چالشی پر فراز و نشیب در کسب و کارها؛ دریافت وام نسخه شفابخش است؟
دریافت وام و تسهیلات برای کارآفرینان و صاحبان مشاغل چاقوی تیز دولبه‌ای است که اگر نحوه استفاده از آن را ندانند، مشکلاتی بزرگ برای آنها در پی خواهد داشت.
به گزارش خبرنگار حوزه فناوری گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، وقتی از رفع موانع اشتغال، افزایش تولید، کارآفرینی، توسعه و .. صحبت می‌شود برای بسیاری از افراد ارایه وام یا تسهیلات به بنگاه‌ها اولین راهکار است؛ اما سوال اینجاست که آیا این وام گره گشای توسعه کارآفرینی است؟ در پاسخ باید گفت که هیچ وقت نمی‌توان یک راهکار و یک نسخه برای همه کسب وکارها در نظر گرفت؛ چه بسیار دارو‌هایی که یک بیماری را خوب می‌کند، اما عوارضی شدید بر بیماری و یا صحت عملکرد اجزای دیگر دارند؛ لذا در ارایه راهکار و یا درمان برای حل هر معضلی، اولین کار بررسی کامل ساختار معضل و سپس نسخه‌پیچی است.حال چگونه برای توسعه کسب وکار و یا حرکت قطار فناوری بر دوش استارت آپ ها، یک نسخه واحد ارایه تسهیلات در نظر می‌گیریم؟
در کنار سوالاتی که درباره چند و چون دریافت وام و تاثیر آن بر تولید مطرح می‌شود برخی دغدغه‌هایی از قبیل ابزار نظارت بر هزینه کرد وام کسب وکار، احکام دینی این وام و چالش‌هایی موشکافانه از این جنس را هم دارند؛ در این باره امیر حسین اسدی مدیر عامل بنیاد توسعه فناوری فرهنگی در گفت وگو با خبرنگار حوزه فناوری اظهار کرد: به عنوان مشاور توسعه کسب وکار، بار‌ها دیده ام که تسهیلات اعطایی در مسیری به غیر از کارآفرینی هزینه شده است علاوه بر آن بار‌ها دیده ام این تسهیلات و وجوه جز بدهی و آسیب به وام گیرنده عایدی دیگر برای کسب وکار و توسعه کارآفرینی کشور نداشته است.
ضعف ساختاری در نظام بانکی، اداری و ارایه تسهیلات در کشور
او گفت: در بسیاری از مواقع نیز هیچ نظارتی بر شیوه هزینه کرد وام انجام نمی‌شود؛ گاهی هم یا نظام بانکی یا ارگان ارایه کننده تسهیلات، دانش و دانایی ارزیابی هزینه کرد وام و توسعه کسب وکار را ندارد. پس چگونه می‌توان از یک کارمند معمولی نظام بانکی و یا صندوق‌های ارایه کننده تسهیلات با حداقل دانایی از کسب وکار و اصول توسعه آن توقع نظارت بر شیوه عملکرد یا حتی ارائه مشاوره داشته باشید؟
اسدی ادامه داد: بررسی بسیاری از سازمان‌های بین المللی ارایه تسهیلات کارآفرینی نشان از علم بسیار بالای مدیران این صندوق‌ها در توسعه کسب وکار دارد. به عبارتی مدیران این سازمان‌ها و نیروهایشان، خود مشاورین و توانمندان عرصه کسب وکار هستند و توانایی بررسی و ارایه راهکار‌های نظارتی و اصلاحی را دارند. به نظر شما یک کارمند معمولی بانک با تخصص حسابداری، توانایی سنجش میزان پیشرفت وجوه دریافتی کسب وکار در حوزه فناوری را دارد؟
مدیر عامل بنیاد توسعه فناوری فرهنگی افزود: بسیاری از وام‌های بزرگ ارایه شده برای کسب وکار، در مسیر خرید و فروش ارز و املاک بزرگ هزینه شده است و نه تنها به ارتقای کسب وکار کمکی نکرده، بلکه باعث افزایش تورم در جامعه و تاثیرات منفی بر کسب وکار شده است. نگاهی به روزنامه‌ها و آمار روزانه اختلاس‌ها حکایت از ضعفی ساختاری در نظام بانکی، اداری و ارایه تسهیلات در کشور دارد. متاسفانه برخی از دولتمردان در دولت‌های قبلی و فعلی، هنگام مواجه شدن با بحران بیکاری تنها به یک راهکار ساده می‌رسند! پرداخت تسهیلات به افراد و کسب وکارها؟!
