استفاده ابزاری از زنان در تبلیغ کالا‌ها در فضا‌ی مجازی، موضوعی است که همچنان بدون نظارت به حال خود رها شده است.

گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، آزادی، روشنفکری، تساوی حقوق زن و مرد و ... اصطلاح‌هایی هستند که در سال‌های اخیر بسیار استفاده می‌شوند. عمدتاً کسانی که دنبال راهی برای لاپوشانی‌ بی بند و باری‌ها هستند، از محدودیت‌هایی که اسلام جهت حفظ کرامت و وقار زن برای او مشخص کرده، گلایه می‌کنند و بعضاً آن‌ها را پوچ و بی‌اساس می‌دانند.

همین دیدگاه منجر به انتشار تصاویر و پیام‌هایی در صفحات مجازی می‌شود که هیچ توجیه اخلاقی و منطقی برای آن وجود ندارد و نه تنها باعث جذابیت و جلب توجه به سمت بانوان نمی‌شود؛ بلکه حریم خصوصی آنان را هم خدشه دار می‌کند.

شاید یکی از دلایلی که برخی شرکت‌ها و صاحبان برندهای تجاری اجازه استفاده ابزاری از زنان در تبلیغات کالا را به خود می‌دهند، نبود آگاهی  از سوی تعدادی از افراد جامعه باشد. این شرکت‌ها با تفکری از پیش تعیین شده و جهت‌دار، دست روی نقطه ضعف جامعه گذاشته و جذابیت‌های سیمایی و جنسی زنان را در تبلیغات خود برجسته می‌کنند تا پاکدامنی و عفت زن ایرانی بیش از پیش زیر سوال برود.

آزادی یا بی بند و باری؟ / استفاده ابزاری از زنان در تبلیغات همچنان ادامه دارد/ نهاد نظارتی که از خواب خرگوشی بیدار نمی‌شود

اما نکته مهم این است که چرا نهاد نظارت بر این تبلیغات، همچنان به این موضوع بی‌توجه است و بیش از ۵۰ درصد تبلیغات فعلی در سایت‌ها و صفحات مجازی بر پایه بازی با حجاب، عفاف و جایگاه زن ساخته می‌شوند و هدفی جز جلب رضایت از طریق خودنمایی و عشوه گری‌ زنان در تصاویر و کلیپ هایشان ندارند. با وجود اینکه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بارها اعلام کرده با این نوع تیزرهای تبلیغاتی برخورد می‌کند؛ اما انگار برخوردها راه به جایی نمی برد. چراکه این وضعیت همچنان ادامه دارد. پیش از این گفت و گویی با حجت الاسلام سالک نایب رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس دهم داشتیم که از بررسی تبلیغات نامتعارف در فضای مجازی، توسط کمیسیون متبوعش خبر داد. اما به نظر می‌رسد حالا که مجلس جدید چند ماهی است فعالیت خود را آغاز کرده، باید نظارتی  روی تبلیغات نامتعارف داشته باشد.

مگر نه اینکه در بنــد ١٠ الحاقــی مــاده ۶ قانــون مطبوعــات مصــوب ١٣٧٩ اســتفاده ابــزاری از افــراد (اعــم از زن و مــرد) در تصاویــر و محتــوا، تحقیــر و توهیــن بــه جنــس زن، تبلیــغ تشــریفات و تجمــلات نامشــروع و غیرقانونی مصداقی از تجــاوز بــه حریــم خانــواده و نادیــده گرفتــن منزلــت زن دانســته و در قانــون مطبوعــات ممنــوع شــده است!


بیشتر بخوانید


همچنین در دستورالعمل مطول تهیه آگهی‌های تبلیغاتی در صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران بند‌های بسیاری به شیوه بازنمایی زنان در تبلیغات اختصاص پیدا کرده است. در اصــل ۵٨ این دستورالعمل آمده است: «حضــور خانم‌ها در آگهی‌هایی کــه وضعیــت کالا و مصــارف آن به نقــش خانم‌ها بســتگی نداشــته باشــد، مجــاز نیســت».

