ها جزو افرادی هستند که برای تأمین وسایل حفاظت فردی آن‌ها باید بیشتر فکر شود و از مسئولان می‌خواهم در این رابطه حمایت های لازم را داشته باشند.

او ادامه داد: حدودا ۷۰ آزمایشگاه خصوصی داریم که با مراجعه به دانشگاه‌ها مجوزها را برای انجام تست پی‌سی‌آر اخذ کردند، اما متأسفانه برخی انجام تست را به یک تبلیغ برای خود تبدیل کرده‌اند و وقتی چنین اتفاقی می‌افتد سامانه‌ای نیست که در اسرع وقت به ما موضوع را اطلاع دهد و ما زمانی متوجه تخلف می‌شویم که یا آزمایشگاه دیگری از آزمایشگاه خاطی شکایت کرده باشد یا مردم شکایات خود را به ما اعلام کنند.

وی افزود: در حال تدوین دستورالعمل‌ها هستیم که اگر وزارت بهداشت برای پشتیبانی آزمایشگاهی برای بازگشت به کار برنامه‌ای داشت، از ظرفیت بخش خصوصی انجام شود. تا آن زمان، بیشتر این آزمایش‌ها در بخش خصوصی غیرضروری است. در حال حاضر بین ۲۸ تا ۳۰ هزار ظرفیت انجام آزمایشگاهی داریم، اما در حال ارتقای این ظرفیت هستیم.

مجوز تست سرپایی کرونا را نداده ایم

سمیعی درباره تعداد آزمایشگاه های دارای مجوز برای تست های کرونا گفت: در حال حاضر بیش از ۱۸۰ آزمایشگاه داوطلب ارائه خدمت داریم که ۷۰ مورد خصوصی، نزدیک به ۹۰ مورد آزمایشگاه‌های وزارت بهداشت و تعدادی آزمایشگاه داریم که مربوط به دستگاه‌های دیگر مثل وزارت علوم و نیروهای مسلح هستند. ۱۷۰ آزمایشگاه مجوز وزارت بهداشت را دارند که این مجوزها دو مرحله‌ای است. اول آزمایشگاه باید اعلام آمادگی کند و پس از تایید دانشگاه علوم پزشکی آزمایشگاه‌ به انستیتو پاستور سپرده می‌شود و اگر صلاحیتش تایید شود، اجازه انجام آزمایش داده می‌شود. تا این لحظه فقط به آزمایشگاه‌ها برای همکاری با دانشگاه‌ها مجوز دادیم و نه این‌که خودشان تست کرونا را انجام بدهند.

او افزود: در حال تدوین دستورالعمل‌ها هستیم که اگر وزارت بهداشت برای پشتیبانی آزمایشگاهی برای بازگشت به کار برنامه‌ای داشت، از ظرفیت بخش خصوصی انجام شود. تا آن زمان، بیشتر این آزمایش‌ها در بخش خصوصی غیرضروری است. در حال حاضر بین ۲۸ تا ۳۰ هزار ظرفیت انجام آزمایشگاهی داریم، اما در حال ارتقای این ظرفیت هستیم.

کاربرد تست های سرولوژی کرونا

سمیعی درباره انجام تست‌های سرولوژی کرونا  گفت: برخی از آزمایش‌های سرولوژی برای تعیین تکلیف کرونای افراد استفاده می‌شود، در حالی‌که این آزمایش‌ها واکنش سیستم ایمنی بدن را به مواجهه با ویروس مشخص می‌کنند. سیستم ایمنی بدن به زمان نیاز دارد و کوتاه‌ترین زمان که سیستم ایمنی بدن می‌تواند پاسخ بدهد، کمتر از یک هفته است. اگر بخواهیم یک آزمایش مثبت سرولوژی از یک فرد داشته باشیم، در فردی که ویروس را دریافت کرده باید تا یک ماه صبر کنیم.

