باشگاه خبرنگاران جوان خراسان رضوی گزارش می دهد؛
نگاهی به جاذبه های تاریخی و گردشگری کاشمر/کشمش کاشمر و آوازه جهانی
کاشمر در جنوب غربی خراسان رضوی قرار گرفته و کشمش این شهر از شهرتی جهانی برخوردار است و شرکت‌های صادرات کشمش می‌کوشند تا کشمش صادراتی ایران در برابر رقبا از بین نرود.
به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از مشهد، کاشمر دیار سرو‌های سر به فلک کشیده است، گفته می‌شود مردمان این سرزمین کاج را همان سرو می‌دانستند و نام کاشمر از کاجمر گرفته شده که بعد‌ها به کاشمر تبدیل شده است. این شهر را در قدیم با نام‌های کشمر، ترشیز، تریس و سلطان آباد می‌خواندند. کاشمر یادگار تاریخ کهن ایران است شهری به بعد تاریخ که قدمت آن به بیش از ۲۵۰۰ سال قبل می‌رسد.
مسجد جامع کاشمر
مسجد جامع کاشمر تا پیش از ساخت و ساز‌های دهه ۸۰ و ۹۰ سده کنونی، مهم‌ترین ساختمان بافت قدیمی شهر کاشمر به شمار می‌رفت. معماری این مسجد نسبتاً ساده و بی پیرایه است؛ یک صحن با ۱۲ اتاق و یک ایوان با ۱۰ متر پهنا و ۱۵ متر بلندا دارد. محراب مسجد در مرکز ایوان جای دارد که هنر کاشی کاری اصفهانی و مقرنس و چند کتیبه قرآنی در آن به دست دو هنرمند ناشناس به نام‌های «محمد اصفهانی» و «اسماعیل اذانی» به کار رفته است، و سال ساخت این‌ها را ۱۷۹۹ میلادی/ ۱۲۱۳ قمری نشان می‌دهد.
این مسجد حوض یا آب نما ندارد، اما یک حوض زیرزمینی در زیر آن وجود دارد، شمار نماز گزاران در نماز جماعت مغرب و عشا به اوج می‌رسد. به جز نماز، مراسم‌های بسیار دیگری در روز‌های گوناگون در این مسجد برگزار می‌شود؛ از جمله مراسم تحویل سال، شب قدر و مراسم‌های ویژه شیعیان می باشد.
امام زاده سید حمزه کاشمر
امام زاده سید حمزه کاشمر دارای گنبدی بلند با کاشی کاری سبز رنگ و ایوان آیینه کاری شده و ۲ گلدسته است. نمای درون گنبد و اطراف رواق نیز آیینه کاری شده‌است. در باغ آن، سرو‌های کهن برپاست. مجموعه باغ‌مزارِ کاشمر، حدود هشت هکتار مساحت دارد و در مرکز شهر جای گرفته‌است. ساختمان و بارگاه امامزاده سید حمزه بر سکویی مرتفع قرار دارد و تزئینات آن شامل کاشی‌کاری معرق، آینه‌کاری و دیگر عناصر تزئینی می‌شود؛ بازسازی بنای فعلی امامزاده با تلاش محمد فتحی پدر صنعت پروفیل ایران بوده که با سرمایه خود آن را نوسازی کرده‌است.
بقعه امام زاده سید مرتضی کاشمر
بقعه امام زاده سید مرتضی کاشمر در فاصله ۵ کیلومتری این شهر قرار گرفته و در مدت زمان کمی می‌توانید خود را به آنجا برسانید. این بارگاه در دامنه کوه‌های مشهور به هفت شاخ قرار گرفته و با داشتن نواحی ییلاقی چشم‌نواز هر طبیعت‌گرد و یا مسافر تور مشهد را جذب خود می‌کند. بنای امامزاده سید مرتضی کاشمر در دوران صفوی ساخته شده است و با داشتن ۱۸۰۰ متر زیربنا، شامل یک ایوان، دو مناره، گنبدی فیروزه‌ای و یک درب ورودی است که با زیبایی تمام ساخته شده‌اند. ورودی امامزاده با کاشی‌کاری رنگارنگ و جذاب زینت بخشیده شده و نظر‌ها را به خود جذب می‌کند، همچنین گنبد بقعه نیز با رنگ و لعاب جذاب خود، از فاصله‌ی دور نیز قابل مشاهده است.