اصـل ۵٩ این دستورالعمل نیز اذعان داشته: «آگهی‌هـای رادیـو- تلویزیونـی نبایـد تداعـی‌کننده ایـن امـر باشـد که اشـتغال و تـلاش زن ایرانـی محـدود بـه امـور منـزل اسـت و در عرصه‌های علمـی و فرهنگـی حضـور نـدارد و به طـور کلـی زن مسـلمان ایرانـی نبایـد تحقیـر شـود». در اصل۶٠ نیز آمده است: «آگهی نباید تداعی‌کننده ترجیح بین جنس مذکر و مؤنث باشد».

در اصـل ۶٢ نیز مطرح شده: «آگهی‌ها نبایـد تداعـی‌کننده ایـن فکـر باشـند کـه زن‌ها از مردهـا ناتوان‌ترنـد و نقـش هـر کـدام بایـد کامـل و بی‌نقـص مشـخص شـود». در بخـش مقـررات خانـواده در بنـد ٣ نیز به مقوله مهمی اشاره شده و آمده اسـت: «بـرای حفـظ کرامـت زن، نمایـش تصاویـر او در آگهـی نبایـد هـدف تبلیـغ قـرار گیرد». همه این‌ها تنها بخشی از قواعد فراوان بازنمایی زن در تبلیغات است.

اما امروزه فضای مجازی و پلتفرم‌های نوین تحت اینترنت، بستری را فراهم کرده‌اند که شرکت‌های برجسته یا نوپا بتوانند بدون هیچ نظارتی، تمام هنجار‌های فرهنگی و ارزش‌های زنانگی را نادیده گرفته و تبلیغات خود را با همان نگاه شیءانگارانه و اتکا به جذابیت جنسی زنان به دست مخاطبان برسانند.

استفاده ابزاری از زن در تبلیغات نوعی برده داری است

مریم نیری جامعه شناس فرهنگی، درباره استفاده ابزاری از زنان در تبلیغات به خبرنگار ما گفت: با توجه به اینکه رسانه‌های ارتباط جمعی نقش بی‌بدیلی در معرفی و تعیین سبک زندگی ایفا می‌کنند و تأثیر انکار ناپذیری در ایجاد، تقویت و حتی تغییر نگرش مخاطبان دارند، استفاده از عناصر متنوع محتوایی و ابزار‌های مختلف برای جذب مخاطب و افزایش تأثیر آگهی‌های تبلیغاتی دغدغه اصلی برنامه سازان و مبلّغان تجاری است.

وی افزود: استفاده ابزاری از زن به عنوان یکی از عناصر مهم برای اثربخشی در تبلیغات تجاری، در هرجای دنیا و کشور خودمان مورد انتقاد بسیاری از اندیشمندان و نخبگان فرهنگی قرار گرفته است. با نگاه به مطالعاتی که در این زمینه انجام شده است، می‌بینیم که استفاده نامتعارف از زن  چه تبلیغات محیطی و چه آگهی‌های اینترنتی همیشه مورد نقد بوده است.

نیری عنوان کرد: با اینکه زن امروز ایرانی پا به پای یک مرد در جامعه ظاهر می‌شود، هنوز هم در تمام دنیا و حتی در کشورمان، بیشتر به زیبایی‌های ظاهری و بصری او توجه و از این ویژگی‌ها در نقش‌هایپ تبلیغات به تعبیری سوءاستفاده می‌شود.

آزادی یا بی بند و باری؟ / استفاده ابزاری از زنان در تبلیغات همچنان ادامه دارد/ نهاد نظارتی که از خواب خرگوشی بیدار نمی‌شود

وی با بیان اینکه نقش آگهی‌ها و تبلیغات صرفاً معرفی آن کالا یا برند مخصوص نیست، ادامه داد: تولیدکننده آن کالای تبلیغی از این طریق فضای گفتمان حاکم در جامعه را معرفی می‌کند و همچنین خودش سازنده گفتمان جدید درباره نقش‌های مختلف است. رسانه با توجه به تاثیری که در شکل گیری افکار عمومی دارد، همواره کلیشه سازی می‌کند.