در چه مرحله‌ای از کسب وکار، تسهیلات دریافت کنیم؟
مدیر عامل بنیاد توسعه فناوری فرهنگی درباره زمان دریافت تسهیلات برای کسب وکار اظهار کرد: در هر مرحله‌ای از کسب وکار، اگر بررسی‌های کاملی انجام نشده باشد و مبتنی بر تک تک شرایط، ریسک‌های کار و مسیر غلبه بر ریسک را رصد نکرده ایم حق گرفتن وام را نداریم؛ چراکه بسیار ضروری است تا محاسبات کامل مالی خود را برای دریافت وام انجام دهیم و برنامه‌های خود را برای زمانی که تحریم می‌شویم، زمانی که خط تولید خوابیده است، زمانی که قیمت مواد اولیه بالا رفته است، زمانی که موعد پرداخت قسط وام‌های قبل رسیده است و منابع در گردشی نداریم، برای مواقعی که ممکن است فروش کاهش یابد و فشار مالی، خط تولید را متوقف کند، ذخیره کنیم.
اسدی ادامه داد: وام برای پژوهش، زمانی که محصول هنوز وارد بازار نشده و فروشی نداریم، مرحله‌ای از کسب وکار که به دلیل مشکلات فناوری و نقص در زنجیره تولید، تعطیل شده است یا وجود رقیبی بسیار توانمند با نقدینگی بالا کار اشتباهی است؛ در این شرایط اگر کوچکترین خطای ساختاری یا اجتماعی اتفاق بیفتد قطعا با مشکلات عدیده‌ای مواجه خواهیم شد.
آیا برای دریافت تسهیلات، نیاز به آموزش و توانمند سازی داریم؟
او با اشاره به الزامی بود فرآیند آموزش کسب و کار بیان کرد: بدون توانمند شدن و آموزش، چگونه می‌خواهیم در مسیر پر تلاطم کارآفرینی قدم بگذاریم؟ بسیاری از مدیران کسب وکار‌های کوچک را دیده ام که پس از دریافت تسهیلات، این منابع را در مسیر تجملات شخصی هزینه کرده اند! برای دریافت تسهیلات، باید فرایند‌های آموزش تسهیلات گیرندگان به بهترین شکل انجام شود.
اسدی گفت: وام گیرنده باید بداند پولی را که دریافت می‌کند درآمد حاصل از فروش خدمات، درآمد حاصل از فروش سهام و ارزش‌های شرکت نیست، بلکه این پول فقط قرض است؛ البته قرضی که حتما با سودی مشخص باید در زمان مشخص بازپس داده شود؛ پس باید مدیریت مالی را به بهترین شکل انجام داده و برای هر روز و هر ثانیه پس از وام برنامه ریزی انجام شود؛ باید بدانیم این وام برای توسعه کسب وکار در زمان مشخص است و هر کاری که ما را از مسیر اصلی دریافت تسهیلات باز دارد محکوم به شکست است.