زیارتگاه شهید آیت الله مدرس
آرامگاه سید حسن مدرس بنایی است که سید حسن مدرس در آنجا مدفون است. این بنا درسال ۱۳۶۳ شمسی به جای مقبره کوچک قبلی و در میان باغ وسیع و محصوری در کاشمر ساخته شده‌است. بنای آرامگاه که از یک گنبد خانه مرکزی، چهار ایوان و گنبد فیروزه‌ای شکل گرفته به سبک معماری اسلامی و به اسلوب عصر صفوی بنیان شده است.
سید حسن مدرس از سادات طباطبایی سیاسی دوره مشروطیت بود. او در سال ۱۲۸۷ در یکی از روستا‌های اردستان به دنیا آمد و در سال ۱۳۲۸ به تهران مسافرت کرد و به دوره دوم مجلس شورای ملی راه یافت، در سال ۱۳۰۷ شمسی به خواف و سپس به کاشمر تبعید شد. او از کسانی بود که مخالف جمهوریت بود؛ زیرا اعتقاد داشت جمهوریت با شریعت اسلام منافات دارد و در زمانی که رضاشاه تفکر ریاست جمهوری همچون مصطفی آتا ترک در سر داشت به پادشاهی رضاخان رأی نداد. او سرانجام در سال ۱۳۱۶ شمسی در کاشمر به دست فرستاده‌های رضا شاه کشته شد.
قلعه گبر حصار
قلعه‌ها از آثار تاریخی و نشانه تمدن شهر‌های ایرانند. در روستای خضربیگ از توابع شهر کاشمر ویرانه‌ای وجود دارد که به قلعه گبر حصار شناخته می‌شود. این قلعه از سال دوم تا پنجم هجری قمری به‌عنوان خانه اهالی مورد استفاده قرار گرفته است. قلعه گبر حصار نمادی از تمدن خراسان است که متأسفانه خیلی شناخته شده نیست.
رود‌های این شهرستان فصلی اند و بیشتر در بهار از دره‌های کوهستانی شمال جاری می‌شوند. کاشمر منطقه‌ای کشاورزی است و دارای محصولاتی، چون غلات، حبوبات، پنبه، زیره و تنباکو بوده و مهم‌ترین محصولات آن انگور و زعفران است. در کوهستان‌های این منطقه محصولات دامی مانند پشم و پوست و لبنیات تولید می‌شود. صنایع دستی محلی کاشمر قالی، قالیچه، زیلو، گیوه و چادرشب ابریشمی است. انگور و کشمش کاشمر دارای ارزش صادراتی است. این سرزمین دارای رسوم سنتی و خاصی، چون جشن خرمن، شوخنی، چوله قزک، شب‌های برات، باران خواهی، نمایش آیین چند نفره و نمایش دوره می‌باشد.
یخدان فروتقه
یخدان فروتقه بنای ساخته شده از خشت خام از دوره قاجاریه است که برای ذخیره یخ در فصل زمستان مورد استفاده قرار می‌گرفته است و از جمله یادمان‌های تاریخی کاشمر است که در ابتدای راه روستای فروتقه قرار دارد. این اثر به عنوان عظیم‌ترین یخدان کاشمر، در دوره قاجار ساخته شده است.
یخچال طبیعی بنده قرا
یخچال طبیعی بند قرا در حدود ۷ کیلومتری روستای بند قرا قرار دارد که در تمام فصول سال پر یخ است. تا همین چند سال پیش هنوز اهالی روستا‌های مجاور که از نعمت برق برخوردار نبودند، یخ مورد نیاز خود را از آن تامین می‌کردند.
خرابه‌های ارگ قدیم
خرابه‌های ارگ قدیم با بادگیری که پس از ده‌ها سال همچنان بر فراز آن خودنمایی می‌کند در ضلع شمال غربی میدان مرکزی شهر کاشمر قرار دارد. در قرون و سده‌های پیش، ترشیز به شکل قلعه‌ای مستحکم با حصار و بارویی نفوذ ناپذیر، ساکنان خود را از گزند یاغیان و مهاجمان مصون می‌داشت. اگرچه امروزه از آن دژ و ارگ حصین اثر برجای نمانده است، اما خرابه‌های برجای مانده یادآور عظمت این شهر در دوره قاجار است.
