همه چیز درباره طرح پیش‌فروش/ از قرعه کشی تا چگونگی تحویل خودرو
ثبت‌نام ۷ میلیون نفر برای فقط ۲۵ هزار خودرو یک سوال بزرگ را ایجاد کرد؛ آیا واقعا این‌همه تقاضا در بازار وجود دارد؟
به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، دیروز مراسم قرعه‌کشی گروه صنعتی ایران‌خودرو در حالی انجام شد که رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران اتومبیل می‌گوید از اواسط هفته گذشته تاکنون معاملات خودرو به نزدیک صفر رسیده است. این مراسم با حضور نماینده‌دادستانی کل، وزارت اطلاعات، سازمان بازرسی، بازرسی وزارت صمت، پلیس امنیت اقتصادی و سازمان حمایت از تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان برگزار شد و پس از اعلام قرعه‌کشی به صورت الکترونیکی کد پیگیری منتشر و به افراد از طریق پیامک اطلاع‌رسانی شد.
براساس آمار مقدماتی حدود هفت میلیون نفر در طرح فروش فوری ۲۵ هزار دستگاه خودرو شرکت کرده‌اند. هرچند این آمار با راستی‌آزمایی ریزش خواهد کرد و در نهایت با قرعه‌کشی اسامی واجدین شرایط خرید خودرو اعلام خواهند شد، اما تعداد افراد واجدالشرایط بسیار بیشتر از حذفی‌ها خواهد بود. حالا به بررسی این موضوع پرداخته‌ایم که چگونه بازار خودرو هفت میلیون متقاضی دارد و راهکار اصلی برای ساماندهی بازار خودرو‌چیست؟
معاملات سفته‌ای
در حالی که برخی کارشناسان تقاضای بازار را یک میلیون تا یک میلیون و ۵۰۰ هزار دستگاه می‌دانند حدود هفت میلیون نفر برای خرید خودرو با شرایط ویژه ثبت‌نام کرده‌اند. این موضوع باید از دو جهت بررسی شود. ابتدا این‌که هفت میلیون نفر نیاز به خودرو دارند و شاید به دلیل افزایش قیمت در بازار نتوانستند نیاز خود را رفع کنند. موضوع دیگر این‌که برخی افراد برای کسب سود وارد این بازار شده‌اند.
حتما برخی افراد به منظور کسب سود در قرعه‌کشی ثبت‌نام کرده‌اند تا بتوانند با فروش آن، از فاصله قیمت کارخانه و بازار بهره ببرند. در لیست شرایط اعلام شده سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان و شورای رقابت متقاضی امکان فروش خودرو تا یک سال را ندارد.
یک مقام آگاه در وزارت صمت در این باره به خبرنگار ما گفت: شماره بدنه، شماره شاسی و شماره موتور علاوه‌بر پلاک خودرو در اختیار سازمان ثبت اسناد و نیروی انتظامی قرار می‌گیرد و این خودرو‌ها تا یک سال از تاریخ تحویل ممنوع‌المعامله هستند. از سوی دیگر برخی افراد سودجو و دارای سرمایه به افرادی که شرایط ثبت‌نام در قرعه‌کشی خودرو را دارند وعده دادند در صورت برنده شدن پنج میلیون تومان، در زمان تحویل خودرو پنج میلیون تومان در زمان تنظیم سند پول پرداخت می‌کنند. این افراد آشنا به قانون از برنده قرعه‌کشی به میزان ۴۰میلیون بالاتر از قیمت دریافتی خودرو سفته دریافت می‌کنند. در نتیجه بخشی از تقاضای بازار مربوط به این افراد می‌شود که درصد برنده شدن کسانی را که واقعا به خودرو نیاز دارند پایین می‌آورد.