بیشتر بخوانید
مدیر عامل بنیاد توسعه فناوری فرهنگی بیان کرد: آیا مدیران آموزش کسب وکار را فراگرفته اند که این منابع چیست؟ کجا باید مصرف شود؟ چگونه باید مصرف شود؟ کجا باید هزینه شود؟ آیا این مدیران می‌دانند که این تسهیلات با سود بالا، قیمت تمام شده تولید را افزایش می‌دهد و این قیمت تمام شده بالا، باید در شاخص‌های فروش تاثیرگذار باشد؟ آیا صاحبان کسب وکار می‌دانند که تسهیلات با تنفس پایین چه تفاوتی با تسهیلات با تنفس بالا دارد؟ و این تنفس چگونه محاسبه می‌شود؟ آیا کارآفرینان می‌دانند تفاوت تسهیلات ارزان قیمت و تسهیلات گران قیمت بر توسعه تولید و فروش چیست؟ آیا صاحبان کسب وکار می‌دانند که تفاوت انواع سرمایه گذاری چیست؟ یک کارآفرین موفق قطعا می‌داند که یک درصد کاهش و یا افزایش سود بانکی، باعث تغییر تمامی شاخص‌های رشد و توسعه کسب وکار می‌شود و تمامی جداول مالی را تغییر می‌دهد؛ اگر صاحب کسب وکاری بدون توجه به این شاخص‌ها به دریافت هر وامی تن دهد، یا دارای مشکلات وحشتناکی در مسیر تولید خواهد شد یا قصد دارد وام را در مسیری غیر از کسب وکار ارایه شده به بانک و موسسه سرمایه گذاری هزینه کند.
آیا نیاز به نظارت به شیوه هزینه کرد تسهیلات داریم؟
او درباره عدم آشنایی بانک‌ها با منتور‌ها اظهار کرد: بانک‌ها و موسسات سرمایه گذاری که نسبت به نظارت بر هزینه کرد تسهیلات اقدام می‌کنند، امکان موفقیت کسب وکار را افزایش می‌دهند. بسیاری از موسسات سرمایه گذاری جهانی، دارای مشاوران و منتور‌هایی توانمند هستند که در مسیر توسعه کسب وکار در کنار کارآفرین قرار می‌گیرند.
اسدی با اشاره به اینکه این افراد همچون چراغ راهنما، به کارآفرینان کمک می‌کنند تا ضمن استفاده مناسب از منابع بانکی و سرمایه گذاری، ریسک‌های کسب وکار را کاهش دهند، تاکید کرد: متاسفانه معرفی منتور کسب وکار در بانک‌ها و موسسات ما جایی ندارد. منتور‌های توانمندی که می‌توانند ریسک دریافت منابع را برای کارآفرین بسیار کاهش دهند و از سویی امکان هزینه کرد درست منابع را تضمین کنند؛ پیشنهاد می‌شود در تمامی موسسات سرمایه گذاری و بانک ها، تیمی از مشاوران توانمند و منتور‌های کسب وکار، وظیفه ارایه مشاوره به کارآفرینان و نظارت بر هزینه کرد منابع را انجام دهد.
آیا هزینه کرد وام در تحقیقی و پژوهش در کسب وکار‌های نوپا توصیه می‌شود؟
مدیر عامل بنیاد توسعه فناوری فرهنگی درباره درباره اهدای وام در دوران تحقیق و پژوهش اظهار کرد: پژوهش و نوآوری وظیفه دانشگاه ها، دستگاه‌های دولتی و کسب وکار‌هایی است که مراحل اولیه رشد را گذرانده اند و ریسک شکست کسب وکار در درجه پایینی است.
اسدی با اشاره به اینکه پژوهش، وظیفه استارت آپ‌ها در مراحل اولیه رشد یا آغاز کسب وکار نیست، تصریح کرد: دریافت تسهیلات برای انجام کار پژوهشی یا یک ایده فناورانه، کاری بسیار خطرناک و ریسکی بسیار نامتعادل است. پژوهش و توسعه فناوری، کاری بسیار هزینه زاست و اغلب با شکست مواجه می‌شود. چرا باید یک کسب وکار نوپا که احتمال شکست بالایی دارد، خود را در مسیر شکست مضاعف قرار دهد؟ ریسک سرمایه گذاری در پژوهش و نوآوری باید به دوش دولت و نهاد‌های متولی نوآوری مثل دانشگاه‌ها باشد.