وی ادامه داد: افرادی که در بیمارستان بستری هستند، بیشتر از افرادی که کارشان به بیمارستان نمی‌کشد، پاسخ ایمنی می‌دهند. در نتیجه ممکن است کاربرد این آزمایش در بیمارستان بیشتر باشد. افرادی که فرم بی علامت یا فرم کم علامت را می‌گیرند، ممکن است آزمایش سرولوژی آنها منفی بماند و از این آزمایش نمی‌توان برای تعیین وضعیت فرد در حال حاضر استفاده کرد. از این آزمایش فقط برای بررسی اپیدمیولوژی استفاده می‌شود.

مدیرکل آزمایشگاه‌های مرجع سلامت وزارت بهداشت بیان کرد: در انگلستان تجربه ناموفق استفاده از آزمایش سرولوژی و حتی در اختیار گذاشتن رپید تست آن وجود دارد. در انگلستان بعد از چند میلیون کیت مختلفی نتوانستند نتایج خوبی دست پیدا کنند، امیدواریم در آینده کیت‌های سرولوژی درست شود که نتایج آن مثل کیت‌های هپاتیت و اچ آی وی معتبر باشد چرا که هنوز چند ماه از اپیدمی می گذرد.

او ادامه داد: این تست‌ها بی‌ارزش نیستند، اما به اندازه کیت‌های تشخیصی آنتی بادی تست‌های هپاتیت ب و اچ آی‌ وی قاطع هستند، کاربرد ندارند. استفاده نادرست از این تست‌ها ممنوع است و در صورتی که تعرفه‌ها در این زمینه رعایت نشود باید با آزمایشگاه خاطی برخورد شود. دو تست IGM و IGG وجود دارد که سیستم ایمنی بدن در اولین مقابله با ویروس مولکولی می‌سازد که تا یک هفته قابل اندازه‌گیری است و این به عنوان IGM شناخته می‌شود و در صورتی که مثبت باشد نشانگر این است که بیمار در مراحل حاد خود قرار دارد. سپس این ملکول روی IGG سوییچ می‌شود. این در حالی است که در مورد کووید ۱۹ نمی‌توان نتایج را در تست سرولوژی به این صراحت تفسیر کرد. این بیماری ناشناخته است و باید صبر کنیم که بدانیم کدام آزمایش سرولوژی می‌تواند برای ما موثر باشد.

سمیعی افزود: چندین بار از انجمن‌های آزمایشگاهی و نظام‌پزشکی دعوت کرده‌ایم و از آن‌ها خواسته‌ایم که حتی اگر مشکلات اقتصادی دارند برخی کارها را انجام ندهند. در حال حاضر ما گرفتار کاربرد غیرضروری آزمایش سرولوژی شده‌ایم. البته بدون پژوهش اطلاعات ما زیاد نخواهد شد. ماجرای تمایل به سمت تست‌های سرولوژی نیز برای کاربرد متفاوتی به اسم گواهی سلامت بود و ما هنوز امیدواریم تست‌هایی پیدا شود که بتوانیم از آن استفاده کنیم و بیماری را مدیریت کنیم. دقت کنید که برد در این زمانه با کسی است که بتواند بهترین راه برای بازگشت نیروها به کار را پیدا کند. هر کشوری فاصله خودش را با بازگشت ایمن به کار به هر روشی که به صلاح باشد، کوتاه می‌کند و در این صورت می‌تواند برنده باشد آن هم به شرطی که با پرداخت هزینه کمتر بتوانیم موفق باشیم.

تست مولکولی یا PCR در تشخیص کرونا قطعی هستند

سمیعی گفت: فقط آزمایش‌های تشخیص مولکولی یا PCR قطعی است. این آزمایش‌ها گران قیمت و تخصصی هستند. خیلی مهم است افرادی که این آزمایش‌ها را انجام می‌دهند دانش و مهارت کافی داشته باشند. کیت‌هایی که برای این کار استفاده می‌شود عمدتا کیت‌های تولید داخل است و قبل از توزیع، این کیت‌ها بین آزمایشگاه‌ها در انستیتو پاستور تست می‌شوند. اگر نتیجه مطلوب داشته باشند، بین آزمایشگاه‌ها توزیع می‌شوند.

