امیر محمودی‌منش کارشناس مسائل خاورمیانه در گفت‌وگو با خبرنگار سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، با اشاره به اهمیت ارتباط داشتن با کشور‌های همسایه گفت: ارتباط با همسایگان یک اصل اساسی و عقلایی که در تمام کشور‌هاست که تا حدود بسیار زیادی رعایت می‌شود است و روش‌های متفاوتی هم برای دستیابی به آن وجود دارد.

او با اشاره به اهداف کشور‌ها در گسترش روابط خود با همسایگان افزود: کشور‌ها با روش‌های گوناگونی به دنبال کسب، حفظ و بسط منافع ملی خود هستند؛ اما یکی از راه‌هایی که برای دستیابی به این هدف منجر می‌شود، سیاست خارجی است که ممکن برای دستیابی به آن، راه‌های دیگری هم مانند جنگ وجود داشته باشد؛ در بسیاری از مواقع در طول تاریخ برای حفظ منافع جدید جنگ به وجود آمده، اما یک راه منطقی و کم هزینه‌تر که در نهایت، دوستی، ائتلاف و همکاری را به دنبال دارد سیاست خارجی است.

محمودی‌منش ادامه داد: روابط متقابل کشور‌ها در اکثر مواقع زاییده احتیاجات و در مرحله بعدی به جهت حفظ هدف‌های ملی است، در واقع کشور‌ها با سیاست خارجی خود به دنبال تصوری از امور آینده و مجموعه شرایطی هستند که یک کشور حاضر است در راه به دست آوردنش تلاش کرده و هزینه پرداخت کند.

این کارشناس مسائل غرب آسیا با اشاره به اهدافی که دولت‌ها با سیاست خارجی خود آن را دنبال می‌کنند اظهار کرد: اگر ما بخواهیم یکسری اهدافی را برای سیاست خارجی مد نظر قرار بدهیم، این اهداف متاثر از یکسری عوامل داخلی و خارجی است؛ مواردی مانند ایدئولوژی، عوامل اجتماعی سیاسی، انسانی، جغرافیایی، اقتصادی، نظامی و... را در حوزه عوامل داخلی قرار داده و مواردی مانند اوضاع و احوال بین المللی و همچنین ساختار نظام بین الملل را در گروه عوامل خارجی می توانیم قرار دهیم.

او با اشاره به عوامل داخلی تشریح کرد: برای مثال ایدئولوژی در رابطه دو کشور سهم زیادی دارد، به عنوان نمونه ایدئولوژی شیعه در روابط میان تهران - بغداد در سال‌های پس از جنگ موثر است و رفت و آمدی که سالیانه میان دو کشور شکل می‌گیرد، عمق استراتژیک میان دو کشور به وجود می‌آورد که در قالب ایدئولوژی ظاهر می‌شود؛ اما باید توجه داشته باشیم که همیشه هم ایدئولوژی مقوم رابطه دو کشور به ویژه دو همسایه نیست و در بسیاری از مواقع عامل جغرافیایی که دو کشور را کنار هم قرار داده و عامل اقتصادی است که دست به دست یکدیگر داده اند تا روابط دو همسایه گسترش پیدا کند.

محمودی‌منش با اشاره به همسایگان ایران تصریح کرد: به طور کلی ایران با ۷ کشور، مرز خاکی و با ۸ کشور مرز آبی دارد؛ این موضوع شرایط را برای ایران مهیا و ظرفیت بزرگی را ایجاد کرده است که هر کشوری آن را ندارد؛ ایران مجموعه‌ای از مرز‌های آبی و خاکی را دارد که ظرفیت‌های بزرگی را برای ما به وجود آورده و می‌طلبد با همسایگان خود که مجموعه‌ای از کشور‌های بزرگ و کوچک هستند رابطه خوبی برقرار کنیم، اما متاسفانه در زمینه سیاسی برخی از کشور‌ها که تعداد اندکی هستند، روابط خصمانه‌ای با ایران در پیش گرفته اند و روابط خود را با تهران قطع کرده اند.

این کارشناس مسائل غرب آسیا با اشاره به روابط اقتصادی ایران با همسایگان خود ادامه داد: به استثنای کشور‌های مذکور اگر عامل اقتصاد را با دیگر همسایگان جمهوری اسلامی بررسی کنیم به این نتیجه می‌رسیم که تهران آنچنان که باید به این موضوع نپرداخته است؛ رابطه با همسایه همیشه یکسری مزیت‌هایی مانند نزدیکی مسافت، کاهش هزینه ترانزیت کالا، اشتراکات فرهنگی، شرایط سهل در بعد سرمایه گذاری و ... که راه تجارت خارجی برای کشور همسایه را باز می‌کند دارد.

او با بیان اینکه متاسفانه آمار‌ها حاکی از آن است که روابط ایران با همسایگانش در بعد اقتصادی آنچنان که باید مطلوب نیست، تاکید کرد: مطابق آمار‌های سال‌های اخیر سهم ایران از بازار عراق تنها ۳۷ درصد، افغانستان ۱۲، پاکستان ۵، ترکیه ۹، عمان ۳، روسیه فقط ۱ و جمهوری آذربایجان ۱ بوده که این موضوع نیازمند این است که دستگاه سیاست خارجی کشورمان به عنوان متولی در این زمینه سیاست‌های بهتری را اتخاذ کند، زیرا گسترش روابط اقتصادی با این کشور‌ها صرفا از طریق دیپلماتیک میسر خواهد شد، زیرا ما از طریق این دستگاه می‌توانیم رایزن‌های اقتصادی را به این کشور‌ها اعزام کنیم تا باعث شود رونق میان کشور‌ها شکل بگیرد.

محمودی‌منش اضافه کرد: این موضوع در سیاست جا افتاده که رابطه با همسایه باید گرم و صمیمی باشد تا امنیت به وجود بیاید؛ اگر ما بتوانیم رایزن اقتصادی بیشتری به این کشور‌ها اعزام کنیم و در نتیجه روابط اقتصادی مابین کشور‌های منطقه به ویژه همسایگان ایران رونق بیشتری بگیرد، نوعی بازدارندگی به وجود می‌آورد تا در شرایطی که این گونه آمریکا قلدر مآبانه دستور تحریم به همه کشور‌ها می‌دهد، کشور‌های همسایه منافع خود را کماکان در بسط و گسترش رابطه با ایران ببینند.

انتهای پیام/