او بیان کرد: قطعا دریافت پول نقد و بازپرداخت به صورت قسطی، وقتی درصد سود تسهیلات پایین‌تر از رشد تورمی است، سود آور است؛ اما این سودآوری در تولید نیست و در خرید و فروش و دلالی است؛ اگر کارآفرینی برنامه‌ریزی کند، اصول مدیریت را بلد باشد و در مسیر توسعه کسب وکار از نظر مشاوران توانمند بهره گیرد، دریافت تسهیلات می‌تواند کمک کننده باشد.
آیا استارت آپ‌ها می‌توانند در مراحل اولیه توسعه کسب وکار از تسهیلات استفاده کنند؟
اسدی در پاسخ به اینکه دریافت تسهیلات برای شرکت مناسب است یا سرمایه گذار، گفت: برای کسب وکار‌های فناور و استارت آپ‌های تازه کار، وام را سمی مهلک می‌دانم. تمامی آمارها نشان می‌دهد حداقل هشتاد درصد استارت آپ‌ها شکست می‌خورند. مشکلات کار تیمی، مشکلات موجود در مسیر فناوری، مشکلات عدم شناخت بازار و نبود منابع در زمان مشخص، باعث شکست استارت آپ می‌شود. علاوه بر آن دریافت وام برای توسعه یک کسب وکار فناورانه و نوآور باعث خواهد شد این هشتاد درصد کارآفرینی شکست خورده به هشتاد درصد کارآفرینی بدهکار تبدیل شوند و بدهی قشر نخبه و فناور، مسیر حرکت دوباره آنها را با مشکل مواجه خواهد ساخت. بسیاری با داشتن ضریب هوشی بالا و توانایی‌های عالی، پس از بدهی به نظام بانکی در مرحله استارت آپی، با سختی منابع خود را تسویه کردند و به دلیل مشکلات روحی و عدم درک شکست، به کشور‌های اروپایی و غربی مهاجرت کردند.
او ادامه داد: وقتی تمام آمار داخلی و خارجی نشان می‌دهد هشتاد درصد استارت آپ‌های تازه تاسیس با شکست مواجه می‌شوند، چگونه نظام بانکی و مدیران دولتی راضی می‌شوند به این جوانان توانمند کشورمان تسهیلات بانکی دهند؟ چرا مسیر دیگری برای مشارکت در ریسک کسب وکار وجود ندارد؟ صندوق‌های سرمایه گذاری ریسک پذیر، فرشتگان کسب وکار، شتابدهنده ها، خیرین، بیمه‌ها و مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها مسیری است که می‌تواند در توسعه کارآفرینی فناورانه کمک کند. جوان فناور شکست خورده در کسب وکار، اگر مدیریت شکست را بلد نباشد قطعا اسیر اعتیاد، سرخوردگی اجتماعی و مهاجرت خواهد شد.
بیشتر بخوانید
مدیر عامل بنیاد توسعه فناوری فرهنگی افزود: استارت آپ‌ها به جذب سرمایه گذار خطر پذیر فکر کنند یا درصدی از سهام خود را در ازای سرمایه گذاری در اختیار تامین کننده سرمایه قرار دهند. این کار باعث کاهش خطرات شکست سرمایه گذاری، کاهش استرس‌ها و فشار‌های مدیریتی، امکان دریافت نظارت سرمایه گذار در مسیر توسعه کسب وکار و کاهش مخاطرات شکست می‌شود.