او ادامه داد: آزمایش‌های سرولوژی هم اگرچه اسم اختصاصی آزمایش کووید ۱۹ را دارند، اما کاربرد محدودی در مدیریت بالینی و تعیین وضعیت افراد را دارد اما برای تعیین وضعیت جامعه می‌توانیم از تست‌های سرولوژی استفاده کنیم. در این شرایط نیاز نیست وضعیت همه افراد جامعه را تشخیص داد و تصویر کلی کافی است و این تست ها در فاصله یک و سه ماهه انجام می شود و در حال حاضر دو مطالعه در وزارت بهداشت برای آزمایش‌های سرولوژی شروع شده است. یکی ارزش این آزمایش را در نظر گرفته و دیگری نیز در فواصل یک ماهه، تصویری از استان‌های کشور و وضعیت ابتلا در کشور را نشان خواهد داد.

اولویت های وزارت بهداشت برای تست رایگان کرونا

سمیعی درباره اینکه چرا مانند گذشته از خانواده و اطرافیان افراد مبتلا به کرونا تست گرفته نمی شود، بیان کرد:‌ با افزایش شیوع کرونا و ابتلای بیشتر مردم، ظرفیت آزمایشگاه‌های ما نیز تحت تأثیر قرار گرفته است و این اصلا جای تعجب ندارد که زنجیره تأمین دچار مشکل شود و این موضوع تقاضا و تولید است و با دستور معاونت درمان به طور موقتی مقر شد، تنها افرادی که نیازمند به انجام آزمایش هستند، آزمایش را انجام می‌دهند و آنها در اولویت قرار خواهند گرفت و باید توجه داشت وزارت بهداشت الگوی های جهانی را هم برگزار کند.

او ادامه داد: مردم عادت کرده بودند بی مورد به مراکز سرپایی مراجعه کنند و باید اندیکاسیون یا مورد تجویز را در نظر گرفت، اندیکاسیون‌ها در این مورد بسیار وسیع‌اند. مثلا اگر در محل کار تعریفی از مواجهه نزدیک میان افراد داشته باشیم، ممکن است ملاک انجام آزمایش میان فرد مبتلا و سایرین متفاوت باشد. این موضوع بنا به تشخیص پزشک صورت می‌گیرد، اما زمانی که ظرفیت آزمایشگاهی محدود هستند، باید تعادل را برقرار کنیم. برای این موضوع سازمان جهانی بهداشت کشورها را در عین تشویق به تست بیشتر توصیه می کنند تا تعادل ایجاد شود و اعلام می‌کند کسانی که آسیب پذیر هستند یا در بیمارستان‌ها بستری هستند در اولویت اول انجام آزمایش قرار دارند. اولویت دوم گروه‌های پزشکی هستند که در ارتباط با افراد بیماری قرار دارند و در کشور ما پزشکان خط مقدم در اولیت گروه های پزشکی برای تست محسوب می شوند و گروه سوم گروهی هستند که اولین فرد در یک خانه، پادگان یا سایر جاهایی حضور داشتند که افراد زیادی در تعامل با آنها بودند.  

مدیرکل آزمایشگاه‌های مرجع سلامت وزارت بهداشت افزود: سازمان بهداشت جهانی اعلام می‌کند اگر نفر اول با آزمایش مثبت شناسایی شد تمام افراد علامت‌داری که با او در ارتباط بودند باید بدون انجام آزمایش وارد فاز ایزولاسیون شوند و باید متقاعد شوند که ایزوله شوند و زنجیره انتقال را این گونه قطع کنیم، افرادی که علامت ندارند و شغل مهمی دارند می‌توانند به محل کار برگردند و اگر علامت‌دار شدند باید به قرنطینه بروند.پس از گذراندن دوره می‌توانند بدون آزمایش از قرنطینه خارج شوند. وقتی به محل کار حاضر شدند باید ماسک بزنند و فاصله فیزیکی را رعایت کنند. با این روش می‌توان حداکثر استفاده را از ظرفیت آزمایشگاهی انجام داد.