شرایط جدید پیش‌فروش
امروز طرح‌های پیش‌فروش دو‌خودروساز دوباره اجرا می‌شود که همان شروط قبلی وجود دارد. کسانی که پلاک فعال برای خودرو‌های سنگین، مینی‌بوس، کامیونت و... را دارند، مجاز به ثبت‌نام در طرح فروش فوق‌العاده بودند و پلاک فعال خودرو‌های سنگین مشمول قانون خودرو‌های سواری نبود. اگر فردی در هر دو مجموعه خودروساز ثبت‌نام کرده باشد در صورتی که ظرفیت فروش یک شرکت بیش از حد مجاز باشد ثبت‌نام او در شرکت دیگر ثبت خواهد شد.
به‌عنوان نمونه در حال حاضر آمار‌ها نشان می‌دهد حجم متقاضی برای ثبت‌نام خودرو‌های ایران‌خودرو بیش از سایپا است در این حالت مطمئنا اگر فردی هم در ایران‌خودرو و سایپا ثبت‌نام کرده باشد ثبت‌نام در ایران‌خودرو حذف و فرد مجاز به خرید از محصولات سایپا است.
مشخصات اصلی مشتری به‌واسطه احراز هویت در سیستم از طریق سامانه اِمتا ثبت شده توسط ثبت‌احوال استخراج می‌شود و مورد راستی‌آزمایی قرار می‌گیرد که؛ آیا فرد متقاضی دارای سن مجاز برای ثبت‌نام بوده یا خیر. در بخش راستی‌آزمایی ثبت‌نامی‌ها پلیس راهور مسؤول بررسی پلاک فعال افراد متقاضی است همچنین شرکت‌های خودروساز نیز باید بررسی اطلاعات فرد متقاضی را اعلام کنند که؛ آیا در طول ۳۶ ماه گذشته خودرویی از شرکت‌ها خریداری کرده است یا خیر.
نکته مهم اینجاست روند راستی‌آزمایی ثبت‌نامی‌ها دیروز به پایان رسید، اما سه ماه تحویل خودرو طول می‌کشد و باز هم راستی‌آزمایی‌ها در این بازه زمانی انجام و اگر خطایی در ثبت اطلاعات توسط فرد متقاضی مشاهده شود ثبت‌نام باطل خواهد شد.
البته در روند قرعه‌کشی سهم ۱۰ درصدی هم به‌عنوان ذخیره در نظر گرفته می‌شود، زیرا برخی از افرادی که اسامی آن‌ها در قرعه‌کشی اعلام شده شاید امکان تکمیل وجه نداشته و عملا انصراف دهند. فرشاد مقیمی مدیرعامل ایران‌خودرو در این باره می‌گوید: هفته آینده فرآیند قرعه‌کشی بعدی را انجام خواهیم داد. مقیمی درباره نواقص خودرو‌های مانده در پارکینگ نیز گفت: نواقص این خودرو‌ها به قطعاتی مثل کاتالیست مربوط است که هنوز داخلی‌سازی نشده و در تامین آن وابسته به کشور‌های خارجی هستیم.
مدیرعامل ایران‌خودرو با تاکید بر این‌که کاتالیست قطعه‌ای وارداتی است که مواد تولید آن در کشور وجود ندارد عنوان کرد: روند واردات این قطعات پیگیری می‌شود و اگر به تعداد انبوه برسد با برنامه‌های ویژه‌ای این خودرو‌ها را تکمیل می‌کنیم و آن‌ها را به مشتری‌ها تحویل خواهیم داد.
او درباره لزوم انجام قرعه‌کشی گفت: در برخی بازه‌های زمانی تقاضا و عرضه فاصله معناداری پیدا می‌کنند که نیاز به کار ویژه‌ای است. فقط در این دوره بیش از چهار میلیون و ۷۰۰ هزار نفر ثبت‌نام کرده‌اند و این نشان از تقاضای غیرواقعی دارد. باید طی فرآیند ویژه نیاز بازار را پاسخ داد تا این مازاد تقاضا را کنترل کنیم. امروز قرعه‌کشی محصولات سایپا هم انجام می‌شود. در این طرح سایپا ۱۰ هزار خودرو عرضه خواهد کرد که بیش از سه‌میلیون تقاضا در این بخش وجود دارد.