این فعال فرهنگی گفت: در کلیشه سازی نقش انسان و شخصیتش را به مجموعه‌ای از ویژگی‌های شخصیتی مبالغه آمیز و معمولاً منفی تنزل می‌دهند. در واقع این کلیشه سازی نوعی مرز نمادین میان ما و دیگران به وجود می‌آورد و اصولاً به چند طریق اتفاق می‌افتد. می‌توان گفت که رسانه ها، تصویر غلطی از حضور یا سلطه واقعی گروهی در جامعه را نشان می‌دهند؛ به حضور موثر آن گروه بی توجه هستند و یا اینکه حضور یک گروه در عرصه‌ای خاص در جامعه را پررنگ می‌کنند.

وی افزود: با توجه به این سه مورد فکر می‌کنم همین برای ما کفایت کند که در تبلیغات بازرگانی انواع محیط‌ها، کلیشه سازی درباره نقش زنان اتفاق می‌افتد؛ یعنی رسانه ها و تبلیغات تجاری نسبت به حضور موثر زنان در جامعه بی توجه هستند. همانطور که در برنامه و تبلیغات فراوانی زن ایرانی یک زن کدبانو، خانه دار و همسر است و فقط به همسرداری و بچه داری می‌پردازد. حتی در زمان تبلیغ یک تکنولوژی، از آنان در راستای ایفای نقش همسری و مادری استفاده می‌شود. همچنین در برخی مواقع زن به عنوان ابژه جنسی مورد توجه قرار می‌گیرد. البته این مورد در ایران خیلی کم و در کشور‌های دیگر پررنگ‌تر است.

نیری تصریح کرد: در بعضی از مطالعات، استفاده از زن به عنوان ابزار تبلیغاتی مهم و موثر، نوعی برده داری مطرح شده است؛ منتقدان معتقدند که استفاده ابزاری از زنان در تبلیغات یک نوع برده داری و خشونت علیه آنان است.


بیشتر بخوانید؛ بررسی تبلیغات نامتعارف در فضای مجازی در دستور کار مجلس قرار گرفت


وی با اشاره به نقش نهاد‌های نظارتی افزود: لازم است متولیان امر از جمله وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازندگان برنامه‌های صدا و سیما به قوانین تبلیغاتی کشور که طبق آن باید زنان با چهره و پوشش مناسب در تبلیغات ظاهر شوند و این تبلیغات به گونه‌ای نباشد که برتری یک جنسیت نسبت به دیگری را نشان دهد، پایبند باشند. متاسفانه ما همیشه در اجرا و نظارت قوانین خلأ داریم که امیدوارم دستگاه‌های مرتبط در این حوزه پررنگ‌تر و موثرتر حضور پیدا کنند.

 