سمیعی درباره شرایط انجام دورکاری در ادارات و سازمان‌ها بیان کرد: در سازمانی که  افراد دورکاری می کنند، بهترین کار این است که مسئول فناوری اطلاعات تحت نظر باشد، زیرا  حضور او اهمیت زیادی در حفظ دورکاری برای سایر افراد دارد و از این رو حتی این افراد اگر بدون علامت هم آزمایش بدهند، کار درستی انجام شده  است و این آزمایش ها اتلاف هزینه نیست. همچین حفظ سلامت افراد یا کسانی که پست مهم یا امنیتی دارند، باید مورد توجه قرار گیرد البته سیاست‌ها در مجموعه‌های مختلف متفاوت است. مثلا در کارخانه‌ها ممکن است افراد صرفا با علامت‌های خود مورد بررسی قرار گیرند و غربالگری می شوند.

تست کرونا در منزل ممنوع

او درباره انجام آزمایش‌های تشخیصی کرونا در منازل و با اپلیکیشن‌ها بیان کرد: خیلی  اپلیکیشن‌ها مردم  را تشویق می کنند که در منزل از انها تست بگیرند و این باعث می‌شود که سیستم موازی و پنهان درست شود و ما با این کار آزمایشگاه‌ها و نمونه‌گیری در منزل موافق نیستیم چرا که از کنترل وزارت بهداشت خارج است و اطلاعات نیز همان‌جا می‌چرخد و مشخص نیست از این اطلاعات چطور استفاده می‌شود همچنین مشخص نیست جواب این تست‌ها چقدر درست است.

سمیعی گفت: می دانیم برخی آزمایشگاه های مورد تایید با سالمندان یا افراد ناتوانی رو به رو هستند که  توانایی حضور در آزمایشگاه را ندارند و پرخطر محسوب می شوند و انجام آزمایش در منزل با تشخیص پزشک برای موردی این چنین اشکالی ندارد البته مشروط به اینکه استانداردهای وزارت بهداشت و تعرفه‌ها رعایت شود و نتایج در اختیار وزارت بهداشت قرار بگیرد.

سمیعی درباره تغییر رفتار ویروس و انتقال از سطوح بیان کرد: نظرات در مورد نحوه انتقال ویروس در حال تکمیل شدن است و یکی از دلایلی که باعث می‌شود نظرات متفاوت شنیده شود، این است که مردم اجازه زندگی نرمال را ندارند، به نظر نمی‌رسد رفتار مردم در استان‌های مختلف خیلی متفاوت باشد، اما می‌بینیید که شرایط برخی استان‌ها حاد شده و علت یابی دشوار است. در مورد انتقال از سطوح نیز همه چیز بسته به شرایط فیزیکی محیط دارد، مثلا در آزمایشگاه ها خطر انتقال ویروس وجود دارد و آلودگی زدایی سطوح اهمیت دارد تا در آزمایشگاه‌ها خطر انتقال ویروس کاهش یابد.

ماجرای حواشی تست کرونای فوتبالیست ها

سمیعی در پاسخ به سوال خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان درباره حواشی مربوط به تست کرونای فوتبالیست‌ها و زیر سوال رفتن برخی آزمایشگاه های وزارت بهداشت مثل بیمارستان مسیح دانشوری اظهار کرد: این مورد نیز جزو چالش‌های بازگشت به کار محسوب می‌شو و با افراد علامت دار یا مراجعان بیمارستان ماجرا تفاوت دارد، در این افراد تست انجام می شود و در نهایت بنا به تشخیص پزشک بیمار تعیین تکلیف می شود اما  در فضای بازگشت به کار، کارفرماها رفتار متفاوتی دارند زیرا باید 14 روز به فرد مبتلا که در محیط کار نیست حقوق بدهند یا اصرار به ادامه کار با استفاده از ماسک و اقدامات این چنینی داشته باشند.

