غافلگیری آموزش مجازی؛ حقیقتی تلخ در نظام تعلیم و تربیت

به گزارش خبرنگار حوزه آموزش و پرورش گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان، کمتر کسی است که ناخوش احوالی آموزش و پرورش را درک نکرده است اگر معلم باشد از اوضاع متلاطم پرداختی و آمدن طرح‌های یک شبه برای تدریس، اگر دانش آموز باشد از بلاتکلیفی در تصمیم‌های روتین از قبیل امتحانات نهایی و تعطیلی مدارس و نظایر آن و اگر جز اولیا باشد که شرط و شروط عجیب و غریب ثبت نام و شهریه را بی شک لمس کرده است، دولت و مجلس هم بار‌ها از این اوضاع نابسامان انتقاد کردند حال بماند که قطار منتقدان نظام آموزشی هم که همواره از این اوضاع گلایه دارند، اما در میان این بازار شلوغ گلایه کردن مشکل اصلی چیست و آیا راه حلی برای آن وجود دارد؟

بی سر و سامانی مدیریت در این وزارت عریض و طویل یکی از محتمل‌ترین مسائلی است که نه تنها بهتر نمی‌شود بلکه پایه‌های کرسی وزارت روز به روز لرزان‌تر و عمر وزارت برکت چندانی ندارد، حال در این بین متضرر اصلی کیست؟ بی شک دانش آموزان که چوب انتخاب نادرست وزیر را ناخودآگاه بر پیکره رنجور آموزش و پرورش درک می‌کنند و باز هم ناگزیر به پیمودن مسیر آموزشی در این نظام هستند، هرچند که اگر از خانواده متمول باشند نیم نگاهی به تحصیل در نظام‌های آموزشی برتر دنیا دارند همان نظام‌هایی که آرزوی مسئولان ماست و گهگاهی از آن‌ها به عنوان الگو یاد می‌کنند.

کمبود بودجه آموزش و پرورش هم که همان درد مزمن و بدون درمانی است که منشا بسیاری از بلاتکلیفی‌های این وزارتخانه را مسئولان امر همین معضل می‌دانند، اما بار‌ها روسای دولت از روند مناسب تخصیص بودجه به آموزش و پرورش سخن گفته اند حال سوال اینجاست چرا بودجه کفاف این وزارتخانه را نمی‌دهد؟ دلیل آن مدیریت نامناسب است یا آنکه اتلاف بودجه وجود دارد شاید هم قدرت کافی برای متقاعد کردن دریافت اعتبارات کافی و مناسب نیست و هزاران سوال و اما و اگر دیگر که گویی هنوز پاسخی درخور برای آن وجود ندارد تا به رفع تدریجی این مشکل عظیم کمک کند.

اتلاف هزینه و وقت در کشاکش آمد و شد وزرا

یکی دیگر از دلایل حال ناخوش وزارتخانه عیالوار اتلاف انرژی و اعتبارات در کشاکش رفت و آمد وزراست و گواه این مدعا برنامه بی سرانجام نیمه و نصفه وزرا متعدد است از راه‌اندازی حساب یکپارچه مدارس در زمان فانی تا بلاتکلیفی در زمان دانش‌آشتیانی، از تغییر چارت سازمانی در زمان بطحایی تا احیای برخی از پست‌ها در زمان حسینی و چندین و چند برنامه دیگر که سرانجامی نداشت.

ظرف همین ۶-۷ گذشته چهار وزیر و دو سرپرست و در مجموع پنج نفر برای تصدی آموزش و پرورش در این وزارتخانه آمد و شد داشتند و نتیجه این بی ثباتی مدیریتی کاری جز وجود طرح‌های ابتر و روی زمین مانده نیست.

در این روز‌های کرونایی که همه را درگیر خود کرده است مهم‌ترین عاملی که در کشاکش همین کار‌های ابتر خودنمایی می‌کند نبود زیرساخت مناسب آموزش مجازی مناسب است، همان موضوعی که وزرای قبلی سال‌هاست از آن سخن می‌گویند، اما فتح بابی برای رفع مشکل نمی‌شود.

آنچه این روز‌ها بیش از پیش مشاهده می‌شود خلف وعده و بی‌توجهی به اجرای قوانینی است که وزارت ارتباطات و آموزش و پرورش نسبت به آن بی‌توجه بودند؛ همان مدرسه هوشمند و زیرساخت اینترنتی که که جز روی کاغذ خبری از آن نشد.

حدود ۲-۳ سال قبل بود که موضوع تلویزیون تعاملی سینا مطرح شد، طرحی که بوق و کرنای رسانه‌ای بدی هم نداشت و قرار بود تا پلی میان خانواده و آموزش و پرورش و حتی تقویت کننده مسیر تعلیم و تربیت در فضای مجازی باشد، اما جز همان شوی رسانه‌ای ثمره‌ای دیگر نداشت.

چند روز گذشته بود که محسن حاجی‌میرزایی وزیر آموزش و پرورش درباره سرنوشت تلویزیون تعاملی سینا گفت که از زمان حضورش در آموزش و پرورش، فعالیت این شبکه متوقف شد چراکه به آن انتقاداتی وارد بود و اکنون تمرکز بر شبکه شاد است.
البته ناگفته نماند که طرح اولیه شبکه شاد در زمان وزارت فانی وزیر وقت آموزش و پرورش مطرح بود و در همان دوران نیمه کاره رها شد و حالا این طرح خاک خورده به شیوه‌ای دیگر روی کار آمد البته که هنوز این طرح به دلیل مشکلاتی ساختاری عمومیت پیدا نکرده است.