انتهای پیام/

اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.
نظرات کاربران
انتشار یافته: ۴۱
در انتظار بررسی: ۰
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۲۲:۴۴ ۱۲ تير ۱۳۹۹
وقتی آدم خدا را داره یعنی همه چیز داره وقتی دست تو دست خدا باشه خدا میشه هم یارت وهم یاورت کمکتون را فقط از خدا بخواهید
نه غیر خدا
Iran (Islamic Republic of)
یک ایرانی
۱۳:۲۱ ۱۲ تير ۱۳۹۹
اول بهتر به فکرمعشیت مردم باشین مردم اگه سفره شون خالی نباشه مجبورنیستن خودشون رادلقک تبلیغاتی کنن مشکل معیشت راحل کنید تمام‌مشکلات جامعه به خودی خود حل میشن
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۰۳:۰۵ ۱۲ تير ۱۳۹۹
مغز های کوچک زنگ زده
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۲۳:۳۵ ۱۱ تير ۱۳۹۹
باسلام اینقدر فشار رو زندگی ها آمده شبانه روز زن شوهر کار بکنند بازم زندگی شون لنگ میزنه
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۲۲:۳۸ ۱۱ تير ۱۳۹۹
در بین سازندگان فیلم و اگهی های تبلیغاتی کسی هست که وجدانا انچه را که واقعی است نشان بدهد و از غلو در عرضه دوری کند ویا موارد خلاف را برای مردم روشن کند
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۵:۴۷ ۱۱ تير ۱۳۹۹
مسئولین ذی ربط بایدکاری کنندفرهنگ سازی درستی انجامم بدنندکه نمیدنند؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟
United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland
ناشناس
۱۸:۱۰ ۱۱ تير ۱۳۹۹
چه ربطی به مسئولین داره
اینا همه تو ماهوارس
نه تو دیجیتال ایران
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۴:۴۰ ۱۱ تير ۱۳۹۹
مسائل اقتصادی مهمتر از این صحبت هاست
Iran (Islamic Republic of)
ایـرانـی وطـن پـرست
۱۹:۳۶ ۱۱ تير ۱۳۹۹
هــر دو تـاش مـهـمـه. هـر کـدام جـایـگـاه و اهـمـیـت خـودش رو داره.
Iran (Islamic Republic of)
میم صاد عین
۰۵:۰۶ ۱۲ تير ۱۳۹۹
حالت خوبه؟
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۳:۴۹ ۱۱ تير ۱۳۹۹
درکشور ما هم از زن وحتی بچه ها استفاده ابزاری برای تبلیغ انواع واقسام جنس ها می شود ادستمال کاغذی گرفته تا ماست ودوغ وپنیر وغیره
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۹:۱۰ ۱۱ تير ۱۳۹۹
زندگی خرج داره الکی نیست
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۳:۳۵ ۱۱ تير ۱۳۹۹
یعنی زن نمی تونه تو تبلیغات شرکت کنه ؟ این فکر شماست که مشکل داره
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۰۸:۴۹ ۱۲ تير ۱۳۹۹
این فکر شماست که مشکل داره این چیزارو عیب و مشکل نمیدونه
Iran (Islamic Republic of)
پیمان اشراقی
۱۲:۵۲ ۱۱ تير ۱۳۹۹
درود ،

قیمت مهم نیست ، هر کس فرهنگ خود را دارد ،
زمانی می بینی یک نفر این موضوع را امپرسیونیسم و
هنر نژاد برتر می داند ،