او ادامه داد: بیمارستان مسیح دانشوری یکی از بهترین آزمایشگاه‌های کشور در تست کروناست. در مورد تست فوتبالیست‌ها برخورد منافع یا تضاد منافع سبب زیر سوال رفتن نتایج شد و بایدبدانیم که اقداماتی که بیمارستان مسیح دانشوری انجام داد همان اقدامی است که برای همه مردم انجام می‌دهد و موضوع در این میان کمی متفاوت بود چرا که باشگاه مربوطه از اعلام نتایج یک نفعی می‌برد و فدراسیون و لیگ نیز نفعی دیگری می‌بردند و موضوع به سادگی تعیین تکلیف یک بیمار کرونایی در بیمارستان نیست و نیاز به یک دستورالعمل ویژه داریم تا اگر تضارب منافع رخ داد به شکل فنی اختلافات حل شود. اکنون می‌دانیم که تست در زمان‌های مختلف می‌تواند نتایج متفاوتی داشته باشد و اکنون بیش از یک میلیون تست انجام داده و به این موضوع رسیده و برای حل آن دستورالعمل داریم.

سمیعی تصریح کرد: برای بازگشت فوتبالیست ها به لیگ های فوتبال یا فعالیت های طبیعی دستورالعمل های کنونی کارکرد لازم را ندارد و  من از دوستان خواهش کردم اگر قرار است از آزمایش‌ها در این موارد استفاده کنند به خاطر تضاد منافع اجازه ندهند که اعتبار مراکز آزمایشگاهی ما زیر سوال برود، دوستانمان در مسیح دانشوری خدمات آزمایشگاهی با سطح بالا ارائه می دهند و باید توجه داشت گاهی به دلیل نبود دستورالعمل درست ممکن است مردم بی دلیل به سیستم دولتی با کیفیت بالا مشکوک شوند.

او بیان کرد: حواشی تست کرونای فوتبالیست ها به نظر من به انتظارات متفاوت ذی نفعان از نتایج آزمایش ها باز می گردد، شاید دستورالعمل های ما نیاز به بازنگری دارند و در اینکه در تفسیر نتایج یک الگوریتم متفاوت نیاز داریم شکی نیست، نیاز داریم با متخصصان و مسئولان صحبت کنیم تا اگر قرار است آزمایشگاه در بازگشت به کار نقشی داشته باشد به گونه ای عمل کنیم که تضارب منافع مدنظر قرار گیرد و فکر می کنم چون این موضوع دیده نشده است هر کس بنا بر تفسیر خود اظهار نظر کرده و موضوع قبل از بررسی تخصصی در رسانه ها مطرح و حاشیه دار شده است، اما به طور کلی با ورود بخش دولتی به این طور بازی ها مخالف هستم.

سمیعی در پاسخ به سوال خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان  درباره میزان ابتلای کادر آزمایشگاهی به کرونا تصریح کرد: مطمئنم کسانی را داریم که شاغل در آزمایشگاه‌ها هستند و به ویروس کرونا مبتلا شدند، اما احتمال انتقال ویروس کرونا به همکاران کادر درمان و پرستاران و پزشکان بسیار بیشتر از احتمال انتقال ویروس به آزمایشگاهیان است؛ چرا که آنها پوشش‌های کامل‌تری نسبت به کادر درمان دارند اما این که بخواهیم تشخیص دهیم نیروی ما دقیقا در کجا به ویروس مبتلا شده است کار راحتی نیست.

تعرفه آزمایش‌های سرولوژی در مسیر تصویب است

سمیعی درباره تعرفه مصوب تست‌های سرولوژی تصریح کرد: برخی از فرایند تدوین تعرفه به این شکل است که زمانی که خدمتی ضروری تشخیص داده شود، براساس هزینه تمام شده‌ای که دارد تعرفه آن تعریف می‌شود. وزارت بهداشت و شورای عالی بیمه سلامت صلاحیت تصویب این تعرفه را ندارند. یعنی اگر تعرفه‌ای پیشنهاد شود تا زمانی که هیأت دولت تصویب نکند، تعرفه قانونی نخواهد بود. در این زمینه در مورد آزمایش‌های سرولوژی یک کد، مشخص شده است که نشان می‌دهد هزینه آزمایش حدود ۲۹ تا ۳۰ هزار تومان است و زمانی که هزینه تمام شده کیت آزمایش سرلوژی کووید ۱۹ را برآورد کردیم تولیدکننده اعلام کرد که هزینه او بین ۱۷ تا ۱۷ هزار و ۵۰۰ تومان است.