رود‌های این شهرستان فصلی اند و بیشتر در بهار از دره‌های کوهستانی شمال جاری می‌شوند. کاشمر منطقه‌ای کشاورزی است و دارای محصولاتی، چون غلات، حبوبات، پنبه، زیره و تنباکو بوده و مهم‌ترین محصولات آن انگور و زعفران است. در کوهستان‌های این منطقه محصولات دامی مانند پشم و پوست و لبنیات تولید می‌شود. صنایع دستی محلی کاشمر قالی، قالیچه، زیلو، گیوه و چادرشب ابریشمی است. انگور و کشمش کاشمر دارای ارزش صادراتی است. این سرزمین دارای رسوم سنتی و خاصی، چون جشن خرمن، شوخنی، چوله قزک، شب‌های برات، باران خواهی، نمایش آیین چند نفره و نمایش دوره می‌باشد.
انگور و کشمش کاشمر
کاشمر شهری کوچک در خراسان رضوی است. این شهر به دو دلیل معروف است یکی سرو آن که می‌گویند زردتشت آن را کاشته است –اما اکنون اثری از آن نیست- و دیگری کشمش صادراتی آن. انگور کاشمر اغلب از نوع بی‌دانه و بسیار شیرین است.
کشمش کاشمر شهرتی جهانی دارد و شرکت‌های صادرات کشمش می‌کوشند تا علاوه بر ارسال انگور خوب و کشمش مرغوب، بسته بندی مناسبی نیز داشته باشند تا کشمش صادراتی ایران در برابر رقبا از بین نرود. بسته بندی انگور، کشمش و زعفران کیفیت کار کالا‌های ارزشمند صادراتی ایران را بالا میبرد. می‌دانیم که؛ به طور مثال اسپانیا از فرصت بسته بندی بهتر استفاده کرده و زعفران خودش را بیشتر به بازار‌های جهانی صادر می‌کند.
شرکت صادرات ترشیز که در زمینه صادرات کشمش و انگور فعالیتی طولانی دارد، به این مهم توجه نموده و بسته بندی‌های زیبایی را برای محصولات خودش طراحی کرده است. ویژگی دیگر شرکت صادرات ترشیز در ارسال کشمش صادراتی و انگور خوب، این است که شما می‌توانید ابتدا نمونه کار را سفارش داده و بعد از رضایت محصول مورد نظر خود را بخرید، جالب است بدانید کشمش کاشمر به کشور عربی حوزه خلیج فارس صادر می‌شود.
رضا یوسفی رئیس اداره میراث فرهنگی و گردشگری کاشمر در گفت وگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از مشهد، گفت: منطقه کاشمر در متون و منابع کهن به عنوان ترثیث یا ترشیز یاد شده که به استناد کاوش‌های باستان شناسی از گذشته های دور تا اواخر هزاره دوم و اوایل پیش از میلاد مسکونی بوده است کاشمر در سال ۳۱ هجری به دست اعراب مسلمان فتح شد و از آن پس امرای غزنوی، سلجوقی، اسماعیلیه، خوارزمشاهیان، ایلخانی، سربداریه، تیموری وصفوی، افشاریه و قاجاری به ترتیب بر این ناحیه حکم راندند و تاریخ پر فراز و نشیب این منطقه را که مشحون از جنگ ها، شکست ها، نا امیدی‌ها و کامکاری‌ها و پیروزی هاست رقم زدند.
او ادامه داد: از جمله نقاط مهم و دیدنی این شهر آرامگاه دو امام زاده یکی در مرکز شهر به نام سید حمزه معروف به باغ‌مزار که در میان باغی احاطه شده و دیگری سید مرتضی در دامنه کوه وزیارتگاه شهید آیت الله مدرس (ره) است که این شهرستان را به عنوان دومین شهر زیارتی استان خراسان رضوی نامیده اند. مسجد جامع کاشمر، قلعه گبر حصار، یخدان فروتقه، یخچال طبیعی بنده قرا، خرابه‌های ارگ قدیم، رود‌های فصلی این شهر از جمله آثار دیدنی این شهرستان است.
مسلم ساقی فرماندار کاشمر در گفت و گو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از مشهد، گفت: با توجه به شیوع بیماری کووید ۱۹ در کاشمر و دستور ستاد ملی مبارزه با کرونا این شهرستان در سال ۹۹ میزبان زائرین و مسافران نوروزی نخواهد بود و کلیه مراکز تفریحی خدماتی و بقاع متبرکه تا اطلاع ثانویه تعطیل می‌باشد.
گزارشگر: محمد جواد دربانی
انتهای پیام//م.د