فکر و خیال من این است که چگونه ؟

باید دید علت جدا شدن سرشت پاک انسان از ظاهرش چیست ؟

من خیلی فکر کرده ام ،
تنها دلیل آن بی ایمان بودن است ،

از نظر من دین راه همه چیز را باز گذاشته است ،
اما همه این راه ها قانون و روش خود را دارد ،
تو می توانی در سایه سار دین کنیز یک رهبر دینی باشی
و با او بدون خطبه رابطه جنسی داشته باشی ،
اما بی حجابی تعریف نشده است ،
نمی شود خدای به آن بزرگی را ندید .
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۸:۰۷ ۱۱ تير ۱۳۹۹
درود به شما که با خوندن متنی که ارسال کردی فهمیدم کلا پرتی !!!!!
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۲:۳۱ ۱۱ تير ۱۳۹۹
همه بایدبیشتردقت کنیم تاهمه درآسایش وآرامش بیشترزندگی کنیم،آنچه اسلام عزیزگفته باحکمت است .
Iran (Islamic Republic of)
ایـرانـی وطـن پـرست
۱۲:۳۱ ۱۱ تير ۱۳۹۹
... بـر سـر وزارت فـرهـنـگ و ارشـاد اسـلـامـی
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۲:۳۱ ۱۱ تير ۱۳۹۹
برای چی اکثر تبلیغات تلویزیونی از زنان بیشتر استفاده میکنن و این روزا از مادر بزرگها هم استفاده میکنن!!!!
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۲:۱۳ ۱۱ تير ۱۳۹۹
جهل مدرن از جهل دوران جاهلیت بدتره و همین باعث میشه کار آقا امام زمان از کار آقا رسول الله سخت تر باشه
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۲:۱۲ ۱۱ تير ۱۳۹۹
مردم دوست دارن
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۳:۵۷ ۱۱ تير ۱۳۹۹
زندگی خرج داره
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۸:۰۸ ۱۱ تير ۱۳۹۹
کدوم مردم ؟!!!!!
Iran (Islamic Republic of)
امیر
۱۱:۳۲ ۱۱ تير ۱۳۹۹
شما هم تو سایت یوقت از قیمت دلار و طلا نگید
Iran (Islamic Republic of)
Hoseinn
۱۱:۲۵ ۱۱ تير ۱۳۹۹
توی خود صدا و سیما هم از زن استفاده ابزاری میکنن و با بیشترین ارایش زن هارو جلو دوربین میبرن ولی چون از خودتان هست ازشون انتقاد نمیکنید؟ اول از رسانه ملی شروع کنید
Iran (Islamic Republic of)
ایـرانـی وطـن پـرست
۱۹:۳۳ ۱۱ تير ۱۳۹۹
حــرف حــق
Iran (Islamic Republic of)
عقاید یک دلقک
۰۱:۳۴ ۱۲ تير ۱۳۹۹
زندگی خرج داره
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۱:۲۲ ۱۱ تير ۱۳۹۹
زندگی سخت شده
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۸:۰۹ ۱۱ تير ۱۳۹۹
عجب توجیهی !!!!!! پس یعنی اگه از این سخت تر بشه اونوقت !!!!!!!!!
Iran (Islamic Republic of)
فاطمه بانو
۱۱:۱۴ ۱۱ تير ۱۳۹۹
زنی که جایگاه ومقام منزلت خودش رانشناسه نتیجش میشه این حیف اسم زن رو اینها
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۰:۲۳ ۱۱ تير ۱۳۹۹
استفاده ابزاری خخخ خدا شفاتون بده
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۸:۱۰ ۱۱ تير ۱۳۹۹
خداوند سبحان انشاءالله اون کسانی رو شفای عاجل بده که نادان مطلق هستن ولی خودشون هم مطلع نیستن که نادان هستن.
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۰۹:۴۳ ۱۱ تير ۱۳۹۹
البته خیلی چیزهای دیگری هستند که در کشور رها شده است!!!!
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۰۹:۳۴ ۱۱ تير ۱۳۹۹
شما یه شغل خوب همراه با حقوق خوب برای خانمها پیدا کنین خانمها سراغ این جور تبلیغات نمیرن حتی اگه بهشون پیشنهاد شه ..کار همه کارشناسان شده عیب جویی ! بدون اینکه راه حلی براش در نظر بگیرن
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۲:۵۹ ۱۱ تير ۱۳۹۹
حرف شما متینه ولی خیلی از خانمها هم عطش دیده شدن و خودنمایی دارن ب نظرم این دلیل مهمتریه.
و البته تبلیغات هم کار راحتتریه مخصوصا تو فضای مجازی

خیلیاشون اگه بهشون پیشنهاد بشه روزی ۸ساعت کار کنن تو ی اداره باهمون درامد محاله برن.
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۳:۵۶ ۱۱ تير ۱۳۹۹
منطقی بود درود بر تو
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۸:۱۲ ۱۱ تير ۱۳۹۹
دوست ناشناس گرامی آدم مؤمن توی شرایط سخت ایمانش رو باید محک بزنه وگرنه شرایط که راحت باشه که دیگه محکی نمیخواد .
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۰۹:۱۹ ۱۱ تير ۱۳۹۹
واقعا جای تاسف داره
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۳:۵۶ ۱۱ تير ۱۳۹۹
زندگی خرج داره
Iran (Islamic Republic of)
محمد
۰۸:۲۰ ۱۱ تير ۱۳۹۹
خیلی عالی بود
این دغدغه ها را بیشتر ترویج کنید
جامعه خیلی در خواب فرو رفته
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۸:۱۲ ۱۱ تير ۱۳۹۹
دست شما دوست گرامی درد نکنه حرف حساب زدی .
آخرین اخبار