بیشتر بخوانید: فعالیت شبکه شاد به تعویق افتاد

چرا «سینا» جای خود را به «شاد» داد؟

شبکه تعاملی سینا بعد از پخش آزمایشی و طرح‌های روی کاغذ مانده بسیاری که برای آن ترسیم شد در همان دوره پخش آزمایشی با شائبه‌های بسیاری از رانت در فعالیت تا امن نبودن حریم شخصی مواجه شد البته که هیچگاه با سند و مدرک درباره این موضوع شفافیت وجود ندارد و در نهایت هم که بعد از آن سر و صدا ناکام متوقف شد.

عادل برکم فعال حوزه آموزش و پرورش به خبرنگار حوزه آموزش و پرورش درباره مشکلات شبکه سینا و علت جایگزینی شبکه شاد همچنین ضرورت این شبکه بیان کرد: در مورد خود شبکه سینا، چون هیج وقت ضرورت، نحوه استفاده و ویژگی‌های آن مشخص نشد، نمی‌توان نظری داد چراکه صرفا یک افتتاح نمایشی داشت.

او درباره شبکه شاد هم که فعالیتش به تعویق افتاد، اظهار کرد: شبکه اجتماعی تعریف مشخصی دارد و نمی‌توان به پیام رسان عنوان شبکه اجتماعی را نسبت داد؛ در شرایط فعلی تنها اتفاق، وجود یک ربات گروه ساز است که زمان افتتاح آن مشخص است و این در حالی است که امسال ۱۰ میلیارد بودجه به همین سامانه آموزش مجازی اختصاص یافته است و برنامه آموزش و پرورش معلوم نیست.

فعال حوزه آموزش و پرورش تاکید کرد: تکلیف قانونی برنامه ششم وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات برای هوشمند سازی مدارس تا پایان ۹۷ تعریف شده بود که همین موضوع به توسعه زیرساخت‌ها کمک می‌کرد، اما این اتفاق نیفتاد هرچند تیر ۹۸ مقرر شد تا پایان اسفند این کار انجام شود که باز هم نتیجه‌ای نداد.

بیشتر بخوانید: سرنوشت مبهم تلویزیون تعاملی سینا در آموزش‌های مجازی

حال ناخوش آموزش مجازی در روز‌های تعطیلی مدارس

اوضاع و احوال آموزش مجازی در این روز‌ها که ناگزیر به استفاده از آن هستیم چندان مناسب نبوده و ارتباطات اینترنتی برای معلمان و دانش‌آموزان آسانی نیست و اختصاص اینترنت رایگان هم نه تنها علاج بلکه حتی مُسکن این درد هم نیست و این در حالی است که حتی اگر کرونا نبود جبران کثرت تعطیلی‌های سال تحصیلی جاری با آموزش مجازی امکان جبران داشت، اما ظرفیت فضای مجازی مغفول ماند.

برکم درباره مشکل توجه به آموزش مجازی در آموزش و پرورش بیان کرد: مساله اساسی شکاف دیجیتالی در آموزش و پرورش و نبود سواد دیجیتالی نه در معلمان و نه در دانش آموزان است.

او ادامه داد: آموزش و پرورش بدون داشتن تصور و نگاه واقع بینانه نمی‌تواند طرح بدهد، باید از قبل بین گروه‌های مختلف هدف نظر سنجی انجام شود بعد از واکاوی مشکلات طرح و اجرای آن مورد توجه باشد.

این فعال حوزه آموزش و پرورش معتقد است که وزرای آموزش و پرورش همیشه درگیر مشکلات همیشگی هستند که بعضا مجبور می‌شوند برای شکستن این فضا طرح‌های تحولی ارائه کنند که هیچ وقت هم به دلیل نداشتن تخصص و برنامه بلند مدت موفق نبوده است.

از طرفی اسداله عباسی عضو هیئت رئیسه مجلس درباره آموزش مجازی در مدارس به خبرنگار حوزه آموزش و پرورش گفت که هرچند در این حوزه دیر وارد شدیم، اما برای تقویت گام‌های علمی می‌توان گام‌هایی برداشت هرچند نمی‌تواند اثرگذاری لازم را داشته باشد البته باید این روند تقویت توجه شود تا بخشی از نیاز‌های کودکان و نوجوانان تامین شود.

او بیان کرد: نباید هرگز از تعلیم و تربیت دانش‌آموزان غافل شد و آقای وزیر و دست اندرکاران باید اقداماتی در این حوزه داشته باشند و  برنامه‌ریزی شده پیش روند.

بیشتر بخوانید: آزمایش پیام‌رسان‌های فارسی برای ورود شبکه شاد

هزینه‌های بی ثمر آموزش و پرورش در شبکه‌های بی سرانجام ارتباطی

آنچه در کارنامه کاری آموزش و پرورش برای آموزش مجازی دیده می‌شود فقط کار‌های روی میزخاک خورده‌ای است که هیچ همبستگی در اجرای آن وجود ندارد و نمونه بارزش همین رها کردن تلویزیون تعاملی سینا و راه اندازی شبکه جدید شاد به عنوان جایگزین است.

اگر بنا بر اجرای واقعی کار به دور از شعارزدگی است اول نیازمند نظارت دقیق‌تر بر راه اندازی شبکه مجازی است تا از هرگونه افترا در امان باشد؛ دوم باید راهبری آن تسهیل شده و قابل آموزش برای همگان باشد چراکه رفتن از یک هدف به هدف دیگر تاکنون عایدی جز زیرساخت ضعیف وزارتخانه در آموزش و پرورش را نداشته است.

انتهای پیام/