چگونه تاثیرات منفی تسهیلات بر توسعه کسب وکار را کاهش دهیم؟
اسدی گفت: تسهیلات بانکی برای کسب وکار‌هایی مناسب است که در مسیر رشد قرار دارند و با دریافت منابع سرعت حرکتشان تسریع می‌شود. شرکت‌هایی که خط تولید آماده دارند و به دلیل نداشتن سرمایه جاری، فرایند تولیدشان متوقف است، می‌توانند با دریافت تسهیلات، مسیر حرکت خودشان را تسریع کنند.
او ادامه داد: شرکت‌هایی که دارای بازار بالفعل بوده و دستیابی به موفقیت و سود بیشتر آنها به دلیل عدم دسترسی به منابع مالی، با مشکل مواجه است، می‌توانند از وام و تسهیلات استفاده کنند. این شرکت‌ها برای کاهش اثرات منفی تسهیلات، یک برنامه ریزی کامل انجام دهند و دریافت منابع را بر طبق برنامه مدیریتی قابل ارزیابی، برنامه ریزی کنند؛ این شرکت‌ها حتی می‌توانند اگر در مسیر تولید دچار مشکلات ناخواسته‌ای شدند، از منابع بانکی دریافت شده در مسیر دیگری سرمایه گذاری کنند تا بتوانند مانع بروز مشکلات پیش بینی نشده باشند.
آیا برای وام وثیقه ملکی بگذاریم؟
مدیر عامل بنیاد توسعه فناوری فرهنگی با اشاره به چالش‌های وام برای کسب وکارها بیان کرد: مشکل تامین وثیقه ملکی برای وام‌های کسب وکار از چالش‌های دریافت وام در کشور است. در بسیاری از جوامع، وثیقه بانک یا صندوق وام دهنده بخشی از برنامه توسعه کسب وکار، فناوری کسب وکار و ماشین آلات کسب و کار است. گویی در کشور ما همه بار کسب وکار بر عهده کارآفرین است و نظام بانکی کمترین ریسکی را قبول نمی‌کند. وثیقه ملکی یعنی اینکه اگر کسب وکار شما شکست خورد بانک به راحتی به منابع مالی خود که برای کسب وکار اعطا کرده است به همراه سود آن و سود مضاعف آن دست پیدا می‌کند و تمام بدهی به عهده کارآفرین است!
اسدی گفت: اگر بدلایل سیاسی، اقتصادی یا چالش‌هایی مثل بیماری کرونا، کسب وکار با مخاطره روبه رو شد، نقش صندوق‌های وام دهنده و یا بانک‌ها چیست؟ قرارداد‌های منعقد شده با وام گیرنده، تمامی ریسک کسب وکار را بر عهده وام گیرنده قرار می‌دهد و انگار کل دولت و نظام بانکی و حتی بیمه و مالیات خودشان را از کسب وکار کنار می‌کشند و تنها وام گیرنده می‌ماند! در این صورت است که اگر وام گیرنده، وام را در کسب وکار هزینه کرده است هم کسب وکار را می‌بازد و هم خانه و زندگی را؛ یکی از دلایلی که باعث می‌شود وام‌ها در مسیر غیر کارآفرینی تعهد شده مصرف شود شاید همین است.
او در پایان با تاکید بر اینکه هیچ گاه با وعده دیگران کاری را که بار مالی روی دوش می‌گذارد نباید شروع کرد، گفت: اتفاقات سیاسی، تغییر مداوم مدیریت‌ها، نبود تداوم در سیاست‌های اجرایی، بی‌اخلاقی‌های اجتماعی، ضعف‌های مدیریتی و چالشی با نام تغییر مداوم اولویت‌ها باعث می‌شود تا بسیاری از وعده‌ها و تعهدات عملیاتی نشوند؛ لذا کارآفرین موفق کارآفرینی است که تمام کار و فعالیت را با تعهد و توان خودش انجام دهد و روی حمایت و تعهدات دولتی هیچ حسابی باز نکند البته اگر تعهد محقق شد سرعت عمل او را بالاتر خواهد برد و اگر هم محقق نشود حداقل آسیبی به کار او وارد نخواهد شد.
انتهای پیام/