او ادامه داد: البته در آن زمان تنها یک تولیدکننده داشتیم اما در این فاصله چند تولیدکننده دیگر نیز بازار وارده شده‌اند. اکنون تعرفه آزمایش‌های سرولوژی در مسیر تصویب نهایی و پیشنهاد به هیأت وزیران است و اگر رقابت در جامعه اتفاق بیفتد و قیمت کیت برای تولیدکننده کاهش یابد، با این تعرفه هم می‌تواند ارائه خدمات را انجام دهد. چیزی که وزارت بهداشت در حال حاضر ابلاغ کرده است کد ۸۰۳۷۲۰ کتاب ارزش نسبی است و بخش خصوصی نیز باید هزینه حدود ۲۹ هزار تومان را برای این آزمایش دریافت کند.

احتمال منفی بودن تست سرولوژی مبتلایان کم علامت یا بی‌علامت

او در ادامه درباره آزمایش‌های سرولوژی تأکید کرد: این آزمایش واکنش سیستم ایمنی بدن به بیماری را نشان می‌دهد و در صورتی که بخواهد پاسخ مناسبی داشته باشد باید حداقل یک هفته از زمان بیماری گذشته باشد و در صورتی که بخواهیم آزمایش مثبت از فرد مبتلا داشته باشیم شاید حتی لازم باشد تا یک ماه نیز صبر کنیم. این در حالی است که در افرادی که به شکل کم علامت یا بی‌علامت به بیماری مبتلا می‌شوند ممکن است آزمایش سرولوژی منفی باشد. آزمایش سرولوژی برای بررسی‌های اپیدمیولوژی استفاده می‌شود و تفسیر آن نیز باید توسط فردی متبحر صورت بگیرد.

سمیعی درباره تأمین کیت‌های تشخیص ویروس کرونا گفت: این کیت‌ها مانند کیت‌های قبلی که برای سایر بیماری‌ها استفاده می‌شد، تأییدیه‌های نهایی ندارند، اما چاره‌ای هم نداریم جز استفاده از آن‌ها. پس مجبور به ارائه مجوز هستیم تا کیت‌ها قابلیت خرید و فروش داشته باشند، اما مردم نباید به این کیت‌ها دل ببندند و فکر کنند با انجام آزمایش در برابر بیماری مصون خواهند بود.

او ادامه داد: در حال حاضر در حال تدوین دستورالعمل‌هایی هستیم که از این طریق ظرفیت بخش خصوصی را برای انجام این آزمایش‌ها افزایش دهیم. ما حدود ۲۸ تا ۳۰ هزار تست در روز ظرفیت انجام آزمایش را داریم، اما باید این عدد ارتقا پیدا کند؛ چرا که در پاییز با همزمانی آنفولانزا و کووید ۱۹ روبرو خواهیم بود. پس باید ظرفیت‌های ما افزایش یابد. آزمایش قطعی تشخیص کرونا پی‌سی‌آر است و این اهمیت بسیار زیادی دارد که کسی که نمونه‌گیری و آزمایش را انجام می‌دهد مهارت کافی داشته باشد. کیت‌هایی که استفاده می‌شود عمدتا تولید داخلی هستند. بنابراین در انستیتو پاستور امتحان می‌شوند و سپس در آزمایشگاه‌ها استفاده می‌شوند. اگر هر شکایتی برای کیت‌ها وجود داشته باشد رسیدگی به سرعت صورت خواهد گرفت. آزمایش سرولوژی نیز کاربرد محدودی در تعیین وضعیت افراد مبتلا شده و همچنین تعیین وضعیت جامعه خواهد داشت.