همچنین دو خودروساز بزرگ کشور به منظور ساماندهی بازار طرح پیش‌فروش را در برنامه کاری خود دارند که خودرو‌ها بین چهار ماه تا یک‌سال پس از انجام قرعه‌کشی تحویل می‌شود.
مدیریت تقاضا
براساس اصول اقتصادی زمانی که یک‌کالا تقاضای زیادی دارد بهترین راه کنترل آن عرضه بیشتر محصول است تا قیمت به تعادل برسد، اما موضوع خودرو کمی تفاوت دارد. کارشناسان معتقدند دلیل افزایش تقاضای خودرو، رشد مصرف نیست بلکه فاصله قیمتی ایجادشده بین قیمت کارخانه و بازار است. سعید مدنی مدیرعامل سابق گروه خودروسازی سایپا می‌گوید: زمانی که پراید از هفت میلیون تومان به ۲۰ میلیون تومان افزایش یافت به وزارت صنعت، معدن و تجارت رفتیم تا موضوع را به اطلاع مسؤولان وقت برسانیم که آن‌ها با قیمت‌گذاری در حاشیه بازار موافقت کردند.
این نوع قیمت‌گذاری باعث شد تا پراید چند سال بر پایه ۱۸ میلیون تومان بماند و زمانی که به اوج خود می‌رسید به ۲۰ میلیون تومان نزدیک می‌شد. اما اعمال سیاست‌های دستوری اقتصاد باعث می‌شود یکباره فنر قیمتی رها شود.
در همین حال محمد رضا نجفی‌منش، فعال قطعه‌سازی تاکید می‌کند مشکل قطعه‌سازی و خودروسازی در بخش قیمت‌گذاری است که باید در ساختمان سمیه وزارت صمت حل و فصل شود. وی می‌گوید: زمانی که اختلاف قیمت خودروی کارخانه و بازار ۵۰ میلیون تومان است حتما کسانی که قصد فروش دارند راه آن را پیدا می‌کنند.
به گفته این عضو انجمن قطعه‌سازی، برای حل مشکل بازار خودرو قیمت این محصول باید در حاشیه بازار تعیین شود که نتیجه آن کاهش قیمت و حذف رانت است. نجفی منش در پاسخ به پرسش خبرنگار ما مبنی بر این‌که آیا بازار از کشش قیمتی برای افزایش برخوردار است یا خیر تصریح کرد: از دو سال گذشته قیمت فولاد، آهن، مواد پتروشیمی و همه اقلامی که در خودرو به‌کار می‌رود مطابق قیمت‌های جهانی و ارز افزایش قیمت داشتند و چگونه است که فولاد با رشد قیمت ۲۰۰۰درصدی نباید بر قیمت خودرو تاثیر بگذارد.
تقاضای واقعی بازار خودرو، ۲ میلیون است
سعید مؤتمنی، رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران خودرو به خبرنگار ما می‌گوید: از اواسط هفته گذشته تاکنون معامله خودرو نزدیک به صفر شده است. وی تاکید کرد: خودرو‌هایی که امکان ثبت‌نام داشتند از هفته گذشته تاکنون اصلا معامله نشدند و این به معنای تمایل مردم برای دریافت خودرو با قیمت‌های پایین توسط خودروسازان است.
این فعال صنفی ادامه داد: شرایط سختی که سازمان حمایت و شورای رقابت برای خرید خودرو گذاشتند هم نتوانست تقاضا برای ثبت‌نام را مدیریت کند. از هفت میلیون ثبت‌نامی که انجام شده حداکثر دو میلیون تقاضای واقعی در بازار وجود‌دارد.
منبع: روزنامه جام جم
انتهای پیام/