سمیعی با بیان این که ارزیابی‌ها نشان می‌دهد هزینه تست‌ مولکولی می‌تواند  کمتر از موارد اعلام شده باشد، گفت: مدتی  است که فقط از کیت‌های تولید داخل مولکولی استفاده می‌کنیم. در این زمینه هیات امنای صرفه جویی ارزی وزارت بهداشت در حال برگزاری یک مناقصه است که به صورت زمان بندی شده نیاز شبکه آزمایشگاهی کشور را تامین کند. تلاش ما همواره بر این است که نیازمان به خارج از کشور کاهش پیدا کند. ما همچنان نگران شهریور و مهر هستیم که می‌توانیم نیازهای کشور را تامین کنیم یا خیر. به محض این که تلاشمان برای حل مشکلات صورت می‌گیرد تحریم‌های بانکی زنجیره تامین را دچار مشکل می‌کنند.

وی در ادامه سخنان خود با اشاره به این که با وسعت گرفتن انجام آزمایش‌ها پس از شیوع کرونا استهلاک دستگاه‌ها در آزمایشگاه بالا رفته است، گفت: این در حالی است که هزینه تامین دستگاه‌ها نیز بسیار افزایش یافته است. در طول تاریخ این میزان آزمایش مولکولی انجام نشده بود.

اهمیت  تولید کیت‌های تشخیص همزمان آنفلوآنزا و کرونا

سمیعی در پاسخ به سوالی درباره امکان تولید کیت‌های تشخیصی همزمان آنفلوآنزا و کووید ۱۹ گفت: اگر نتوانیم تکلیف آنفلوآنزا و کووید ۱۹ همزمان با هم در یک تست مشخص کنیم در شهریور و مهر دچار چالش خواهیم شد. اگر امروز آزمایشگاهی روزانه ۱۰۰ یا ۲۰۰ تست کرونا انجام می‌دهد در آن زمان ممکن است به نصف ظرفیت خود برسد یک روش چند آزمایشی وجود دارد که نمونه در یک لوله قرار می‌گیرد و برای انجام هر دو آزمایش استفاده می‌شود که باید به شکل صنعتی تولید شده و از اعتبار آن و نتایجش اطمینان حاصل کنیم.

او ادامه داد: در این روش آزمایشگاه‌ها استخراج نمونه را یک بار انجام می‌دهند و به دنبال دو عامل می‌گردند. دو مرکز مراحل اولیه این کار را انجام دادند و خوش بین هستیم این موضوع صنعتی شود که تا دو ماه آینده چالش کمتری در این زمینه داشته باشیم.

مدیرکل آزمایشگاه مرجع سلامت وزارت بهداشت افزود: ما از روز اول که تولیدکنندگان و محققان را برای تولید کیت تشخیصی کرونا دعوت کردیم به آنها اعلام کردیم که در شهریور و مهر منتظر کیت‌های دو گانه آنفلوآنزا و کووید ۱۹ هستیم دو مرکز تولید و دانشگاه اراک مراحل اولیه این کار را انجام داده‌اند. خوش بین هستیم که این موضوع صنعتی شود و تا دو ماه آینده چالش کمتری در این زمینه داشته باشیم. از روز اولی که تولیدکنندگان و محققان را برای کیت کووید ۱۹ دعوت کردیم، به آنها گفتیم که شهریور و مهر ماه منتظر کیت‌های دوگانه آنفلوآنزا و کووید ۱۹ هستیم و خوش بین هستیم که این کیت‌ها را تا شهریور ماه داشته باشیم.

صحت نتایج تست‌های تشخیصی کرونا

وی درباره میزان صحت نتایج در تست‌های تشخیصی کرونا گفت: خیلی اوقات این بیماری شبیه به سرماخوردگی ظاهر می‌شود و این که تا چه میزان جواب آزمایش می‌تواند مطمئن باشد به بازه زمانی انجام تست، نحوه نمونه‌گیری، تبحر فردی که نمونه می‌گیرد و ... بستگی دارد. اکنون در مراکز دانشگاهی ما تا ۴۰ تا ۵۰ درصد موارد پاسخ‌ها مثبت هستند. اما در مواردی که تست به صورت غیر ضروری انجام می‌شود ممکن است جواب‌های منفی زیادی داشته باشیم.

سمیعی همچنین در پاسخ به سوالی درباره تست‌های تشخیصی زودرس سرطان دهانه رحم گفت: در این مورد برنامه‌های خوبی داشتیم که با بوجود آمدن ماجرای بیماری کرونا برنامه‌هایمان تحت تاثیر قرار گرفتند. در صورتی که واکسیناسیون HPV به خوبی انجام گیرد نیاز به تست تشخیص سرطان دهانه رحم کاهش پیدا می‌کند و در زمانی که موفق به گسترش پوشش واکسیناسیون نشویم، باید به سراغ این تست بیاییم. انجام این تست بسته به میزان هزینه‌ای که انجام می‌شود می‌تواند ۵، ۷ تا ۱۰ سال زودتر تشخیص سرطان دهانه رحم را انجام دهد.

۲ آزمایشگاه متخلف به تعزیراتی معرفی شدند

وی در پاسخ به سوالی در مورد تخلفات صورت گرفته در آزمایشگاه‌ها و با اشاره به ورود جدی به این موضوع بیان کرد: در این زمینه آماری نداریم. چیزی که تاکنون اطلاع دارم حداقل در تهران دو آزمایشگاه بدون مجوز فعالیت می‌کردند که تعزیراتی شدند. ما نمی‌خواهیم آبروی آزمایشگاه‌ها را ببریم؛ چرا که خیلی از آزمایشگاه‌ها در این شرایط و زیر فشارهای اقتصادی فعالیت مناسبی خواهند داشت. براساس دستور دکتر رئیسی معاون بهداشت وزارت بهداشت آماده می‌شویم برای انجام ۳۰ هزار تست در روز که این به معنای انجام ۹۰۰ هزار تست در ماه است. مردم هم در صورتی که تخلفاتی را دیدند می‌توانند شکایات خود را به سامانه ۱۹۰ اطلاع دهند. اما اولویت اول برای رسیدگی به این موضوعات معاونت درمان هر دانشگاه است.

سمیعی با اشاره به این که آزمایشگاه‌ها پس از انجام تست، مشاوره‌ای به بیمار نمی‌دهند و وظیفه‌شان هم این نیست، گفت: اگر کسی کاندید انجام آزمایش شود آن زمان به او اعلام می‌شود تا زمان اعلام نتایج آزمایش در قرنطینه بماند. در هر جایی که ظرفیت نمونه گیری بیش از ظرفیت آزمایشگاه بود با کندی در جواب دهی رو به رو شدیم در حال حاضر استاندارد ما برای اعلام نتیجه آزمایش ۴۸ ساعت است که ممکن است تا ۷۲ ساعت نیز افزایش پیدا کنند، اما در برخی دانشگاه‌ها دیدیم که این تاخیر حتی به ۷ روز و ۱۰ روز نیز کشیده شد. حتی در بازدیدهایی که داشتیم متوجه شدیم پاسخ‌های آزمایش در سیستم بیمارستان مربوطه ثبت شده و مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما از آن جا که با کمبود نیروی کار رو به رو بودند، این نتایج در سیستم ما در وزارت بهداشت قید نشده بود و به این شکل به ما اعلام می کردند که حتی تا ۵۰ هزار پاسخ تست در دسترس‌مان است، اما زمان ثبت آن در سیستم را نداریم.

زمان بازگشت به کار بهبودیافتگان کرونا

وی درباره شرایط بازگشت به کار بهبود یافتگان کرونا گفت: نظرات متفاوتی در این زمینه اعلام می‌شود مثلا CBC آمریکا نظرات خود را دارد اما با گذشت ۱۰ تا ۱۴ روز پس از بروز بیماری فرد می‌تواند بدون انجام آزمایش مجدد در محل کار خود حاضر شود، آن هم به شرط رعایت پروتکل‌های بهداشتی و استفاده از ماسک.

سمیعی با تاکید بر این که نمونه‌گیری کووید ۱۹ از کودکان بسیار سخت خواهد بود، تاکید کرد: اگر کودکی مبتلا به کووید ۱۹ باشد  و پزشک ظن قوی نسبت به وجود بیماری در کودک داشته باشد با در نظر گرفتن علایم دیگر او را جزو موارد محتمل بیماری کووید ۱۹ قلمداد می‌کنند.

انتهای پیام/